|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 996
18 Απριλίου, 1997
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1.ΑΝΔΡΕΑΣ ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΗΣ,
2.ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1.ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ,
2.ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 409/96)
Αστυνομική Δύναμη Κύπρου — Προαγωγές — Προαγωγή επ' ανδραγαθία σύμφωνα με τον Καν. 9(a) της Κ.Δ.Π. 52/89 — Η έννοια της ανδραγαθίας από τη νομολογία — Δεν στοιχειοθετήθηκε στην κριθείσα περίπτωση.
Οι αιτητές προσέφυγαν κατά της επ' ανδραγαθία προαγωγής συναδέλφου τους στο βαθμό του Λοχία.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Η έννοια της ανδραγαθίας προσδιορίστηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Α. Γεωργίου και Άλλοι ν. Ματθαίον Παναγή και Άλλων.
Όσα καταγράφονται από τον Αρχηγό της Αστυνομίας, εν προκειμένω, αναφέρονται στις ικανότητες που επέδειξε διαχρονικά το ενδιαφερόμενο πρόσωπο και στον τρόπο με τον οποίο περιγράφεται ότι εκτελούσε τα καθήκοντά του. Συνιστούν ουσιαστικά εκ των υστέρων αποτίμηση της υπηρεσίας του και είναι ασύνδετα προς οποιαδήποτε συγκεκριμένη πράξη που θα ήταν δυνατό να αναχθεί σε ανδραγάθημα. Αφ' εαυτών αλλά και σε συνδυασμό προς το περιεχόμενο του φακέλου, στον οποίο βρίσκονται καταχωρημένα ήσσονος σημασίας περιστατικά αλλά κανένα συγκεκριμένο που να υποδηλώνει έκθεση της ζωής του σε κίνδυνο.
Η άσκηση της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου προς έλεγχο του "κατά πόσο η πράξη, όπως καθορίζεται από το αρμόδιο όργανο, συνιστά ανδραγάθημα", προϋποθέτει εξειδίκευση συγκεκριμένης πράξης. Η γενική παραπομπή σε κινδύνους που αναλήφθηκαν σε απροσδιόριστο χρόνο και υπό άγνωστες συνθήκες, δεν αρκεί. Και χωρίς γνώση αυτών των συνθηκών, απολήγει ακαδημαϊκή και η συζήτηση ως προς το βαθμό στον οποίο ο κίνδυνος είναι συνυφασμένος με την εκτέλεση του αστυνομικού καθήκοντος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Γεωργίου και Άλλοι ν. Παναγή και Άλλων (1997) 3 Α.Α.Δ. 81.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης του Αρχηγού Αστυνομίας με την οποία προήγαγε το ενδιαφερόμενο μέρος σε Λοχία κατ' επίκληση του Καν. 9(α) των περί Αστυνομίας (Προαγωγές) Κανονισμών του 1989, για ανδραγαθία, αντί των αιτητών.
Α. Κωνσταντίνου, για τους Αιτητές.
Μ. Ευαγγέλου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Ο Αρχηγός της Αστυνομίας αποφάσισε και ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης ενέκρινε την προαγωγή του μη προσοντούχου αστυφύλακα Γ. Κυ-λίλη σε Λοχία για ανδραγαθία, κατ' επίκληση του Κανονισμού 9(α) των περί Αστυνομίας (Προαγωγές) Κανονισμών του 1989 (Κ.Δ.Π. 52/89).
Οι αιτητές, αστυφύλακες και οι ίδιοι, προσοντούχοι μάλιστα για προαγωγή, αμφισβητούν το κύρος της προαγωγής. Νομιμοποιούνται γι' αυτό ως έχοντες ηθικό έννομο συμφέρον, όπως αποφασίστηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Α. Γεωργίου και Άλλοι ν. Ματθαίου Παναγή και Άλλων (1997) 3 Α.Α.Δ. 81.
Ό,τι ανάχθηκε σε ανδραγαθία συγκεκριμενοποιείται στο έγγραφο του Αρχηγού προς τον Υπουργό, ημερομηνίας 25/8/95:
"Ηγείται ομάδας πάταξης Τροχαίων παραβάσεων με απόλυτη επιτυχία, πράγμα που εσχολιάσθηκε ευμενώς αρκετές φορές στον εγχώριο τύπο. Είναι επίλεκτος μοτοσυκλεττιστής με εξαιρετικές ικανότητες επιδεξιότητας και είναι ο προπομπός στη διακίνηση επισήμων προσκεκλημένων της Δημοκρατίας και άλλων επισήμων προσώπων.
Διακρίνεται για την εξαιρετική δραστηριότητα, πρωτοβουλία, ευθύνη και αφοσίωση στο καθήκον του. Πολλές φορές αψηφά και αυτή τη ζωή του στην προσπάθεια του για πάταξη τροχαίων παραβάσεων που προκαλούνται από νεαρά κυρίως πρόσωπα "Καμικάζι" και δημιουργούν οχληρία στο κοινό. Είναι χάρη στη δική του πρωτοβουλία και με κίνδυνο της ζωής του και περιορίσθηκε αισθητά το πρόβλημα της οχληρίας από τους "Καμικάζι" στην Επαρχία Λευκωσίας."
Οι αιτητές εισηγούνται πως αυτά απλώς δείχνουν επιτυχή εκτέλεση καθηκόντων στον τομέα στον οποίο το ενδιαφερόμενο πρόσωπο τάχθηκε να υπηρετήσει. Επισημαίνουν την έλλειψη αναφοράς σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη πράξη και τονίζουν την ανυπαρξία στο φάκελο του ενδιαφερόμενου προσώπου οποιουδήποτε στοιχείου που θα ήταν δυνατό να θεωρηθεί ότι αποκαλύπτει συγκεκριμένη δράση που υπερέβαινε όσα απαιτούνταν για τη σωστή εκτέλεση του αστυνομικού καθήκοντος. Οι καθ' ων η αίτηση και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο ξεχωρίζουν την αναφορά στις με κίνδυνο της ζωής του επιτυχίες του ενδιαφερόμενου προσώπου. Προτείνουν πως θα ήταν λάθος να θεωρηθεί η έκθεση σε τέτοιο κίνδυνο ως κατ' ανάγκην ενταγμένη σε αστυνομικό καθήκον και εισηγούνται πως, στο πλαίσιο του συνόλου των δεδομένων, ευλόγως κρίθηκε πως το ενδιαφερόμενο πρόσωπο ανδραγάθησε.
Η έννοια της ανδραγαθίας προσδιορίστηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Α. Γεωργίου και Άλλοι ν. Ματθαίου Παναγή και Άλλων (ανωτέρω):
"Η Ελληνική νομολογία αποδέχεται ότι, η απόφαση για προαγωγή επ' ανδραγαθία πρέπει να αιτιολογείται. (Βλ. Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας (1929-1959) 394 - Αποφάσεις 1068 (1952), 2076 (1953).
Ό,τι χρήζει αιτιολόγησης, είναι η πράξη η οποία συνιστά την ανδραγαθία. Όπως προκύπτει από την απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας 2640/40, για το χαρακτηρισμό πράξης ανδραγαθήματος στο στράτευμα, δεν αρκεί η έκθεση της ζωής του δράσαντα σε κίνδυνο. Αυτή, πρέπει να συνοδεύεται και από το στοιχείο του ηρωισμού. Κίνδυνος για τη ζωή ενυπάρχει για κάθε μέλος του στρατεύματος.
Ενυπάρχει στην έννοια της ανδραγαθίας και του ανδραγαθήματος το στοιχείο του ηρωισμού, όπως σωστά διαπιστώνει το πρωτόδικο Δικαστήριο. (Βλ. Λεξικό της Δημοτικής - 2η Έκδοση, σελ. 50.)
Η απόφαση για προαγωγή επ' ανδραγαθία είναι κατ' αρχήν ανέλεγκτος. Η διαπίστωση των γεγονότων που συνιστούν το ανδραγάθημα ανάγεται στο αρμόδιο διοικητικό όργανο. Ό,τι ελέγχεται είναι το σύννομο της πράξης, δηλαδή κατά πόσο η πράξη, όπως καθορίζεται από το αρμόδιο όργανο, συνιστά ανδραγάθημα.
Στην προκείμενη περίπτωση, οι πράξεις των εφεσειόντων καταγράφονται λεπτομερώς στην απόφαση. Πρόκειται, για πράξεις πιστής και μετά ζήλου εκτέλεσης, του αστυνομικού καθήκοντος. Αναφέρονται, μεταξύ άλλων στη συλλογή πληροφοριών, στην άσκηση πειθούς για να πεισθούν οι μάρτυρες να καταθέσουν κατά ορισμένων ατόμων και στην εξιχνίαση εγκλημάτων. Δεν συνιστούν πράξεις ανδραγαθίας ούτε τις προσεγγίζουν."
Όσα καταγράφονται από τον Αρχηγό της Αστυνομίας αναφέρονται στις ικανότητες που επέδειξε διαχρονικά το ενδιαφερόμενο πρόσωπο και στον τρόπο με τον οποίο περιγράφεται ότι εκτελούσε τα καθήκοντα του. Συνιστούν ουσιαστικά εκ των υστέρων αποτίμηση της υπηρεσίας του και είναι ασύνδετα προς οποιαδήποτε συγκεκριμένη πράξη που θα ήταν δυνατό να αναχθεί σε ανδραγάθημα. Αφ' εαυτών αλλά και σε συνδυασμό προς το περιεχόμενο του φακέλου, στον οποίο βρίσκονται καταχωρημένα ήσσονος σημασίας περιστατικά αλλά κανένα συγκεκριμένο που να υποδηλώνει έκθεση της ζωής του σε κίνδυνο.
Η άσκηση της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου προς έλεγχο του "κατά πόσο η πράξη, όπως καθορίζεται από το αρμόδιο όργανο, συνιστά ανδραγάθημα", προϋποθέτει εξειδίκευση συγκεκριμένης πράξης. Η γενική παραπομπή σε κινδύνους που αναλήφθηκαν σε απροσδιόριστο χρόνο και υπό άγνωστες συνθήκες, δεν αρκεί. Και χωρίς γνώση αυτών των συνθηκών, απολήγει ακαδημαϊκή και η συζήτηση ως προς το βαθμό στον οποίο ο κίνδυνος είναι συνυφασμένος με την εκτέλεση του αστυνομικού καθήκοντος.
Οι αιτητές πρότειναν και άλλους, νομοτυπικής φύσης, λόγους ακυρότητας αλλά δεν δικαολογείται να επεκταθώ ενόψει της κατάληξης στην οποία έχω αχθεί.
Επειδή δεν υπάρχει πράξη που να συνιστά ανδραγάθημα, η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Με έξοδα υπέρ των αιτητών, όπως θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή για να εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.