|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1996) 4 ΑΑΔ 1427
30 Μαΐου, 1996
[ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 6,25,28,29 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΟΣ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΑΔΕΙΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 566/89)
Διοικητικό Δίκαιο — Έννομο συμφέρον — Σχετικά νομολογιακά πορίσματα και διδάγματα της επιστήμης — Παραλληλισμός στην προκειμένη περίπτωση του Άρθρου 146.2 του Συντάγματος με το περιεχόμενο του Άρθρου 4Α(1) του περί Ρυθμίσεως Τροχαίας Μεταφοράς (Τροποποιητικού) Νόμου Αρ. 84 του 1984.
Αναθεωρητική Αρχή Αδειών — Ιεραρχική προσφυγή — Έννομο συμφέρον ασκήσεως της ιεραρχικής προσφυγής— Άρθρο 4Α(1) του Ν.84/84 — Επαρκής πιθανολόγηση στην κριθείσα περίπτωση του εννόμου συμφέροντος αδειούχων ιδιοκτητών οχημάτων εκμισθουμένων χωρίς οδηγό να προσφύγουν κατά της χορήγησης παρόμοιας άδειας σε τρίτους.
Οι αιτητές προσέφυγαν κατά της κρίσης ότι δε διέθεταν το απαιτούμενο έννομο συμφέρον για να προωθήσουν ιεραρχικές προσφυγές που άσκησαν κατά της παραχώρησης άδειας ενοικιάσεως αυτοκινήτων παρά το ότι και οι ίδιοι ήσαν αδειούχοι εκμισθωτές αυτοκινήτων χωρίς οδηγό.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Το μόνο επίδικο θέμα στην παρούσα προσφυγή είναι κατά πόσο οι αιτητές έχουν έννομο συμφέρον σύμφωνα με το Άρθρο 4Α(1) του Περί Ρυθμίσεως Τροχαίας Μεταφοράς (Τροποποιητικού) Νόμου Αρ. 84 του 1984 να προσβάλουν δι' εγγράφου προσφυγής την απόφασης της Αρχής Αδειών που αφορά χορήγηση αδειών "Ζ" σε τρίτα πρόσωπα.
Η πιο πάνω πρόνοια του Νόμου είναι ανάλογη προς την συνταγματική πρόνοια του Άρθρου 146.2.
Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών αποφάσισε εν προκειμένω να απορρίψει τις Ιεραρχικές Προσφυγές των αιτητών, αποδεχόμενη την άποψη του Γενικού Εισαγγελέα όπως εκφράσθηκε στη γνωμάτευση του ημερομηνίας 22/4/1989, ότι οι αιτητές δε νομιμοποιούνται να προσβάλουν απόφαση της Αρχής Αδειών με την οποία χορηγήθησαν άδειες "Ζ" σε τρίτα πρόσωπα.
Με την έννοια του εννόμου συμφέροντος έχει ασχοληθεί διεξοδικά η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Οι αιτητές έχουν πιθανολογήσει έννομο συμφέρον μέσα στην έννοια του νόμου και του Συντάγματος, και για το λόγο αυτό η προσφυγή γίνεται αποδεκτή και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με £250 έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (αρ. 1) (1996) 3 Α.Α.Δ. 73,
Κ. and Μ. (Transport) Ltd και Αλλοι ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (1995) 3 Α.Α.Δ. 225.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών με την οποία χορηγήθηκαν στον Αιτητή Αρ. 1 δύο επιπλέον άδειες οδικής χρήσης οχημάτων που εκμισθώνονται χωρίς οδηγό και στον Αιτητή Αρ. 2 επτά συνολικά άδειες από τις αιτούμενες είκοσι.
Αγ. Ξενοφώντος, για τους Αιτητές.
Γ. Ερωτοκρίτου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ.: Οι Αιτητές με τις παρούσες προσφυγές ζητούν από το Δικαστήριο την πιο κάτω θεραπεία:-
"1.Δήλωσιν ότι η πράξις και/ή απόφασις της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών ημερ. 26.5.1989 η οποία εκοινοποιήθη προς τους Αιτητάς δι επιστολής ημερ. 8;6.1989 ή άλλως πως (ίδε παράρτημα Ι), και διά της οποίας η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών δεν απεδέχθη ότι οι Αιτηταί έχουν έννομον συμφέρον διά να προσβάλουν αποφάσεις της Αρχής Αδειών που αφορούν έγκρισιν/χορήγησιν αδειών "Ζ" εις άλλα πρόσωπα, είναι άκυρος παράνομος και εστερουμένη οιουδήποτε νομίμου αποτελέσματος."
Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως πιο κάτω:-
Ο κ. Ανδρέας Χρυσοστόμου υπέβαλε στην Αρχή Αδειών αιτήσεις με ημερομηνίες 30/12/1986 και 19/7/1988 για χορήγηση σ' αυτόν αδειών οδικής χρήσης οχημάτων εκμισθούμενων χωρίς οδηγό για δεκατέσσερα οχήματα.
Ο κ. Αγαθοκλής Χρυσοστόμου υπέβαλε στην Αρχή Αδειών αιτήσεις με ημερομηνίες 12/2/1986 και 12/1/1987 και ζητούσε να του χορηγηθούν άδειες οδικής χρήσης οχημάτων εκμισθούμενων χωρίς οδηγό για είκοσι οχήματα.
Στις 7/2/1987, υποβλήθηκε έκθεση του αρμόδιου Επαρχιακού Γραφείου του Τμήματος Οδικών Μεταφορών Λάρνακας αναφορικά με τις αιτήσεις του κ. Ανδρέα Χρυσοστόμου, και στις 10/5/1986 έκθεση του Επαρχιακού Γραφείου Πάφου αναφορικά με τις αιτήσεις του κ. Αγαθοκλή Χρυσοστόμου.
Η Αρχή Αδειών κάλεσε ενώπιον της για παραστάσεις και τους δύο αιτητές, ήτοι τον μεν κ. Ανδρέα Χρυσοστόμου στη συνεδρία της ημερομηνίας 12/10/1988, τον δε κ. Αγαθοκλή Χρυσοστόμου στη συνεδρία της ημερομηνίας 16/11/1988.
Η Αρχή Αδειών εξέτασε τις αιτήσεις του κ. Ανδρέα Χρυσοστόμου και με απόφαση της ημερομηνίας 15/12/1988 χορήγησε σ' αυτόν άδειες οδικής χρήσης οχημάτων εκμισθούμενων χωρίς οδηγό για τρία οχήματα, και με απόφαση της ημερομηνίας 17/12/1988 απόρριψε όλες τις αιτήσεις του κ. Αγαθοκλή Χρυσοστόμου για χορήγηση σ' αυτόν αδειών οδικής χρήσης οχημάτων εκμισθούμενων χωρίς οδηγό για είκοσι οχήματα.
Ο κ. Ανδρέας Χρυσοστόμου, υπέβαλε Ιεραρχική Προσφυγή (αρ. 16/89/Ζ) εναντίον του αρνητικού μέρους της απόφασης της Αρχής Αδειών, η οποία (Ιεραρχική Προσφυγή) εξετάστηκε από την Αναθεωρητική Αρχή Αδειών (που στη συνέχεια θ' αναφέρεται ως Α.Α.Α.) στη συνεδρία της με ημερομηνία 10/7/1989. Με απόφαση της η Α.Α.Α. χορήγησε στον προσφεύγοντα δύο άδειες οδικής χρήσης οχημάτων που εκμισθώνονται χωρίς οδηγό πέρα από τις τρεις που του είχαν χορηγηθεί από την Αρχή Αδειών.
Ο κ. Αγαθοκλής Χρυσοστόμου υπέβαλε Ιεραρχική Προσφυγή εναντίον της αρνητικής απόφασης της Αρχής Αδειών να χορηγήσει σ' αυτόν τον αιτούμενο αριθμό αδειών οδικής χρήσης οχημάτων που εκμισθώνονται χωρίς οδηγό, η οποία εξετάστηκε από την Α. Α. Α. στη συνεδρία της με ημερομηνία 10/7/1989. Με απόφαση της η Α.Α.Α. χορήγησε στον προσφεύγοντα επτά από τις αιτούμενες άδειες.
Η Αρχή Αδειών, υλοποιώντας τις αποφάσεις της Α.Α.Α., χορήγησε με απόφαση της ημερομηνίας 19/7/1989 δύο άδειες οδικής χρήσης οχημάτων που εκμισθώνονται χωρίς οδηγό στον κ. Ανδρέα Χρυσοστόμου, και επτά άδειες στον κ. Αγαθοκλή Χρυσοστόμου.
Κατά την περίοδο εξέτασης από την Αρχή Αδειών των αιτήσεων των προσφευγόντων για χορήγηση σ' αυτούς αδειών οδικής χρήσης οχημάτων που εκμισθώνονται χωρίς οδηγό, είχαν εξεταστεί και σωρεία άλλων παρομοίων υποθέσεων, από τις οποίες άλλες απορρίφθησαν και άλλες εγκρίθηκαν είτε εν όλω είτε εν μέρει.
Εναντίον των αποφάσεων της Αρχής Αδειών υπεβλήθησαν ιεραρχικές προσφυγές ενώπιον της Α.Α.Α.. Η Α.Α.Α. με επιστολή της ημερομηνίας 9/3/1989 ζήτησε γνωμάτευση από τη Νομική Υπηρεσία κατά πόσο οι προσφεύγοντες είχαν έννομο συμφέρον να προσβάλουν τις αποφάσεις της Αρχής Αδειών.
Η Νομική Υπηρεσία απάντησε με επιστολή της με ημερομηνία 22/4/1989.
Ακολούθως κλήθηκαν για παραστάσεις ενώπιον της Α.Α.Α. όλα τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα. Η όλη διαδικασία και συζήτηση φαίνεται στα πρακτικά της συνεδρίας της Α.Α.Α. ημερομηνίας 3/5/1989 (σελίδες ΊΑ του φακέλου Ι.Π. 36/89).
Επίσης η Α.Α.Α. ζήτησε γραπτώς απόψεις από τους προσφεύγοντες.
Η Α.Α.Α. μετά τις γραπτές απόψεις του δικηγόρου των προσφευγόντων οι οποίες φαίνονται στις σελίδες 10-9 του φακέλου' Ι.Π. 36/89, στη συνεδρίαση της ημερομηνίας 26/5/1989 πήρε την ' προσβαλλόμενη απόφαση.
Το μόνο επίδικο θέμα στην παρούσα προσφυγή είναι κατά πόσο" οι αιτητές έχουν έννομο συμφέρον σύμφωνα με το άρθρο 4Α(1) του' Περί Ρυθμίσεως Τροχαίας Μεταφοράς (Τροποποιητικού) Νόμου Αρ. 84 του 1984 να προσβάλουν δι' εγγράφου προσφυγής την απόφασης της Αρχής Αδειών που αφορά χορήγηση αδειών "Ζ" σε τρίτα πρόσωπα.
Το άρθρο 4Α.-(1) προνοεί τα εξής πιο κάτω:-
"Πάσα απόφασις της αρχής αδειών εκδοθείσα δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου δύναται να προσβληθή δι' εγγράφου προσφυγής υπό παντός έχοντος έννομον συμφέρον εντός είκοσι ημερών από της ημέρας της εις αυτόν κοινοποιήσεως της αποφάσεως."
Η πιο πάνω πρόνοια του Νόμου είναι ανάλογη προς την συνταγματική πρόνοια του άρθρου 146.2:-
"Η προσφυγή ασκείται υπό παντός προσώπου, του οποίου προσεβλήθη ευθέως διά της αποφάσεως, της πράξεως ή της παραλείψεως ίδιον, ενεστώς έννομον συμφέρον, όπερ κέκτηται τούτο είτε ως άτομο είτε ως μέλος κοινότητος τινός."
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, η Α.Α.Α. κάλεσε όσους είχαν υποβάλει ιεραρχικές προσφυγές, όπως μέσα σε 15 μέρες δώσουν γραπτώς τις απόψεις τους πάνω στο θέμα του κατά πόσον είχαν έννομο συμφέρον για να υποβάλουν τις πιο πάνω προσφυγές με την έννοια του άρθρου 4Α(1).
Για το θέμα του εννόμου συμφέροντος ο δικηγόρος των αιτητών υπέβαλε τα πιο κάτω:-
"α. οποιοσδήποτε που έχει υποβάλει αίτησιν εις την Α.Α. διά έκδοσιν νέων άδειων Ζ έχει έννομον, ενεστώς, προσωπικόν και άμεσον συμφέρον. Π.χ. ένα πρόσωπο που υποβάλλει αίτηση αλλά η Α.Α. δεν του εγκρίνει καθόλου την αίτηση του, έχει το συμφέρον αυτό διά οποιανδήποτε σχετικήν έγκρισιν που η Α.Α. εξέδωσε κατά το διάστημα αυτό, αφού εμελέτησε την αίτηση κατά την ίδιαν περίοδον όπως και αυτού που δεν ενέκρινε. Με την ίδιαν λογικήν, έχει το ίδιον συμφέρον οποιοδήποτε πρόσωπον του οποίου η Α.Α. ενέκρινε μερικώς την αίτηση του, δηλαδή ένα πρόσωπο που ενώ υπέβαλεν αίτηση διά π.χ. 10 Ζ, η Α.Α. του ενέκρινε μόνον τα 5.
β. οποιοδήποτε πρόσωπο κατέχει ήδη άδειες Ζ (είναι αδειούχο) και ευρίσκεται ήδη εις το επάγγελμα του εκμισθωτή οχημάτων Ζ, έχει επίσης συμφέρον. Το συμφέρον που του θίγεται είναι και έννομον και ενεστώς και προσώπικόν και άμεσον. Η αύξηση των υπαρχουσών αδειών Ζ του επηρεάζει δυσμενώς αμέσως το οικονομικό του συμφέρον."
Η Α.Α.Α. αποφάσισε να απορρίψει τις Ιεραρχικές Προσφυγές των αιτητών, αποδεχόμενη την άποψη του Γενικού Εισαγγελέα όπως εκφράσθηκε στη γνωμάτευση του ημερομηνίας 22/4/1989, ότι οι αιτητές δε νομιμοποιούνται να προσβάλουν απόφαση της Αρχής Αδειών με την οποία χορηγήθησαν άδειες "Ζ" σε τρίτα πρόσωπα.
Με την έννοια του εννόμου συμφέροντος έχει ασχοληθεί διεξο-δικά η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Σοφούλλα Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 73 στις σελίδες 78-84.
Αξίζει να παραθέσουμε το πιο κάτω απόσπασμα πού αναφέρεται ειδικά στο έννομο συμφέρον τρίτων προσώπων:-
"Διάκριση επιχειρείται και ως προς το βαθμό απόδειξης του έννομου συμφέροντος μεταξύ της περίπτωσης εκείνου στον οποίο αφορά η προσβαλλόμενη πράξη και εκείνου τον οποίο δεν αφορά η προσβαλλόμενη πράξη. Σύμφωνα με τις πάρα. 551-55:
"Η ύπαρξη εννόμου συμφέροντος τεκμαίρεται από τον ίδιο τον νόμο αν η αίτηση ακυρώσεως ασκείται από αυτόν τον οποίον αφορά, η προσβαλλόμενη πράξη, αυτόν δηλαδή στον οποίο απευθύνεται ονομαστικώς ή υπό την ιδιότητα του ως ιδιοκτήτη συγκεκριμένου ακινήτου ή οχήματος ... Αντιθέτως, εκείνος τον οποίο δεν 'αφορά' η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει πάντοτε να πιθανολογήσει έννομο συμφέρον ... Όταν ο αιτών δεν είναι ο αποδέκτης της πράξεως, αλλά τρίτος, πρέπει να ισχυρισθεί ευλόγως ότι εντούτοις θίγονται δικά του συμφέροντα. Στην περίπτωση αυτήν πρέπει να γίνει διάκριση ανάλογη με τον ευμενή ή δυσμενή για τον αποδέκτη της χαρακτήρα της πράξεως.
Ευμενείς για τον αποδέκτή τους πράξεις μπορεί να έχουν δυσμενή αποτελέσματα για τρίτους, τα συμφέροντα των οποίων βρίσκονται αντικειμενικά σε άμεση αντίθεση με τα συμφέροντα του αποδέκτη της ευμενούς πράξεως. Τις πράξεις αυτές έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλλουν οι τρίτοι με την αιτιολογία της αντικειμενικής παρανομίας. Έτσι π.χ. γείτονες ενός ακινήτου για το οποίο εγκρίθηκε η εγκατάσταση εργοστασίου ή λειτουργία επιχειρήσεως, οι επιχειρηματικοί ή επαγγελματικοί ανταγωνιστές του αποδέκτη μιας άδειας λειτουργίας επιχειρήσεως ή ασκήσεως επαγγέλματος, οι συνυποψήφιοι κατά την κατάληψη μιας θέσεως ή την παραχώρηση ενός προνομίου, οι συμμετέχοντες σε μια δημοπρασία κ.ο.κ. έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλουν την ευμενή για τον αποδέκτη της πράξη (οικοδομική άδεια, άδεια εγκαταστάσεως βιομηχανίας, λειτουργίας επιχειρήσεως, ασκήσεως επαγγέλματος, διορισμό σε δημόσια θέση, παραχώρηση προνομίου, κατακύρωση δημοπρασίας κ.ο.κ.).
Δυσμενείς για τον αποδέκτη τους πράξεις θεμελιώνουν το έννομο συμφέρον του αποδέκτη για την προσβολή τους. Έννομο συμφέρον μπορεί όμως, να έχουν και τρίτοι, στους οποίους επεκτείνεται ή επιρρίπτεται το δυσμενές αποτέλεσμα της προσβαλλόμενης πράξεως."
Για το ίδιο θέμα στα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-59 στη σελίδα 265 διαβάζουμε τα πιο κάτω:-
"θ'. Ά δ ε ι α ι.
... Μετ' εννόμου συμφέροντος διώκουσι την ακύρωσιν πράξεως χορηγήσεως αδείας τοποθετήσεως αυτοκινήτου δημοσίας χρήσεως εις τίνα πόλιν έτεροι αυτοκινητισταί της αυτής πόλε-ως1."
(1 1654/56, 1009,1031/57.)
Πολύ βοηθητική μπορεί να θεωρηθεί και η απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Κ. AND M. (TRANSPORT) LTD και Άλλοι ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών, (1995) 3 Α.Α.Δ. 225 όπου στη σελίδα 232 διαβάζουμε τα πιο κάτω:-
'Τα οικονομικά συμφέροντα των ιδιοκτητών Μεταφορέα Α είναι ενδεχόμενο να επηρεαστούν από τη χορήγηση αδειών Μεταφορέα Β. Αυτό, όμως, δεν αρκεί για τη θεμελίωση δικαιώματος προσφυγής. Το συμφέρον το οποίο απαιτείται από το Άρθρο 146.2 του Συντάγματος για τη νομιμοποίηση προσώπου να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να έχει νομικό έρεισμα - (βλ., μεταξύ άλλων, Λεωφορεία Εργατών Κ. Πέτρου Λίμιτεδ ν. Της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ.ά., Υπόθεση Ας. 940/90, ημερομηνίας 3 Ιουνίου, 1991. Μ. Δένδια - Διοικητικόν Δίκαιον", Τόμος Γ', "Διοικητική Δικαιοσύνη", Έκδοση Δεύτερη, 1965, σελ. 276). Τα δικαιώματα ιδιοκτητών Μεταφορέα Α περιορίζονται στο δημόσιο τομέα μεταφορών. Μόνο σ' εκείνο τον τομέα παρέχεται νομικό έρεισμα στα συμφέροντα τους. Ο νόμος δεν τους αναγνωρίζει ούτε τους παρέχει οποιοδήποτε δικαίωμα στον τομέα των ιδιωτικών μεταφορών. Επομένως, δε νομιμοποιούνται να προσβάλουν απόφαση για τη χορήγηση άδειας Μεταφορέα Β."
Αφού μελέτησα με προσοχή όλα τα πιο πάνω κατέληξα ότι οι αιτητές έχουν πιθανολογήσει έννομο συμφέρον μέσα στην έννοια του νόμου και του Συντάγματος, και για το λόγο αυτό η προσφυγή γίνεται αποδεκτή και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Οι καθ' ων η αίτηση να πληρώσουν £250,00 έναντι των εξόδων των αιτητών.
Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με £250 έξοδα.