Φλωρίδης κ.ά. ν. Επιτρ. Δημόσιας Υγείας Πολύστυπου κ.ά. (1995) 4 ΑΑΔ 1432

Προσφυγή βάσει τον Άρθρου 146 του Συντάγματος — Παθητική νομιμοποίηση — Συνένωση της Δημοκρατίας σε περίπτωση προσβολής διατάγματος αναγκαστικής απαλλοτρίωσης που δεν εξεδόθη από αυτήν — Απόρριψη της προσφυγής ως προς τη Δημοκρατίας βάσει και της απόφασης Κισσοπόδα κ.ά. ν. Δημοκρατίας κ.ά.

Διοικητικό Δίκαιο — Συλλογικά όργανα — Δύο διαφορετικά όργανα με την αυτή σύνθεση — Η χωριστή οντότητά τους δεν επηρεάζεται — Η περίπτωση Χωριτικής Αρχής και Επιτροπής Υγείας που απαρτίζονταν από τα αυτά πρόσωπα οδήγησε σε παράνομη ανάμιξη του ενός οργάνου σε έργα του άλλου στην κριθείσα περίπτωση.

Προσφυγή βάσει του Αρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Ανάμιξη μη αρμοδίου οργάνου σε έργα άλλου αρμοδίου της αυτής όμως συνθέσεως — Επέφερε την ακυρότητα της τελικής απόφασης.

Με την προσφυγή προσεβλήθη διάταγμα απαλλοτρίωσης ακίνητης ιδιοκτησίας που εξέδωσε η Επιτροπή Δημόσιας Υγείας του χωριού Πολύστυπος ως Απαλλοτριούσα Αρχή.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:

1. Οι καθ' ων η αίτηση 2 ήγειραν προδικαστική ένσταση ότι εσφαλμένα στρέφεται η προσφυγή εναντίον τους, διότι δεν εξέδωσαν το προσβαλλόμενο διάταγμα απαλλοτρίωσης, με αναφορά στις υποθέσεις Toulla Tryphonos and Others v. The Municipality of Nicosia and Another, Κτηνοτροφική Εταιρεία Τίμιος Σταυρός Λυμπιών Λτδ. και Άλλοι ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας, και την πρόσφατη απόφαση Θεοπίστη Σ. Κισσοπόδα και Αλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας και Αλλων.

Κρίνεται ότι η ένσταση των καθ' ων η αίτηση 2 είναι βάσιμη και η προσφυγή εναντίον των καθ' ων η αίτηση 2 απορρίπτεται.

2. Η Χωριτική Αρχή Πολύστυπου και η Επιτροπή Υγείας Πολυστύπου αποτελούν δύο ξεχωριστές νομικές οντότητες. Ή σύσταση και αρμοδιότητες της Χωριτικής Αρχής διέπονται από τον περί Χωριτικών Αρχών Νόμο (Κεφ. 244, όπως τροποποιήθηκε) της δε Επιτροπής Δημόσιας Υγείας από τον περί Δημόσιας Υγείας (Χωρίων) Νόμο (Κεφ. 259, όπως τροποποιήθηκε). Τα δύο όργανα, όπως φαίνεται από τους οικείους νόμους, έχουν ξεχωριστές και διαφορετικές εξουσίες και αρμοδιότητες. Απόλυτα σχετική επί του θέματος είναι και ή απόφαση Πηνελόπη Α. Πέτσα και Άλλοι ν. Δημοκρατίας.

Στην παρούσα περίπτωση, όπως φαίνεται από το περιεχόμενο των διοικητικών φακέλων, η διαδικασία για την απαλλοτρίωση ξεκίνησε με αίτημα της Χωριτικής Αρχής Πολυστύπου και όχι της Επιτροπής Δημόσιας Υγείας του χωρίου. Η διαδικασία (αλληλογραφία) συνεχίστηκε ως επί το πλείστον και πάλι από τη Χωριτική Αρχή. Η δημοσίευση της γνωστοποίησης και του διατάγματος απαλλοτρίωσης στο όνομα της Επιτροπής Δημόσιας Υγείας δεν θεραπεύει την παρανομία, ούτε διασώζει την πράξη.

Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

Tryphonos and Others v. Municipality of Nicosia and Another (1988) 3 (B) C.L.R.901,

Κτηνοτροφική Εταιρεία Τίμιος Σταυρός Λυμπιών Λτδ. κ.ά. ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 852,

Κισσοπόδα κ.ά. ν. Δημοκρατίας (Αρ. 2) (1994) 4 Α.Α.Δ. 2053,

Πέτσα κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 481.

Προσφυγή.

Προσφυγή εναντίον του διατάγματος απαλλοτρίωσης που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας με ημερομηνία 20/8/1993 με αρ. γνωστοποίηση 1326, αναφορικά με το τεμάχιο 1561/4 (όλο) και 1563 (Μέρος), στο χωριό Πολύστυπος.

Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.

Π. Αγγελίδης, για τους Καθ' ων η αίτηση 1.

Ε. Κλεόπα, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση 2.

Cur. adv. vult.

ΚΟΥΡΡΗΣ, Δ.: Με την προσφυγή αυτή οι αιτητές ζητούν απόφαση του Δικαστηρίου ότι το διάταγμα απαλλοτρίωσης που δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας με ημερομηνία 20/8/1993, με αρ. γνωστοποίησης 1326, όσον αφορά το τεμάχιο 1561/4 (όλο) και 1563 (μέρος) στο χωριό Πολύστυπος, είναι άκυρο.

Ο αιτητής (1) είναι δικηγόρος και διαχειριστής βάσει διατάγματος του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, της περιουσίας της αποβιωσάσης Θεοδοσίας Γεωργιάδου Μαρδά, τέως από τον Πολύστυπο, η οποία ήταν η μητέρα των αιτητών (2) μέχρι (8).

Στις 11/12/1992 η Επιτροπή Δημόσιας Υγείας του χωριού Πολύστυπος ως η Απαλλοτριούσα Αρχή, δημοσίευσε στο Τρίτο Παράρτημα, Μέρος II της επίσημης εφημερίδας της Δημοκρατίας, την πρόθεσή της να απαλλοτριώσει το τεμάχιο 1561/4 (όλο) και 1563 (μέρος) του οποίου οι αιτητές είναι ιδιοκτήτες, έκτασης ενός δεκαρίου και 200 τ.μ. περίπου, του κυβερνητικού χωρομετρικού σχεδίου XXXVIII.41, και καλούσε κάθε πρόσωπο που ενίστατο να υποβάλει ένσταση στην Απαλλοτριούσα Αρχή, μέσω του Επάρχου Λευκωσίας, εντός 15 ημερών.

Σύμφωνα με την πιο πάνω γνωστοποίηση η ακίνητη ιδιοκτησία των αιτητών η οποία περιγραφόταν στον Πίνακά της, κρίθηκε αναγκαία για τους ακόλουθους σκοπούς δηλαδή "για τη δημιουργία πάρκου και δρόμου προσπέλασης και η απαλλοτρίωσή της επιβάλλεται για τους πιο κάτω λόγους, δηλαδή τη δημιουργία πάρκου και δρόμου προσπέλασης στην τοποθεσία "Λαούδα" στο χωριό Πολύστυπος της Επαρχίας Λευκωσίας".

Σύμφωνα με το άρθρο 6 του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου (Ν. 15/62), η Απαλλοτριούσα Αρχή προβαίνει σε εξέταση των ενστάσεων που υποβλήθηκαν διαρκούσης της προθεσμίας και στη συνέχεια τις διαβιβάζει στο Υπουργικό Συμβούλιο. Σύμφωνα με το εδάφιο (2) του άρθρου 6, αν τούτο κριθεί σκόπιμο, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων, εκδίδεται διάταγμα απαλλοτρίωσης εντός 10 μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης της γνωστοποίησης. Οι αιτητές δεν υπέβαλαν ένσταση διότι υπέβαλαν ένσταση σε προηγούμενη γνωστοποίηση για απαλλοτρίωση σχετικά με το ίδιο κτήμα η οποία εγκαταλείφθηκε και οι αιτητές δεν γνώριζαν για τη νέα γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης.

Στο προσβαλλόμενο διάταγμα απαλλοτρίωσης που δημοσιεύθηκε στο Τρίτο Παράρτημα, Μέρος ΙΙ της επίσημης εφημερίδας της Δημοκρατίας, ημερομηνίας 20/8/93, αναφερόταν ότι καμία ένσταση δεν υποβλήθηκε εναντίον της σκοπούμενης απαλλοτρίωσης της ακίνητης ιδιοκτησίας των αιτητών. Για το λόγο αυτό το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε την υπό κρίση απαλλοτρίωση της ακίνητης ιδιοκτησίας. Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή.

Οι καθ' ων η αίτηση 2 ήγειραν προδικαστική ένσταση ότι εσφαλμένα στρέφεται η προσφυγή εναντίον τους, διότι δεν εξέδωσαν το προσβαλλόμενο διάταγμα απαλλοτρίωσης. Στην παρούσα υπόθεση Απαλλοτριούσα Αρχή είναι η Επιτροπή Δημόσιας Υγείας του χωριού Πολύστυπος-καθ' ου η αίτηση 1 και τούτο αναφέρεται στη γνωστοποίηση απαλλοτρίωσης. Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε την έκδοση του διατάγματος απαλλοτρίωσης από τον καθ' ου η αίτηση 1.

Η συνήγορος των καθ'ων η αίτηση 2 υποστήριξε την εισήγησή της με αναφορά στις υποθέσεις Toulla Try phonos & Others v. The Municipality of Nicosia & Another (1988) 3(B) C.L.R. 901, Κτηνοτροφική Εταιρεία Τίμιος Σταυρός Λυμπιών Λτδ. και Άλλοι ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 852 και την πρόσφατη απόφαση Θεοπίστη Σ. Κισσοπόδα και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας και Άλλων (1994) 4 Α.Α.Δ. 2053, όπου ο Δικαστής Κωνσταντινίδης αναφέρει:

"Το επόμενο θέμα αφορά στη συνένωση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως καθ'ων η αίτηση. Απαλλοτριούσα αρχή είναι ο Κυπριακός Οργανισμός Αναπτύξεως Γης. (Βλ. άρθρο 30(1) του περί Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης Νόμου του 1980 (Ν. 42/80 όπως τροποποιήθηκε). Το Υπουργικό Συμβούλιο άσκησε αρμοδιότητες σε δύο στάδια. Πρώτα ενέκρινε την μέλλουσα να απαλλοτριωθεί ακίνητη ιδιοκτησία (βλ. άρθρο 31(2)(γ) του Ν. 42/80) και μετά ενέκρινε την ίδια την αναγκαστική απαλλοτρίωση (βλ. την επιφύλαξη στο άρθρο 6(3) του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου του 1962 (Ν. 15/62) όπως τροποποιήθηκε και άρθρο 30(3) του Νόμου 42/80). Η ενδιάμεση εγκριτική απόφαση δεν αποτελεί αυτοτελές αντικείμενο της προσφυγής εν πάση περιπτώσει η δε τελική έγκριση δεν μεταβάλλει το γεγονός ότι η απόφαση της έκδοσης του διατάγματος προέρχεται από τον Οργανισμό ως τη μόνη απαλλοτριούσα αρχή, (βλ. HjiVassiliou v. Cyprus Athletic Organisation (1987) 3 C.L.R. 2142, Toulla Tryfonos and Others v. The Municipality of Nicosia and the Counsil of Ministers (1988) 3 C.L.R. 901, Κτηνοτροφική Εταιρεία Τίμιος Σταυρός Λυμπιών Λτδ. και Άλλοι ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 852, Ανδρέα Χ''Βασιλείου ν. Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού και Άλλου (1993)4 Α.Α.Δ. 981). Οφείλω να σημειώσω ότι στην υπόθεση Νορβάν Χανιάν ν. Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 1873, η κατάληξη ήταν διαφορετική. Η ένσταση των καθ' ων η αίτηση 1 είναι βάσιμη και πρέπει να διαγραφούν ως διάδικοι στην Προσφυγή".

Κρίνω ότι η ένσταση των καθ'ων η αίτηση 2 είναι βάσιμη και η προσφυγή εναντίον των καθ'ων η αίτηση 2 απορρίπτεται.

Θα προχωρήσω στην εξέταση της νομιμότητας της επίδικης απόφασης, σε σχέση με τους καθ'ων η αίτηση 1.

Ο δικηγόρος του αιτητή ισχυρίστηκε, ανάμεσα σ' άλλα, ότι η διαδικασία της απαλλοτρίωσης είναι παράνομη και άκυρη γιατί υπήρξε σ' αυτήν ανάμειξη άλλου οργάνου από την Απαλλοτριούσα Αρχή, και συγκεκριμένα της Χωριτικής Αρχής Πολυστύπου.

Ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση υποστήριξε ότι η ανάμειξη της Χωριτικής Αρχής δεν ισοδυναμεί με παρανομία, αφού τα δύο όργανα (η Χωριτική Αρχή και η Επιτροπή Δημόσιας Υγείας του χωριού Πολύστυπος), απαρτίζονται από τα ίδια άτομα και επομένως πρόκειται, στην ουσία, περί ενός και του αυτού οργάνου και/ή νομικού προσώπου.

Δεν συμφωνώ με τη θέση των καθ' ων η αίτηση. Η Χωριτική Αρχή Πολυστύπου και η Επιτροπή Υγείας Πολυστύπου αποτελούν δύο ξεχωριστές νομικές οντότητες. Η σύσταση και αρμοδιότητες της Χωριτικής Αρχής διέπονται από τον περί Χωριτικών Αρχών Νόμο (Κεφ. 244, όπως τροποποιήθηκε) της δε Επιτροπής Δημόσιας Υγείας από τον περί Δημόσιας Υγείας (Χωρίων) Νόμο (Κεφ. 259, όπως τροποποιήθηκε). Τα δύο όργανα, όπως φαίνεται από τους οικείους νόμους, έχουν ξεχωριστές και διαφορετικές εξουσίες και αρμοδιότητες. Απόλυτα σχετική επί του θέματος είναι και η απόφαση Πηνελόπη Α. Πέτσα και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 481, όπου ο αδελφός Δικαστής Νικήτας, εξετάζοντας ακριβώς το ίδιο θέμα, είπε, ανάμεσα σ' άλλα και τα ακόλουθα:

"Η αρμοδιότητα οργάνου να εκδίδει διοικητική πράξη καθορίζεται αυστηρά από το νόμο. Η ικανότητά του αυτή αποτελεί όρο ή προϋπόθεση εγκυρότητας της απόφασης. Έχει λεχθεί στην προκείμενη περίπτωση ότι η λήψη απόφασης από άλλο όργανο δεν είναι ουσιώδης λόγω της σύνθεσης των δύο οργάνων. Δεν μπορώ να συμφωνήσω. Αν αφεθεί να επικρατήσει τέτοιο επιχείρημα η αρχή της νομιμότητας θα υποστεί βαθύ και επικίνδυνο ρήγμα. Η Επιτροπή Δημόσιας Υγείας έχει χωριστή νομική οντότητα από την Χωριτική Αρχή. Οι αρμοδιότητες είναι διαφορετικές και οριοθετούνται από τους οικείους νόμους, οι οποίοι την καθιστούν ανεξάρτητη και αυθυπόστατη.

..................................

Στην προκείμενη περίπτωση ούτε η απόφαση για απαλλοτρίωση αλλ' ούτε η προβληθείσα ένσταση εξετάστηκε από την καθης η αίτηση Επιτροπή Δημόσιας Υγείας Λαγουδερών σαν την κατά νόμο αρμόδια αρχή, αλλά από άλλο όργανο. Τίποτε απ' ό,τι συνέβη μετά (π.χ. δημοσίευση του ονόματος της Επιτροπής στα διατάγματα) δεν μπορούσε να διασώσει την πράξη, η οποία έπασχε στη γένεσή της. Για τους λόγους αυτούς το διάταγμα απαλλοτρίωσης ακυρώνεται.".

Η Επιτροπή Δημόσιας Υγείας έχει ρητή εξουσία από τον περί Δημοσίας Υγείας (Χωρίων) Νόμο, Κεφ. 259, όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 81/63, "να προβαίνει εις την αναγκαστικήν απαλλοτρίωσιν ιδιοκτησίας δι' οιονδήποτε των σκοπών αυτής, συμφώνως προς τας διατάξεις του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου του 1962" (άρθρο 7(1)(κδ).

Μεταξύ των εξουσιών που παρέχει ο πιο πάνω Νόμος στην Επιτροπή Δημόσιας Υγείας είναι, σύμφωνα με την παράγραφο (ιζ) του εδαφίου (1) του άρθρου 7, γενικά: "να προάγει την βελτίωσιν και ανάπτυξιν του χωρίου". Βάσει των πιο πάνω διατάξεων παρέχεται εξουσία στην Επιτροπή να απαλλοτριώνει ακίνητη ιδιοκτησία για τη δημιουργία πάρκων και δρόμων προσπέλασης.

Ως αποτέλεσμα, η παρούσα προσφυγή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.

Καμιά διαταγή για έξοδα.

Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία