|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1992) 4 ΑΑΔ 3254
21 Σεπτεμβρίου, 1992
[ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΥΛΙΔΩΝΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΔΙΑ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 768/91).
Εκτοπισθέντες και Παθόντες — Έννοια τον εκτοπισθέντος σύμφωνα με την απόφαση τον Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 13.503 της 19/9/74 — Τα δικαιώματα των τέκνων των εκτοπισθέντων λόγω επαγγέλματος και η ομόφωνη απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και της Εκτελεστικής Γραμματείας της ΠΕΠ ημερ. 27/2/89 — Η απόφαση αυτή τροποποίησε τα τεθέντα από το Υπουργικό Συμβούλιο κριτήρια παράνομα και αυθαίρετα — Συνέπειες.
Ο αιτητής προσέβαλε με την προσφυγή την απόφαση των καθ' ων η αίτηση ότι δεν ήταν δυνατόν να διαφοροποιηθεί η απόφαση για κατάταξη του αιτητή σαν εκτοπισθέντα λόγω επαγγέλματος των γονιών του". Κρίσιμη στα πλαίσια της διαδικασίας απέβη η θεώρηση περί την απόφαση Υπουργού Εσωτερικών και Εκτελεστικής Γραμματείας της ΠΕΠ ημερ. 27/2/89.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 13.503, ημερ. 19.9.74, εκτοπισθείς θεωρείται το άτομο του οποίου:
(ι) η μόνιμη κατοικία βρισκόταν σε κατειλημμένη από τους Τούρκους περιοχή ή κατέστη απροσπέλαστος,
(ιι) η μόνιμη κατοικία βρισκόταν σε περιοχή η οποία εκκενώθηκε κατόπιν υποδείξεως της εθνικής Φρουράς ή κηρύχθηκε επικίνδυνη.
Εκτοπισθέντα θεωρούνται, επίσης, τα παιδιά που γεννήθηκαν μετά την Τουρκική εισβολή από πατέρα πρόσφυγα.
2. Είναι φανερόν από την εξέλιξη των πραγμάτων εν προκειμένω, πως το θέμα της δανειοδότησης από την Υπηρεσία Μερίμνης διαφοροποιήθηκε σε θέμα καθορισμού της προσφυγικής ιδιότητας του αιτητή, το οποίο επανεξετάστηκε αφού ο αιτητής υπόβαλε νέα στοιχεία και προφανώς ακολούθησε νέα έρευνα, που όμως κατάληξε στην απορριπτική απόφαση των καθ' ων η αίτηση 1. Είναι αυτή η απόφαση που προσβάλλεται, η οποία, υπό τις περιστάσεις, είναι εκτελεστή.
3. Η απόφαση για κατάταξη του αιτητή σαν "εκτοπισθέντος λόγω επαγγέλματος των γονιών του", βασίστηκε στην ομόφωνη απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και της Εκτελεστικής Γραμματείας της ΠΕΠ ημερ. 27.2.89.
Η απόφαση αυτή, όπως γίνεται εξάλλου παραδεκτό και στα σχετικά πρακτικά, τροποποιεί τα κριτήρια που καθόρισε το Υπουργικό Συμβούλιο, βάσει των οποίων εθεωρούντο εκτοπισθέντες και εκαλύπτοντο οι περιπτώσεις προσώπων που βρίσκονταν σε κατεχόμενες περιοχές λόγω επαγγέλματος και τα πρόσωπα αυτά, καθώς και τα παιδιά τους, σύμφωνα με τα τότε υφιστάμενα κριτήρια του Υπουργικού Συμβουλίου, εδικαιούντο όλων των προσφυγικών βοηθημάτων. Αυτή η απόφαση, του Υπουργού Εσωτερικών και της ΠΕΠ, τροποποίησε την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου παράνομα και αυθαίρετα και αποτέλεσε το υπόβαθρο πάνω στο οποίο βασίστηκε η προσβαλλόμενη απόφαση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Papanicolaou v. Republic (No. 1) (1968) 3 C.L.R. 225·
Hadjipetrou and another v. Cyprus Telecommunications Authority (1987) 3 C.L.R. 1737·
Kolokassides v. Republic (1965) 3 C.L.R. 542·
Republic v. Demetriou and Others (1972) 3 C.L.R. 219·
Ιoannou v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1661.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης των καθ' ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή με επιστολή τους ημερομηνίας 29.5.91 και δια της οποίας οι καθ' ων η αίτηση πληροφόρησαν τον αιτητή ότι δεν είναι δυνατό να διαφοροποιηθεί η απόφαση για κατάταξή του σαν "εκτοπισθέντα λόγω επαγγέλματος των γονιών του".
Ν. Σάντης για Α. Παπαχαραλάμπους, για τον αιτητή.
Π. Αγγελίδη, Γ. Παπαιωάννου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Η παρούσα προσφυγή στρέφεται εναντίον της απόφασης των καθ' ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε στον αιτητή με επιστολή τους ημερ. 29.5.91 και δια της οποίας οι καθ' ων η αίτηση πληροφόρησαν τον αιτητή ότι δεν είναι δυνατό να διαφοροποιηθεί η απόφαση για κατάταξή του σαν "Εκτοπισθέντα λόγω επαγγέλματος των γονιών του".
Ο αιτητής γεννήθηκε στις 14.2.60. Η σύζυγός του κατάγεται από το Άρσος Λεμεσού. Παντρεύτηκαν στις 28.4.85 και από το γάμο τους απόκτησαν ένα παιδί που γεννήθηκε στις 18.9.85.
Οι γονείς του αιτητή κατέχουν προσφυγική ταυτότημα με τόπο εκτοπισμού τη Μόρφου. Στην προσφυγική τους ταυτότητα είναι καταχωρημένα ως εξαρτώμενα πρόσωπα τα 4 παιδιά τους, συμπεριλαμβανομένου του αιτητή.
Την 1.11.89 ο αιτητής υπόβαλε αίτηση στον καθ' ου η αίτηση 1 για απόκτηση προσφυγικής ταυτότητας. Η αίτηση εγκρίθηκε και παραχωρήθηκε στον αιτητή προσφυγική ταυτότητα, στην οποία καταχωρήθηκε ως εξαρτώμενο πρόσωπο μόνο ο γιος του. Η σύζυγός του δεν θεωρείται εκτοπισθείσα.
Σε συνάντηση του Υπουργού Εσωτερικών με την Εκτελεστική Γραμματεία της Παγκύπριας Επιτροπής Προσφύγων, που πραγματοποιήθηκε στις 8.2.89 (Παράρτημα Α στην ένσταση), αποφασίστηκε, μεταξύ άλλων, όπως τα ευεργετήματα της κατηγορίας προσώπων που διέμεναν πριν την εισβολή στις Τουρκοκρατούμενες περιοχές λόγω επαγγέλματος (αστυνομικοί, εκπαιδευτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι), ενώ το σπίτι και η περιουσία τους βρισκόταν στις ελεύθερες περιοχές, περιοριστούν μόνο για τις οργανικές οικογένειες που εκτοπίστηκαν το 1974, χωρίς να επεκτείνονται και στα παιδιά τους.
Κατά ή περί τις 6.3.90, ο αιτητής υπέβαλε στο Διευθυντή της Υπηρεσίας Μερίμνης και Αποκαταστάσεως Εκτοπισθέντων (από τώρα και στο εξής καλούμενη Υπηρεσία Μερίμνης), αίτηση για αυτοστέγαση σε ιδιόκτητο οικόπεδο, στη Λεμεσό (Παράρτημα Β στην ένσταση).
Στα πλαίσια εξέτασης της πιο πάνω αίτησης, καταρτίστηκε σχετική έκθεση από την Υπηρεσία Μερίμνης (Παράρτημα Γ στην ένσταση), με βάση την οποία διαπιστώθηκε ότι η αίτηση του αιτητή, από πλευράς οικονομικών κριτηρίων, μπορούσε να προχωρήσει για περαιτέρω εξέταση. Για το λόγο αυτό και σύμφωνα με την απόφαση για την οποία γίνεται αναφορά στο Παράρτημα Α, ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Μερίμνης ζήτησε, με την επιστολή του ημερ. 17.7.90 (Παράρτημα Δ στην ένσταση), από το αρμόδιο Κυβερνητικό Τμήμα, ήτοι τον καθ' ου η αίτηση 1, να του γνωστοποιήσει σε ποια κατηγορία εκτοπισθέντος κατατάσσεται ο αιτητής.
Περαιτέρω, ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Μερίμνης απέστειλε στον αιτητή την επιστολή με ημερ. 25.9.90 (Παράρτημα Ε), ως αποτέλεσμα της οποίας ο πατέρας του Αιτητή συμπλήρωσε και παρουσίασε στον καθ' ου η αίτηση 1, έντυπο αναφορικά με τα προσωπικά του στοιχεία (Παράρτημα Στ στην ένσταση), έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η εξέταση της κατηγορίας εκτοπισθέντος, στην οποία κατατάσσεται ο αιτητής. Από ,το έντυπο αυτό προέκυψαν τα πιο κάτω στοιχεία:
1) Ο πατέρας του αιτητή γεννήθηκε στις Γερατζιές στις 4.6.28, η δε μητέρα του στον Πεδουλά στις 7.7.28.
2) Οι γονείς του παντρεύτηκαν στις 3.9.50.
3) Η οικογένειά του διέμενε από το 1950 μέχρι το 1954 σε ενοικιαζόμενες κατοικίες σε διάφορες περιοχές, όπου ο πατέρας του εργαζόταν ως αστυνομικός. Από το 1964 μέχρι το 1974 η οικογένειά του διέμενε σε ενοικιαζόμενες κατοικίες στη Μόρφου, όπου ο πατέρας του εργαζόταν επίσης ως αστυνομικός.
Ο καθ' ου η αίτηση 1, αφού εξέτασε τα πιο πάνω στοιχεία, θεώρησε την οικογένεια του πατέρα του αιτητή ως εκτοπισθέντες λόγω επαγγέλματος (Παράρτημα Ζ στην ένσταση) και τον αιτητή ως εκτοπισθέντα λόγω επαγγέλματος των γονέων του (Παράρτημα Η στην ένσταση). Ακολούθως ενημέρωσε σχετικά το Διευθυντή της Υπηρεσίας Μερίμνης με επιστολή του ημερ. 12.11.90 (Παράρτημα Θ στην ένσταση).
Η αίτηση του αιτητή ημερ. 6.3.90, εξετάστηκε στη συνεδρίαση της Υπηρεσίας Μερίμνης, που πραγματοποιήθηκε στις 13.11.90 (Παράρτημα Ι στην ένσταση), πλην όμως απορρίφθηκε ενόψει της απόφασης για την οποία γίνεται αναφορά στο Παράρτημα Α, λόγω του ότι οι γονείς του θεωρήθηκαν ως εκτοπισθέντες λόγω επαγγέλματος. Κατά συνέπεια, με επιστολή του ημερ. 18.1.91 (Παράρτημα Κ στην ένσταση), ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Μερίμνης, ως το μόνο αρμόδιο όργανο για παροχή ευεργετημάτων στους εκτοπισθέντες, στον οποίο ορθά απευθύνθηκε ο αιτητής, απέρριψε την αίτηση του αιτητή σχετικά με αυτοστέγαση σε ιδιόκτητο οικόπεδο.
Μετά την απόρριψη της αίτησής του για αυτοστέγαση σε ιδιόκτητο οικόπεδο από το Διευθυντή της Υπηρεσίας Μερίμνης, ο αιτητής απέστειλε στον καθ' ου η αίτηση 1 την επιστολή με ημερ. 15.3.91 (Παράρτημα Λ στην ένσταση), με την οποία διαμαρτυρήθηκε για την κατάταξη των γονέων του ως εκτοπισθέντων λόγω επαγγέλματος.
Ο καθ' ου η αίτηση 1 απάντησε στον αιτητή με την επιστολή του ημερ. 18.4.91 (Παράρτημα Μ στην ένσταση), με την οποία πληροφόρησε και επεξήγησε στον αιτητή τους λόγους για τους οποίους τον κατάταξε ως εκτοπισθέντα λόγω επαγγέλματος των γονέων του.
Στην συνέχεια ο αιτητής απέστειλε νέα επιστολή στον καθ' ου η αίτηση 1 με ημερ. 13.5.91 (Παράρτημα Ν στην ένσταση), ο οποίος με την επιστολή του ημερ. 29.5.91 (Τεκμήριο Α στην προσφυγή), πληροφόρησε τον αιτητή ότι δεν μπορούσε να διαφοροποιήσει την απόφαση του για κατάταξη του αιτητή ως εκτοπισθέντα λόγω επαγγέλματος των γονέων του.
Στις 9.8.91 ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα προσφυγή, με την οποία προσβάλλει την απόφαση του καθ' ου η αίτηση 1 ημερ. 29.5.91.
Στη γραπτή του αγόρευση ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση διευκρίνισε τα γεγονότα της υπόθεσης ως ακολούθως:
"1. Ο Αιτητής ήταν και παραμένει κάτοχος προσφυγικής ταυτότητας. Η προσφυγική ταυτότητα που παραχωρήθηκε στον αιτητή σύμφωνα με την παράγραφο 3 των γεγονότων της ένστασης δεν ακυρώθηκε και εξακολουθεί να ισχύει.
2. Όπως προκύπτει από το Παράρτημα Στ της Ένστασης ο Αιτητής, ο οποίος γεννήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου I960, διέμενε μαζί με την οικογένειά του στη Μόρφου από το 1964 και όχι από την ημερομηνία γεννήσεώς του, όπως αναφέρεται στη 2η σελίδα της Γραπτής Αγόρευσης του ευπαίδευτου συνάδελφου.
3. Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 27.130 και ημερομηνία 24 Μαΐου 1986 (Τεκμήριο "Χ" στην παρούσα Αγόρευση) το αποκλειστικά αρμόδιο όργανο για την έκδοση πιστοποιητικών προσφυγικής ταυτότητας είναι από την εν λόγω ημερομηνία η Υπηρεσία Εγγραφής του Υπουργείου Εσωτερικών, ήτοι ο Καθ' ου η αίτηση 1.
4. Το αποκλειστικά αρμόδιο όργανο για παροχή στεγαστικής βοήθειας στους Εκτοπισθέντες, για την οποία αποταθηκε ο Αιτητής, είναι η Υπηρεσία Μερίμνης και Αποκαταστάσεως Εκτοπισθέντων (από τώρα και στο εξής καλούμενη η "Υπηρεσία Μερίμνης"), που δεν αποτελεί διάδικο μέρος στην παρούσα προσφυγή.
5. Στεγαστική βοήθεια δεν δικαιούνται όλοι οι Εκτοπισθέντες αλλά μόνο όσοι από αυτούς πληρούν τα οικονομικά και άλλα κριτήρια που από καιρού εις καιρό αναπροσαρμόζονται και ήδη αναπροσαρμόσθηκαν σημαντικά από το 1974 και μετέπειτα.
6. Οι Εκτοπισθέντες δικαιούνται, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, εκτός από στεγαστική βοήθεια και σε άλλα οφέλη, όπως δωρεάν ιατροφαρμακευτική
περίθαλψη, επίδομα ενοικίου κ.λ.π."
Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 13.503, ημερ. 19.9.74, εκτοπισθείς θεωρείται το άτομο του οποίου:
(ι) η μόνιμη κατοικία βρισκόταν σε κατειλημμένη από τους Τούρκους περιοχή, ή κατέστη απροσπέλαστος,
(ιι) η μόνιμη κατοικία βρισκόταν σε περιοχή η οποία εκκενώθηκε κατόπιν υποδείξεως της Εθνικής Φρουράς ή κηρύχθηκε επικίνδυνη.
Εκτοπισθέντα θεωρούνται, επίσης, τα παιδιά που γεννήθηκαν μετά την Τουρκική εισβολή από πατέρα πρόσφυγα.
Σε συνάντηση του Υπουργού Εσωτερικών και της Εκτελεστικής Γραμματείας της ΠΕΠ, που πραγματοποιήθηκε στις 8.2.89, συζητήθηκε, μεταξύ άλλων, και το θέμα των προσώπων που βρίσκονταν σε κατεχόμενες περιοχές λόγω επαγγέλματος. Το σχετικό απόσπασμα των πρακτικών βρίσκεται στο Παράρτημα Α της ένστασης, όπου στη σελ. 4 αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:
"Με τα πιο πάνω κριτήρια (εννοεί τα κριτήρια βάσει των οποίων ένα άτομο θεωρείται εκτοπισθείς, τα οποία αναφέρθηκαν πιο πάνω) καλύπτονται και περιπτώσεις προσώπων που βρίσκονταν σε κατεχόμενες περιοχές λόγω επαγγέλματος (αστυνομικοί, εκπαιδευτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι, ξενοδοχειακοί υπάλληλοι και άλλοι), ενώ το σπίτι και γενικά η περιουσία τους βρισκόταν στις ελεύθερες περιοχές. Τα πρόσωπα αυτά ως και τα παιδιά τους, σύμφωνα με τα υφιστάμενα κριτήρια, θεωρούνται πρόσφυγες και δικαιούνται όλων των προσφυγικών βοηθημάτων τόσον οι ίδιοι όσον και τα παιδιά τους
Ύστερα από διεξοδική συζήτηση του όλου θέματος αποφασίστηκε ομόφωνα να γίνουν οι ακόλουθες τροποποιήσεις:
(α) Τα ευεργετήματα/βοηθήματα της κατηγορίας που λόγω επαγγέλματος έχουν προσφυγική ταυτότητα να περιοριστούν μόνο για τις οργανικές οικογένειες που εκτοπίστηκαν κατά το 1974 και να μη επεκτείνονται και στα παιδιά τους. Συμφωνήθηκε ότι παιδιά που ήδη έχουν ευεργετηθεί δεν θα απαιτηθεί από αυτά να επιστρέψουν τη βοήθεια που πήραν.
(β) .........................
Διευκρινίστηκε ότι οι αιτήσεις των κατηγοριών αυτών για παροχή βοήθειας θα υποβάλλονται κατ' αρχήν στην Υπηρεσία Εγγραφής για την εξακρίβωση της κατηγορίας κατάταξης των αιτήσεων και στη συνέχεια θα εξετάζονται από την ΥΜΑΠΕ, και όσοι εξ αυτών πληρούν τα κριτήρια θα εγκρίνονται."
Οι λόγοι ακυρότητας που προβάλλονται από το δικηγόρο του αιτητή είναι οι ακόλουθοι:
"(α) Ότι η τροποποίησις της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου υπ' αρ. 13.505, ημερομηνίας 19.9.1974 (Τεκμ. Β) που έλαβεν χώραν την 8.2.1989, ήτο παράνομη και αυθαίρετη.
(β) Ότι οι καθ' ων η αίτησις έλαβαν την προσβαλλόμενη απόφαση τελώντας κάτω από πλάνη περί τον Νόμον και τα Πράγματα.
(γ) Ότι η προσβαλλόμενη απόφασις πάσχει από έλλειψη δέουσας αιτιολογίας."
Ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση, με προδικαστική του ένσταση, εισηγείται πως η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται εκτελεστότητας και έχει πληροφοριακό χαρακτήρα. Επεξηγώντας την εισήγησή του, ανάφερε πως η απάντηση στο αίτημα του αιτητή και ειδικότερα η παροχή ή μη στεγαστικής βοήθειας σ' αυτόν, αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια, οι επί μέρους φάσεις της οποίας ήταν οι πιο κάτω:
α) Το στάδιο κατά το οποίο ο καθ' ου η αίτηση 1 θα ερευνούσε και διαπίστωνε κατά πόσο ο εκτοπισθείς αιτητής θα έπρεπε να θεωρηθεί ως εκτοπισθείς λόγω του επαγγέλματος των γονέων του.
β) Το στάδιο κατά το οποίο η Υπηρεσία Μερίμνης και Αποκαταστάσεως Εκτοπισθέντων θα ερευνούσε και διαπίστωνε κατά πόσο ο αιτητής πληρούσε τα υφιστάμενα τότε οικονομικά και άλλα κριτήρια για παροχή σ' αυτόν στεγαστικής βοήθειας.
Ο αιτητής, που ήταν κάτοχος προσφυγικής ταυτότητας σε ισχύ και η οποία του παραχωρήθηκε από τον καθ' ου η αίτηση 1, αποτάθηκε για στεγαστική βοήθεια, και πολύ ορθά έπραξε, στο αποκλειστικά αρμόδιο γι' αυτό τον σκοπό όργανο, ήτοι στην Υπηρεσία Μερίμνης, με την επιστολή του ημερ. 6.3.90. Η διαδικασία αποδοχής ή μη του αιτήματος του αιτητή ολοκληρώθηκε με την κοινοποίηση σ' αυτόν της επιστολής ημερομηνίας 18.1.91, που του έστειλε η Υπηρεσία Μερίμνης. Κατά συνέπεια, αν ο αιτητής ένοιωθε αδικημένος από την απόρριψη του αιτήματος του, έπρεπε να προσβάλει την εν λόγω απόφαση της Υπηρεσίας Μερίμνης, με την οποία απερρίφθη το αίτημά του.
Στην περίπτωση που ο αιτητής ένοιωθε αδικημένος από την ενδιάμεση απόφαση του καθ' ου η αίτηση 1, με την οποία θεωρήθηκε ως εκτοπισθείς λόγω του επαγγέλματος των γονέων του, έπρεπε και πάλι να προσβάλει την τελική για το αίτημά του απόφαση της Υπηρεσίας Μερίμνης, οπότε έμμεσα θα ελέγχετο και το κύρος της προηγηθείσας απόφασης του καθ' ου η αίτηση 1, που τελικά ενσωματώθηκε στην απόφαση της Υπηρεσίας Μερίμνης. (Panos Papanicolaou (No.1) v. The Republic (1968) 3 C.L.R, σελ. 225 και Marios Hadjipetrou and Another v. The Cyprus Telecommunications Authority (1987) 3 C.L.R, σελ. 1737.
Ο δικηγόρος του αιτητή ανάφερε, μεταξύ άλλων, πως η επιστολή των καθ' ων η αίτηση ημερ. 29.5.91 (Τεκμήριο Α) δηλώνει βούληση των καθ' ων η αίτηση στην παραγωγή έννομου αποτελέσματος έναντι του αιτητή (βλ Kolokassides v. Republic (1965) 3 C.L.R. 542, 551, Republic v. Demetriou and Others (1972) 3 C.L.R. 219, 222, 223, Ioannou v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1661, 1668 και Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (1929-1959), σελ. 236-237).
Επίσης ανάφερε πως η προσβαλλόμενη απόφαση επέφερε ουσιαστική μεταβολή στη νομική κατάσταση του αιτητή, καθότι η κατάταξή του στην κατηγορία του εκτοπισθέντος λόγω επαγγέλματος των γονέων του είχε σαν αποτέλεσμα την τροποποίηση και/ή κατάργηση συγκεκριμένου δικαιώματος του αιτητή και/ή υποχρεώσεων των καθ' ων η αίτηση.
Συμφωνώ με την εισήγηση πως η πράξη που προσβάλλεται είναι εκτελεστή. Είναι γεγονός πως η αίτηση του αιτητή για αυτοστέγαση σε ιδιόκτητο οικόπεδο απορρίφθηκε από την Υπηρεσία Μερίμνης στις 13.11.90 και του κοινοποιήθηκε με επιστολή ημερ. 18.1.91 (Παράρτημα Κ στην ένσταση), για το λόγο ότι οι γονείς του είναι εκτοπισθέντες λόγω επαγγέλματος και, συνεπώς, δεν εκαλύπτετο από τα υφιστάμενα κριτήρια. Όμως ο αιτητής επανέρχεται με την επιστολή του (Παράρτημα Λ στην ένσταση), προς τους καθ' ων η αίτηση 1, οι οποίοι του αποστέλλουν αυτή τη φορά την ακόλουθη επιστολή ημερ. 18.4.91 (Παράρτημα Μ στην ένσταση):
"Έχω οδηγίες ν' αναφερθώ στην επιστολή σας με ημερομηνία 15.3.1991, με την οποία διαμαρτύρεστε για την κατάταξή σας σαν "Εκτοπισθέντος λόγω Επαγγέλματος των γονιών σας" και σας πληροφορώ ότι η απόφαση του Γραφείου μας βασίστηκε στο γεγονός ότι οι γονείς σας κατάγονται από τις ελεύθερες περιοχές και πριν από την εισβολή ο πατέρας σας, ο οποίος ήταν Αστυνομικός, τοποθετήθηκε στην Μόρφου όπου διαμένατε σε ενοικιαζόμενη κατοικία.
2. Παρά ταύτα το Γραφείο μας είναι έτοιμο να επανεξετάσει την περίπτωσή σας, νοουμένου ότι θα παρουσιάσετε σχετικούς τίτλους ιδιοκτησίας για την περιουσία που όπως ισχυρίζεστε αποκτήσατε στη Μόρφου. Επίσης είναι απαραίτητο να μας πληροφορήσετε τι ακίνητη ιδιοκτησία είχαν οι γονείς σας στις ελεύθερες περιοχές κατά την ημέρα της εισβολής."
Η επιστολή αυτή δημιούργησε μια νέα κατάσταση πραγμάτων, γιατί οι καθ' ων η αίτηση 1 προσφέρονται να επανεξετάσουν την κατάταξη του αιτητή σαν "εκτοπισθέντος λόγω επαγγέλματος των γονιών του" και όχι την αίτησή του για αυτοστέγαση.
Με βάση την επιστολή αυτή, ο αιτητής στέλνει την επιστολή ημερ. 13.5.91 (Παράρτημα Ν στην ένσταση) και πάλι στους καθ' ων η αίτηση 1 και παραθέτει μερικά από τα στοιχεία που του ζητήθηκαν και οι καθ' ων η αίτηση 1 απαντούν με την επιστολή τους ημερ. 29.5.91 (Τεκμήριο Α στην προσφυγή), με την οποία του κοινοποιούν την επίδική τους απόφαση. Το περιεχόμενο της επιστολής αυτής έχει ως ακολούθως:
"Έχω οδηγίες ν' αναφερθώ στο θέμα του καθορισμού της προσφυγικής σας ιδιότητας και στη σχετική αλληλογραφία που λήγει με την επιστολή σας με ημερομηνία 13.5.1991 και να σας πληροφορήσω ότι δυστυχώς ούτε και με τις νέες πληροφορίες και στοιχεία που παραθέτετε στην πιο πάνω επιστολή σας είναι δυνατό να διαφοροποιηθεί η απόφαση του Γραφείου μας για κατάταξη σας σαν 'Εκτοπισθείς λόγω επαγγέλματος των γονιών σας'.
2. Γεγονός παραμένει ότι οι γονείς σας κατάγονται από τις ελεύθερες περιοχές και πριν από την εισβολή ο πατέρας σας ο οποίος ήταν Αστυνομικός τοποθετήθηκε στη Μόρφου και διαμένατε εκεί σε ενοικιαζόμενη κατοικία λόγω της δουλειάς του."
Είναι φανερόν από την πιο πάνω εξέλιξη των πραγμάτων, πως το θέμα της δανειοδότησης διαφοροποιήθηκε σε θέμα καθορισμού της προσφυγικής ιδιότητας του αιτητή, το οποίο επανεξετάστηκε αφού ο αιτητής υπόβαλε νέα στοιχεία και προφανώς ακολούθησε νέα έρευνα, που όμως κατάληξε στην απορριπτική απόφαση των καθ' ων η αίτηση 1. Είναι αυτή η απόφαση που προσβάλλεται, η οποία, υπό τις περιστάσεις, είναι εκτελεστή.
Προχωρώντας στην ουσία της υπόθεσης, θα εξετάσω τον πρώτο λόγο ακυρότητας που είναι εισήγηση πως η τροποποίηση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου υπ' αρ. 13.505, ημερ. 19.9.1974 (Παράρτημα Α στην ένσταση), που έλαβε χώρα στις 8.2.89, ήταν παράνομη και αυθαίρετη.
Από το υλικό που τέθηκε ενώπιόν μου γίνεται φανερόν πως, η απόφαση για κατάταξη του αιτητή σαν "εκτοπισθέντος λόγω επαγγέλματος των γονιών του", βασίστηκε στην ομόφωνη απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και της Εκτελεστικής Γραμματείας της ΠΕΠ ημερ. 27.2.89, που αναφέρθηκα πιο πάνω.
Η απόφαση αυτή, όπως γίνεται εξάλλου παραδεκτό και στα σχετικά πρακτικά (βλ. Παράρτημα Α, σελ. 4), τροποποιεί τα κριτήρια που καθόρισε το Υπουργικό Συμβούλιο, βάσει των οποίων εθεωρούντο εκτοπισθέντες και εκαλύπτοντο οι περιπτώσεις προσώπων που βρίσκονταν σε κατεχόμενες περιοχές λόγω επαγγέλματος και τα πρόσωπα αυτά, καθώς και τα παιδιά τους, σύμφωνα με τα τότε υφιστάμενα κριτήρια του Υπουργικού Συμβουλίου, εδικαιούντο όλων των προσφυγικών βοηθημάτων. Αυτή η απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και της ΠΕΠ, τροποποίησε την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου παράνομα και αυθαίρετα και αποτέλεσε το υπόβαθρο πάνω στο οποίο βασίστηκε η προσβαλλόμενη απόφαση.
Η εισήγηση του δικηγόρου των καθ' ων η αίτηση επί του προκειμένου είναι ανεδαφική και δεν συνάδει με το υλικό που τέθηκε ενώπιόν μου και συνεπώς απορρίπτεται.
Καταλήγοντας σε αυτό το συμπέρασμα, δεν κρίνω σκόπιμο να αναφερθώ στους άλλους λόγους ακυρότητας που υποβλήθηκαν.
Για τους πιο πάνω λόγους, η προσφυγή επιτρέπεται και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. Δεν επιδικάζονται έξοδα.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.