|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2004) 3 ΑΑΔ 301
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Αναθεωρητική ΄Εφεση Αρ. 3241)
24 Μαρτίου, 2004
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.]
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΤΡΟΥΘΟΥ,
Εφεσείοντας/Αιτητής,
ν.
1. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΔΙΑ ΤΟΥ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΒΕΛΤΙΩΣΕΩΣ ΚΙΣΣΟΝΕΡΓΑΣ,
Εφεσιβλήτων/Καθ'ων η αίτηση.
Λ. Κληρίδης, για τον Εφεσείοντα.
Δ. Καλλίγερος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Εφεσιβλήτους.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π
.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Τ. Ηλιάδης.
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ
.:(α) Τα γεγονότα.
Ο εφεσείων είναι ιδιοκτήτης του υπ' αρ. 339 οικοπέδου στην Κισσόνεργα που εφάπτεται δρόμου που είχε εγγραφεί ως δημόσιος δρόμος το 1993. Ο αιτητής υπέβαλε αίτηση για την έκδοση πολεοδομικής άδειας που απερρίφθη. Την ίδια τύχη είχε και η ιεραρχική προσφυγή που καταχώρησε εναντίον της πιο πάνω απορριπτικής απόφασης, με το δικαιολογητικό ότι η ακίνητη ιδιοκτησία του εστερείτο ικανοποιητικής προσπέλασης. Η έλλειψη προσπέλασης φαίνεται ότι οφειλόταν στην επέμβαση παρακείμενων ιδιοκτητών ακίνητης περιουσίας μέσα στο χώρο που προοριζόταν για διάνοιξη δρόμου. Πιο συγκεκριμένα, ο ιδιοκτήτης του τεμαχίου 358, ανήγειρε από το 1983 οικοδομή η οποία επεμβαίνει μέσα σε αυτό το χώρο. Εναντίον της νέας ιδιοκτήτριας του τεμαχίου λήφθηκαν δικαστικά μέτρα, ως αποτέλεσμα των οποίων η ιδιοκτήτρια καταδικάστηκε σε πρόστιμο £15 και εκδόθηκε διάταγμα κατεδάφισης της οικοδομής. Από τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί φαίνεται ότι από το 1990 μέχρι σήμερα δεν λήφθηκαν εναντίον της οποιαδήποτε δικαστικά μέτρα για τη μη συμμόρφωση της προς το πιο πάνω διάταγμα. Επιπρόσθετα οι ιδιοκτήτες των παρακείμενων τεμαχίων 359/1 και 359/4 κατασκεύασαν περίφραξη που επεμβαίνει μέσα στο δημόσιο δρόμο. Εναντίον των πιο πάνω λήφθηκαν δικαστικά μέτρα και το 1988 καταδικάσθηκαν σε πρόστιμο £8 για την κάθε μια κατηγορία που αντιμετώπιζαν.
Ως αποτέλεσμα ισχυρισμών που προβλήθηκαν από τους πιο πάνω ιδιοκτήτες ότι δεν έχουν επέμβει σε δημόσιο δρόμο και ότι το μέρος της επέμβασης αποτελεί δική τους ακίνητη ιδιοκτησία, το Συμβούλιο Βελτιώσεως Κισσόνεργας ζήτησε οριοθέτηση του δρόμου η οποία έγινε στις 25/9/98. Κατά τη σχεδίαση της οριοθέτησης διαπιστώθηκε ότι υπήρχε λανθασμένη σχεδιαγράφηση και λανθασμένη χωρομετρία που επηρεάζει τόσο το δρόμο όσο και τα τεμάχια του εφεσείοντος και των πιο πάνω αναφερόμενων ιδιοκτητών των τεμαχίων 358, 359/1 και 359/4. Κατόπιν οδηγιών του Κτηματολογίου λήφθηκαν μέτρα για τη διόρθωση του λάθους σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 61 του Κεφ. 224. Από τα στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί φαίνεται ότι η πιο πάνω διαδικασία ακόμα εκκρεμεί.
(β) Η προσφυγή και η πρωτόδικη απόφαση.
Με την προσφυγή του ο εφεσείων ζητούσε,
"Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η συνεχιζομένη παράλειψη οφειλομένης ενέργειας αμφοτέρων των καθ'ων η αίτηση να προβούν εις την λήψη όλων των ενδεικνυομένων μέτρων διά την διάνοιξη δρόμου πλάτους 14 ποδών ο οποίος εφάπτεται του κτήματος του αιτητή με αρ. 339 Φ/Σχ. XLV/42 στην Κισσόνεργα κηρυχθή άκυρη και οι παραλείψεις αμφοτέρων των καθ'ων η αίτηση δέον όπως εκτελεσθούν."
Το Ανώτατο Δικαστήριο στην πρωτόδικη του δικαιοδοσία απέρριψε την αίτηση αφού αποφάνθηκε ότι δεν είχε στοιχειοθετηθεί παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας, υιοθετώντας προς τούτο το πιο κάτω απόσπασμα από τα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας (1929-1959) σ. 243:
"Παράλειψις οφειλομένης νομίμου ενεργείας προσβλητή επί ακυρώσει δι' αιτήσεως προς το Συμβούλιον Επικρατείας δύναται να υπάρξη μόνον οσάκις δια σαφούς διατάξεως η Διοίκησις υποχρεούται εις συγκεκριμένην ενέργειαν προς ρύθμισιν ωρισμένης σχέσεως."
Επιπρόσθετα σημειώθηκε στη σχετική απόφαση ότι εκκρεμούσε επιτόπια εξέταση από το Επαρχιακό Κτηματολόγιο Πάφου για τη διόρθωση του λάθους.
(γ) Παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας.
Ο εφεσείων ισχυρίζεται ότι η πρωτόδικη κρίση ότι δεν αποδείχθηκε η οφειλόμενη ενέργεια που έπρεπε να είχε εκτελεσθεί από τους εφεσιβλήτους είναι λανθασμένη. Προς τούτο ο εφεσείων αφού επικαλέστηκε το μέρος εκείνο της πρωτόδικης απόφασης όπου διαπιστώνεται ότι "τόσο ο Έπαρχος όσο και το Συμβούλιο Βελτίωσης επέδειξαν αδικαιολόγητη ανοχή έναντι παράνομων ενεργειών και ανέβαλαν τη λήψη περαιτέρω μέτρων για διάνοιξη του δρόμου, αναμένοντας την εκδίκαση της Γενικής Αίτησης η οποία εκκρεμούσε για πέντε και πλέον χρόνια στο Δικαστήριο" εισηγήθηκε ότι αυτή ακριβώς η αναφορά προσδιορίζει το αντικείμενο της οφειλόμενης ενέργειας. Αυτή συνίσταται στην εκ μέρους των εφεσιβλήτων λήψη όλων των ενδεικνυόμενων μέτρων που θα οδηγούσαν στη διάνοιξη του δρόμου που εφάπτεται του κτήματος του.
Η εισήγηση του εφεσείοντος δεν μπορεί να γίνει δεκτή. Η πρωτόδικη προσέγγιση ότι δεν υπήρξε παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας είναι ορθή. Οι εφεσίβλητοι δεν είχαν οποιαδήποτε νομική υποχρέωση να προβούν στη διάνοιξη του δρόμου και υιοθετούμε την πρωτόδικη προσέγγιση με τη σχετική αναφορά στα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (1929-1959, σελ. 243). Για την παράλειψη εκτέλεσης οφειλόμενης ενέργειας έχει τονισθεί από τον πρώην Πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου κ. Γ. Πική στην υπόθεση Δήμος Λάρνακας ν. Mobil Oil Cyprus Ltd (1995) 3 AAΔ 400, 401 ότι,
"Παράλειψη διοικητικού οργάνου να εκπληρώνει καθήκον υπόκειται σε αναθεώρηση μόνο όπου αυτή συνίσταται στη μη εκπλήρωση θετικής υποχρέωσης την οποία επιβάλλει ο νόμος. Σ' εκείνη την περίπτωση, η αδράνεια ελέγχεται εφόσον η παράλειψη της Διοίκησης την εκτρέπει από το νομοθετημένο καθήκον της. Αυτή είναι η έννοια την οποία ενέχει ο όρος 'παράλειψη' στο Άρθρο 146.1 του Συντάγματος, γιατί μόνο σ' εκείνη την περίπτωση η παράλειψη είναι αφ' εαυτής παράγωγος εννόμων αποτελεσμάτων και, συνεπώς, εκτελεστή.
Η νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι σαφής ως προς τη φύση της παράλειψης διοικητικού οργάνου που μπορεί να αποτελέσει αυτοτελώς το αντικείμενο αναθεώρησης (βλ., μεταξύ άλλων, Mustafa Hamza Uludag and The Republic, 3 R.S.C.C. 131, The Police Association and Others v. Republic (1972) 3 C.L.R. 23, Cyprus Tannery Ltd v. Republic (1980) 3 C.L.R. 405, 415)."
(Βλ. επίσης Κυριακόπουλος, "Διοικητικόν Ελληνικόν Δίκαιον"
, 4η Έκδοση, Τόμος Γ, σελ. 104, παρ. 9).Οι εφεσίβλητοι δεν είχαν νομική υποχρέωση να διανοίξουν δρόμο και επομένως δεν υπήρξε εκ μέρους τους οποιαδήποτε παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος του εφεσείοντος.
Π.
Δ.
Δ.
Δ.
Δ.
/ΔΓ