|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Τσουρής Γεώργιος ν. Σχολικής Εφορείας Α΄ Περιφερειακού Γυμνασίου Λευκωσίας (1994) 4 ΑΑΔ 671
Kaliaco Properties Ltd ν. Δήμου Γερμασόγειας, Υπόθεση αρ. 321/97, 11 Δεκεμβρίου, 1998
(1994) 4 ΑΑΔ 251
3 Φεβρουαρίου, 1994
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΟΣ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Yποθέσεις Aρ. 665/93, 673/93)
Διοικητική πράξη ― Εκτελεστή ― Πράξη υπό αίρεση ― Η αίρεση δεν της αφαιρεί την εκτελεστότητά της.
Διοικητική Πράξη ― Έκδοση ― Έκδοση από αναρμόδιο όργανο ― Το ελάττωμα της αναρμοδιότητας δεν θεραπεύεται με την επικύρωση της πράξης από το αρμόδιο όργανο.
Διοικητική Πράξη ― Έκδοση ― Αναρμοδίως εκδοθείσα είναι ανύπαρκτη, παραδεκτός όμως ο αναθεωρητικό έλεγχος, εφόσον η πράξη απέκτησε οντότητα στο διοικητικό χώρο.
Οι αιτητές προσέβαλαν την απόφαση των καθ' ων η αίτηση, να κατακυρώσουν την προσφορά για εκμετάλλευση των κυλικείων του Μακάρειου Σταδίου και του Λευκόθεου Γυμναστηρίου στο ενδιαφερόμενο μέρος. Κύριος ισχυρισμός των αιτητών προς ακύρωση της επίδικης απόφασης, ήταν ότι αυτή λήφθηκε από αναρμόδιο όργανο δηλαδή από δύο μόνο μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου που δεν αποτελούσαν απαρτία. Οι καθ' ων η αίτηση πρόβαλαν προδικαστική ένσταση, ότι η επίδικη απόφαση δεν ήταν εκτελεστή διοικητική πράξη.
Το Ανώτατο Δικαστήριο ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
(1) Έχει εξωτερικευθεί απόφαση που λήφθηκε, ως γενεσιουργός δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Αντίθετα προς την εισήγηση των καθ' ων η αίτηση, η απόφαση δεν ήταν βραχυπρόθεσμη ρύθμιση ή διευθέτηση στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου, σε σχέση με τη διαχείριση της περιουσίας του οργανισμού. Εμπίπτει σαφώς στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου. Εμφανίστηκε ως το επιστέγασμα δημόσιου διαγωνισμού που προκηρύχθηκε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων του Οργανισμού όπως τα καθορίζουν η νομοθεσία και οι Κανονισμοί. Μονομερής όπως ήταν, στόχευσε ως πράξη εξουσίας, στην επίτευξη του δημόσιου σκοπού της ανάθεσης της διαχείρισης των κυλικείων. Η ύπαρξη αγαθών κινήτρων δεν διαφοροποιεί τη νομική κατάταξη της απόφασης που λήφθηκε. Η άποψη πως δεν έγινε "κατακύρωση προσφορών" είναι ασυμβίβαστη προς τα στοιχεία που υπάρχουν. Η επιχειρηματολογία πως το Δικαστήριο βρίσκεται μπροστά σε απόφαση υπό αίρεση και η σχετική θεωρία, δεν έχουν τη θέση τους για τους λόγους που σημειώθηκαν ευθύς εξ αρχής. Η αναρμοδιότητα αποτελεί απόλυτο κώλυμα που θέτει έξω από τη σφαίρα της νομιμότητας την όποια επιβληθείσα διοικητική ρύθμιση. Η εξάρτηση της εκδιδόμενης απόφασης υπό αίρεση, δεν την αποχαρακτηρίζει ως εκτελεστή διοικητική πράξη, εφόσον, κατά τα άλλα, συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά τέτοιας πράξης. Το ελάττωμα εκ της αναρμοδιότητας δεν θεραπεύεται με την επικύρωση της πράξης από το αρμόδιο όργανο.
(2) Ενώ οι αναρμοδίως εκδιδόμενες αποφάσεις, είναι, αυστηρώς ομιλούντες, ανύπαρκτες, είναι παραδεκτός ο αναθεωρητικός έλεγχος εφόσον έχουν αποκτήσει οντότητα στο διοικητικό χώρο. Είναι αυτό ακριβώς που συνέβη και στην παρούσα υπόθεση και είναι δικαιολογημένη η προσφυγή, προς διακήρυξη της ακυρότητας της απόφασης που λήφθηκε.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ναυτικός Όμιλος Πάφου v. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1992) 1 Α.Α.Δ. 882,
Λαζάρου v. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1993) 4�Α.Α.Δ. 1275,
Δημοκρατία v. Μελέτη (1991) 3 Α.Α.Δ. 433.
Προσφυγές.
Προσφυγές εναντίον της απόφασης των καθ' ων η αίτηση με την οποία κατακυρώθηκε η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους για εκμετάλλευση των κυλικείων του Μακάριου Σταδίου και του Λευκόθεου Γυμναστηρίου.
Γ. Δανού για Α. Παπαχαραλάμπους, για τον Aιτητή στην Υπόθεση Αρ. 665/93.
Σπ. Ευαγγέλου, για τον Aιτητή, στην Υπόθεση Αρ. 673/93.
Α. Χριστοδούλου, για τους Kαθ' ων η αίτηση.
Α. Αλεξάνδρου, για το Eνδιαφερόμενο μέρος.
Cur. adv. vult.
KΩNΣTANTINIΔHΣ, Δ.: Ο Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού ζήτησε προσφορές για την παραχώρηση δικαιώματος εκμετάλλευσης των κυλικείων των αθλητικών χώρων του. Οι αιτητές υπέβαλαν προσφορά για τα κυλικεία του Μακαρείου Σταδίου και του Λευκοθέου Γυμναστηρίου στη Λευκωσία. Στις 12 Αυγούστου 1993 τους απεστάλη η πιο κάτω επιστολή:
"Θέμα: Προσφορά για κυλικεία Μακαρείου Σταδίου Λευκοθέου Γυμναστηρίου Αρ. 27/93"
Έχω οδηγίες να αναφερθώ στην προσφορά που μας έχετε υποβάλει για τα κυλικεία του Μακαρείου Σταδίου και Λευκοθέου Γυμναστηρίου και να σας πληροφορήσω ότι δεν έγινε αποδεκτή από τον Οργανισμό.
Ευχαριστούμε για την προσφορά που μας έχετε υποβάλει. Ελπίζω στο μέλλον να έχουμεν την ευκαιρία να συνεργαστούμε.
Σας επιστρέφω εγγυητική επιστολή Λαϊκής Τράπεζας.
Με εκτίμηση
Για Γενικό Διευθυντή
(Παναγής Α.)"
Tην περίοδο εκείνη τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού, εκτός από δυο, είχαν παραιτηθεί. Τα δυο μέλη που απέμειναν δεν μπορούσαν να αποτελέσουν απαρτία. Όπως δέχονται και οι καθ'ων η αίτηση, δεν θα ήταν δυνατό να είχε ληφθεί τότε έγκυρη απόφαση πάνω στο θέμα. Η ένστασή τους στις συνεκδικασθείσες προσφυγές για ακύρωση της απόρριψης της προσφοράς των αιτητών και της κατακύρωσης της προσφοράς του ενδιαφερόμενου μέρους, έχει ως βάση τη θέση τους πως δεν υπάρχει εκτελεστή διοικητική απόφαση. Αυτό, όπως υποστηρίζουν, προκύπτει από μεταγενέστερη επιστολή προς τους αιτητές ημερομηνίας 25 Αυγούστου 1993 και, ακόμα, από ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε σε σχέση με διαμαρτυρίες που εκδηλώθηκαν, οι οποίες τοποθετούσαν το πράγμα στη σωστή του διάσταση. Ο Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού και τα δυο εναπομείναντα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, μπροστά στο πρόβλημα που παρουσιάστηκε, "λόγω της εκκρεμότητας με το Διοικητικό Συμβούλιο", και "λόγω του γεγονότος ότι τα συμβόλαια των κυλικείων έληγαν" ενώ "επέκειντο αθλητικές συναντήσεις", μελέτησαν τις προσφορές και προχώρησαν στην προσωρινή κατακύρωση της προσφοράς υπό την αίρεση της έγκρισής της από το Διοικητικό Συμβούλιο.
Δεν έχει τηρηθεί οποιοδήποτε πρακτικό. Η επιστολή της 25 Αυγούστου 1993 και η ανακοίνωση δεν μπορούν να αναπληρώσουν αναδρομικά το κενό και δεν είναι δυνατό να συνεξετασθούν ως στοιχεία προσδιοριστικά της φύσης του χειρισμού που έγινε. Υπήρχε μόνο σημείωμα λειτουργού του Οργανισμού με ημερομηνία 5 Αυγούστου 1993 με το οποίο συστηνόταν η κατακύρωση της προσφοράς στο ενδιαφέρομενο μέρος επειδή ήταν η ψηλότερη. Ακολουθεί στο σημείωμα η λέξη "εγκρίνεται" και η υπογραφή του Γενικού Διευθυντή και των δυο μελών του Διοικητικού Συμβουλίου.
Το σημείωμα, η έγκρισή του και η επιστολή ημερομηνίας 12 Αυγούστου 1993 αποκαλύπτουν ανάληψη αρμοδιότητας και λήψη απόφασης ως προς την κατάληξη του διαγωνισμού που προκηρύχθηκε. Η απόφαση που λήφθηκε εμφανίζεται με την επιστολή της 12 Αυγούστου 1993 ως απόφαση του Οργανισμού. Ο Γενικός Διευθυντής αναφέρεται σε οδηγίες που του δόθηκαν και πληροφορεί τους αιτητές πως η προσφορά τους "δεν έχει γίνει αποδεκτή από τον Οργανισμό". Ακόμα τους επεστράφη η τραπεζιτική εγγυητική επιστολή προς επισφράγιση της αποτυχίας τους.
Έχει εξωτερικευθεί απόφαση που λήφθηκε, ως γενεσιουργός δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Αντίθετα προς την εισήγηση των καθ' ων η αίτηση, η απόφαση δεν ήταν βραχυπρόθεσμη ρύθμιση ή διευθέτηση στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου σε σχέση με τη διαχείριση της περιουσίας του οργανισμού. Εμπίπτει σαφώς στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου. Εμφανίστηκε ως το επιστέγασμα δημόσιου διαγωνισμού που προκηρύχθηκε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων του Οργανισμού όπως τα καθορίζουν η νομοθεσία και οι κανονισμοί. Μονομερής όπως ήταν, στόχευσε ως πράξη εξουσίας, στην επίτευξη του δημόσιου σκοπού της ανάθεσης της διαχείρισης των κυλικείων. "(Βλ. Ναυτικός Όμιλος Πάφου ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1992) 1 Α.Α.Δ. 882)". Η ύπαρξη αγαθών κινήτρων δεν διαφοροποιεί τη νομική κατάταξη της απόφασης που λήφθηκε. Η άποψη πως δεν έγινε "κατακύρωση προσφορών" είναι ασυμβίβαστη προς τα στοιχεία που υπάρχουν. Η επιχειρηματολογία πως βρισκόμαστε μπροστά σε απόφαση υπό αίρεση και η σχετική θεωρία (Βλ. Μιχ. Στασινόπουλος - Δίκαιο των Διοικητικών Πράξεων Έκδοση 1951 σελ. 150 και επίσης Δαγτόγλου - Γενικό Διοικητικό Δίκαιο Β΄ έκδοση (1984) σελ. 204, Δήμητρα Κοντόγιωργα Θεοχαροπούλου Συνέπειαι της Ακυρώσεως των Διοικητικών Πράξεων σελ. 110, Λάζαρος Λαζάρου ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1993) 4 Α.Α.Δ. 1275 δεν έχουν τη θέση τους για τους λόγους που σημείωσα ευθύς εξ αρχής. Προσθέτω πως, εν πάση περιπτώσει, η αναρμοδιότητα αποτελεί απόλυτο κώλυμα που θέτει έξω από τη σφαίρα της νομιμότητας την όποια επιβληθείσα διοικητική ρύθμιση. Η εξάρτηση της εκδιδόμενης απόφασης υπό αίρεση δεν την αποχαρακτηρίζει ως εκτελεστή διοικητική πράξη εφόσον, κατά τα άλλα, συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά τέτοιας πράξης. Προσθέτω πως το ελάττωμα εκ της αναρμοδιότητας δεν θεραπεύεται με την επικύρωση της πράξης από το αρμόδιο όργανο. (Βλ. Επαμειν. Σπηλιωτόπουλου - Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, 4η έκδοση σελ. 463 παράγραφος 494 και ΣΕ 288/1934).
Όπως έχει εξηγηθεί, ενώ οι αναρμοδίως εκδιδόμενες αποφάσεις, είναι, αυστηρώς ομιλούντες, ανύπαρκτες, είναι παραδεκτός ο αναθεωρητικός έλεγχος εφόσον έχουν αποκτήσει οντότητα στο διοικητικό χώρο. (Βλ. Κυπριακή Δημοκρατία ν. Νικόλα Μελέτη (1991) 3 Α.Α.Δ. 433. Είναι αυτό ακριβώς που συνέβη και στην παρούσα υπόθεση και είναι δικαιολογημένη η προσφυγή προς διακήρυξη της ακυρότητας της απόφασης που λήφθηκε. Οι αιτητές πρόβαλαν το διαζευκτικό ισχυρισμό πως, ούτως ή άλλως, δεν είχαν τηρηθεί οι πρόνοιες των περι Κυπριακού Αθλητισμού (Οικονομικών Κανονισμών) του 1988 ως προς τη διαδικασία κατακύρωσης προσφορών. Ενόψει της διαπίστωσης της ακυρότητας της απόφασης ως εκδοθείσας αναρμοδίως, δεν δικαιολογείται η εξέταση της υπόθεσης από αυτή τη σκοπιά.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα υπέρ των αιτητών. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.