|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
XENOS TRAVEL LTD ν. PANASOFT A.E., Πολιτική Έφεση Αρ. 116/2011, 21/2/2017, ECLI:CY:AD:2017:A55
Eίκοσι Πίτσα και Άλλες ν. Δήμου Λευκάρων (2006) 3 ΑΑΔ 710
Κολοκάσης Ιάκωβος (Γιακουμής) ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2010) 3 ΑΑΔ 23
Σπανού Καίτη και Άλλος ν. Kυπριακής Δημοκρατίας και Άλλου (2017) 3 ΑΑΔ 302, ECLI:CY:AD:2017:C120
Latomia Estates Ltd και Άλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1999) 4 ΑΑΔ 391
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2020:C274
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 9/2014)
28 Ιουλίου 2020
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Π/ρος, ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ,
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/στές]
xxx xxx ΙΩΣΗΦ,
Εφεσείων/Αιτητής
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ
ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ ΠΑΦΟΥ,
2. ΕΠΑΡΧΟΥ ΠΑΦΟΥ,
Εφεσιβλήτων/Καθ΄ ων η αίτηση
-------------------------------------------------
Α. Πετρίδης για Πολύκαρπο Δ. Πετρίδη & Σια, για τον Εφεσείοντα.
Θ. Πιπερή-Χριστοδούλου (κα) Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄,
για τους Εφεσίβλητους.
-------------------------------------------------
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του
Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Ναθαναήλ, Π.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Π.: Το πρωτόδικο Δικαστήριο με ex-tempore συνοπτική απόφαση του απέρριψε την προσφυγή που καταχωρήθηκε από τον εφεσείοντα προς ακύρωση της απόφασης ημερ. 14.2.2012 της αρμοδίας Πολεοδομικής Αρχής με την οποία εγκρίθηκε πολεοδομική άδεια σε κάποιο xxx Διονυσίου για την ανέγερση υποστατικών αιγοπροβάτων και χώρου μηχανημάτων γαλέμματος σε τεμάχιο στο χωριό Θελέτρα της Πάφου. Ο εφεσείων είχε λάβει γνώση της χορήγησης της πολεοδομικής άδειας στις 20.2.2012. Παρόμοια, επιδιωκόταν με την προσφυγή και η διακήρυξη ως παρανόμου και άκυρης της συνακόλουθης άδειας οικοδομής που εκδόθηκε στο προαναφερθέν πρόσωπο στις 13.3.2012 και για την οποία ο εφεσείων έλαβε γνώση στις 28.3.2012.
Ο λόγος της απόρριψης της προσφυγής ήταν η αποδοχή εκ μέρους του Δικαστηρίου της προδικαστικής ένστασης που προέβαλαν οι εφεσίβλητοι ότι ο εφεσείων-αιτητής δεν είχε έννομο συμφέρον να επιδιώξει την ακύρωση των προσβαλλόμενων πράξεων λόγω του ότι η ιδιότητα του γείτονα από μόνη της δεν μπορούσε να προσδώσει και έννομο συμφέρον σε περίοικο, εκτός και εάν προκαλείται στον ίδιο ορισμένη βλάβη παραβλάπτουσα τα συμφέροντα του. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ήταν παραδεκτό αφενός το γεγονός ότι το κτήμα του εφεσείοντα γειτνίαζε με το κτήμα του ενδιαφερομένου μέρους προς όφελος του οποίου είχαν εκδοθεί η πολεοδομική και η οικοδομική άδεια, αλλά, αφετέρου δεν είχε στοιχειοθετηθεί «έστω και στα όρια της πιθανολόγησης», η οποιαδήποτε βλάβη στα στενότερα συμφέροντα του εφεσείοντα. Στη βάση των δικογραφημένων αναφορών του εφεσείοντα διαπιστώνετο αοριστία και γενικόλογη τοποθέτηση ούτως ώστε να μην επαρκούσε η στοιχειοθέτηση συγκεκριμένης βλάβης. Οι αναφορές του εφεσείοντα περί επηρεασμού της μελλοντικής ανάπτυξης του τεμαχίου του και της μείωσης της αξίας αυτού, πέραν του ότι ήταν ασαφείς και παρέπεμπαν στο απώτερο και απροσδιόριστο μέλλον, παρέβλεπαν και το χαρακτήρα της περιοχής, η οποία ήταν αγροτική. Ούτε οι αναφορές του εφεσείοντα περί ύπαρξης κινδύνου καταστροφής των αμπελιών του από τη χορήγηση της συγκεκριμένης πολεοδομικής άδειας στοιχειοθετούσαν από μόνες τους άμεσο έννομο συμφέρον. Καθώς κρίθηκε από το Δικαστήριο, δεν στοιχειοθετείτο ακόμη και στη βάση της πιθανολόγησης η δυνατότητα καταστροφής των αμπελιών από τα ζώα στα κτήματα του εφεσείοντα, ιδιαιτέρως με δεδομένο ότι η κτηνοτροφική μονάδα ήταν κλειστού τύπου με τα υποστατικά να είναι πλήρως καλυμμένα έτσι ώστε να διασφαλιζόταν η προστασία των όμορων κτημάτων.
Η έφεση επιδιώκει, ως είναι φυσικό, την ανατροπή της πρωτόδικης κρίσης στη βάση, κυρίως, ότι ο εφεσείων απέτυχε να πιθανολογήσει ή να στοιχειοθετήσει ευλόγως το έννομο του συμφέρον. Ο εφεσείων ήταν και είναι ιδιοκτήτης της γεωργικής αυτής γης επί πολλά έτη και είχε καταγράψει στην προσφυγή του εκείνα τα δεδομένα που έδειχναν τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως βλάβη και δυσμενή επηρεασμό των περιουσιακών του δικαιωμάτων. Το Δικαστήριο απέτυχε να αξιολογήσει ορθά τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, ακόμη και αυτά τα οποία είχαν δοθεί από τους ίδιους τους εφεσίβλητους και τα οποία το Δικαστήριο δεν έλαβε καθόλου υπόψη. Ιδιαίτερα σημαντικά θεωρεί ο εφεσείων δύο έγγραφα της Διευθύντριας του Τμήματος Γεωργίας και ένα πρακτικό της συνεδρίας του Κοινοτικού Συμβουλίου Θελέτρας.
Πρόσθετα, η από της έδρας απόφαση του Δικαστηρίου παραβίασε τα δικαιώματα του εφεσείοντα και δεν θα μπορούσε η διαδικασία που ακολουθήθηκε να θεωρείτο ότι ενέπιπτε στο πλαίσιο της δίκαιης δίκης, του εφεσείοντος αποστερηθέντος του δικαιώματος να ακουστεί με επάρκεια και να προβάλει τις θέσεις του.
Τα ως άνω επεξηγήθηκαν και διά του γραπτού κειμένου του περιγράμματος του εφεσείοντα, ο οποίος διανθίζει το κείμενο του και με σχετικές αυθεντίες τόσο του ημεδαπού Δικαστηρίου, όσο και του Συμβουλίου της Επικρατείας. Προωθείται η θέση ότι υπήρξε επαρκής, εκ πρώτης όψεως, κατάδειξη του επηρεασμού του τεμαχίου του και, συνεπώς, και του αναγκαίου εννόμου συμφέροντος. Το κτήμα του εφεσείοντος καλλιεργείται εδώ και τέσσερεις δεκαετίες με αμπέλια και αναπτύσσονται γεωργικές εργασίες σ΄ αυτό. Η ευρύτερη περιοχή είναι γεωργική, αλλά το κτήμα του εφεσείοντα προσφέρεται, λόγω της μεγάλης του έκτασης και για οικιστική ανάπτυξη, ακόμη και με τον υφιστάμενο συντελεστή δόμησης. Τα ίδια τα συνημμένα στην ένσταση των εφεσιβλήτων, αν λαμβάνονταν δεόντως υπόψη από το Δικαστήριο, σαφώς και τεκμηρίωναν έννομο συμφέρον και η ζημιά εμφαίνετο και από τα σημειωθέντα κατά την εξέταση της ένστασης και από τη Διευθύντρια του Τμήματος Γεωργίας και το ότι τα ζώα του Π. Διονυσίου προκαλούσαν και στο παρελθόν ζημιές σε γειτονικές φυτείες, ζητήθηκε δε εξ αιτίας αυτού από το Κοινοτικό Συμβούλιο Θελέτρας, να ληφθεί η συγκατάθεση των ιδιοκτητών των πέριξ τεμαχίων. Ο εφεσείων προσδοκούσε σε αλλαγή της πολεοδομικής ζώνης λόγω γειτνίασης της με περιοχή τουριστικής/παραθεριστικής δυνατότητας και η τοπική αρχή είχε προβεί σε ενέργειες αναβάθμισης της περιοχής σε οικιστική, εξ ου και ο κοινοτάρχης Π. Ακουρδαλίων είχε ενστεί στην επίδικη ανάπτυξη. Η δυσοσμία από μια ανάπτυξη του είδους που αδειοδότησαν οι εφεσίβλητοι, εμποδίζει εκ των πραγμάτων την όποια προοπτική ανέγερσης οικίας και ανενόχλητης απόλαυσης της ιδιοκτησίας του εφεσείοντα.
Αντιθέτως, οι εφεσίβλητοι προτείνουν τη γενικότητα της προβολής των θέσεων του εφεσείοντα ως λόγο για τον οποίο ορθά απερρίφθη η προσφυγή του. Με αναφορά στη σχετική νομολογία υποδεικνύουν ότι η αρμοδία αρχή έλαβε υπόψη ό,τι ήταν δυνατόν κατά την εξέταση της αίτησης του Διονυσίου, περιλαμβανομένων και των όσων προώθησε ο εφεσείων κατά τις ενστάσεις του. Η χορηγηθείσα πολεοδομική ανάπτυξη επετράπη στη βάση του σχετικού Νόμου, έχοντας κατ΄ αρχήν υπόψη το δικαίωμα ενός ιδιοκτήτη να αναπτύξει τη δική του περιουσία πάντοτε, υπό τους όρους που τυχόν θα επιβληθούν. Ο εφεσείων δεν κατόρθωσε να εμφανίσει εκείνο το έννομο συμφέρον ως περίοικος υπό την έννοια της απόδειξης υλικής ή ηθικής βλάβης, είτε άμεσα, είτε με βεβαιότητα επερχόμενη στο μέλλον. Οι όροι που τέθηκαν από την αρμόδια αρχή διασφάλιζαν, μεταξύ άλλων, και τις γειτονικές περιουσίες και ικανοποίησαν όλους τους όρους της Δήλωσης Πολιτικής, έχοντας περαιτέρω υπόψη ότι η χορηγηθείσα άδεια αφορούσε σε μικρή κτηνοτροφική μονάδα κλειστού χώρου. Όλα όσα αναφέρθηκαν είτε από τον εφεσείοντα, είτε από τις αρμόδιες τοπικές-χωρητικές αρχές λήφθηκαν υπόψη αφού προϋπήρχε όρος όπως τα υποστατικά ανεγερθούν συμφώνως των υποβληθέντων σχεδίων.
Εξετάζοντας την έφεση και υπενθυμίζοντας ότι κάθε προσφυγή ασκείται δι΄ εννόμου συμφέροντος το οποίο πρέπει να είναι ενεστώς, με άλλα λόγια, υπαρκτό κατά την άσκηση της και θεμελιωμένο επί συμφέροντος που είναι άμεσο ή προκύπτει να επαπειλείται με βεβαιότητα στο άμεσο μέλλον, κατά το Άρθρο 146.2 του Συντάγματος, η νομολογία, σε ό,τι αφορά ιδιαιτέρως το έννομο συμφέρον περιοίκου, έχει αναγνωρίσει ότι η προσβολή πολεοδομικής άδειας ή άδειας είναι δυνατή εφόσον όμως η προσβαλλόμενη διοικητική πράξη επηρεάζει το τεμάχιο του προσφεύγοντος περιοίκου, επηρεασμός πιθανολογούμενος από την υπόδειξη ότι θα επηρεαστεί αρνητικά ή θα βλαβούν τα συμφέροντα του.
Η επερχόμενη βλάβη πρέπει να καταδειχθεί από τον ίδιο τον περίοικο, ως έχοντα το ανάλογο βάρος, ως υφιστάμενη στο παρόν ή επαπειλούμενη με βεβαιότητα στο άμεσο μέλλον. Αναμένεται η σαφής αναφορά της υφιστάμενης, ή, με βεβαιότητα επερχόμενης βλάβης στην ίδια την αίτηση ακυρώσεως, (Λατομεία Estate Ltd v. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ. 391 και Κολοκάσης ν. Δημοκρατίας (2010) 3 Α.Α.Δ. 23). Όπου η αρνητική επίδραση είναι εμφανής, το έννομο συμφέρον στοιχειοθετείται ευκολότερα, όπως ήταν η περίπτωση στην Είκοσι ν. Δήμου Λευκάρων (2006) 3 Α.Α.Δ. 710, στην οποία παρέπεμψε ο εφεσείων, όπου με τη δοθείσα άδεια επετράπη στο εκεί ενδιαφερόμενο μέρος να τοποθετήσει τη δική του οικοδομή επί του συνόρου των δύο τεμαχίων των εφεσειουσών και μάλιστα μετά από χαλάρωση ώστε να μην τηρείτο η θεσμοθετημένη απόσταση των τριών μέτρων.
Κατά κανόνα, η έννομη προστασία που παρέχεται έστω και για την επέλαση μελλοντικής ζημιάς πρέπει να θεμελιώνεται σε βέβαια περιστατικά του παρόντος, (Γλυκερία Σιούτη: «Το Έννομο Συμφέρον στην Αίτηση Ακυρώσεως» σελ. 159).
Γενικές και αόριστες αναφορές και αιτιάσεις περί επηρεασμού των συμφερόντων και ανέσεων των περιοίκων και των τυχόν επιπτώσεων επί της φυσιογνωμίας της ευρύτερης περιοχής, δεν επαρκούν, (Καίτη Σπανού κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. αρ. 116/2011, ημερ. 3.4.2017).
Κρίνεται, τελικώς, μετά τη συνεξέταση όλων των παραμέτρων και έχοντας υπόψη τη φύση της αναθεωρητικής διαδικασίας, ότι η πρωτόδικη απόφαση είναι ορθή και δεν χρήζει επέμβασης. Παρά τη λιτότητα της, το ουσιαστικό δεδομένο παραμένει η σφαιρική αντίκρυση των πραγμάτων κατά τρόπο ώστε να αναδύεται το πραγματικό πρόβλημα. Η διοίκηση είχε ενώπιον της όλα τα σχετικά δεδομένα περιλαμβανομένων των θέσεων του εφεσείοντα όπως αποτυπώθηκαν στις ενστάσεις του. Το ερώτημα που έπρεπε να απαντηθεί από το πρωτόδικο Δικαστήριο ήταν κατά πόσο οι δοθείσες άδειες ήσαν αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και αιτιολογίας και κατά πόσο είχαν εκδοθεί κατά παράβαση οποιασδήποτε υποχρέωσης, νομοθετικής ή κανονιστικής. Το δεδομένο του περιοίκου ως ένας βραχίονας της εξίσωσης, δεν επεκτάθηκε και στη θεμελίωση της βλάβης, είτε υπαρκτής, είτε με βεβαιότητα επερχόμενης στο άμεσο μέλλον, που ήταν ο άλλος βραχίονας.
Η διοίκηση είχε υπόψη της τα όλα δεδομένα, αρχής γενομένης από το γεγονός ότι ζητήθηκαν προκαταρκτικές απόψεις για την προτεινόμενη ανάπτυξη από τον xxx Διονυσίου. Υπό το φως των προϋποθέσεων που τέθηκαν στην απαντητική επιστολή της Πολεοδομικής Αρχής στο πλαίσιο της Πολιτικής 9(Δ)5 της Δήλωσης Πολιτικής, υπήρξε κατ΄ αρχάς θετική άποψη. Η Αίτηση που ακολούθησε για την ανέγερση κτηνοτροφικών υποστατικών συνοδευόταν από προηγούμενες δημοσιεύσεις χωρίς να εκφραστεί αντίθεση από τον εφεσείοντα. Λήφθηκαν θετικές απόψεις από διάφορους αρμοδίους φορείς όπως το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, το Τμήμα Γεωργίας, το Τμήμα Περιβάλλοντος, τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, τον Υγιεινολόγο Μηχανικό και τον Έπαρχου Πάφου. Οι όροι που τέθηκαν ικανοποιήθηκαν. Η θέση του Κοινοτικού Συμβουλίου Θελέτρας που εισηγήθηκε περιβαλλοντική μελέτη, δεν κρίθηκε τελικώς αναγκαία από το αρμόδιο Τμήμα Περιβάλλοντος και επέβαλε το ίδιο όρους που τέθηκαν στην Πολεοδομική Άδεια. Τηρήθηκαν περαιτέρω όλοι οι όροι ανέγερσης κτηνοτροφικών μονάδων σε Γεωργική Ζώνη, με βάση τη Δήλωση Πολιτικής, ενώ τηρήθηκαν και όλες οι προϋποθέσεις που απαιτούνταν για τέτοιου είδους ανάπτυξη.
Οι ενστάσεις του εφεσείοντα εξετάστηκαν. Στην ευρύτερη περιοχή δεν είχε χορηγηθεί πολεοδομική άδεια για μεμονωμένη κατοικία, ούτε είχαν υποβληθεί αιτήσεις για τουριστικές ή παραθεριστικές αναπτύξεις που δεν επιτρέπονταν λόγω μη ικανοποιητικής προσπέλασης και υπό το φως ότι η γύρω περιοχή βρίσκεται εκτός ορίου υδατοπρομήθειας. Μια άδεια που χορηγήθηκε αφορούσε αγελαδοτροφείο που επιβεβαίωνε το μη οικιστικό ή άλλο χαρακτήρα της περιοχής. Όλα λήφθηκαν υπόψη και η πολεοδομική άδεια δόθηκε κατόπιν γνώσεως και εξετάσεως των ενστάσεων και των δεδομένων που παρουσίασε ο εφεσείων.
Το αναθεωρητικό Δικαστήριο δεν αντικαθιστά τη γνώμη του επί αποφάσεως της διοίκησης, ιδιαιτέρως επί τεχνικών θεμάτων, εκτός και εάν υπάρχει πλάνη. Η αποδοχή των ενστάσεων από την αρμοδία αρχή για σκοπούς μελέτης δεν θεμελιώνει αφ΄ εαυτής και έννομο συμφέρον, ως διατείνεται ο εφεσείων. Πρέπει να καταδειχθεί εκείνος ο «ιδιαίτερος δεσμός» με την προσβαλλόμενη πράξη όπως αναφέρεται στο σύγγραμμα της Γλυκερίας Σιούτη: «Το έννομο συμφέρον στην Αίτηση Ακυρώσεως» σελ. 95. Ο ιδιαίτερος αυτός δεσμός εμπεριέχει τον ουσιαστικό και πρακτικό επηρεασμό του προσφεύγοντος όπως στην περίπτωση που η ανάπτυξη επηρεάζει το φως ή τον αερισμό της κατοικίας του αιτητή, (Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 73), ή, η επιχείρηση καλλιέργειας μανιταριών καθίσταται προβληματική λόγω της πλήρους αποκοπής της φυσικής πηγής του ύδατος, (υπόθεση αρ. 1055/2012 ΣτΕ (574874) ημερ. 20.1.2010).
Στην προκείμενη περίπτωση ο εφεσείων δεν στοιχειοθέτησε, πέραν της προσδοκίας για αλλαγή της πολεοδομικής ζώνης, ή, της θεώρησης ότι υπάρχει κίνδυνος καταστροφής αμπελιών, οτιδήποτε το άμεσο και υπαρκτό δεδομένο που να έχρηζε εξέτασης, έχοντας υπόψη ότι η επιτραπείσα ανάπτυξη ήταν κλειστού τύπου, με τα υποστατικά πλήρως καλυμμένα.
Ο εφεσείων ακούστηκε επί των θέσεων του πλήρως και δεν μπορεί να γίνεται λόγος για παραβίαση δικαιώματος σε δίκαιη δίκη ή μη παροχή πλήρους έννομης προστασίας της περιουσίας του. Η από της έδρας εκδοθείσα απόφαση δεν παραβίασε με κανένα τρόπο τα όποια θεμελιώδη δικαιώματα του. Ούτε και επί των εξόδων διαπιστώνεται πρόβλημα. Το Δικαστήριο ακολούθησε τον κανόνα ότι τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα.
Η έφεση απορρίπτεται με €2.500 έξοδα υπέρ της Δημοκρατίας και εναντίον του εφεσείοντα.
Π.
Δ.
Δ.
Δ.
Δ.