|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2004) 3 ΑΑΔ 98
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Yπόθεση Αρ.374/01)
30 Ιανουαρίου, 2004
[ΠΙΚΗΣ, Πρόεδρος]
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΑΛΛΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΑΡΕΣΤΗΣ, Δ/στές]
ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Αιτητής,
ΚΑΙ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
2. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑς, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
Μ. Καλλιγέρου,
Μ. Μαλαχτού - Παμπαλλή - Ανώτερη δικηγόρος της Δημοκρατίας
, για τους Καθ΄ων η αίτηση:----------- ----------- ------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΙΚΗΣ, Π.: Είμαστε ομόφωνοι ως προς το αποτέλεσμα, ότι δηλαδή η προσφυγή επιτυγχάνει και το επίμαχο διάταγμα του Υπουργικού Συμβουλίου ακυρώνεται. ΄Ολοι οι Δικαστές, εκτός από εμένα, συμφωνούν με το σκεπτικό της
απόφασης που ετοίμασε ο Δικαστής Αρτεμίδης, Εγώ θα εκδώσω
απόφαση με διαφορετικό σκεπτικό.
----------- ---------- ---------
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Με την υπό συζήτηση προσφυγή, που κατά κύριο λόγο βασίζεται στο άρθρο 139 του Συντάγματος, ο αιτητής, Δήμος Αγίου Αθανασίου, στα επόμενα «Ο Δήμος», αμφισβητεί την εξουσία του Υπουργικού Συμβουλίου να τον διατάξει να προβεί στην έκδοση άδειας οικοδομής στους ενδιαφερόμενους, αναφορικά με την προτεινόμενη ανάπτυξη του κτήματος, τεμάχιο αρ.511, Φ/Σχ. 54/5
1, στον ΄Αγιο Αθανάσιο. Το Υπουργικό Συμβούλιο κατ΄επίκληση των εξουσιών που του παρέχονται από το άρθρο 21 του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου Κεφ. 96, όπως τροποποιήθηκε μεταγενέστερα, εξέδωσε διάταγμα στις 4.4.2001, που επιδόθηκε την επομένη στο Δήμο, και με το οποίο διατασσόταν μέσα σε διάστημα 7 ημερών να εκδώσει στους ενδιαφερόμενους την αιτηθείσα άδεια οικοδομής. Ο Δήμος δεν συμμορφώθηκε με το διάταγμα, με αποτέλεσμα να διοριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο ο Διευθυντής Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως ως ο αρμόδιος για την έκδοση της άδειας οικοδομής, ο οποίος και την εξέδωσε στις 4.5.01. Είχε προηγηθεί από την αρμόδια αρχή η έκδοση της πολεοδομικής άδειας.Τα γεγονότα, που θα συνοψίσουμε έτσι που να αναφερθούν μόνο τα απαραίτητα για τη συζήτηση της υπόθεσης, ακολουθούν: Το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως εξέδωσε στις 2.3.2000 πολεοδομική άδεια για την προτεινόμενη ανάπτυξη. Στις 14.3.2000 υποβλήθηκε στο Δήμο αίτηση για χορήγηση άδειας οικοδομής, την οποία όμως απέρριψε στις 19.4.2000. Εναντίον αυτής της διοικητικής απόφασης καταχωρίστηκε η προσφυγή 1014/00. Τα ενδιαφερόμενα μέρη ζήτησαν επανεξέταση της αίτησης τους, η οποία απορρίφθηκε εκ νέου στις 9.10.2000, με αποτέλεσμα να καταχωριστεί και δεύτερη προσφυγή, η 1432/2000. Ενώ εκκρεμούσε δεύτερο αίτημα των ενδιαφερομένων για επανεξέταση, εκδόθηκε το επίμαχο διάταγμα του Υπουργικού Συμβουλίου προς το Δήμο, ο οποίος όμως απέρριψε και πάλιν την αίτηση για χορήγηση άδειας οικοδομής στις 26.4.2001.
Με βάση τα πιο πάνω γεγονότα η δικηγόρος του Δήμου υπέβαλε πως εφαρμόζεται πλήρως η απόφαση και το σκεπτικό της Πλήρους Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Δημοτικό Συμβούλιο Γεροσκήπου κ.α. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.α. (1996) 3 Α.Α.Δ. 389.
Στην υπόθεση εκείνη τα γεγονότα σε συντομία ήταν τα εξής: Ο Δήμος Γεροσκήπου απέρριψε αίτηση των ενδιαφερομένων να τους χορηγηθεί άδεια οικοδομής για ανέγερση ξενοδοχειακής μονάδας, παρά το γεγονός ότι είχαν εξασφαλίσει πολεοδομική άδεια. Το Υπουργικό Συμβούλιο, κατόπιν υποβολής παραπόνου από τα ενδιαφερόμενα μέρη εξέδωσε, όπως και στην περίπτωση που εξετάζουμε, διάταγμα δυνάμει του άρθρου 21 του Κεφ. 96 προς το Δήμο Γεροσκήπου, καλώντας τον να προβεί στην έκδοση της αιτηθείσας άδειας οικοδομής μέσα σε 10 ημέρες. Ο Δήμος Γεροσκήπου αμφισβήτησε με προσφυγή,
βάσει του άρθρου 139 του Συντάγματος, την εξουσία του Υπουργικού Συμβουλίου για την έκδοση του διατάγματος. Η πλειοψηφία των δικαστών (Αρτεμίδης, Δημητριάδης, Αρτέμης, Νικολαϊδης, Νικολάου, Κρονίδης και Κωνσταντινίδη, Δ.Δ.) έκρινε πως το άρθρο 21 του Κεφ.96 αναφέρεται ρητά σε παραλείψεις της αρμόδιας αρχής να συμμορφωθεί προς διατάξεις του Νόμου ή Κανονισμών. Στην υπόθεση δε που εξεταζόταν, ο Δήμος δεν παρέλειψε να πράξει ο,τιδήποτε για να συμμορφωθεί προς τις διατάξεις του Νόμου ή των Κανονισμών. Είχε αποφασίσει επί της αιτήσεως για χορήγηση άδειας οικοδομής, αρνούμενος να την εκδώσει. Κατά συνέπεια, η επίκληση του άρθρου 21 από το Υπουργικό Συμβούλιο, για να απευθύνει στο Δήμο το επίδικο διάταγμα, ήταν νομικά αστήρικτη. Ο δικαστής Καλλής με ξεχωριστή απόφαση του, στην οποία συμφώνησε και ο Κωνσταντινίδης, Δ. εξέδωσε απόφαση με το ίδιο αποτέλεσμα αλλά με διαφορετικό σκεπτικό. Σ΄εκείνη την υπόθεση, όπως και εδώ, ηγέρθη και θέμα αντισυνταγματικότητας του επίμαχου άρθρου 21 του Κεφαλαίου 96. Η πλειοψηφία όμως των δικαστών έκρινε πως δεν ήταν απαραίτητο να το εξετάσει αφού η νομική διχογνωμία που είχε δημιουργηθεί επιλύθηκε χωρίς να υπεισέρχεται ζήτημα συνταγματικότητας ή μη του άρθρου. Επί του ζητήματος της αντισυνταγματικότητας διαφορετική ήταν η θέση των Πική, Π., Παπαδόπουλου, Χ΄Τσαγγάρη, Χρυστοστομή και Νικήτα, Δ.Δ. Με την απόφαση που εξέδωσε ο Πρόεδρος κρίθηκε πως το άρθρο 21 του Κεφ.96, που προϋπήρχε της εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας, δεν επιβίωσε του Συντάγματος, γιατί συγκρούεται άμεσα με τις διατάξεις των άρθρων 146.1 και 155.4 του Συντάγματος, και παραβιάζει την αρχή της διάκρισης των εξουσιών.Η δικηγόρος της Δημοκρατίας προσπάθησε να διαφοροποιήσει τα γεγονότα στην υπόθεση του Δήμου Γεροσκήπου με αυτά της παρούσης. Αναφέρθηκε επί του προκειμένου στο γεγονός ότι, όταν στις 9.10.2000 ο Δήμος απέρριψε για δεύτερη φορά την αίτηση για άδεια οικοδομής, η απορριπτική αυτή απόφαση αποτέλεσε αντικείμενο ιεραρχικής προσφυγής στον Υπουργό Εσωτερικών, δυνάμει του άρθρου 18(1) του Νόμου. Η δικηγόρος υποστήριξε στη συνέχεια πως ο Υπουργός αποδέχθηκε, στις 19.12.2000, την ιεραρχική προσφυγή, η δε απόφαση αυτή ήταν τελεσίδικη και δεσμευτική έναντι πάντων, περιλαμβανομένου και του Δήμου. Παρόλα αυτά, συνεχίζει η εισήγηση, και μέχρι τις 4.4.01 που εκδόθηκε το επίμαχο διάταγμα, ο Δήμος ούτε απέρριψε ούτε αποδέχθηκε την αίτηση για άδεια οικοδομής παρά την ύπαρξη της δεσμευτικής γι΄αυτόν απόφασης του ιεραρχικά ανώτερου οργάνου. Επομένως, καθώς καταλήγει η εισήγηση της δικηγόρου της Δημοκρατίας, ο Δήμος παρέλειψε να πάρει οποιαδήποτε απόφαση επί του θέματος και ως εκ τούτου ορθά ενεργοποιήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το άρθρο 21.
΄Εχουμε τη γνώμη πως οι θέσεις που πρόβαλε η δικηγόρος της Δημοκρατίας δεν ευσταθούν. Δεν υπάρχει καμιά διαφορά στα γεγονότα της υπόθεσης Δήμου Γεροσκήπου, που αναφέρουμε πιο πάνω, με αυτά της υπό συζήτηση.
Είναι γεγονός πως έγινε ιεραρχική προσφυγή στον Υπουργό, βάσει του άρθρου 18 του Νόμου, ο οποίος αποφασίζοντας επ΄αυτής είπε τα εξής:
«Παρακαλώ σημειώστε ότι ο Υπουργός Εσωτερικών με βάση τις εξουσίες που διαθέτει από το άρθρο 18 του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, έχει αποδεχθεί την Ιεραρχική Προσφυγή, λαμβάνοντας υπόψη ότι:
(ι) Η λήψη ή μη των απόψεων του δήμου από την Πολεοδομική Αρχή, τόσο στο προκαταρκτικό στάδιο (προκαταρκτικές απόψεις) της εξέτασης της πολεοδομικής άδειας όσο και στο στάδιο της εξέτασης της ίδιας της αίτησης, δεν αποτελούν υπαίτιο λόγο απόρριψης της αίτησης για άδεια οικοδομής.
(ιι) Οι περισσότεροι λόγοι που επικαλείται η αρμόδια αρχή για απόρριψη της αίτησης δεν αποτελούν αντικείμενο του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, αλλά του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου και έχουν κριθεί από την Πολεοδομική Αρχή κατά την εξέταση της πολεοδομικής άδειας.
(ιιι) ΄Οσον αφορά τους λόγους απόρριψης οι οποίοι αναφέρονται στον περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμο, όπως εξάγεται από το απόσπασμα των Πρακτικών Συνεδρίας του Δήμου Αγίου Αθανασίου ημερ. 9.10.2000, το οποίο έχετε διαβιβάσει στο Υπουργείο Εσωτερικών με την προαναφερόμενη επιστολή σας, έχουν διευθετηθεί.
(iv)
΄Οσον αφορά το ύψος της οικοδομής (11.30μ. αντί 13.50μ.) τούτο θα μπορούσε να διευθετηθεί με υποβολή αίτησης τροποποίησης των σχεδίων της πολεοδομικής άδειας, μετά την έκδοση της άδειας οικοδομής. Πληροφορούμαι όμως ότι αυτό έχει ήδη γίνει με τροποποίηση του όρου αρ.(502) της εκδοθείσας πολεοδομικής άδειας.3. Διευκρινίζεται ότι με την αποδοχή της παρούσας Ιεραρχικής Προσφυγής δεν αμφισβητείται η νομιμοποίηση της αρμόδιας αρχής να απορρίψει αίτηση για άδεια οικοδομής νοουμένου ότι στηρίζει την απόρριψη της στις πρόνοιες του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου και Κανονισμών.»
Είναι φανερό από το περιεχόμενο της πιο πάνω επιστολής πως εκκρεμούσε ακόμη διερεύνηση στοιχείων για την έκδοση της άδειας οικοδομής, τα οποία θα έπρεπε να λάβει υπόψη του ο Δήμος, εξ ου και εκαλείτο το ίδιο από τον Υπουργό να προχωρήσει στην έκδοση της αιτηθείσας άδειας οικοδομής, την οποία και τελικά δεν εξέδωσε..
Καταλήγουμε, επομένως, πως η επίκληση από το Υπουργικό Συμβούλιο του άρθρου 21 του κεφ.96 για να εκδώσει το επίμαχο διάταγμα είναι νομικά αστήρικτη. Δεν υπήρξε οποιαδήποτε παράλειψη από το Δήμο. Το Υπουργικό Συμβούλιο δεν είχε εξουσία να εκδώσει προς αυτό το επίμαχο διάταγμα, το οποίο, και ως εκ τούτου, ακυρώνεται.
Αναφορικά με το ζήτημα της συνταγματικότητας ή μη του άρθρου 21, επαναλαμβάνουμε αυτά που είπαμε και στην υπόθεση, Δημοτικό Συμβούλιο Γεροσκήπου (δες πιο πάνω), τα οποία και ισχύουν για τους ίδιους λόγους και στην παρούσα υπόθεση.
Η προσφυγή ως εκ τούτου γίνεται αποδεκτή με έξοδα.
Δ. Δ. Δ. Δ. Δ. Δ. Δ. Δ. Δ. Δ. Δ. Δ.