|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 1581
4 Ιουλίου, 1997
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΛΟΝΤΟΣ,
Αιτητής,
ν.
1. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 780/95)
Ακίνητη Ιδιοκτησία — Περιορισμός δικαιώματος — Άρθρο 23.3 του Συντάγματος — Η επιβολή περιορισμών θεμιτή και εφικτή — Περιστάσεις νομιμότητας των περιορισμών στην κριθείσα περίπτωση.
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία — Τεχνική κρίση της διοίκησης — Έλεγχος της από το Δικαστήριο — Η περίπτωση του ρυμοτομικού σχεδίου.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας — Περιστάσεις αβασιμότητας τους — Η δυνατότητα συμπλήρωσης της αιτιολογίας από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου.
Ο αιχητής προσέβαλε ρυμοτομικό σχέδιο που επηρέαζε την ιδιοκτησία του.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
Τίποτε δεν αναφέρθηκε ούτε ο φάκελος υποστηρίζει πως το κτήμα του αιτητή κατέστη ακατάλληλο για ανάπτυξη. Αντίθετα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για οικιστική ανάπτυξη. Επομένως το σχέδιο μόνο περιορισμό έχει επιβάλει υπό την έννοι της παραγράφου 3 του Άρθρου 23 του Συντάγματος. Η επιβολή περιορισμών είναι συνταγματικά θεμιτή και εφικτή.
Το δικαστήριο δεν μπορεί, χωρίς αποχρώντα λόγο, να αμφισβητήσει την τεχνική κρίση της διοίκησης, που αφορά τον καταρτισμό του ρυμοτομικού σχεδίου. Έρευνα είχε γίνει. Δεν φαίνεται να υπάρχει οποιοδήποτε ζήτημα που διέλαθε της προσοχής της διοίκησης.
Κατά τη γνώμη του Δικαστηρίου υπάρχει αιτιολογία στην απορριπτική απόφαση η οποία συμπληρώνεται και από τα στοιχεία του φακέλου.
Είναι θεμιτή η προσφυγή στο φάκελο εφόσον υπάρχει ο συνδετικός κρίκος με την κύρια αιτιολογία.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Antoniou v. The Municipal Committee of Nicosia (1968) 3 C.L.R. 437,
Δημητριάδη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 85.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται το Ρυμοτομικό σχέδιο για το χωριό Τσάδα της Επαρχίας Πάφου το οποίο επηρεάζει το κτήμα του αιτητή κατά ποσοστό 42.6%.
Α. Παπαχαραλάμπους, για τον Αιτητή.
Ε. Κλεόπα, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ών η αίτηση.
Cur. adv. vult
ΝΙΚΗΤΑΣ, Α.: Ο αιτητής είναι ιδιοκτήτης του τεμαχίου γης με αρ. 267/2 του Φ/Σχ. XLV/37, το οποίον κείται στο χωριό Τσάδα της Επαρχίας Πάφου. Ρυμοτομικό σχέδιο, που εκπονήθηκε και δημοσιεύθηκε στις 6/8/93, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρ. 12 του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 96, όπως τροποποιήθηκε, επηρεάζει το παραπάνω κτήμα κατά ποσοστό 42.6 % της έκτασης του. Ας σημειωθεί ότι αρμόδια αρχή στην προκείμενη περίπτωση είναι ο Έπαρχος Πάφου ως πρόεδρος του Συμβουλίου Βελτιώσεως του χωριού. Όλοι οι θιγέντες παρόδιοι ιδιοκτήτες (40 τον αριθμό) ενέστησαν στο προταθέν σχέδιο και υπέβαλαν ιεραρχικές προσφυγές σύμφωνα με το άρθρ. 18 του νόμου. Τελικά όμως δεν επέμειναν, πλην του αιτητή και κάποιου άλλου ιδιοκτήτη.
Ο καθού, που είχε ενώπιον του λεπτομερειακό σημείωμα διοικητικού λειτουργού του Υπουργείου του, απέρριψε, στις 20/7/95, την προσφυγή του αιτητή. Θα παραθέσω εξολοκλήρου την αιτιολογία γιατί είναι ένας από τους δυο λόγους - ο άλλος είναι η μη διεξαγωγή έρευνας - που πρόβαλε ο αιτητής για ακύρωση της απόφασης:
"(i) Με τη διεύρυνση/ευθυγράμμιση των επηρεαζόμενων δρόμων επιτυγχάνεται σταδιακή βελτίωση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών των δρόμων, ασφαλής διακίνηση των οχημάτων και πεζών, ικανοποιητική ορατότητα, ορθή οικοδομική ανάπτυξη και βελτίωση του περιβάλλοντος της περιοχής.
(Π) Ο Έπαρχος και το Συμβούλιο Βελτιώσεως ενήργησαν με πλήρη διαφάνεια, υπευθυνότητα και σεβασμό στα συμφέροντα του κοινοτικού συνόλου.
(iii) Ο γνώμονας λήψης της απόφασης ήταν η εξυπηρέτηση των καλώς νοουμένων συμφερόντων της κοινότητας Τσάδας, και ο επηρεασμός των τεμαχίων είναι πολύ μικρός, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτός ο επηρεασμός δεν είναι ούτε άμεσος ούτε υποχρεωτικός."
Αφετηρία της υπόθεσης υπήρξε το αίτημα ιδιωτικής εταιρείας ανάπτυξης γης για διαπλάτυνση του οδικού δικτύου του χωριού, που θα εξυπηρετούσε μεγάλη οικιστική μονάδα, την οποία η εταιρεία σκόπευε να δημιουργήσει στην περιοχή. Επιλέγηκε σε συνεδρία της κοινοτικής αρχής ως τρόπος επίτευξης του στόχου αυτού η προσφυγή στις διαδικασίες του άρθρ. 12. Ας λεχθεί εδώ διευκρινιστικά ότι η απόφαση λήφθηκε αφού το τοπικό Συμβούλιο έκρινε, σε συνεδρίαση του της 5/1/93, πως τα οφέλη για την κοινότητα ως σύνολο, από την οικιστική αυτή ανάπτυξη, θα ήταν τεράστια. Περαιτέρω η κοινότης δε θα επιβαρυνόταν με καμιά από τις παρεπόμενες δαπάνες εφαρμογής του σχεδίου. Στην ένσταση που ο αιτητής υπέβαλε εναντίον του σχεδίου (μέσω άλλου τότε δικηγόρου) πρόβαλε, εκτός από τη μείωση του εμβαδού της περιουσίας του και τα ζημιογόνα γιαυτόν επακόλουθα και τον ισχυρισμό ότι η προταθείσα ρυμοτομία εξυπηρετούσε το ιδιωτικό συμφέρον της παραπάνω εταιρείας.
Προτού αποφασισθούν οι ενστάσεις, λήφθηκαν γραπτώς οι απόψεις του Επάρχου Πάφου και του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, που θίγουν κάθε πτυχή του σχεδίου καθώς και τις επιπτώσεις του πάνω στις επηρεαζόμενες περιουσίες. Πρέπει εδώ να λεχθεί ότι οι απόψεις αυτές περιλήφθηκαν συνοπτικά στο σημείωμα, παράρτημα Στ, που τέθηκε υπόψη του Υπουργού Εσωτερικών για τους σκοπούς της ιεραρχικής προσφυγής. Η υιοθέτηση του οδήγησε στην απόρριψη της, απόφαση που προσβάλλεται με την κρινόμενη προσφυγή. Υπογραμμίζεται ότι η απόφαση βάλλεται μόνο για τους δύο προαναφερθένες λόγους.
Θεωρώ χρήσιμο στο σημείο αυτό να πω ότι τίποτε δεν αναφέρθηκε ούτε ο φάκελος υποστηρίζει πως το κτήμα του αιτητή κατέστη ακατάλληλο για ανάπτυξη. Αντίθετα, όπως θα φανεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για οικιστική ανάπτυξη. Επομένως το σχέδιο μόνο περιορισμό έχει επιβάλει υπό την έννοια της παραγράφου 3 του άρθρ. 23 του Συντάγματος. Η επιβολή περιορισμών είναι συνταγματικά θεμιτή και εφικτή. Η αρχή διατυπώνεται με καθαρότητα στη σύνοψη της υπόθεσης Photini Antoniou v. The Municipal Committee of Nicosia (1968) 3 C.L.R. 437:
"Where a street-widening scheme does not affect a building site to such an extent as to render it unsuitable for use as a building site - Such scheme does not amount to anything more than the imposition of restrictions or limitations in the sense of paragraphs of Article 23 of the Constitution - Giving rise in a proper case to a claim for compensation under the provisions of paragraph 3 of Article 23."
Βλέπε επίσης Ανθή Δημήτρη Δημητριάδη κ.ά. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 85 και αποφάσεις στις οποίες παραπέμπει.
Αναφορικά με τον πρώτο λόγο ακύρωσης ο δικηγόρος της αιτήτριας αναφέρθηκε εκτεταμένα στις αρχές και τη νομολογία που τη διέπουν. Και παρατήρησε ότι η δοθείσα αιτιολογία (που προεκτέθηκε) εκφράζει μόνο την πολιτική της διοίκησης σε παρόμοιες περιπτώσεις, χωρίς, ωστόσο, να καταπιάνεται ειδικά με την υπό κρίση περίπτωση. Και χωρίς να απαντά το ερώτημα γιατί κάποια άλλη υπαλλακτική λύση ήταν αδύνατη. Σπεύδω να παρατηρήσω για το τελευταίο αυτό παράπονο ότι τέτοιο θέμα δεν έθεσε ποτέ ο αιτητής. Ούτε το δικαστήριο μπορεί, χωρίς αποχρώντα λόγο, να αμφισβητήσει την τεχνική κρίση της διοίκησης, που αφορά τον καταρτισμό του ρυμοτομικού σχεδίου. Η έλλειψη ικανοποιητικής αιτιολογίας οφείλεται, κατά την ίδια εισήγηση, στο γεγονός ότι δεν έγινε η πρέπουσα έρευνα προηγουμένως.
Αυτό το τελευταίο δεν είναι καθόλου σωστό. Έρευνα είχε γίνει. Το μαρτυρούν οι επιστολές του Επάρχου και του Τμήματος Πολεοδομίας. Μάλιστα στην επιστολή του Τμήματος (παράρτημα Δ, παράγραφος 6 στη σελ. 2) ρητά αναφέρεται ότι πραγματοποιήθηκε επιτόπου επίσκεψη για εξέταση των σχετικών στοιχείων. Και όλα αυτά ήταν ενώπιον του Υπουργού όταν επιλαμβανόταν της προσφυγής του αιτητή καθώς και των άλλων προσφυγών. Δε φαίνεται να υπάρχει οποιοδήποτε ζήτημα που διέλαθε της προσοχής της διοίκησης.
Κατά τη γνώμη μου υπάρχει αιτιολογία στην απορριπτική απόφαση που παρέθεσα, η οποία συμπληρώνεται και από τα στοιχεία του φακέλου που, επαναλαμβάνω, είχαν τεθεί υπόψη του Υπουργού στην ολότητά τους με το ενημερωτικό σημείωμα υπηρεσιακού παράγοντα.
Για την κρινόμενη υπόθεση διευκρινίστηκε πως ο αιτητής θα συνέχιζε, μέχρι την εφαρμογή του σχεδίου, να νέμεται την περιουσία του. Αναφορικά με τη μείωση του συντελεστή δόμησης, επειδή το κτήμα επηρεάζεται σε ποσοστό πέραν του 20% του εμβαδού του, αυτός θα υπολογιζόταν, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση που έγινε από τη διοίκηση ανάλογα με τον επηρεασμό κάθε κτήματος, με βάση το 80% της αρχικής του έκτασης. Και θα έμενε ανοικτό θέμα αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρ. 13 του Κεφ. 96 ή του άρθρ. 67 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972, όπως τροποποιήθηκε. Ήταν, λοιπόν, δεδομένη η δυνατότητα και της οικοδομικής ανάπτυξης. Είναι πιστεύω θεμιτή η προσφυγή στο φάκελο εφόσον υπάρχει ο συνδετικός κρίκος με την κύρια αιτιολογία.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Χωρίς έξοδα. Η επίδικη πράξη επικυρώνεται.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.