|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2013) 3 ΑΑΔ 21
11 Φεβρουαρίου, 2013
[AΡΤΕΜΗΣ, Π., ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΚΛΗΡΙΔΗΣ, ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ/στές]
1. ΠΑΥΛΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ,
2. ΑΝΘΗ ΛΟΪΖΟΥ ΠΑΥΛΟΥ,
3. ΜΑΡΩ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΥ,
4. ΑΥΓΟΥΣΤΑ ΠΙΕΡΙΔΗ,
5. ΑΘΗΝΑ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ,
6. ΑΝΘΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ,
7. ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΟΥΝΤΑΣ,
8. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑΠΕΣΙΗΣ,
9. ΑΝΔΡΕΑΣ ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ,
10. ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΟΥ,
11. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ,
12. ΘΕΚΛΑ ΚΙΤΤΟΥ,
13. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ,
14. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΑΡΡΗΣ,
Εφεσείοντες - Αιτητές,
ν.
ΔΗΜΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Εφεσίβλητου - Καθ' ου η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 40/09)
Έννομο Συμφέρον ― Αιτητή να προσβάλει το κύρος άδειας οικοδομής, ενώ έχει ήδη αποσύρει την προσφυγή του κατά της αντίστοιχης πολεοδομικής άδειας ― Νομολογιακά πορίσματα και εφαρμογή τους στα επίδικα γεγονότα.
Πολεοδομία και Χωροταξία ― Πολεοδομική άδεια και άδεια οικοδομής ― Η αυτοτέλεια και η σχέση μεταξύ τους ― Η σχετική νομολογία της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου και η εφαρμογή της στην κριθείσα περίπτωση.
Οι εφεσείοντες επεδίωξαν την ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία είχε απορριφθεί η προσφυγή τους κατά της επίδικης άδειας οικοδομής.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
Δεν τίθεται στην παρούσα περίπτωση θέμα διάστασης μεταξύ όρων πολεοδομικής άδειας και άδειας οικοδομής, και το καθεστώς παραμένει όπως εξετάστηκε πρωτοδίκως. Με το δοσμένο στοιχείο της απόσυρσης του αιτήματος της προσφυγής για την αμφισβήτηση της νομιμότητας της πολεοδομικής αδείας, το πρωτόδικο δικαστήριο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η προσφυγή παρέμεινε χωρίς έρεισμα. Ο συνήγορος των αιτητών έκαμε αναφορά στην υπόθεση Δήμος Λεμεσού ν. Νικολαΐδη (2005) 3 Α.Α.Δ. 591.
Η αυτοτέλεια των δύο αδειών δεν αμφισβητείται. Η άδεια οικοδομής έχει περιορισμένη εμβέλεια και στοχεύει στην εκτέλεση της ανάπτυξης που εξουσιοδοτείται από την πολεοδομική άδεια. Αυτό το οποίο η υπόθεση Νικολαΐδη (πιο πάνω) υποστήριξε, είναι ότι η άδεια οικοδομής μπορεί να αποτελέσει από μόνη της αντικείμενο προσφυγής, υπό προϋποθέσεις. Το στοιχείο αυτό συζητήθηκε και αποφασίστηκε στην υπόθεση Δήμος Λευκωσίας ν. Παπαϊωάννου κ.ά. (2010) 3 Α.Α.Δ. 102.
Η ανυπαρξία διαφοροποίησης των επιβληθέντων, μεταξύ πολεοδομικής αδείας και αδείας οικοδομής, όρων, όπως έγινε αποδεκτό από όλους τους διάδικους και απετέλεσε τη βάση της έκδοσης της πρωτόδικης απόφασης, τεκμηριώνεται και ενισχύεται από την πιο πάνω νομολογία. Από τη στιγμή που η άδεια οικοδομής δεν έχει άλλα «ανεξάρτητα στοιχεία», τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο προσβολής η παραμονή άθικτης της πολεοδομικής αδείας, αφαιρεί τη δυνατότητα προώθησης αμφισβήτησης της νομιμότητας της αδείας οικοδομής. Η ενσωμάτωση των όρων της πολεοδομικής στην άδεια οικοδομής, καταδεικνύει την ορθότητα της κατάληξης του πρωτόδικου δικαστηρίου επί του προκειμένου.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Δήμος Λεμεσού ν. Νικολαϊδη (2005) 3 Α.Α.Δ. 591,
Δήμος Λευκωσίας ν. Παπαϊωάννου κ.ά. (2010) 3 Α.Α.Δ. 102.
Έφεση.
Έφεση από τους Εφεσείοντες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Ηλιάδης, Δ.), (Υπόθεση Αρ. 1061/06), ημερ. 5/2/2009.
Χρ. Χριστοφόρου, για τους Εφεσείοντες.
Π. Πολυβίου, για τον Εφεσίβλητο.
Α. Παναγιώτου, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Π.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Κ. Παμπαλλής.
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Έναυσμα για την καταχώρηση της Προσφυγής υπ' Αριθμ.1061/2006 και της παρούσας έφεσης, ήταν οι διαφορές που προέκυψαν από την εφαρμογή των όρων αδείας οικοδομής που είχε εκδοθεί από το Δήμο Λευκωσίας αναφορικά με τη ρύθμιση πρόσβασης και στάθμευσης στο κτιριακό συγκρότημα «Μέγαρο Ελευθερία», στη Λευκωσία.
Τα γεγονότα που συνθέτουν την υπόθεση αυτή παρατίθενται, με περισσή λεπτομέρεια, στην πρωτόδικη απόφαση και τα παραθέτουμε για σκοπούς κατανόησης των εγειρόμενων, στην έφεση, θεμάτων.
«(α) Τα γεγονότα και οι λόγοι της προσφυγής.
Οι δεκατέσσερις αιτητές είναι ένοικοι και/ή ιδιοκτήτες μονάδων στο συγκρότημα "Μέγαρο Ελευθερία", το οποίο βρίσκεται στη Λεωφόρο Ομήρου στη Λευκωσία. Το "Μέγαρο Ελευθερία" αποτελείται από δύο ξεχωριστά οικοδομικά συγκροτήματα. Στο ισόγειο του α΄ συγκροτήματος βρίσκονται διάφορα καταστήματα και στο ισόγειο του β΄ συγκροτήματος βρίσκονται τα καταστήματα Τσαούση, με τέσσερις ορόφους πάνω από τα καταστήματα. Η παρούσα διαδικασία αφορά τη χρήση του κενού χώρου που βρίσκεται μεταξύ των δύο συγκροτημάτων με είσοδο και έξοδο στη Λεωφόρο Ομήρου και συγκεκριμένο υπόγειο χώρο στάθμευσης για 23 οχήματα. Οι χώροι στάθμευσης ανήκουν αποκλειστικά στους ιδιοκτήτες των μονάδων. Επειδή αρκετοί άγνωστοι και άλλοι ενδιαφερόμενοι στάθμευαν τα οχήματα τους κατά τρόπο που παρεμπόδιζε τη στάθμευση των δικαιούχων και απέκλειαν την είσοδο σε ορισμένα καταστήματα του συγκροτήματος και στον υπόγειο χώρο στάθμευσης, συγκλήθηκε στις 18/5/2005 Γενική Συνέλευση και λήφθηκαν ορισμένες αποφάσεις ως προς τη ρύθμιση της χρήσης των χώρων στάθμευσης και κυκλοφορίας των οχημάτων. Η Γενική Συνέλευση έλαβε συγκεκριμένες αποφάσεις ως προς τους χώρους πρόσβασης και στάθμευσης και εξουσιοδότησε τη Διαχειριστική Επιτροπή όπως προωθήσει την κατάθεση των σχετικών αιτήσεων για την έκδοση αδειών στις αρμόδιες αρχές. Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω εκδόθηκε στις 21/12/2005 η υπ' Αρ. 4628 Πολεοδομική Άδεια στην Americanos College Ltd και άλλοι και την 1/2/2006 η υπ' Αρ. 5230 άδεια οικοδομής στην εταιρεία Americanos College Ltd. και σύμφωνα με το περιεχόμενο των δύο πιο πάνω αδειών έγιναν τα κατάλληλα κατασκευαστικά έργα και τοποθετήθηκαν πάσσαλοι για τον έλεγχο της διακίνησης οχημάτων. Κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών απέσυρε την απαίτηση των αιτητών για την ακύρωση της Πολεοδομικής Άδειας και έτσι παρέμεινε προς εξέταση η εγκυρότητα της άδειας οικοδομής.»
Ο αδελφός δικαστής που είχε εξετάσει την υπόθεση πρωτοδίκως αποφάσισε, αφενός μεν, ότι η μεταξύ των διαδίκων διαφορά αναγόταν, χωρίς καμία αμφιβολία, στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου, και περαιτέρω, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η απόσυρση του σκέλους της προσφυγής που αφορούσε την πολεοδομική άδεια, αποστερούσε τους αιτητές του αναγκαίου εννόμου συμφέροντος να αμφισβητήσουν και προωθήσουν την εξεταζόμενη προσφυγή, εναντίον της εκδοθείσας άδειας οικοδομής.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσειόντων πρόβαλε ενώπιον μας ουσιαστικώς τα ίδια επιχειρήματα τα οποία είχε προβάλει και πρωτοδίκως.
Πρόβαλε ο κ. Χριστοφόρου ότι η υποβληθείσα αίτηση, με βάση τις πρόνοιες του Άρθρου 38(Στ.) του Κεφ. 224, απαιτούσε, όπως αυτή φέρει την υπογραφή των ιδιοκτητών. Αυτό, κατά την εισήγηση του, απαιτούσε την εξασφάλιση του 100% του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της οικοδομής κάτι που, στην προκείμενη περίπτωση, δεν υπήρχε.
Τέλος, ο συνήγορος εισηγήθηκε ότι η απόσυρση του σκέλους της προσφυγής που αφορούσε την αμφισβήτηση της πολεοδομικής αδείας, με κανένα τρόπο δεν θα μπορούσε να αποστερήσει από τους αιτητές του δικαιώματος προσφυγής στο Δικαστήριο. Τούτο, υποστήριξε, εδράζεται στο γεγονός ότι η άδεια οικοδομής είναι ανεξάρτητη της πολεοδομικής αδείας και στην προκείμενη περίπτωση υπάρχει διάσταση, μεταξύ των προβλέψεων, των δύο αδειών.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ' ων η αίτηση υπεραμύνθηκε της ορθότητας της πρωτόδικης απόφασης, σημειώνοντας ότι η αίτηση για άδεια οικοδομής υποβλήθηκε από την υφιστάμενη διαχειριστική επιτροπή, με στόχο τη ρύθμιση της κυκλοφορίας των οχημάτων στους κοινόχρηστους και κοινόκτητους χώρους της οικοδομής. Η γενική συμφωνία μεταξύ της ιδιοκτήτριας εταιρείας του ακινήτου και των ιδιοκτητών αποτελεί, όπως υποστήριξε ο κ. Πολυβίου, ιδιωτική συμφωνία, αμφισβήτηση της οποίας εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου, αφού σκοπός της ήταν η ρύθμιση των αστικών δικαιωμάτων των συμβαλλομένων.
Αναφορικά με την αυτοτέλεια της αδείας οικοδομής, ο συνήγορος υποστήριξε ότι υπάρχει μεν, πλην όμως η πολεοδομική άδεια συνιστά το θεμέλιο και την προϋπόθεση για την παροχή της αδείας οικοδομής. Από τη στιγμή, υποστήριξε ο κ. Πολυβίου που η πολεοδομική άδεια είναι σε ισχύ αλώβητη, η αμφισβήτηση της αδείας οικοδομής μόνο, αφήνει την προσφυγή χωρίς τη δυνατότητα προώθησης και τους αιτητές να μη νομιμοποιούνται να προωθήσουν περαιτέρω την αμφισβήτηση για την εγκυρότητα της αδείας οικοδομής.
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η αγόρευση του ευπαιδεύτου συνηγόρου για το ενδιαφερόμενο μέρος. Στο δικό του περίγραμμα αγόρευσης έδωσε λεπτομέρειες αναφορικά με δύο ξεχωριστά αιτήματα που υποβλήθηκαν. Το ένα στόχευε στην τροποποίηση των εσωτερικών χώρων του τρίτου ορόφου, που στεγάζεται το ενδιαφερόμενο μέρος και είναι άσχετα με τους κοινόκτητους χώρους. Το δεύτερο, αφορούσε την αίτηση που τώρα εξετάζεται, και υποβλήθηκε από τη διαχειριστική επιτροπή, μετά από απόφαση και σχετική εξουσιοδότηση της γενικής συνέλευσης που αντιπροσώπευε το 78,44%, του ποσοστού της κοινόκτητης ιδιοκτησίας των ιδιοκτητών, που έχουν αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης των 23 χώρων στάθμευσης του υπογείου.
Η πολεοδομική άδεια, ενόψει της απόσυρσης του αιτήματος, πρόβαλε ο κ. Παναγιώτου, αναφορικά με τους κοινόχρηστους χώρους παραμένει ισχυρή, νόμιμη και δεσμευτική. Έχοντας υπόψη, πρόσθεσε, ότι η πολεοδομική άδεια αποτελεί το θεμέλιο της άδειας οικοδομής η δε τελευταία βασίζεται στην πολεοδομική και αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση της, ορθώς, κατά την εισήγηση του, το πρωτόδικο δικαστήριο θεώρησε ότι οι αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος για προώθηση της παρούσας προσφυγής.
Η γενική συνέλευση των ιδιοκτητών που συγκλήθηκε στις 18 Μαΐου, 2005 εξουσιοδότησε, όπως είπε ο κ. Παναγιώτου, τη διαχειριστική επιτροπή να προωθήσει την εξασφάλιση των σχετικών αδειών. Η γενική συμφωνία, και ειδικότερα ο όρος 5, επί του οποίου στηρίχθηκε το πρωτόδικο δικαστήριο, αποτελεί ιδιωτική συμφωνία ρυθμίζουσα τις σχέσεις των διαδίκων και ανάγεται στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου. Ακόμη και αν ίσχυαν οι πρόνοιες του Άρθρου 38(Στ.) του Κεφ. 224 θα μπορούσαν οι ιδιοκτήτες, να διαφοροποιήσουν ακόμη και το καθεστώς των κοινόκτητων χώρων λαμβάνοντας απόφαση κατά 75%. Στην προκείμενη περίπτωση, κατέληξε, το ποσοστό έγκρισης της διαδικασίας υποβολής αιτήσεως για πολεοδομική και άδεια οικοδομής, ώστε να ρυθμιστεί το κυκλοφοριακό πρόβλημα στους κοινόκτητους και κοινόχρηστους χώρους, είχε πολύ μεγαλύτερο από το 75%, ποσοστό.
Προτού εξετάσουμε την ουσία των προβληθέντων με την έφεση θεμάτων, θεωρούμε απαραίτητο να σχολιάσουμε την κατ' ισχυρισμό διαφορά μεταξύ των όρων της πολεοδομικής άδειας και της άδειας οικοδομής, που, όπως πρόβαλε ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών, υπάρχει, διαφωνώντας ως εκ τούτου με τη θέση του πρωτόδικου Δικαστή, που αναφέρει ότι: «Είναι αποδεχτό από όλους τους διάδικους ότι όλοι οι όροι της Πολεοδομικής άδειας έχουν ενσωματωθεί στην άδεια οικοδομής».
Δεν συμφωνούμε με την εισήγηση του συνηγόρου των εφεσειόντων, γιατί καθώς διαπιστώνουμε από το φάκελο της υπόθεσης στο πλαίσιο της απαντητικής τους αγόρευσης, πρωτοδίκως, οι εφεσείοντες είχαν αμφισβητήσει τη νομιμότητα της άδειας οικοδομής, επειδή αυτή εκδόθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του περί Οδών και Οικοδομών Νόμου και Κανονισμών. Ταυτοχρόνως, όμως, οι, τότε αιτητές, αποδέχονταν ότι η πολεοδομική άδεια αποτελούσε το θεμέλιο της άδειας οικοδομής.
Από το διοικητικό δε φάκελο που κατατέθηκε πρωτοδίκως, προκύπτει ότι κατά την έκδοση της άδειας οικοδομής, υπ' Αριθμό 5230 ημερ. 1ης Φεβρουαρίου, 2006, αναφέρονται τα εξής:
«Παραχωρείται με βάση:
(α) τα επισυνημμένα αρχιτεκτονικά και χωρομετρικά σχέδια και
(β) ισχύουν οι όροι της πολεοδομικής άδειας υπ' Αριθμ. 462, ημερ. 21.12.05»
Πέραν από τα πιο πάνω, στις 8 Ιανουαρίου, 2009, κατά το στάδιο των διευκρινίσεων, που διεξήχθησαν πρωτοδίκως, το πρωτόδικο δικαστήριο ρώτησε αν οι διάδικοι συμφωνούσαν ότι οι όροι της πολεοδομικής άδειας έχουν υιοθετηθεί στην άδεια οικοδομής, χωρίς διαφοροποιήσεις, και, ο κ. Χριστοφόρου απάντησε «συμφωνώ» και δήλωσε περαιτέρω κάτι σχετικό με τους όρους της Γενικής Συμφωνίας, που δεν αποτελεί σήμερα επίδικο ζήτημα.
Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα διάστασης μεταξύ όρων πολεοδομικής άδειας και άδειας οικοδομής, και το καθεστώς παραμένει όπως εξετάστηκε πρωτοδίκως.
Με το δοσμένο στοιχείο της απόσυρσης του αιτήματος της προσφυγής για την αμφισβήτηση της νομιμότητας της πολεοδομικής αδείας, το πρωτόδικο δικαστήριο, όπως έχουμε σημειώσει, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η προσφυγή παρέμεινε χωρίς έρεισμα.
Ο συνήγορος των αιτητών έκαμε αναφορά στην υπόθεση Δήμος Λεμεσού ν. Νικολαΐδη (2005) 3 Α.Α.Δ. 591, για να υποστηρίξει ότι η άδεια οικοδομής και η πολεοδομική αποτελούν δύο χωριστές, αυτοτελείς διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν από διαφορετικά όργανα, συνεπώς, όπως πρόβαλε, δεν έχουν οι αιτητές απολέσει το έννομο συμφέρον τους, επειδή έχουν αποδεχτεί την πολεοδομική άδεια.
Η αυτοτέλεια των δύο αυτών αδειών δεν αμφισβητείται. Η άδεια οικοδομής έχει περιορισμένη εμβέλεια και στοχεύει στην εκτέλεση της ανάπτυξης που εξουσιοδοτείται από την πολεοδομική άδεια. Αυτό το οποίο η υπόθεση Νικολαΐδη (πιο πάνω) υποστήριξε, είναι ότι η άδεια οικοδομής μπορεί να αποτελέσει από μόνη της αντικείμενο προσφυγής, υπό προϋποθέσεις. Το στοιχείο αυτό συζητήθηκε και αποφασίστηκε στην υπόθεση Δήμος Λευκωσίας ν. Παπαϊωάννου κ.ά. (2010) 3 Α.Α.Δ. 102, όπου στη σελίδα 108 αναφέρεται:
«εκείνο που με ασφάλεια προκύπτει από τα πιο πάνω, είναι πως η άδεια οικοδομής στην έκταση που στηρίζεται στην πολεοδομική άδεια δεν μπορεί από μόνη της επιτυχώς να προσβληθεί, παρά μόνο στην έκταση που προσβάλλονται άλλα ανεξάρτητα στοιχεία της».
Εδώ, κατά τη γνώμη μας, έγκειται και η διαφωνία που έχουμε με την εισήγηση του συνήγορου των εφεσειόντων. Η ανυπαρξία διαφοροποίησης των επιβληθέντων, μεταξύ πολεοδομικής αδείας και αδείας οικοδομής, όρων, όπως έγινε αποδεκτό από όλους τους διάδικους και απετέλεσε τη βάση της έκδοσης της πρωτόδικης απόφασης, τεκμηριώνεται και ενισχύεται από την πιο πάνω νομολογία. Από τη στιγμή που η άδεια οικοδομής δεν έχει άλλα «ανεξάρτητα στοιχεία», τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο προσβολής η παραμονή άθικτης της πολεοδομικής αδείας, αφαιρεί τη δυνατότητα προώθησης αμφισβήτησης της νομιμότητας της αδείας οικοδομής. Η ενσωμάτωση των όρων της πολεοδομικής στην άδεια οικοδομής, όπως προσδιορίσαμε πιο πάνω, καταδεικνύει την ορθότητα της κατάληξης του πρωτόδικου δικαστηρίου επί του προκειμένου.
Ενόψει της πιο πάνω κατάληξης μας καθίσταται χωρίς ιδιαίτερη σημασία η εξέταση της εισήγησης του συνηγόρου των εφεσειόντων, αναφορικά με το κατά πόσο, η μεταξύ των διαδίκων διαφορά που, όπως προβλήθηκε, εδραζόταν σε διαφοροποίηση υφιστάμενων κοινοκτήτων χώρων και εκδηλώθηκε με τη βούληση των καθ' ων η αίτηση να εκδώσουν τη ζητηθείσα αδεία οικοδομής, αναγόταν στη σφαίρα του δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου.
Συνακόλουθα η έφεση απορρίπτεται με έξοδα υπέρ του εφεσίβλητου και εναντίον των εφεσειόντων, ενώ μεταξύ εφεσειόντων και ενδιαφερομένου μέρους δεν εκδίδουμε διαταγή εξόδων.
Οι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα.