Διάκος κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1995) 4 ΑΑΔ 2707

Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Έννομο συμφέρον — Στρατός της Δημοκρατίας — Υπαξιωματικοί — Αξιολόγηση — Έννομο συμφέρον των υπαξιωματικών να προσβάλλουν τον πίνακα κατάταξης τους με βάση την αξιολόγηση.

Στρατός της Δημοκρατίας — Υπαξιωματικοί — Εκθέσεις Ικανότητας — Βαθμολογία εκφρασμένη σε δεκαδικούς αριθμούς — Παράνομη Η παράβαση καταρρίπτει και το κύρος του πίνακα κατάταξης που καταρτίζεται με βάση αυτές τις βαθμολογίες.

Οι αιτητές προσέβαλλαν τόσο την τοποθέτηση των ενδιαφερομένων μερών στο βαθμό του Ανθυπολοχαγού όσο και τον Πίνακα της τελικής σειράς κατάταξης των αξιολογηθέντων Υπαξιωματικών με βάση τον οποίον διορίστηκαν τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:

1. Παρόλο που και οι αιτητές περιλαμβάνουν στον πίνακα, με την ακύρωση της πράξης για το λόγο που ήγειραν είναι πιθανόν να επηρεασθεί η σειρά τους στον πίνακα. Εφ' όσον δε οι διορισμοί γίνονται και έγιναν κατά σειρά από τον πίνακα αυτό, (Κανονισμός 23(1) των περί Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Ιεραρχία, Προαγωγές και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμών του 1990-1993) το Δικαστήριο βρίσκει ότι οι αιτητές έχουν έννομο συμφέρον.

2. Όσον-αφορά την "παράλειψη" των αιτητών να προσβάλλουν τις κρίσεις τους που έγιναν στο παρελθόν, παρατηρούνται τα ακόλουθα: Οι διαβαθμίσεις των κρίσεων των Υπαξιωματικών, σύμφωνα με τον Κανονισμό 28(1) της Κ.Δ.Π. 91/90 είναι μόνο δύο: (α) "Προακτέος κατ' αρχαιότητα" και (β) "Παραμένων στον ίδιο βαθμό". Δικαίωμα δε ιεραρχικής προσφυγής έχουν, σύμφωνα με τον Κανονισμό 30(2), μόνο οι κριθέντες ως παραμένοντες στον ίδιο βαθμό. Οι αιτητές κρίνονταν πάντοτε ως προακτέοι κατ' αρχαιότητα και επομένως δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να προσβάλουν τις κρίσεις τους, οι οποίες ήταν ευμενείς γι' αυτούς. Ούτε είχαν, επίσης, ευκαιρία να αμφισβητήσουν τις αξιολογήσεις τους, εφ' όσον οι βαθμολογίες τους γνωστοποιούνται, σύμφωνα με τον Κανονισμό 21(9), μόνο σε περίπτωση που περιέχουν δυσμενείς γι' αυτούς βαθμολογίες, δηλαδή κάτω του 6, που όπως είναι δεκτό δεν είναι η περίπτωση εδώ. Ούτε έχει καμιά σημασία το γεγονός ότι οι βαθμολογίες των Υπαξιωματικών εγίνονταν με βάση τις διατάξεις άλλης Κ.Δ.Π. της 91/90 και όχι της 90/90, με βάση την οποία καταρτίστηκε ο επίδικος πίνακας και έγιναν οι επίδικοι διορισμοί.

3. Είναι γεγονός ότι στις εκθέσεις των αιτητών εν προκειμένω περιλαμβάνονται βαθμολογίες με δεκαδικούς αριθμούς. Στην υπόθεση Λόττας ν. Δημοκρατίας, η κρίση του αιτητή που βασιζόταν σε τέτοια βαθμολογία, ακυρώθηκε από το Δικαστήριο. Το Δικαστήριο δεν συμφωνεί με τη θέση του δικηγόρου για τους καθ' ων η αίτηση ότι δεν εξάγεται, από την απόφαση του Δικαστηρίου, ότι απαγορεύεται η βαθμολογία με δεκαδικούς αριθμούς.

Είναι φανερό ότι η διαπίστωση του Δικαστηρίου ήταν γενική και αφορούσε την ερμηνεία των Κανονισμών. Σχετικές με το θέμα είναι και οι μεταγενέστερες υποθέσεις Αθανασιάδης ν. Δημοκρατίας και Αγγελίδης ν. Δημοκρατίας, όπου υιοθετήθηκε η υπόθεση Λόττας ν. Δημοκρατίας.

Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

Λόττας ν. Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 2183,

Αθανασιάδης ν. Δημοκρατία (1995) 4 Α.Α.Δ. 709,

Αγγελίδης ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 2507.

Προσφυγή.

Προσφυγή με την οποία οι αιτητές προσβάλλουν το διορισμό των ενδιαφερομένων μερών στο βαθμό του Ανθυπολοχαγού στο Στρατό της Δημοκρατίας από 20.12.93.

Λ. Μουντής, για τους Αιτητές.

Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.

Cur. adv. vult.

ΚΟΥΡΡΗΣ, Δ.: Οι αιτητές, των οποίων τα ονόματα εμφαίνονται στον επισυναπτόμενο Πίνακα "Α", προσβάλλουν το διορισμό των ενδιαφερομένων μερών (των οποίων τα ονόματα εμφαίνονται στον επισυναπτόμενο Πίνακα "Β"), στο βαθμό του Ανθυπολοχαγού στο Στρατό της Δημοκρατίας, από 20.12.93. Ταυτόχρονα προσβάλλουν τον Πίνακα της τελικής σειράς κατάταξης των αξιολογηθέντων το 1993 Υπαξιωματικών, με βάση τον οποίον έγιναν οι προαναφερθείσες προαγωγές.

Οι αιτητές και τα ενδιαφερόμενα μέρη ήταν κατά τον κρίσιμο χρόνο Υπαξιωματικοί του Στρατού της Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με τους περί Αξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Ιεραρχία, Προαγωγές και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμούς του 1990-1993 (οι Κανονισμοί), κάθε χρόνο συγκροτείται και συνέρχεται, με απόφαση του Υπουργού Αμυνας, το Συμβούλιο Αξιολογήσεων για να αξιολογήσει Υπαξιωματικούς, με σκοπό τον εντοπισμό καταλλήλων για διορισμό στο βαθμό του Ανθυπολοχαγού (Κανονισμός 18). Οι προϋποθέσεις για να δικαιούται Υπαξιωματικός αξιολόγησης από το Συμβούλιο Αξιολογήσεων απαριθμούνται στον Κανονισμό 20 και είναι δεκτό ότι τόσο οι αιτητές όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη πληρούσαν τις προϋποθέσεις αυτές, με τη διευκρίνιση ότι ενέπιπταν στην κατηγορία των Υπαξιωματικών που υπόκειντο σε προσωπική συνέντευξη από το Συμβούλιο Αξιολογήσεων αντί σε γραπτές εξετάσεις, τα αποτελέσματα δε των προσωπικών αυτών συνεντεύξεων "λαμβάνονται δεόντως υπόψη για σκοπούς αξιολόγησης" (Κανονισμός 20(ε)).

Η παραπέρα διαδικασία προδιαγράφεται από τους Κανονισμούς 21-23 ως ακολούθως:

"21. - (1) Το Συμβούλιο Αξιολογήσεων αξιολογεί τους δικαιούμενους σε αξιολόγηση Υπαξιωματικούς με βάση τα παρακάτω κριτήρια ως εξής:

(α) Εκθέσεις ικανότητας: Το κριτήριο αυτό αφορά τις βαθμολογίες των ουσιαστικών προσόντων που αναφέρονται στον Κανονισμό 22 των περί Υπαξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας (Διορισμοί, Ιεραρχία, Προαγωγές και Αφυπηρετήσεις) Κανονισμών του 1990 που έχει ο αξιολογούμενος στις εκθέσεις ικανότητάς του των πέντε τελευταίων χρόνων. Εξάγεται ο μέσος όρος των βαθμολογιών κάθε χρόνου, οι οποίες προστιθέμενες μας δίνουν τη βαθμολογία του κριτηρίου αυτού.

(β) Γραπτές εξετάσεις: Το κριτήριο αυτό αφορά τη βαθμολογία που πήρε ο αξιολογούμενος στις γραπτές εξετάσεις που αναφέρονται στην παράγραφο (1) (ε) του Κανονισμού 20. Η βαθμολογία των γραπτών αυτών εξετάσεων ανάγεται στην κλίμακα του πενήντα.

(2) Οι αναφερόμενες στην πιο πάνω παράγραφο (1) του παρόντος Κανονισμού βαθμολογίες προστίθενται και το άθροισμά τους συνιστά την τελική βαθμολογία του αξιολογουμένου. Η μέγιστη δυνατή τελική βαθμολογία αξιολογουμένου είναι το 100, δηλαδή 50 για το κριτήριο των εκθέσεων ικανότητας και 50 για το κριτήριο των γραπτών εξετάσεων.

(3) Οι αξιολογούμενοι κατατάσσονται σε πίνακα με βάση τη σειρά της τελικής βαθμολογίας τους.

(4) Ο κατά την πιο πάνω παράγραφο (3) του παρόντος Κανονισμού πίνακας υπογράφεται από τον Πρόεδρο και τα μέλη του Συμβουλίου Αξιολογήσεων και υποβάλλεται στον Υπουργό.

22. Όλη η διαδικασία που αναφέρεται στους Κανονισμούς 20 και 21 ολοκληρώνεται μέσα σ' ένα μήνα από τη συγκρότηση και σύγκληση του Συμβουλίου Αξιολογήσεων.

23. - (1) Κάθε χρόνο και ένα τουλάχιστο μήνα μετά το διορισμό σε Ανθυπολοχαγούς των αποφοίτων ανώτατων στρατιωτικών σχολών θα διορίζονται ως Ανθυπολοχαγοί στο Στρατό οι πρώτοι κατά σειρά του πίνακα που αναφέρεται στην παράγραφο (3) του Κανονισμού 21, σε αριθμό μέχρι το 33% Ανθυπολοχαγών αποφοίτων ανώτατων στρατιωτικών σχολών που διορίστηκαν μέσα στο χρόνο εκείνο:

Νοείται ότι το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 50% για τα πρώτα τέσσερα χρόνια από την έναρξη της εφαρμογής των Κανονισμών αυτών.

(2) Για να δικαιούται Υπαξιωματικός που αξιολογήθηκε από το Συμβούλιο Αξιολογήσεων να διοριστεί Ανθυπολοχαγός στο Στρατό θα πρέπει απαραιτήτως τόσο η βαθμολογία του στο κριτήριο της παραγράφου (1) (α) του Κανονισμού 21, όσο και η βαθμολογία του στο κριτήριο της παραγράφου (1) (β) του Κανονισμού 21 να είναι πάνω από 40.

(3) Η σειρά αρχαιότητας των κατά την πιο πάνω παράγραφο (1) του παρόντος Κανονισμού διοριζομένων Ανθυπολοχαγών θα είναι η σειρά με την οποία αναγράφονται στο σχετικό πίνακα που αναφέρεται στην παράγραφο (3) του Κανονισμού 21."

Το Συμβούλιο Αξιολογήσεων ακολουθώντας την πιο πάνω διαδικασία συνήλθε στις 22/10/93 και αποφάσισε να αναθέσει στον εισηγητή την ετοιμασία καταστάσεως με τα ονόματα των δικαιούχων σε αξιολόγηση Υπαξιωματικών και τις βαθμολογίες τους των τελευταίων 5 χρόνων, όπως και περιληπτικό Σημείωμα για τον καθένα απ' αυτούς με βάση τα στοιχεία των ατομικών τους φακέλων που αφορούν την όλη σταδιοδρομία τους στο Στρατό.

Το Συμβούλιο Αξιολογήσεων δέχθηκε τους υποψηφίους σε προσωπικές συνεντεύξεις στις 29 και 30/10/93 και 1/11/93 και αξιολόγησε την απόδοσή τους σ' αυτές. Στη συνέχεια προέβηκε στην τελική κατάταξή τους, αφού τέθηκαν ενώπιόν του από τον εισηγητή και οι καταστάσεις με τις βαθμολογίες των υποψηφίων στα ουσιαστικά προσόντα.

Ο πίνακας και τα πρακτικά του Συμβουλίου Αξιολογήσεων υποβλήθηκαν στον Υπουργό Άμυνας και στη συνέχεια στο Υπουργικό Συμβούλιο, μαζί με σχετική Πρόταση του Υπουργείου Άμυνας. Το Υπουργικό Συμβούλιο, κατά τη συνεδρία του ημερομηνίας 15/12/93, αποφάσισε να διορίσει τα ενδιαφερόμενα μέρη, των οποίων τα ονόματα αναγράφονταν στο σχετικό πίνακα με αύξοντες αριθμούς 1-16, στο βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Εξουσιοδότησε επίσης τον Υπουργό Άμυνας να υλοποιήσει την απόφασή του.

Οι αιτητές, που δεν διορίστηκαν αφού οι αύξοντες αριθμοί τους στον πίνακα ήταν πέραν του 16, καταχώρησαν την παρούσα προσφυγή.

Ο μοναδικός λόγος ακυρότητας που προωθήθηκε από το δικηγόρο των αιτητών ήταν ότι ο πίνακας καταρτίστηκε αντίθετα με τους Κανονισμούς. Και τούτο γιατί, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, οι βαθμολογίες των ουσιαστικών προσόντων των υποψηφίων, οι οποίες λήφθηκαν υπόψη κατά τον καταρτισμό του πίνακα, περιείχαν δεκαδικούς αριθμούς πράγμα που δεν προβλέπεται από τους Κανονισμούς. Αναφέρθηκε σχετικά στους περί Υπαξιωματικών του Στρατού της Δημοκρατίας Κανονισμούς (Κ.Δ.Π. 91/90, 158/91 και 140/92) και ιδιαίτερα στους Κανονισμούς 21, 22 και 28. Υποστήριξε με αναφορά στην υπόθεση Λόττας ν. Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 2183, ότι η βαθμολόγηση των ουσιαστικών προσόντων έπρεπε με βάση τους πιο πάνω Κανονισμούς να γινόταν σε ακέραιους και όχι σε δεκαδικούς αριθμούς.

Υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της επίδικης απόφασης ο δικηγόρος για τους καθ' ων η αίτηση και δίνοντας τη δική του ερμηνεία της απόφασης στην υπόθεση Λόττας ν. Δημοκρατίας, στην οποία αναφέρθηκε ο δικηγόρος των αιτητών, είπε ότι η κρίση του αιτητή στην υπόθεση εκείνη ακυρώθηκε για το λόγο ότι η συγκεκριμένη βαθμολογία του στις εκθέσεις ικανότητάς του με δεκαδικούς αριθμούς, καταστρατηγούσε το δικαίωμα του να διαμαρτυρηθεί για τη βαθμολογία του και δεν εξάγεται το συμπέρασμα, από την απόφαση, ότι απαγορεύεται γενικά η βαθμολόγηση με δεκαδικό αριθμό. Αν αυτή ήταν η περίπτωση για οποιονδήποτε από τους αιτητές, συνέχισε, θα μπορούσε ο συγκεκριμένος αιτητής να προσβάλει τη συγκεκριμένη κρίση του που στηρίχτηκε σε τέτοια βαθμολογία, πράγμα που δεν έγινε και επομένως οι βαθμολογίες θεωρούνται τελεσίδικα και αμετάκλιτα έγκυρες. Είπε επίσης ότι οι βαθμολογίες των Υπαξιωματικών έγιναν με βάση άλλες Κανονιστικές Διατάξεις, της Κ.Δ.Π. 91/90, και δεν μπορούν να επηρεάσουν τη νομιμότητα της παρούσας διαδικασίας. Υποστήριξε επίσης ότι οι αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος να προσβάλουν τη νομιμότητα του πίνακα, εφ' όσον και οι ίδιοι περιλαμβάνονταν σ' αυτόν. Τέλος, εισηγήθηκε ότι η τοποθέτηση των υποψηφίων σε σειρά καταλληλότητας είναι έργο που εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια των καθ' ων η αίτηση κατά την άσκηση της ουσιαστικής τους κρίσης και δεν ελέγχεται από το Δικαστήριο.

Ξεκινώντας από τον ισχυρισμό για έλλειψη εννόμου συμφέροντος των αιτητών, τον απορρίπτω ως αβάσιμο. Παρόλο που και οι αιτητές περιλαμβάνονταν στον πίνακα, με την ακύρωση της πράξης για το λόγο που ήγειραν είναι πιθανόν να επηρεασθεί η σειρά τους στον πίνακα. Εφ' όσον δε οι διορισμοί γίνονται και έγιναν κατά σειρά από τον πίνακα αυτό, (Κανονισμός 23(1)) βρίσκω ότι οι αιτητές έχουν έννομο συμφέρον.

Όσον αφορά την "παράλειψη" των αιτητών να προσβάλουν τις κρίσεις τους που έγιναν στο παρελθόν, έχω να παρατηρήσω τα ακόλουθα: Οι διαβαθμίσεις των κρίσεων των Υπαξιωματικών, σύμφωνα με τον Κανονισμό 28(1) της Κ.Δ.Π. 91/90 είναι μόνο δύο: (α) "Προακτέος κατ' αρχαιότητα" και (β) "Παραμένων στον ίδιο βαθμό". Δικαίωμα δε ιεραρχικής προσφυγής έχουν, σύμφωνα με τον Κανονισμό 30(2), μόνο οι κριθέντες ως παραμένοντες στον ίδιο βαθμό. Οι αιτητές κρίνονταν πάντοτε ως προακτέοι κατ' αρχαιότητα και επομένως δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να προσβάλουν τις κρίσεις τους, οι οποίες ήταν ευμενείς γι' αυτούς. Ούτε είχαν, επίσης, ευκαιρία να αμφισβητήσουν τις αξιολογήσεις τους, εφ' όσον οι βαθμολογίες τους γνωστοποιούνται, σύμφωνα με τον Κανονισμό 21(9), μόνο σε περίπτωση που περιέχουν δυσμενείς γι' αυτούς βαθμολογίες, δηλαδή κάτω του 6, που όπως είναι δεκτό δεν είναι η περίπτωση εδώ. Ούτε έχει καμιά σημασία το γεγονός ότι οι βαθμολογίες των Υπαξιωματικών εγίνονταν με βάση τις διατάξεις άλλης Κ.Δ.Π. της 91/90 και όχι της 90/90, με βάση την οποία καταρτίστηκε ο επίδικος πίνακας και έγιναν οι επίδικοι διορισμοί.

Απορρίπτω τους σχετικούς με τα πιο πάνω ισχυρισμούς του δικηγόρου για τους καθ' ων η αίτηση και θα εξετάσω το μοναδικό ισχυρισμό του δικηγόρου των αιτητών αναφορικά με την ουσία της υπόθεσης.

Είναι γεγονός ότι στις εκθέσεις των αιτητών περιλαμβάνονται βαθμολογίες με δεκαδικούς αριθμούς. Στην υπόθεση Λόττας ν. Δημοκρατίας, (πιο πάνω), η κρίση του αιτητή που βασιζόταν σε τέτοια βαθμολογία, ακυρώθηκε από το Δικαστήριο. Δεν συμφωνώ με τη θέση του δικηγόρου για τους καθ' ων η αίτηση ότι δεν εξάγεται, από την απόφαση του Δικαστηρίου, ότι απαγορεύεται η βαθμολόγηση με δεκαδικούς αριθμούς. Παραθέτω το πιο κάτω απόσπασμα από την απόφαση:

"...Σε τελευταία ανάλυση πράγματι ο αιτητής βαθμολογήθηκε με τρόπο άγνωστο στους Κανονισμούς. Η βαθμολόγηση του ήταν αντίθετη και προς το γράμμα και προς το πνεύμα τους. Εξουδετερώνει ουσιαστικά τις διασφαλίσεις που περιέχονται στους Κανονισμούς σε σχέση με όσους αξιολογούνται δυσμενώς και αυτή η πραγματικότητα αποκαλύπτει και τη λογική της θέσης του αιτητή πως θα ήταν ενδεχομένως συγκριτικά καλύτερη η βαθμολόγησή του με 8 αντί με το ψηλότερο βαθμό 8.25 που του δόθηκε.

Αυτή η ερμηνευτική προσέγγιση ποοσδίδει στον Κανονισμό 30 το αληθινό του νόημα. Δεν είναι τυχαίο το ότι μέχρι και την αξιολόγηση 'καλός' ρητά αφήνεται περιθώριο βαθμολογίας από '1 έως 3', από '4 έως 6' και από '7 έως 8'. Όλες αυτές οι δυσμενείς αξιολογήσεις καλύπτονται από τον Κανονισμό 30(9). Δεν υπάρχει αυτό το περιθώριο από εκεί και πέρα. Γίνεται αναφορά στον βαθμό 9 και μετά στο βαθμό 10. Θα ήταν αδιανόητο να προέβλεπε ο Κανονισμός δυνατότητα τέτοιας ενδιάμεσης βαθμολογίας και ταυτόχρονα να καθόριζε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που περιέχονται στον Κανονισμό 30(9) με τον τρόπο που το έκαμε. Θα άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο να αξιολογείται κάποιος με τρόπο που θα απέκλειε την κατ' εκλογήν προαξιμότητά του, χωρίς κάλυψή του από όσα ρητά διαλαμβάνει για τους μη κατ' εκλογήν προακτέους." (Οι υπογραμμίσεις δικές μου.)

Είναι φανερό ότι η διαπίστωση του Δικαστηρίου ήταν γενική και αφορούσε την ερμηνεία των Κανονισμών. Σχετικές με το θέμα είναι και οι μεταγενέστερες υποθέσεις Αθανασιάδης ν. Δημοκρατίας, (1995) 4 Α.Α.Δ. 709 και Αγγελίδης ν. Δημοκρατίας, (1995) 4 Α.Α.Δ. 2507, όπου υιοθετήθηκε η υπόθεση Λόττας ν. Δημοκρατίας.

Συμφωνώ με όσα λέχθηκαν στις πιο πάνω υποθέσεις. Στην προκειμένη περίπτωση οι βαθμολογίες των υποψηφίων έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο όσον αφορά τη διαμόρφωση του πίνακα και τη σειρά τους σ' αυτόν, αφού αποτελούσαν το 50% της συνολικής βαθμολογίας τους με βάση την οποία έγινε η τελική κατάταξή τους στον πίνακα (Κανονισμός 21(2)). Κανένας δεν γνωρίζει ποια θα ήταν η σειρά κατάταξης των υποψηφίων στον πίνακα αν η βαθμολογία τους δεν γινόταν με δεκαδικούς αριθμούς.

Επομένως, με βάση τα πιο πάνω, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η επίδικη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί.

Η προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται, χωρίς διαταγή για έξοδα.

Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία