|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1991) 4 ΑΑΔ 2853
9 Αυγούστου, 1991
[ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΛΟΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ' ων η Αίτηση.
( Υπόθεση Αρ. 693/86).
Ακυρωτική Απόφαση Ανωτάτου Δικαστηρίου — Επανεξέταση — Πρέπει να γίνει με βάση το νομικό και πραγματικό καθεστώς της ημέρας που λήφθηκε η απόφαση που ακυρώθηκε — Η σύνθεση της Επιτροπής είχε αλλάξει — Ορθά δεν λήφθηκαν υπόψη οι εντυπώσεις από τις αρχικές συνεντεύξεις και δεν κλήθηκαν οι υποψήφιοι σε νέα συνέντευξη.
Δημόσιοι Υπάλληλοι — Προαγωγές — Προσόντα — Δέουσα Έρευνα — Η ΕΔΥ οφείλει να προβεί σε δέουσα έρευνα για να διαπιστώσει κατά πόσο ένας υποψήφιος κατέχει τα προσόντα — Το Δικαστήριο εκτός αν διαπιστώσει πλάνη περί τα πράγματα ή/και πιθανή πλάνη περί τα πράγματα δεν υποκαθιστά τη δική του γνώμη στη θέση της γνώμης της Επιτροπής.
Μετά από επανεξέταση ακυρωθείσας απόφασης των καθ' ων η αίτηση να προάξουν το ενδιαφερόμενο μέρος στη θέση Πρώτου Ασφαλιστικού Λειτουργού στο Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων το 1981, αποφασίστηκε όπως προαχθεί και πάλιν το ενδιαφερόμενο μέρος στην ίδια θέση. Η τελευταία αυτή απόφαση είναι που προσβλήθηκε από τον αιτητή με την προσφυγή του αυτή.
Η αρχική απόφαση των καθ' ων η αίτηση είχε ακυρωθεί από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου τόσο λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας αναφορικά με την κατοχή από το ενδιαφερόμενο μέρος του απαραίτητου προσόντος της "ευρείας γνώσης της σύγχρονης κοινωνικής ασφάλισης" όσο και γιατί είχε αποδοθεί υπέρμετρη βαρύτητα στις συνεντεύξεις.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση,αποφάσισε ότι:
(1) Η Επιτροπή, στα πλαίσια της συμμόρφωσης με την ακυρωτική Απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου έπρεπε να επανεξετάσει το θέμα της πλήρωσης της θέσης με βάση το νομικό και πραγματικό καθεστώς της μέρας που λήφθηκε η απόφαση που ακυρώθηκε. Ο ισχυρισμός ότι η Επιτροπή άσκησε εσφαλμένα τη διακριτική της εξουσία με το να μην καλέσει τους υποψηφίους σε νέα συνέντευξη δεν ευσταθεί.
(2) Την κρίση της Επιτροπής επηρέασε σημαντικά η επιστολή του Γενικού Διευθυντή - (το ουσιαστικό μέρος της οποίας παρατίθεται αυτούσιο στο κείμενο της απόφασης) - αναφορικά με την κατοχή από το ενδιαφερόμενο μέρος του προσόντος "ευρεία γνώσις της συγχρόνου κοινωνικής ασφαλίσεως". Η Επιτροπή έπρεπε να κάμει περαιτέρω έρευνα και να ζητήσει περαιτέρω διευκρινίσεις πάνω στο περιεχόμενο της επιστολής του Γενικού Διευθυντή, ημερομηνίας 17/7/1986 γιατί είναι πιθανόν να κατέληξε σε λανθασμένο εύρημα γεγονότων αναφορικά με την κατοχή από το ενδιαφερόμενο μέρος του βασικού αυτού προσόντος. Η Επιτροπή δυνατόν και πιθανόν να ενήργησε με πλάνη περί τα πράγματα σε ουσιώδες στοιχείο.
Επίδικη απόφαση ακυρώνεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Kalos v. Republic (1985) 3 CLR 135·
Kalos v. Republic (1984) 3 CLR 942
Βανέζης και άλλοι ν. Δημοκρατίας (Προσφυγές Αρ. 320/87 κ.ά., ημερ. 31/10/1989)·
Paschalis v. The Republic (1988) 3 CLR 1897·
Mytides and Another v. Republic (1983) 3 CLR 1096.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόσχισης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας με την οποία το ενδιαφερόμενο μέρος προάχθηκε στη θέση Πρώτου Ασφαλιστικού Λειτουργού, Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων αντί του αιτητή.
Χρ. Τριανταφυλλίδης, για τον αιτητή.
Π. Χατζηδημητρίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α', για τους καθ' ων η αίτηση.
Κ. Ταλαρίδης, για το ενδιαφερόμενο μέρος.
Cur. adv. vult.
ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ. ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Ο αιτητής με την προσφυγή αυτή ζητά την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, (η "Επιτροπή"), που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, Αρ. 2171, ημερομηνίας 5 Σεπτεμβρίου, 1986, Αριθμός Γνωστοποίησης 2404, με την οποία προήχθηκε η Ελένη Σαμουήλ - ενδιαφερόμενο μέρος - στη μόνιμη θέση Πρώτου Ασφαλιστικού Λειτουργού, (Τακτικός Προϋπολογισμός), Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αναδρομικά από τις 15 Αυγούστου, 1981.
Το ιστορικό και τα γεγονότα της υπόθεσης είναι:-
Στις 25 Νοεμβρίου, 1980, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων ζήτησε από την Επιτροπή την πλήρωση τριών κενών θέσεων Πρώτου Ασφαλιστικού Λειτουργού στο Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αφού ο Υπουργός Οικονομικών είχε δώσει τη συγκατάθεση του.
Επειδή η θέση είναι πρώτου διορισμού και προαγωγής, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 9 Ιανουαρίου, 1981. Αιτήσεις έπρεπε να υποβληθούν μέχρι 31 Ιανουαρίου, 1981. Υποβλήθηκαν 37 αιτήσεις. Η Τμηματική Επιτροπή, στην οποία παραπέμφθηκαν, σύστησε μονό τέσσερεις υποψήφιους: τρεις Ανώτερους Λειτουργούς στο Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων - τον αιτητή, τους Παναγιώτη Γιάλλουρο και Αντώνη Πετάση - και το ενδιαφερόμενο μέρος, Διοικητικό Λειτουργό, τοποθετημένο στο Υπουργείο.
Στις 31 Ιουλίου, 1981, η Επιτροπή αποφάσισε την προαγωγή των Γιάλλουρου, Πετάση και του ενδιαφερομένου μέρους από 15 Αυγούστου, 1981.
Ο αιτητής πρόσβαλε τη νομιμότητα της προαγωγής μόνο του ενδιαφερομένου μέρους, με την Προσφυγή Αρ. 362/81, η οποία απορρίφθηκε από Δικαστή του Δικαστηρίου τούτου - (βλ. Kalos v. Republic (1985) 3 C.L.R. 135).
Ο αιτητής εφεσίβαλε την πρωτόδικη Απόφαση. Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου επέτρεψε την έφεση και ακύρωσε την προαγωγή του ενδιαφερομένου μέρους, για τους λόγους ότι η Επιτροπή παρέλειψε να διεξαγάγει δέουσα έρευνα κατά πόσο το ενδιαφερόμενο μέρος ικανοποιούσε το απαιτούμενο προσόν (β) του σχεδίου υπηρεσίας της θέσης - "ευρεία γνώσις της συγχρόνου κοινωνικής ασφαλίσεως"· και απέδωσε υπέρμετρη βαρύτητα στις συνεντεύξεις - (βλ. Kalos v. Republic (1986) 3 C.L.R. 942).
Η Επιτροπή, ύστερα από νομική συμβουλή, αποφάσισε να μη λάβει υπόψη τις εντυπώσεις της Επιτροπής από τις συνεντεύξεις, γιατί, εκτός άλλων λόγων, η σύνθεσή της, εν τω μεταξύ, είχε αλλάξει, και να μην προβεί σε νέες συνεντεύξεις.
Στις 16 Ιουλίου, 1986, ζήτησε από το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων να διερευνήσει τα στοιχεία που δυνατό να υπήρχαν στα Αρχεία του Υπουργείου και που ανάγονταν στον ουσιώδη χρόνο, και να τα θέσει υπόψη της Επιτροπής, μαζί με τις παρατηρήσεις και απόψεις του, για να μπορέσει η Επιτροπή να κρίνει κατά πόσον το ενδιαφερόμενο μέρος διέθετε "ευρεία γνώση της συγχρόνου κοινωνικής ασφαλίσεως".
Τάχιστα, στις 17 Ιουλίου, 1986, ο Γενικός Διευθυντής έστειλε στην Επιτροπή απαντητική επιστολή, στην οποία αναφέρεται ότι, από τους Πίνακες Κατανομής Καθηκόντων του διοικητικού προσωπικού του Υπουργείου από το 1975 μέχρι το 1981, και από πρακτικά, εκθέσεις και άλλα έγγραφα που σχετίζονταν άμεσα με την εκτέλεση των καθηκόντων του ενδιαφερομένου μέρους, αυτό ικανοποιούσε, στον ουσιώδη χρόνο, το πιο πάνω προσόν. Αναλυτικά ανέφερε τα ακόλουθα:-
"Πιο συγκεκριμένα η κα Σαμουήλ ήταν επιφορτισμένη και εκτελούσε, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
(α) σύνταξη εγγράφων για την περαιτέρω προώθηση θεμάτων που εγείρονταν από την αλληλογραφία μεταξύ του Διευθυντή των Κοινωνικών Ασφαλίσεων και της Γενικής Διεύθυνσης, όπως προτάσεις στο Συμβουλευτικό Σώμα Καθορισμού Πολιτικής του Υπουργείου, το Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα, το Υπουργικό Συμβούλιο και τη Βουλή των Αντιπροσώπων, καθώς και απαντήσεις σε επιστολές που απευθύνονταν στον Υπουργό και στο Γενικό Διευθυντή.
(β) Συμμετοχή σε συνεδρίες για θέματα Κοινωνικών Ασφαλίσεων στο επίπεδο του Υπουργού-Γενικού Διευθυντή και τήρηση πρακτικών.
(γ) Εξασφάλιση πρόσθετων πληροφοριών, διευκρινίσεων και στοιχείων που κρίνονταν απαραίτητα για τη Γενική Διεύθυνση στη λήψη σχετικών αποφάσεων.
Μέσα στα πλαίσια εκτελέσεως των καθηκόντων αυτών η κα Σαμουήλ είχε τη δυνατότητα να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς όλα τα θέματα πολιτικής που σχετίζονταν με τις κοινωνικές ασφαλίσεις και να συμβάλλει στη διαμόρφωσή της. Περαιτέρω, ως υπεύθυνη Διοικητικός Λειτουργός για θέματα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και του Συμβουλίου της Ευρώπης και το συντονισμό της ετοιμασίας εκθέσεων πάνω στην εφαρμογή διαφόρων Συμβάσεων και Συστάσεων ετύγχανε ενήμερη των διεθνών επιπέδων και τάσεων στον τομέα της κοινωνικής ασφαλίσεως. Συναφώς αναφέρεται, επίσης, ότι η κα Σαμουήλ εξελέγη το 1980 Πρόεδρος της Κυβερνητικής Επιτροπής του Συμβουλίου της Ευρώπης για τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, κύριο έργο της οποίας είναι η εξέταση των εκθέσεων των χωρών που επικύρωσαν το Χάρτη πάνω στην εφαρμογή των διαφόρων άρθρων του, ένα από τα οποία αφορά την προστασία του δικαιώματος κοινωνικής ασφαλίσεως.
2. Όλα τα ανωτέρω διαπιστώνονται μέσα από τον προσωπικό φάκελο της κας Σαμουήλ και άλλους σχετικούς φακέλους του Υπουργείου και επιβεβαιώνονται από τον τότε Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου και το Διευθυντή Κοινωνικών Ασφαλίσεων."
Την επομένη, 18 Ιουλίου, 1986, η Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη της την πιο πάνω επιστολή του Γενικού Διευθυντή, την ερμηνεία της παραγράφου (β) του σχεδίου υπηρεσίας στην επιστολή του Προέδρου της Τμηματικής Επιτροπής ημερομηνίας 30 Ιουνίου, 1981, και το περιεχόμενο της πρώτης σελίδας των εμπιστευτικών εκθέσεων του ενδιαφερομένου μέρους για τα χρόνια 1975 μέχρι 1980, αποφάσισε ότι το ενδιαφερόμενο μέρος διέθετε τα απαιτούμενα προσόντα, περιλαμβανομένου και του αμφισβητουμένου προσόντος της παραγράφου (β), και προχώρησε στην προαγωγή του ενδιαφερομένου μέρους στη θέση, αναδρομικά από 15 Αυγούστου, 1981, δηλαδή την ίδια ημερομηνία από την οποία έγινε και προηγούμενα η προαγωγή που ακυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Οι λόγοι ακυρότητας που αναπτύχθηκαν στις γραπτές αγορεύσεις του δικηγόρου του αιτητή είναι:-
1. Έλλειψη δέουσας έρευνας.
2. Πλάνη περί τα πράγματα.
Μεταξύ των απαιτουμένων προσόντων που προβλέπονται στο σχέδιο υπηρεσίας είναι:-
"(β) Ευρεία γνώσις της συγχρόνου κοινωνικής ασφαλίσεως."
"(ε) Πείρα εις τας Υπηρεσίας Κοινωνικών Ασφαλίσεων θεωρείται ως πρόσθετον προσόν."
Ο αιτητής κατέχει όλα τα απαιτούμενα προσόντα, περιλαμβανομένου του προσθέτου προσόντος.
Έγινε δεκτό από την Επιτροπή ότι το ενδιαφερόμενο μέρος δεν κατέχει το πρόσθετο προσόν (ε).
Η διαφορά επικεντρώνεται στο προσόν (β).
Η Τμηματική Επιτροπή, με επιστολή του Προέδρου της, Αρ. Πρωτ.: Υ.Ε. 85/68/Α, ημερομηνίας 30 Ιουνίου, 1981, εξέφρασε την ακόλουθη γνώμη:-
"2. Σύμφωνα με το σχετικό σχέδιο υπηρεσίας, ένα από τα απαιτούμενα προσόντα για τη θέση αυτή είναι και η 'ευρεία γνώσις της συγχρόνου κοινωνικής ασφαλίσεως'. Έχοντας υπόψη τα καθήκοντα και τις ευθύνες της θέσεως, όπως αυτά διαγράφονται στην παράγραφο 2 του σχεδίου υπηρεσίας, η Επιτροπή έχει ερμηνεύσει ότι ο όρος 'ευρεία γνώσις της συγχρόνου κοινωνικής ασφαλίσεως' εξυπακούει απαραίτητα σε βάθος γνώση των αρχών, της φιλοσοφίας και των σκοπών της κοινωνικής ασφαλίσεως, τις διεθνείς τάσεις και πρακτικά όπως αυτές εκφράζονται στις σχετικές με την κοινωνική ασφάλιση Διεθνείς Συμβάσεις και Συστάσεις του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας και του Συμβουλίου της Ευρώπης καθώς και στα εθνικά σχέδια των χωρών οι οποίες έχουν αναπτυγμένη την κοινωνική ασφάλιση."
Την πιο πάνω ερμηνεία υιοθέτησε η Επιτροπή. Το απόσπασμα της επιστολής του Προέδρου της Τμηματικής Επιτροπής παρατίθεται, χωρίς καμιά επίκριση, μάλλον με σιωπηρή έγκριση, στην Απόφαση της Ολομέλειας Kalos, (ανωτέρω), σελ. 947-948.
Ο δικηγόρος του αιτητή ισχυρίστηκε ότι η Επιτροπή έπρεπε να καλέσει τους δύο υποψήφιους σε νέα συνέντευξη.
Η σύνθεση της Επιτροπής είχε αλλάξει. Περαιτέρω πέρασαν πέντε ολόκληρα χρόνια από την ημέρα της συνέντευξης στην αρχική διαδικασία.
Η Επιτροπή, σε συμμόρφωση με την ακυρωτική Απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, έπρεπε να επανεξετάσει το θέμα της πλήρωσης της θέσης, με βάση το νομικό και πραγματικό καθεστώς της ημέρας που λήφθηκε η απόφαση που ακυρώθηκε - (βλ., μεταξύ άλλων, Παναγιώτης Βανέζη και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθεση Αρ. 320/87, κ.ά., (Απόφαση δόθηκε στις 31 Οκτωβρίου, 1989)).
Στην Υπόθεση Αρ. 570/88 - Costas Paschali v. The Republic of Cyprus, (1988) 3 C.L.R. 1897, η Ολομέλεια είπε στη σελ. 12:-
"In the circumstances, the respondent Commission rightly re-examined the matter as it did by disregarding the impressions created by the candidates at the interviews which took place before it under a different composition. Nor do we consider that new interviews could be made before the respondent Commission under its new constitution as such course would necessarily defeat the principle that any re-examination of a decision which was annulled by the Court must be made under the legal and factual background that existed at the time of such annulled decision."
Ο ισχυρισμός ότι η Επιτροπή άσκησε εσφαλμένα τη διακριτική της εξουσία, με το να μη καλέσει τους υποψήφιους σε νέα συνέντευξη, δεν ευσταθεί.
Ο δικηγόρος του αιτητή υπέβαλε ότι η Επιτροπή, στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης προαγωγής, έλαβε υπόψη ότι το ενδιαφερόμενο μέρος κατείχε το προσόν (β), ενώ δεν το κατείχε, οδηγήθηκε δε στην πλάνη αυτή από έλλειψη δέουσας έρευνας και από το περιεχόμενο της επιστολής του Γενικού Διευθυντή, το οποίο δεν ερεύνησε περαιτέρω.
Όλα τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η Επιτροπή, εκτός από την επιστολή του Γενικού Διευθυντή, ημερομηνιας 17 Ιουλίου, 1986, ήταν ενώπιόν της στη λήψη της απόφασης που ακυρώθηκε και, με βάση το τεκμήριο της κανονικότητας, τα είχε λάβει υπόψη της.
Η Επιτροπή έχει το καθήκον και την ευθύνη της διεξαγωγής δέουσας έρευνας, για να διαπιστώσει κατά πόσον ένας υποψήφιος - στην παρούσα περίπτωση το ενδιαφερόμενο μέρος - κατέχει τα προσόντα που προβλέπονται από το σχέδιο υπηρεσίας - (βλ., μεταξύ άλλων, Mytides and Another v. Republic (1983) 3 C.L.R. 1096, σελ. 1110-1111).
To Δικαστήριο, στη διακρίβωση γεγονότων, εκτός εάν υπάρχει πλάνη περί τα πράγματα, ή/και πιθανή πλάνη περί τα πράγματα, λόγω ελλειπούς έρευνας, δεν υποκαθιστά τη δική του γνώμη στη θέση της γνώμης της Επιτροπής.
Είναι πρόδηλο ότι την κρίση της Επιτροπής επηρέασε σημαντικά η επιστολή του Γενικού Διευθυντή, ημερομηνίας 17 Ιουλίου, 1986, το ουσιαστικό μέρος της οποίας έχει παρατεθεί πιο πάνω.
Το στοιχείο (α) της επιστολής, που αναφέρεται στη σύνταξη εγγράφων, όπως είναι διατυπωμένο, δεν αποδίδει, ούτε αρμοδιότητα, ούτε ευθύνη στα θέματα κοινωνικών ασφαλίσεων στο ενδιαφερόμενο μέρος, το οποίο έκαμνε τη γραφειακή και διοικητική εργασία.
Το στοιχείο (β) αναφέρεται σε συμμετοχή σε συνεδρίες και τήρηση πρακτικών. Η παρουσία διοικητικού λειτουργού και πρακτικογράφου σε συνεδρία, δεν σημαίνει, κατ' ανάγκη, συμμετοχή, έκφραση απόψεων, υποβολή εισηγήσεων, ή ευρεία γνώση των θεμάτων των κοινωνικών ασφαλίσεων.
Το στοιχείο (γ) αναφέρεται στη συλλογή πληροφοριών, διευκρινίσεων και στοιχείων, τα οποία ζητούσε η Γενική Διεύθυνση. Με την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών, όπως διατυπώνονται στην επιστολή, το ενδιαφερόμενο μέρος δεν αποκτά το προσόν (β).
Αναφορικά με την ετοιμασία εκθέσεων, δεν είναι καθαρό εάν οι αναγκαίες μελέτες γίνονταν από το ενδιαφερόμενο μέρος, ή, και αν γίνονταν, ποία ήταν η έκταση της συμμετοχής του ενδιαφερομένου μέρους σ' αυτές.
Η Επιτροπή έπρεπε να κάμει περαιτέρω έρευνα και να ζητήσει περαιτέρω διευκρινίσεις πάνω στο περιεχόμενο της επιστολής του Γενικού Διευθυντή, ημερομηνίας 17 Ιουλίου, 1986.
Είναι έντονα ορατή η πιθανότητα κατάληξης σε λανθασμένο εύρημα γεγονότων από την Επιτροπή, λόγω του ότι δεν προχώρησε στην πλήρη διερεύνηση του ουσιαστικού θέματος της κατοχής από το ενδιαφερόμενο μέρος του βασικού προσόντος - "ευρεία γνώσις,της συγχρόνου κοινωνικής ασφαλίσεως". Για το λόγο αυτό, η Επιτροπή δυνατό και πιθανό να ενήργησε με πλάνη περί τα πράγματα σε ουσιώδες στοιχείο.
Για το λόγο αυτό, η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση προαγωγής ακυρώνεται. Καμιά διαταγή για έξοδα.
Επίδικη απόφαση ακυρώνεται χωρίς έξοδα.