|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
(1997) 4 ΑΑΔ 2240
17 Σεπτεμβρίου, 1997
[ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΧΑΤΖΗΣ ABBA ΦΕΛΛΑ,
2. ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΑ ΦΕΛΛΑ,
Αιτήτριες,
ν.
1. Α. ΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΚΑΙ ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΩΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ & ΧΩΡΟΜΕΤΡΙΑΣ,
2. Σ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΚΑΙ ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΩΣ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 76/97)
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία —Αντικείμενο — Πράξεις ή παραλείψεις στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου — Οι ενέργειες του Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου ως προς ιδιωτικά δικαιώματα επί ακινήτων — Ο νομολογιακός κανόνας υπαγωγής τους στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου και εκτός του πεδίου της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας.
Οι αιτήτριες στράφηκαν κατά σειράς ενεργειών του Κτηματολογίου σχετικών με ακίνητο του οποίου ήσαν συνιδιοκτήτριες.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας ως απαράδεκτη την προσφυγή αποφάσισε ότι:
Το Άρθρο 146 του Συντάγματος δίδει στους πολίτες το δικαίωμα προσφυγής εναντίον πράξεων ή παραλείψεων της Διοίκησης σε θέματα δημοσίου δικαίου. Αστικά δικαιώματα σε ακίνητη ιδιοκτησία συνιστούν, κατά κανόνα, θέματα που ανάγονται στον τομέα του Ιδιωτικού Δικαίου.
Η πιο πάνω αρχή αναφέρθηκε και στην υπόθεση Σολομώντος ν. Παπανεοκλή (1992) 1 Α.Α.Δ. 906, όπου στις σελ. 911 και 912 ειπώθηκε πως οι ενέργειες του Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου που ρυθμίζουν ιδιωτικά δικαιώματα πάνω σε ακίνητη περιουσία, εκφεύγουν της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου και παρατίθεται σειρά αποφάσεων με βάση τις οποίες το θέμα παγιώθηκε και αποτελεί πλέον κανόνα. Στον κανόνα αυτό δεν υπάρχει εξαίρεση.
Έχει επίσης νομολογηθεί και δεν χρειάζεται γι' αυτό αναφορά σε αυθεντίες, πως το Άρθρο 80 του Κεφ. 224, προσφέρει το μηχανισμό για τον έλεγχο της ορθότητας των αποφάσεων, διαταγών και γνωστοποιήσεων του Διευθυντή Κτηματολογίου, που εμπίπτουν στη σφαίρα του Ιδιωτικού Δικαίου (Βλ. επίσης Φιλίππου ν. Στυλιανού (1992) 1(A) Α.Α.Δ. 448). Οι αιτήτριες έχουν κάνει χρήση του μηχανισμού αυτού.
Με βάση τις πιο πάνω αρχές, γίνεται φανερό από τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης πως οι προσβαλλόμενες πράξεις ή παραλείψεις εξυπηρετούσαν ιδιωτικά δικαιώματα ακίνητης ιδιοκτησίας και επομένως δεν εμπίπτουν στη σφαίρα του Δημοσίου Δικαίου.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Δημοκρατία ν. Τόκα (1995) 3 Α.Α.Δ. 218,
Γεωργιάδη ν. Γενικού Εισαγγελέα κ.ά. (1992) 4(B) Α.Α.Δ. 1227,
Σολομώντος ν. Παπανεοκλή (1992) 1 Α.Α.Δ. 906,
Hellenic Bank v. Republic (1986) 3 CLR 481,
Φιλίππου v. Στυλιανού (1992) 1(A) Α.Α.Δ. 448.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία οι αιτήτριες προσβάλλουν αριθμό διοικητικών πράξεων του Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας που οδήγησαν στην πώληση δι' εξαναγκασμού του κτήματος αρ. εγγραφής 12643, Φ/Σχ. 29/28, τεμ. 776, χωράφι, στο χωριό Ορούντα.
Α. Ευθυμίου, για τις Αιτήτριες.
Γ. Κυριακίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή οι αιτήτριες προσβάλλουν αριθμό διοικητικών πράξεων του Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας που οδήγησαν στην πώληση δι' εξαναγκασμού του κτήματος αρ. εγγραφής 12643, Φ/Σχ. 29/28, τεμ. 776, χωράφι, στο χωριό Ορούντα. Παράλληλα η αίτηση στρέφεται και εναντίον του Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου και του Επαρχιακού Κτηματολογικού Λειτουργού Λευκωσίας προσωπικά.
Οι αιτήτριες είναι εγγεγραμμένες ιδιοκτήτριες από 1/5 μερίδιο στο ως άνω κτήμα. Τα υπόλοιπα 3/5 μερίδια είναι εγγεγραμμένα στο όνομα του Ανδρέα Ιακώβου Νικοδήμου από την Περιστερώνα, που θα αποκαλείται στη συνέχεια "ο αγοραστής", τα οποία αγόρασε από τους προηγούμενους συνιδιοκτήτες και τα μεταβίβασε στο όνομα του στις 11.12.95, σύμφωνα με τη Δήλωση Μεταβίβασης αρ. Π. 10387/95.
Για την εγγραφή των 3/5 μεριδίων στο όνομα του αγοραστή ακολουθήθηκαν οι πρόνοιες του άρθρου 25 του Κεφ. 224 και ο αγοραστής προέβηκε σε δημοσίευση στις Εφημερίδες "Φιλελεύθερος" και "Αγών" στα τεύχη της 13.12.95. Η εγγραφή στο όνομα του έγινε στις 11.3.96.
Αναλυτικότερα ο αγοραστής με αίτηση του ημερ. 22.4.96, ζήτησε από τον Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό Λευκωσίας και με το φάκελο Β/3/19/96 του εκδόθηκε πιστοποιητικό αδιανεμήτου (τύπος Ν2256) σύμφωνα με το άρθρο 28(1) του Κεφ. 224.
Ακολούθως ο αγοραστής στις 6.9.96 κατάθεσε στο Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο Λευκωσίας την αίτηση Π.Α.Α. 216/96 για πώληση στη δημοπρασία του όλου κτήματος σύμφωνα με το άρθρο 28(1) του Κεφ. 224.
Οι αιτήτριες με επιστολή τους ημερ. 8.10.96, έφεραν ένσταση για τη διαδικασία που ακολουθήθηκε αναφορικά με την έκδοση του τίτλου στο όνομα του αγοραστή και την έκδοση του πιστοποιητικού αδιανεμήτου (τύπος Ν256Α). Η επιστολή απαντήθηκε στις 18.10.96 και η ένσταση τους απορρίφθηκε, αναφέροντας ότι όλες οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν ήταν ορθές.
Στη συνέχεια ετοιμάστηκαν οι σχετικές ανακοινώσεις και γνωστοποιήσεις και ορίστηκε σαν ημερομηνία πώλησης στη δημοπρασία του πιο πάνω κτήματος η 1.12.96 και ώρα 10.30 π.μ., στο χωριό Ορούντα και προς τούτο ειδοποιήθηκαν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Οι αιτήτριες δεν άσκησαν το δικαίωμα επιλογής με βάση το Νόμο και συνακόλουθα η εγγραφή των μεριδίων έγινε στις 11.3.96 επ' ονόματι του αγοραστή.
Οι πιο πάνω αποφάσεις προσβλήθηκαν από τις αιτήτριες με την υπ' αρ. 943/96 Αίτηση-Έφεση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, αλλά, παράλληλα οι αιτήτριες καταχώρησαν και την παρούσα προσφυγή.
Σ' αυτό το στάδιο αναφέρω πως, σύμφωνα με το άρθρο 30 του περί Δικηγόρων Νόμου, επετράπη στον κ. Ανδρέα Ευθυμίου, ο οποίος είναι στενός συγγενής των αιτητριών, να εμφανίζεται εκ μέρους τους και να διευθύνει την υπόθεση για λογαριασμό τους. Ο ζήλος του κ. Ευθυμίου υπήρξε μεγάλος και αυτό αντανακλάται από το πολυσέλιδο υλικό που καταχώρησε στο φάκελο της υπόθεσης.
Λόγω της φύσης της υπόθεσης, το Δικαστήριο επέτρεψε όπως ακουστούν πρώτα οι προδικαστικές ενστάσεις των καθ' ων η αίτηση, πριν το Δικαστήριο επιληφθεί της ουσίας της υπόθεσης, ενόψει του ενδεχομένου απόρριψης της προσφυγής σ' αυτό το στάδιο.
Η πρώτη προδικαστική ένσταση των καθ' ων η αίτηση είναι ότι οι προσβαλλόμενες πράξεις και/ή παραλείψεις δεν εμπίπτουν στη σφαίρα του Δημοσίου Δικαίου, αλλά στη σφαίρα του Ιδιωτικού Δικαίου και επομένως δεν μπορούν να προσβληθούν με προσφυγή με βάση το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Το άρθρο 146 του Συντάγματος δίδει στους πολίτες το δικαίωμα προσφυγής εναντίον πράξεων ή παραλείψεων της Διοίκησης σε θέματα δημοσίου δικαίου. Αστικά δικαιώματα σε ακίνητη ιδιοκτησία συνιστούν, κατά κανόνα, θέματα που ανάγονται στον τομέα του Ιδιωτικού Δικαίου. (Βλ., μεταξύ άλλων, Δημοκρατία ν. Τόκα (1995) 3 Α.Α.Δ. 218 και Σοφία Γεωργιάδη ν. Γενικού Εισαγγελέα κ.ά. (1992) 4(B) Α.Α.Δ. 1227).
Η πιο πάνω αρχή αναφέρθηκε και στην υπόθεση Σολομώντος ν. Παπανεοκλή (1992) 1 Α.Α.Δ. 906, όπου στις σελ. 911 και 912 ειπώθηκε πως οι ενέργειες του Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογιου που ρυθμίζουν ιδιωτικά δικαιώματα πάνω σε ακίνητη περιουσία, εκφεύγουν της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου και παρατίθεται σειρά αποφάσεων με βάση τις οποίες το θέμα παγιώθηκε και αποτελεί πλέον κανόνα. Στον κανόνα αυτό δεν υπάρχει εξαίρεση. (Βλ. Hellenic Bank v. Republic (1986) 3 C.L.R. 481, 486).
Έχει επίσης νομολογηθεί και δεν χρειάζεται γι' αυτό αναφορά σε αυθεντίες, πως το άρθρο 80 του Κεφ. 224, προσφέρει το μηχανισμό για τον έλεγχο της ορθότητας των αποφάσεων, διαταγών και γνωστοποιήσεων του Διευθυντή Κτηματολογίου, που εμπίπτουν στη σφαίρα του Ιδιωτικού Δικαίου (Βλ. επίσης Φιλίππου ν. Στυλιανού (1992) 1(A) Α.Α.Δ. 448). Οι αιτήτριες έχουν κάνει χρήση του μηχανισμού αυτού.
Με βάση τις πιο πάνω αρχές, γίνεται φανερό από τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης πως οι προσβαλλόμενες πράξεις ή παραλείψεις εξυπηρετούσαν ιδιωτικά δικαιώματα ακίνητης ιδιοκτησίας και επομένως δεν εμπίπτουν στη σφαίρα του Δημοσίου Δικαίου. Σαν αποτέλεσμα, η προσφυγή θα πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη.
Η δεύτερη προδικαστική ένσταση των καθ' ων η αίτηση είναι ότι η αίτηση ακυρώσεως είναι άκυρη και/ή αντικανονική και/ή αόριστη και/ή δεν εξειδικεύονται οι αποφάσεις και/ή παραλείψεις για τις οποίες ζητείται η αναθεώρηση και/ή ότι με το ίδιο δικόγραφο προσβάλλονται αποφάσεις και/ή παραλείψεις που δεν είναι συναφείς και/ή είναι εκπρόθεσμες.
Είναι γεγονός ότι το δικόγραφο της προσφυγής δεν συνάδει με τον Καν. 4(1) του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962. Ο αντιπρόσωπος των αιτητριών, στον οποίο δόθηκε άδεια από το Δικαστήριο να τις αντιπροσωπεύσει, πράγματι έχει ξεφύγει από τους Κανονισμούς και σε μια προσπάθεια επίδειξης νομικών γνώσεων, καταχώρησε τόμους εγγράφων, αγορεύσεων και αιτήσεων, για να υποστηρίξει την προσφυγή, η οποία παρά τη μεγάλη του προσπάθεια, παρέμεινε δυσκολονόητη στη λεπτομέρεια, παρόλο που στη γενικότητα της γίνεται αντιληπτό ότι προσβάλλει όλες τις ενέργειες του Διευθυντή του Κτηματολογίου από του σημείου της αγοράς των 3/5 μεριδίων του κτήματος από τον αγοραστή, μέχρι την εγγραφή τους επ' ονόματι του.
Δεν θα ασχοληθώ περισσότερο με τα θέματα αυτά, ούτε με το θέμα της συνάφειας ή του εκπρόθεσμου της προσφυγής ή ακόμα με το θέμα ότι η προσφυγή στρέφεται εναντίον Κτηματολογικών Λειτουργών προσωπικά. Έχω ήδη αποφασίσει την πρώτη ένσταση και τούτο είναι νομίζω αρκετό. Δεν χρειάζεται να εξετάσω οτιδήποτε άλλο.
Πριν απορρίψω την προσφυγή, κρίνω όμως σκόπιμο να αναφέρω, πως στο στάδιο της ετοιμασίας της απόφασης, διαπίστωσα πως δεν έχει γίνει επίδοση στον αγοραστή, που είναι ενδιαφερόμενο μέρος, μια και έχει έννομο συμφέρον να μην επιτύχει η προσφυγή Ενόψει όμως της έκβασης της προσφυγής, δεν θεώρησα αναγκαίο να επανανοίξω την υπόθεση και να δώσω οδηγίες για επίδοση στο ενδιαφερόμενο μέρος της αίτησης και των άλλων εγγράφων. Η απόφαση είναι ευνοϊκή δι' αυτόν.
Για τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή απορρίπτεται σαν απαράδεκτη με έξοδα εις βάρος των αιτητριών.
Τα έξοδα να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και να εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.