|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 2705
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 72/97
.ΕΝΩΠΙΟΝ
: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Χρίστου Νικολάου,
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
1. Υπουργείου Οικονομικών,
2. Διευθυντή Τμήματος Τελωνείων,
Καθ΄ ων η αίτηση.
____________________
7 Νοεμβρίου, 1997
.Για τον αιτητή: Δ. Καλλίγερος για Ν. Μαρκίδου (κα.)
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Στ. Θεοδούλου, Ανώτερος Δικηγόρος της
Δημοκρατίας εκ μέρους του Γεν. Εισ.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Στις 21.10.96 ο αιτητής υπέβαλε προς το Διευθυντή του Τμήματος Τελωνείων αίτηση για απαλλαγή από την πληρωμή δασμών σε σχέση με ένα αυτοκίνητο. Χρησιμοποίησε το καθορισμένο από τη Διοίκηση έντυπο στο οποίο η αίτηση διατυπώνεται ως πιο κάτω:
"
ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΕΠΑΝΑΠΑΤΡΙΣΘΕΝΤΑΑιτούμαι πληροφορίες σχετικά με απαλλαγή από την πληρωμή δασμών με βάση το εδάφιο 19(Β) του κώδικα απαλλαγής 01 του Τέταρτου Πίνακα του Περί Τελωνειακών Δασμών και Φόρων Καταναλώσεως Νόμου, σαν Κύπριος που επαναπατρίσθηκε μετά από μετανάστευση στο εξωτερικό και δίνω πιο κάτω τις αναγκαίες πληροφορίες για υποστήριξη του αιτήματός μου. Επίσης αναλαμβάνω να προσκομίσω οποιαδήποτε άλλη πληροφορία ή έγγραφο που μπορεί να απαιτηθεί σε σχέση με την αίτησή μου."
Η αίτηση αφορούσε σε καινούργιο αυτοκίνητο. Κατά τον χρόνο της υποβολής της αίτησης ο αιτητής δεν είχε εισάξει στην Κύπρο συγκεκριμένο αυτοκίνητο. Με επιστολή του ημερ. 6.12.96 ο Διευθυντής του Τμήματος Τελωνείων πληροφόρησε τον αιτητή ότι δεν δικαιούται "τέτοιας απαλλαγής" γιατί δεν είχε συμπληρώσει 10ετή παραμονή στην Κύπρο "εφ΄ όσον μεταξύ 7.12.85 και 16.11.86" βρισκόταν στην Κύπρο και επανήλθε πάλι για μόνιμη εγκατάσταση στις 3.2.96.
Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής προσβάλλει την "πράξη και/ή την απόφαση" η οποία του γνωστοποιήθηκε με την πιο πάνω επιστολή της 6.12.96.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση έχει, με την ένσταση του, εγείρει την πιο κάτω προδικαστική ένσταση:
"Η προσβαλλόμενη πράξη δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη με την έννοια που αποδίδεται στον όρο από το άρθρο 146 του Συντάγματος και/ή είναι πληροφοριακού περιεχομένου. Κατά συνέπεια, η προσβαλλόμενη πράξη δεν μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο ελέγχου από το Ανώτατο Δικαστήριο."
Η προδικαστική ένσταση
.Πραγματικό βάθρο για υποστήριξη της προδικαστικής ένστασης αποτέλεσαν τα πιο κάτω:
(α) Κατά το χρόνο της υποβολής της αίτησης για εισαγωγή αδασμολόγητου
αυτοκινήτου δεν είχε προσκομιστεί στο Τμήμα Τελωνείων οποιοδήποτε
αυτοκίνητο, κατά τη διαδικασία εισαγωγής του οποίου θα εγίνετο ή δεν θα εγίνετο αποδεκτή η απαλλαγή από την καταβολή του συνόλου ή μέρους των αναλογούντων δασμών και/ή φόρων κατανάλωσης από την αρμόδια
αρχή, κατά την ενάσκηση διακριτικής εξουσίας δυνάμει νόμου.
(β) Η υποβολή της αίτησης θεωρείται από τον ίδιο τον αιτητή ως διερευνητική
των προθέσεων της διοίκησης αναφορικά με το αίτημά του και συνεπώς η
απάντηση δεν μπορεί να είναι τίποτε περισσότερο από πληροφοριακή.
Με βάση το πιο πάνω πραγματικό βάθρο και την απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην
Yiangou v. Republic (1987) 3 C. L.R. 27 ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση υποστήριξε πως η επιστολή του Τμήματος Τελωνείων, που προσβάλλεται ως εκτελεστή διοικητική πράξη από τον αιτητή, είναι καθαρά πληροφοριακού χαρακτήρα και αναφέρεται στην πιθανή αντίδραση της αρμόδιας αρχής σε περίπτωση που κατά την εισαγωγή του οχήματος θα υποβαλλόταν αίτημα για δασμολογική απαλλαγή. Ως εκ τούτου - συνεχίζει η εισήγηση - η επίδικη πράξη της αρμόδιας αρχής δεν μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο δικαστικού ελέγχου από το Ανώτατο Δικαστήριο.Από την άλλη ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή υποστήριξε:
(α) Με την επίδικη απόφαση οι καθ΄ ων η αίτηση απέρριψαν την αίτηση του αιτητή για το λόγο ότι "... δεν δικαιούστε τέτοιας απαλλαγής γιατί δεν
συμπληρώνετε 10ετή παραμονή στο εξωτερικό ...". Η φράση αυτή,
διατυπούμενη εκ μέρους του Διευθυντή Τμήματος Τελωνείων κατόπιν
σχετικής (τυποποιημένης) αίτησης από τον αιτητή, δεν αφήνει περιθώρια
αμφιβολίας στον αιτητή, ότι η αρμόδια αρχή δεν τον θεωρεί δικαιούχο
φοροαπαλλαγής και δεν υπάρχει καμμιά απολύτως αμφιβολία ότι η
απόφαση του Διευθυντή είναι η τελική του απόφαση επί της αιτήσεως
του αιτητή. ΄Αρα, τα δικαιώματα του αιτητή αλλοιώνονται και καθορί-
ζονται με την επίδικη επιστολή της 6.12.96, η οποία ενέχει κατά τούτο
εκτελεστότητα.
(β) Από τη στιγμή που η διοίκηση επιλαμβάνεται της αίτησης για να
"πληροφορήσει" το διοικούμενο ότι δεν δικαιούται αυτό που ζητεί
κατόπιν έρευνας όλων των κρίσιμων υποβληθέντων στοιχείων, τότε
μοιραία παράγονται έννομα αποτελέσματα από την ανάπτυξη της
διοικητικής δράσης.
(γ) Ειδικά όταν πρόκειται για την ατελή εισαγωγή καινούργιου αυτοκινήτου,
που θα εισαχθεί στη Δημοκρατία, η διερεύνηση αντιμετώπισης εκάστης
περιπτώσεως από τη διοίκηση, είναι εύλογη εκ μέρους των επαναπατρι-
ζομένων, μια και πρόκειται ουσιαστικά για όχημα που θα αγοραστεί
καινούργιο εντός της Δημοκρατίας.
(δ) Εν πάση περιπτώσει, πέραν του γενικώτερου ζητήματος, στην
παρούσα περίπτωση παρήχθησαν στην πράξη έννομα αποτελέσματα
από την επίδικη επιστολή, αφού ο Διευθυντής έκρινε οριστικά το
δικαίωμα του αιτητή και την τύχη της αίτησης του για εισαγωγή
καινούργιου οχήματος με δασμολογική απαλλαγή. Γι΄ αυτό και δεν
απεφάσισε να παραγγείλει αυτοκίνητο αφού δεν ήταν δυνατό να
διαφοροποιηθεί η επίδικη απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση.
Στην
Yiangou (πιο πάνω) αποφασίσθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι η γνωστοποίηση των απόψεων του Τμήματος Τελωνείων, η οποία έλαβε χώραν σε απάντηση αίτησης για προτιθέμενη εισαγωγή οχήματος, δεν αποτελεί εκτελεστή απόφαση αλλά πράξη πληροφοριακής ή συμβουλευτικής φύσεως.Η υπόθεση
Yiangou (πιο πάνω) έχει υιοθετηθεί επανειλημμένα από το Ανώτατο Δικαστήριο με μονομελή σύνθεση (Βλ. Iacovou v. Republic (1987) 3 C.L.R. 22, Anastasis v. Minister of Finance (1987) 3 C.L.R. 200, Michailas v. Republic (1988) 3 C.L.R. 1736 και Christou v. Republic (1988) 3 C. L.R. 2454).Με την απόφαση στην
Yiangou (πιο πάνω) έχει ερμηνευθεί το λεκτικό του Διατάγματος 188/82 το οποίο είχε εκδοθεί δυνάμει του άρθρου 11(2) των περί Τελωνειακών Δασμών και Φόρων Καταναλώσεως Νόμων 1978-79, και το οποίο έχει ως πιο κάτω:"Μηχανοκίνητα οχήματα των κλάσεων 87.02.11 και 87.02.19 εισαγόμενα υπό Κυπρίων οι οποίοι κατόπιν μονίμου εγκαταστάσεως εις το εξωτερικόν δια συνεχή περίοδον τουλάχιστον 10 ετών επανέρχονται και εγκαθίστανται μονίμως εν τη Δημοκρατία νοουμένου ότι η εισαγωγή γίνεται εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος από της αφίξεώς των κατά την κρίσιν του Διευθυντού
.................................. .................................................. ..........."
Σύμφωνα με την απόφαση στην
Yiangou οι κρίσιμες λέξεις του διατάγματος 188/82 είναι: "η εισαγωγή γίνεται εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος από της αφίξεως των".Στην κρινόμενη περίπτωση το υπό εξέταση ζήτημα διέπεται από το Εδάφιο 19(Β) του Κώδικα Απαλλαγής 01 του Τέταρτου Πίνακα του περί Τελωνειακών Δασμών και Φόρων Καταναλώσεως Νόμου 1995 (109(1)/95) το οποίο έχει ως πιο κάτω:
"Μηχανοκίνητα οχήματα ... που εισάγονται από ή για λογαριασμό Κυπρίων οι οποίοι μετά από μόνιμη εγκατάσταση στο εξωτερικό για τη συνεχή περίοχο των τελευταίων δέκα τουλάχιστον χρόνων πριν από την επάνοδο τους για μόνιμη επανεγκατάσταση στη Δημοκρατία, νοουμένου ότι η εισαγωγή γίνεται μέσα σε ένα χρόνο από την άφιξη τους στη Δημοκρατία για επανεγκατάσταση
Θεωρώ ότι οι λέξεις οι οποίες έχουν αποφασιστική σημασία είναι: "Η εισαγωγή γίνεται μέσα σε ένα χρόνο από την άφιξη τους
".Η διαφορά από την υπόθεση
Yiangou είναι ότι με την επίδικη διάταξη οι λέξεις "εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος" στο Διάταγμα 188/82 έχουν αντικατασταθεί από τις λέξεις "μέσα σε ένα χρόνο". Ωστόσο η εμβέλεια και των δύο διατάξεων περιστρέφεται γύρω από την λέξη "εισαγωγή".Ο λόγος ("ratio") της
Yiangou ήταν ότι έπρεπε να είχε λάβει χώραν πραγματική εισαγωγή του αυτοκινήτου, κάτι που δεν έχει λάβει χώραν και στην κρινόμενη περίπτωση. ΄Εχοντας υπόψη το λεκτικό των δύο επίμαχων διατάξεων σε συνάρτηση με τα γεγονότα των δύο υποθέσεων κρίνω ότι η απόφαση Yiangou τυγχάνει εφαρμογής και στην κρινόμενη περίπτωση. Ακολουθεί πως η προσβαλλόμενη απόφαση δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη αλλά πράξη πληροφοριακής ή συμβουλευτικής φύσεως. Δεν μπορεί, επομένως, να προσβληθεί με προσφυγή δυνάμει του άρθρου 146.1 του Συντάγματος.Για το λόγο αυτό η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα τα οποία θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.