Δημητριάδης ν. Δημοκρατίας (1997) 4 ΑΑΔ 1601

Φορολογία — Φορολογία εισοδήματος — Παράλειψη Προσκόμισης από το φορολογούμενο των απαραίτητων στοιχείων για τον καθορισμό τον φορολογητέου εισοδήματος — Συνέπειες — Δεν μπορεί να οδηγήσει σε φορολόγηση μόνο επί τη βάση υποθέσεων εκ μέρους του εφόρου — Περιστάσεις εσφαλμένης εφαρμογής των συνεπειών της παράλειψης στην κριθείσα περίπτωση.

Ο αιτητής προσέβαλε τις φορολογίες εισοδήματος που του επεβλήθησαν.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, εν μέρει ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση αποφάσισε ότι:

1. Η φορολόγηση των πολιτών πρέπει να θεμελιώνεται σε όσο γίνεται πιο στερεή βάση μακριά από υποθέσεις ή εικασίες. Είναι απαραίτητο ένα κάποιο υπόστρωμα γεγονότων με το οποίο μπορεί να συναρτηθεί η φορολογική απόφαση: Αυτό είναι το απαύγασμα της σχετικής νομολογίας: βλέπε Περικλέους ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 174. Υπάρχουν φυσικά οι περιπτώσεις που τα στοιχεία είναι υπό τον πλήρη έλεγχο ή την αποκλειστική γνώση του φορολογούμενου. Έχει, σε τέτοιες περιπτώσεις, καθήκον να τα παράσχει. Διαφορετικά o Έφορος μπορεί να προχωρήσει. Όχι μόνο με βάση υποθέσεις ή χωρίς να διεξάγει κάποια έρευνα που είναι πιθανό πως θα αποκαλύψει την αληθινή κατάσταση.

2. Εξετάστηκε με περίσκεψη κάθε πτυχή της υπόθεσης. Για τα ενοίκια από το διαμέρισμα στην πολυκατοικία Sea View Court από τις φυτείες στο Κολόσσι ο Έφορος μπορούσε, με βάση τα δεδομένα των λογαριασμών, να φορολογήσει μια και ο αιτητής είχε αποκλειστική γνώση και αδιαφόρησε. Δεν αιτιολογήθηκε όμως η απόφαση σχετικά με την εμπορική δραστηριότητα του αιτητή στον τομέα των ακινήτων προτού πωλήσει τις φυτείες Κολοσσίου που θα προσέδιδε στο κέρδος χαρακτήρα εμπορικό και όχι κεφαλαιουχικό. Περαιτέρω η απόφαση για τα τρία διαμερίσματα δε στηρίχθηκε σε συγκεκριμένες διαπιστώσεις, αλλά σε υπόθεση. Δεν ήταν αποτέλεσμα έστω και στοιχειώδους έρευνας. Περαιτέρω αν και δόθηκε αιτιολογία, αυτή δεν κρίνεται επαρκής.

3. Συνακόλουθα είναι ακυρωτέο το μέρος της απόφασης που αφορά την πώληση των φυτείων και τα τρία διαμερίσματα. Αναφορικά με τα δυο άλλα κονδύλια η επίδικη απόφαση επικυρώνεται. Ενόψει του αποτελέσματος δεν εκδίδεται διάταγμα για έξοδα.

Διαταγή ως ανωτέρω.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

Rainbow v. Republic (1984) 3 C.L.R. 846,

Σκαρπάρης ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1004,

Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 912,

Νίκος Ψαράς & Υιοί Κέντρα Αναψυχής Λτδ. ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 1319,

Βασιλείου ν. Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 2379,

Περικλέους ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 174.

Προσφυγή.

Προσφυγή με την οποία προσβάλλονται οι επιβληθείσες φορολογίες εισοδήματος που υποβλήθηκαν στον αιτητή ως διευθυντή και μέτοχο της εταιρείας Demetriades Estates Ltd για τα οικονομικά έτη 1980 έως 1984 και το 1986.

Γ. Χαραλαμπίδης, για τον Αιτητή.

Ν. Νικολαΐδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.

Cur. adv. vult.

ΝΙΚΗΤΑΣ, Α.: Η παρούσα φορολογική διαφορά είναι φαινομενικά απλή. Υποκρύπτει εντούτοις ένα θέμα αρχής, κεφαλαιώδους σημασίας, το οποίο διαπλέκεται, μέχρι ενός σημείου, με τη γενική υποχρέωση του φορολογουμένου να θέτει τα στοιχεία που είναι σε θέση να προμηθεύσει στις φορολογικές αρχές ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που διεκδικεί εκπτώσεις: Rainbow ν. The Republic (1984) 3 C.L.R. 846, Ιωάννης Σκαρπάρης ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1004, Σταυρούλα Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 912 και Νίκος Ψαράς & Υιοί Κέντρα Αναψυχής Λτδ. ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 1319. Το θέμα θα αναδυθεί με την αποσαφήνιση της φύσης της διαφοράς και των γεγονότων που τη δημιούργησαν.

Ο αιτητής είναι διευθυντής και κύριος μέτοχος της εταιρείας Ο. Demetriades Estates Ltd. Αντικείμενο της προσφυγής του είναι οι φορολογίες εισοδήματος που του επιβλήθηκαν για τα οικονομικά έτη 1980 έως 1984 και το έτος 1986. Ύστερα από ενστάσεις που υπέβαλαν οι λογιστές του, που προηγουμένως απέστειλαν εξελεγμένους ετήσιους λογαριασμούς για όλη την περίοδο μαζί με Δηλώσεις Εισοδήματος, ο Έφορος Φόρου Εισοδήματος του κοινοποίησε τις τελικές φορολογίες, που συνόδευσε με επιστολή του ημερ. 14/2/96. Το έγγραφο αυτό περιέχει και τα σημεία διάστασης των διαδίκων.

Ο Έφορος θεώρησε (1) ότι τρία διαμερίσματα, τα οποία ο αιτητής δώρησε σε δύο παιδιά του, πωλήθηκαν στην πραγματικότητα και ο αιτητής προσπορίστηκε κέρδος της τάξης του 20% πάνω στην αξία τους, το οποίο φορολόγησε. (2) ότι ο αιτητής είσπρασσε ενοίκια από κτήματα του στο Κολόσσι. (3) ότι είχε άλλα ενοίκια από διαμέρισμα του στην πολυκατοικία Sea View Court στη Λεμεσό. και (4) είχε κέρδος από πώληση φυτειών στο Κολόσσι που λογίστηκε και φορολογήθηκε ως εμπορικό κέρδος.

Όπως προκύπτει από την επιστολή της 14/2/96 η μόνη αιτιολογία που παρέχει για τις φορολογίες - και αυτό αφορά και τις 4 παραπάνω περιπτώσεις - είναι "η μη υποβολή των στοιχείων". Είναι γεγονός ότι πριν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες φορολόγησης, ο Έφορος ζήτησε, με επιστολή του ημερ. 10/4/95, να πληροφορηθεί, σε τακτή προθεσμία, κατά πόσον τα διαμερίσματα μεταβιβάστηκαν και ποία ήταν η χρήση τους τότε. Ερωτήματα υπήρξαν και για τα ενοίκια. Με αφορμή δήλωση του αιτητή ότι πληρώθηκε αποζημίωση £2.625 σε κάποιο Α. Καραπή "για διακοπή συμβολαίου" για τα κτήματα στο Κολόσσι, ο αιτητής ρωτήθηκε ποίος έπαιρνε τα ενοίκια εφόσον ούτε στους λογαριασμούς του ιδίου ούτε σε εκείνους της εταιρείας του υπήρχε οτιδήποτε σχετικό. Αναφορικά με το διαμέρισμα στην πολυκατοικία Sea View Court δηλώθηκαν ενοίκια μέχρι το 1981, αλλά για την επίδικη περίοδο δεν έγινε οποιαδήποτε αναφορά στους λογαριασμούς. Και υποβλήθηκε ερώτημα αν υπήρξε περίπτωση αποξένωσης του διαμερίσματος. Η προθεσμία που έδωσε ο Έφορος παρήλθε άπρακτη, όπως και η παράταση που ακολούθησε.

Ο δικηγόρος του αιτητή στην αγόρευση του προχώρησε σε εξηγήσεις για τα παραπάνω θέματα που άπτονται των φορολογιών, παρέχοντας και κάποια στοιχεία, πράγμα που έκαμε και στο δικόγραφο της αίτησης. Όμως σε καμιά περίπτωση οι ισχυρισμοί του δικηγόρου δεν μπορούν να εκληφθούν πως θεμελιώνουν τα γεγονότα στα οποία αναφέρονται: βλέπε Παντελής Βασιλείου ν. Δημοκρατίας (1994) 4 ΑΛΛ. 2379. Γιαυτό και θα αγνοηθούν. Παρατηρώ περαιτέρω ότι οι καθών δεν υπέδειξαν με την αγόρευση τους πού βασίστηκε η απόφαση για να θεωρηθεί το κέρδος από την πώληση κτήματος στο Κολόσσι εμπορικό, έτσι ώστε να υπόκειται σε φόρο εισοδήματος. Στο φάκελο υπάρχουν υπηρεσιακά σημειώματα πως ο αιτητής είχε προηγουμένως εμπλακεί σε αγοραπωλησίες ακινήτων, αλλά δεν εντόπισα κανένα στοιχείο που να τα υποστηρίζει. Είναι όμως η θέση της δικηγόρου των καθών ότι η παράλειψη του αιτητή να παράσχει τα στοιχεία που του ζητήθηκαν καθιστά από μόνη της λογικά επιτρεπτή την επίδικη απόφαση.

Έχω την άποψη ότι η φορολόγηση των πολιτών πρέπει να θεμελιώνεται σε όσο γίνεται πιό στέρεη βάση μακρυά από υποθέσεις ή εικασίες. Είναι απαραίτητο ένα κάποιο υπόστρωμα γεγονότων με το οποίο μπορεί να συναρτηθεί η φορολογική απόφαση. Αυτό πιστεύω ότι είναι το απαύγασμα της σχετικής νομολογίας: βλέπε Αίνος Περικλέους ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 174. Υπάρχουν φυσικά οι περιπτώσεις που τα στοιχεία είναι υπό τον πλήρη έλεγχο ή την αποκλειστική γνώση του φορολογουμένου. Έχει, σε τέτοιες περιπτώσεις, καθήκον να τα παράσχει. Διαφορετικά ο Έφορος μπορεί να προχωρήσει. Όχι όμως μόνο με βάση υποθέσεις ή χωρίς να διεξάγει κάποια έρευνα, που είναι πιθανό πως θα αποκαλύψει την αληθινή κατάσταση.

Εξέτασα με περίσκεψη κάθε πτυχή της υπόθεσης. Για τα ενοίκια από το διαμέρισμα στην πολυκατοικία Sea View Court και από τις φυτείες στο Κολόσσι ο Έφορος μπορούσε, με βάση τα δεδομένα των λογαριασμών, να φορολογήσει μια και ο αιτητής είχε αποκλειστική γνώση και αδιαφόρησε. Δεν αιτιολογήθηκε όμως η απόφαση σχετικά με την εμπορική δραστηριότητα του αιτητή στον τομέα των ακινήτων προτού πωλήσει τις φυτείες Κολοσσίου που θα προσέδιδε στο κέρδος χαρακτήρα εμπορικό και όχι κεφαλαιουχικό. Περαιτέρω η απόφαση για τα τρία διαμερίσματα δε στηρίχθηκε σε συγκεκριμένες διαπιστώσεις, αλλά σε υπόθεση. Δεν ήταν αποτέλεσμα έστω και στοιχειώδους έρευνας. Περαιτέρω ανκαι δόθηκε αιτιολογία, αυτή δεν κρίνεται επαρκής.

Συνακόλουθα έχω καταλήξει ότι είναι ακυρωτέο το μέρος της απόφασης που αφορά την πώληση των φυτειών και τα τρία διαμερίσματα. Αναφορικά με τα δύο άλλα κονδύλια η επίδικη απόφαση επικυρώνεται. Ενόψει του αποτελέσματος δεν εκδίδεται διάταγμα για έξοδα.

Δυαταγή ως ανωτέρω.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία