|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2000) 3 ΑΑΔ 264
16 Μαΐου, 2000
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
1. ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΟΥ,
2. ΔΑΝΑΗ ΙΑΚΩΒΙΔΟΥ,
Εφεσείουσες-Αιτήτριες,
v.
ΔΗΜΟΥ ΠΑΦΟΥ,
Εφεσιβλήτου - Καθ' ου η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 2403)
Οδοί και Οικοδομές ― Αίτηση για άδεια διαχωρισμού γης σε οικόπεδα ― Απόρριψη αίτησης χωρίς αιτιολογία στο πρακτικό του Δήμου ― Η αιτιολογία δεν μπορεί να τεθεί με την κοινοποίηση της απόφασης ― Η έλλειψη αιτιολογίας στο πρακτικό, καθιστά την απόφαση άκυρη.
Οι εφεσείοντες προσέβαλαν με την έφεσή τους τη νομιμότητα της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία η προσφυγή τους, κατά της απόρριψης του αιτήματός τους για άδεια διαχωρισμού της γης τους σε οικόπεδα, απορρίφθηκε.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αποδεχόμενη την έφεση, αποφάσισε ότι:
Η γραμμή αυτή, που ακολούθησε το Συμβούλιο, δεν ήταν ορθή. Ανεξάρτητα από την απόσυρση της σχετικής πρότασης από τον κ. Ομήρου, το Συμβούλιο όφειλε να εξετάσει και το ενδεχόμενο επιλογής της πρώτης λύσης, δηλαδή της αποδοχής της αίτησης, και, σε περίπτωση μη θετικής κατάληξης, να αιτιολογήσει με επάρκεια την αρνητική του απόφαση. Ακολούθως, το Συμβούλιο όφειλε να εξετάσει τη δεύτερη και τρίτη επιλογή, και αφού αιτιολογήσει με επάρκεια τη μη επιλογή της μίας και την επιλογή της άλλης, να καταλήξει στην τελική του απόφαση. Αντί τούτου, το Συμβούλιο, αφού παραμέρισε εντελώς και χωρίς αιτιολογία την πρώτη επιλογή, περιορίστηκε στη δεύτερη και τρίτη επιλογή, και, τελικά, χωρίς να αιτιολογήσει ούτε την απόρριψη της τρίτης επιλογής, πρόκρινε, κατά πλειοψηφία, τη δεύτερη, υιοθετώντας, και πάλι χωρίς αιτιολογία, τη σχετική πρόταση της Πολεοδομικής Επιτροπής, πρόταση που τέθηκε ενώπιόν του από το Δήμαρχο χωρίς την αιτιολογία της.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιστολή του Δημάρχου προς τις εφεσείουσες, ημερομηνίας 24.5.1994, όντως περιέχει αιτιολογία της απορριπτικής απόφασης. Το γεγονός όμως τούτο δεν διασώζει το αναιτιολόγητο της απορριπτικής απόφασης όπως τούτο διαφαίνεται στο πρακτικό της 22.3.1994. Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο απόσπασμα από την υπόθεση Παπαδοπούλου & Άλλοι ν. ΟΓΑ (1994) 4 A.A.Δ. 132:
«Στην περίπτωση αυτή τα πρακτικά μιλούν από μόνα τους. Η απόφαση που κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια δεν μπορεί να θεωρηθεί μέρος των πρακτικών ούτε μπορεί να συμπληρώσει τα πρακτικά.»
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Παπαδοπούλου και Άλλοι v. ΟΓΑ (1994) 4 A.A.Δ. 132.
Έφεση.
Έφεση από τις αιτήτριες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Π. Αρτέμης, Δ.) στην Yπόθεση Αρ. 698/94, ημερ. 13.12.96, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή τους κατά της απόρριψης από τον καθ' ου η αίτηση Δήμο Πάφου της αίτησής τους ημερ. 21/9/90, για έκδοση άδειας διαχωρισμού του υπ' αρ. εγγραφής 3136 τεμαχίου τους στην Κάτω Πάφο, σε 28 οικόπεδα.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τις Εφεσείουσες.
Α. Δημητριάδης, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γαβριηλίδης.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Οι εφεσείουσες είναι οι εγγεγραμμένες συνιδιοκτήτριες του υπ' αριθμό εγγραφής 3136, Τμήμα Α, Τεμ. 8/1 (431), Φ/Σχ L1/11.4111 τεμαχίου στην τοποθεσία Άγ. Δημήτριος στην Κάτω Πάφο.
Με επιστολή τους ημερομηνίας 21.9.1990 οι εφεσείουσες υπέβαλαν αίτημα προς τον εφεσίβλητο Δήμο Πάφου για έκδοση άδειας διαχωρισμού του εν λόγω τεμαχίου σε 28 οικόπεδα.
Στις 20.10.1992 ο εφεσίβλητος απηύθυνε προς τις εφεσείουσες την ακόλουθη επιστολή:
«Κυρίες,
Αίτηση με Αρ.Φακ.562/90 για διαχωρισμό οικοπέδων
Αναφέρομαι στην αίτησή σας με τον πιο πάνω αριθμό φακέλου, ημερομηνίας 21.9.1990 και σας πληροφορώ τα ακόλουθα:
1. Το Δημοτικό Συμβούλιο αφού εξέτασε την αίτησή σας αποφάσισε όπως κατ' εξαίρεση εφαρμόσει το νομικό καθεστώς που επικρατούσε κατά το χρόνο υποβολής της.
2. Κατά την εξέταση όμως της αίτησής σας διαπιστώθηκε πως τα σχέδια που υποβλήθηκαν:
(α) Δεν προνοούν παραχώρηση γης για τη δημιουργία ικανοποιητικού χώρου πρασίνου.
(β) Τα προτεινόμενα οικόπεδα δεν είναι αναλόγου εμβαδού σύμφωνα με την Πολεοδομική Ζώνη της περιοχής.
(γ) Δεν διασφαλίζεται η περαιτέρω βελτίωση και συνέχιση του οδικού δικτύου της περιοχής.
3. Ενόψει των πιο πάνω και σύμφωνα με το άρθρο 8 του περί Οδών και Οικοδομών Νόμου Κεφ. 96 ο Δήμος ετοίμασε το επισυνημμένο Σχέδιο Διαχωρισμού των οικοπέδων σας, το οποίο καλείστε όπως μελετήσετε και σε περίπτωση αποδοχής του από μέρους σας ο Δήμος θα προχωρήσει στην περαιτέρω προώθηση της εξέτασης της Αίτησης και έγκρισής της.
4. Παρακαλώ όπως έχω τις απόψεις σας το συντομότερο.»
Στις 27.10.1992 οι εφεσείουσες πρόσβαλαν το περιεχόμενο της πιο πάνω επιστολής με την προσφυγή 807/92. Η θεραπεία που ζητούσαν ήταν,
(α) να κηρυχθεί ως παράνομη η παράλειψη του εφεσίβλητου να απαντήσει στο αίτημά τους, και
(β) να κηρυχθεί ως άκυρη η παράλειψη του εφεσίβλητου να χορηγήσει την αιτηθείσα άδεια.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, με απόφασή του ημερομηνίας 25.2.1994, αφού έκρινε ότι η επιστολή της 20.10.1992 ήταν πληροφοριακού χαρακτήρα, απέρριψε το υπό (β), αποδέχθηκε, όμως, το υπό (α) αίτημα, κηρύσσοντας την παράλειψη του εφεσίβλητου να απαντήσει στο αίτημα των εφεσειουσών ως άκυρη και ότι εκείνο που παρελήφθη έπρεπε να εκτελεσθεί.
Ακολούθως, ενόψει της ακυρωτικής απόφασης, το Δημοτικό Συμβούλιο του εφεσίβλητου Δήμου συνήλθε στις 22.3.1994 για εξέταση του θέματος. Το σχετικό πρακτικό που τηρήθηκε έχει ως εξής:
«3. Προσφυγή Αρ. 807/92 της Δανάης Ιακωβίδου και Άννας-Μαρίας Γιάγκου Αντωνίου εναντίον του Δήμου Πάφου
Ο Δήμαρχος παρακάλεσε το Νομικό Σύμβουλο του Δήμου κ. Δημητριάδη να ενημερώσει το Συμβούλιο πάνω στο θέμα. Προηγουμένως ο κ. Δημητριάδης είχε ενημερώσει την Πολεοδομική και Εκτελεστική Επιτροπή.
Ο κ. Δημητριάδης ενημέρωσε το Συμβούλιο για την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου και απάντησε σε ερωτήσεις. Ο κ. Δημητριάδης τόνισε ανάμεσα σε άλλα ότι η αίτηση δεν πληρεί τις προϋποθέσεις για έγκριση και εισηγήθηκε τις πιο κάτω εναλλακτικές λύσεις:
α) Έκδοση της Άδειας Διαχωρισμού όπως αρχικά υποβλήθηκε η αίτηση.
β) Απόρριψη της αίτησης ενόψει του γεγονότος ότι οι αιτήτριες παρέλειψαν να απαντήσουν σε επιστολή του Δήμου ημερομηνίας 20.10.92.
γ) Να σταλεί στις αιτήτριες νέα υπενθυμητική επιστολή στην πιο πάνω επιστολή του Δήμου και αν παραλείψουν να απαντήσουν σε διάστημα 15 ημερών η αίτηση να εξεταστεί σύμφωνα με τα στοιχεία που θα υπάρχουν.
Ο Δήμαρχος πληροφόρησε το Συμβούλιο ότι οι πιο πάνω λύσεις μελετήθηκαν από την Πολεοδομική και Εκτελεστική Επιτροπή κατά τη σημερινή τους συνεδρίαση με απόφαση να εισηγηθούν την απόρριψη της αίτησης.
Αναφερόμενος στο θέμα ο κ. Ομήρου είπε ότι από το 1990 που άρχισε να συζητείται η αίτηση αυτή είχε εκφράσει τις απόψεις του τονίζοντας ότι η αίτηση έπρεπε και πρέπει να εξεταστεί με το καθεστώς που υπήρχε όταν αυτή υποβλήθηκε. Επειδή όμως το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως προγραμμάτιζε την επέκταση του δρόμου από την τοποθεσία Περβόλια μέχρι τη Λεωφόρο Τάφοι των Βασιλέων, ο Δήμος καθυστερούσε τη μελέτη της αίτησης ενάντια στα συμφέροντα των δημοτών. Γι' αυτό, εισηγήθηκε έκδοση της άδειας με το νομικό καθεστώς του 1990.
Απαντώντας ο κ. Δημητριάδης είπε ότι η καθυστέρηση οφείλεται στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως για τεχνικούς λόγους και όχι στο Δήμο Πάφου.
Ακολούθησε συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων και τελικά αποφασίσθηκε να τεθούν σε ψηφοφορία οι πιο κάτω προτάσεις:
α) Έγκριση της πρότασης της Πολεοδομικής Επιτροπής
για απόρριψη της αίτησης 10 ψήφοι υπέρ
β) Να σταλεί προς τις αιτήτριες νέα επιστολή με την
οποία να καλούνται να απαντήσουν σε τακτό χρονικό
διάστημα, στην τελευταία επιστολή προς αυτές
2 ψήφοι υπέρ
γ) Να εκδοθεί Άδεια Διαχωρισμού σύμφωνα με το καθεστώς που ίσχυε πριν την εφαρμογή του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου [η πρόταση αυτή αποσύρθηκε από τον κ. Ομήρου δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι θα απόσχει της ψηφοφορίας. Απέσχαν της ψηφοφορίας και οι κ. Κουλουντής, Ζαμπυρίνης και Λετυμπιώτης].
Προτού διεξαχθεί η ψηφοφορία οι υπηρεσιακοί και ο Νομικός Σύμβουλος αποχώρησαν από τη συνεδρίαση.
Σύμφωνα με την ψηφοφορία η αίτηση αποφασίσθηκε να απορριφθεί. Η απάντηση να ετοιμαστεί από το Νομικό Σύμβουλο.»
Μετά δύο περίπου μήνες, στις 24.5.1994, ο Δήμαρχος Πάφου απηύθυνε προς τις εφεσείουσες την ακόλουθη επιστολή:
«Κυρίες,
Αίτηση με αρ.φακ.562/90 για διαχωρισμό οικοπέδων
Αναφέρομαι στην αίτησή σας με τον πιο πάνω αριθμό φακέλου, ημερομηνίας 21.9.90 και σας πληροφορώ ότι το Δημοτικό Συμβούλιο στη συνεδρία του ημερομηνίας 22.3.94 αποφάσισε να την απορρίψει για τους πιο κάτω λόγους:
(α) Στα υποβληθέντα Σχέδια δεν προνοείται παραχώρηση γης για την δημιουργία ικανοποιητικού χώρου πρασίνου.
(β) Τα προτεινόμενα οικόπεδα δεν είναι αναλόγου εμβαδού σύμφωνα με τις πρόνοιες της Πολεοδομικής Ζώνης της περιοχής.
(γ) Δεν διασφαλίζεται η περαιτέρω βελτίωση και συνέχιση του οδικού δικτύου της περιοχής.
Οι πιο πάνω παραλείψεις είχαν επισημανθεί κατά την εξέταση της υπόθεσής σας και σας γνωστοποιήθηκαν με ασφαλισμένη επιστολή μου ημερομηνίας 20.10.1992 χωρίς να υπάρχει μέχρι σήμερα καμιά ανταπόκρισή σας ούτε για διόρθωση των Σχεδίων αλλά ούτε και απάντηση για αποδοχή ή μη της πρότασης του Δήμου για κάποιο σχέδιο διαχωρισμού που θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό, το οποίο και σας γνωστοποιήθηκε.»
Το περιεχόμενο της πιο πάνω επιστολής ήταν το αντικείμενο της υπ' αριθμό 698/1994 προσφυγής, η απορριπτική απόφαση στην οποία είναι το αντικείμενο της ενώπιόν μας έφεσης.
Μεταξύ των λόγων ακυρώσεως που προβλήθηκαν πρωτόδικα, λόγος που επαναλαμβάνεται κατ' έφεση, είναι ότι η επίδικη απόφαση του εφεσίβλητου Δήμου δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένη.
Έχουμε την άποψη ότι ο λόγος αυτός ευσταθεί. Στο πρακτικό της 22.3.1994 αναφέρεται ότι το Συμβούλιο είχε να επιλέξει μεταξύ τριών λύσεων. Η πρώτη ήταν να αποδεχθεί την αίτηση. Η δεύτερη να την απορρίψει. Η τρίτη να στείλει στις εφεσείουσες υπενθύμιση με την οποία να καλούνται να απαντήσουν στην επιστολή της 20.10.1992, σε περίπτωση δε παράλειψής τους να απαντήσουν μέσα σε τακτή προθεσμία το αίτημα να εξεταστεί με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία. Όπως προκύπτει από το ίδιο πρακτικό, στο τέλος της ημέρας, μετά την απόσυρση της πρότασης του κ. Ομήρου υπέρ της αποδοχής της αίτησης, η επιλογή της πρώτης λύσης παραμερίστηκε και δεν εξετάστηκε καθόλου από το Συμβούλιο. Το Συμβούλιο περιορίστηκε στην επιλογή μεταξύ της δεύτερης και τρίτης λύσης, καταλήγοντας στην υιοθέτηση, κατά πλειοψηφία, της δεύτερης, δηλαδή στην απόρριψη της αίτησης. Η γραμμή αυτή, που ακολούθησε το Συμβούλιο, δεν ήταν ορθή. Ανεξάρτητα από την απόσυρση της σχετικής πρότασης από τον κ. Ομήρου, το Συμβούλιο όφειλε να εξετάσει και το ενδεχόμενο επιλογής της πρώτης λύσης, δηλαδή της αποδοχής της αίτησης, και, σε περίπτωση μη θετικής κατάληξης, να αιτιολογήσει με επάρκεια την αρνητική του απόφαση. Ακολούθως, το Συμβούλιο όφειλε να εξετάσει τη δεύτερη και τρίτη επιλογή, και αφού αιτιολογήσει με επάρκεια τη μη επιλογή της μίας και την επιλογή της άλλης, να καταλήξει στην τελική του απόφαση. Αντί τούτου, το Συμβούλιο, αφού παραμέρισε εντελώς και χωρίς αιτιολογία την πρώτη επιλογή, περιορίστηκε στη δεύτερη και τρίτη επιλογή, και, τελικά, χωρίς να αιτιολογήσει ούτε την απόρριψη της τρίτης επιλογής, πρόκρινε, κατά πλειοψηφία, τη δεύτερη, υιοθετώντας, και πάλι χωρίς αιτιολογία, τη σχετική πρόταση της Πολεοδομικής Επιτροπής, πρόταση που τέθηκε ενώπιόν του από το Δήμαρχο χωρίς την αιτιολογία της.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιστολή του Δημάρχου προς τις εφεσείουσες, ημερομηνίας 24.5.1994, όντως περιέχει αιτιολογία της απορριπτικής απόφασης. Το γεγονός όμως τούτο δεν διασώζει το αναιτιολόγητο της απορριπτικής απόφασης όπως τούτο διαφαίνεται στο πρακτικό της 22.3.1994. Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο απόσπασμα από την υπόθεση Παπαδοπούλου & Άλλοι ν. ΟΓΑ (1994) 4 A.A.Δ. 132:
«Στην περίπτωση αυτή τα πρακτικά μιλούν από μόνα τους. Η απόφαση που κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια δεν μπορεί να θεωρηθεί μέρος των πρακτικών ούτε μπορεί να συμπληρώσει τα πρακτικά.»
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα υπέρ των εφεσειουσών πρωτόδικα και κατ' έφεση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Η έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.