ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Μεταξύ:

1. Βάσου Κωνσταντίνου,

2. WESTPARK LTD,

3. TERENCE SPIBY,

Αιτητών

και

Δήμου Πάφου,

______________

Μεταξύ:

1. WESTPARK LTD,

2. TERENCE SPIBY,

Αιτητών

και

Δήμου Πάφου,

Καθ΄ ου η αίτηση.

_________________

Μεταξύ:

1. WESTPARK LTD,

2. TERENCE SPIBY,

Αιτητών

και

Δήμου Πάφου,

Καθ΄ ου η αίτηση.

________________

Μεταξύ:

1. WESTPARK LTD,

2. TERENCE SPIBY,

Αιτητών

και

Δήμου Πάφου,

Καθ΄ ου η αίτηση.

__________________

Μεταξύ:

1. WESTPARK LTD,

2. TERENCE SPIBY,

Αιτητών

και

Δήμου Πάφου,

Καθ΄ ου η αίτηση.

__________________

Μεταξύ:

1. WESTPARK LTD,

2. TERENCE SPIBY,

Αιτητών

και

Δήμου Πάφου,

Καθ΄ ου η αίτηση.

_________________

Μεταξύ:

1. WESTPARK LTD,

2. TERENCE SPIBY,

Αιτητών

και

Δήμου Πάφου,

Καθ΄ ου η αίτηση.

_________________

Μεταξύ:

1. WESTPARK LTD,

2. TERENCE SPIBY,

Αιτητών

και

Δήμου Πάφου,

Καθ΄ ου η αίτηση.

_________________

Μεταξύ:

1. WESTPARK LTD,

2. TERENCE SPIBY,

Αιτητών

και

Δήμου Πάφου,

Καθ΄ ου η αίτηση.

_________________

Για τους αιτητές στην 85/91: Ν. Παπαευσταθίου.

Για τους αιτητές στις 182/91, 184/91, 185/91, 186/91, 187/91, 188/91,

199/91 και 200/91: Γ. Τριανταφυλλίδης.

Για τον καθ΄ ου η αίτηση: Αλ. Ταλιαδώρος για Κ. Χρυσοστομίδη.

_________________

__________________

Οι αιτήσεις για άδεια οικοδομής σ΄ όλες τις πιο πάνω προσφυγές εξετάστηκαν σε πρώτο στάδιο από την Εκτελεστική Επιτροπή του Δήμου. Διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για ανέγερση οικοδομών σε υπό διαχωρισμό οικόπεδα και έπρεπε να απορριφθούν. Μεταφέρουμε το σχετικό μέρος των πρακτικών:

Το Δημοτικό Συμβούλιο εξέτασε το θέμα κατά τη συνεδρίαση του ημερ. 27.11.90. Αφού - όπως αναφέρεται στο σχετικό πρακτικό - "μελέτησε την απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής ημερ. 23.11.90, και αφού έλαβε υπόψη ότι το τεμάχιο στο οποίο πρόκειται ν΄ αναγερθούν τα υποστατικά τελεί υπό διαχωρισμό και το γεγονός ότι δεν υποβλήθηκαν τίτλοι ιδιοκτησίας, αποφάσισε να απορρίψει όλες τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν".

Η πιο πάνω απόφαση κοινοποιήθηκε στους αιτήτες με επιστολή του Δημοτικού Μηχανικού, ταυτόσημου περιεχομένου, ημερ. 5.12.90. Στην επιστολή αναφερόταν ότι το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης για άδεια οικοδομής επειδή,

(α) Το τεμάχιο αρ. ...... τελεί ακόμα υπό διαχωρισμό και δεν διαθέτει τις

απαραίτητες υπηρεσίες (νερό, ρεύμα, τηλέφωνο).

(β) Δεν είχαν υποβληθεί τίτλοι ιδιοκτησίας του οικοπέδου.

Με τις παρούσες προσφυγές επιδιώκεται η ακύρωση της πιο πάνω απόφασης.

Με τις ενστάσεις τους, σ΄ όλες τις προσφυγές, οι καθ΄ ων η αίτηση έχουν εγείρει την πιο κάτω προδικαστική ένσταση:

Με τις γραπτές αγορεύσεις τους τα μέρη έχουν επιχειρηματολογήσει υπέρ των αντίστοιχων θέσεων τους που σχετίζονται τόσο με την ουσία της προσφυγής όσο και με την προδικαστική ένσταση. Στο στάδιο των τελικών - προφορικών - διευκρινίσεων ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση ανεφέρθει και πάλι στο πιο πάνω θέμα του εννόμου συμφέροντος.

Πρέπει να τονίσουμε ότι το θέμα της ύπαρξης ή μη εννόμου συμφέροντος αποτελεί ζήτημα δημοσίου συμφέροντος και ως εκ τούτου μπορεί να εγερθεί ακόμη και αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας.

Το πραγματικό βάθρο το οποίο σχετίζεται με την πιο πάνω προδικαστική ένσταση έχει ως εξής:

Νομικό στήριγμα της προδικαστικής ένστασης ήταν τα άρθρα 3(1), (2) (α), 4(1) και 10(2) του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 96 και οι Καν. 5(1) (α) (γ) (ι) (ιι) (ιιι), 6 και 15Β(ι) των περί Οδών και Οικοδομών Κανονισμών ("οι Κανονισμοί").

Ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση έκαμε ειδική αναφορά στον Καν. 5(1) (α) και (γ) των Κανονισμών ο οποίος προσδιορίζει τα έγγραφα τα οποία θα πρέπει να συνοδεύουν την αίτηση για έκδοση άδειας οικοδομής.

΄Εκαμε, επίσης, αναφορά στον Καν. 6 ο οποίος ρυθμίζει την ποσοστιαία αναλογία μεταξύ εμβαδού του οικοπέδου και του όγκου της προτεινόμενης οικοδομής. Κάμνει, επίσης, ρυθμίσεις για την απόσταση της κυρίως οικοδομής από τα όρια του οικοπέδου.

Σε σχέση με τον Καν. 6 ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση υποστήριξε ότι για να είναι σε θέση ο Δήμος να διαπιστώσει κατά πόσο πληρούνται ή όχι οι προϋποθέσεις που θέτει ο Κανονισμός αυτός θα πρέπει να έχει ενώπιον του τα πιστοποιητικά εγγραφής των οικοπέδων. Στα πιστοποιητικά αναγράφεται, ανάμεσα σ΄ άλλα, το εμβαδό των οικοπέδων. ΄Ετσι καθίσταται δυνατό να εξεταστεί κατά πόσο ο συντελεστής δόμησης, το ποσοστό κάλυψης και το ύψος των προτεινόμενων οικοδομών, είναι σύμφωνα με τους ισχύοντες Νόμους και Κανονισμούς. Τέλος ο ευπαίδευτος συνήγορος εισηγήθηκε πως η παράλειψη των αιτητών να υποβάλουν "τα προβλεπόμενα από το Νόμο έγγραφα μαζί με τις αιτήσεις για την έκδοση αδειών οικοδομής (ή έστω να τα υποβάλουν αργότερα) είχε σαν αποτέλεσμα τη μη απόκτηση από τους αιτητές, σύμφωνα με το άρθρο 146.2 του Συντάγματος, εννόμου συμφέροντος το οποίο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να νομιμοποιούνται οι αιτητές στην καταχώριση των προσφυγών". Στην προκειμένη περίπτωση - κατέληξε - εφαρμόζεται, κατ΄ αναλογία, η Νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου που αναφέρεται στην έλλειψη εννόμου συμφέροντος δημόσιου υπαλλήλου να προσβάλει την προαγωγή συναδέλφου του, σε περίπτωση που ο προσφεύγων δεν έχει τα προβλεπόμενα από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντα για προαγωγή στην επίδικη θέση.

Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των αιτητών αντέταξαν ότι δεν ευσταθούν οι πιο πάνω θέσεις των καθ΄ ων η αίτηση. Με αφορμή το γεγονός ότι μαζί με την αίτηση τους υπέβαλαν και το σχετικό τίτλο ιδιοκτησίας των τεμαχίων 289, 290, 291 και 292 επί των οποίων θα ανεγείρονταν οι οικοδομές εισηγήθηκαν ότι συμμορφώθηκαν πλήρως με τις πρόνοιες του Καν. 5(1) (α). Ο Καν. 5(1) (α) - συνεχίζει η εισήγηση - είναι σαφής. Δεν θέτει σαν απαραίτητη προϋπόθεση να προσκομισθεί το πιστοποιητικό εγγραφής του νέου οικοπέδου αλλά είναι αρκετό να παρουσιάζεται το πιστοποιητικό εγγραφής της γης το οποίο περιλαμβάνει το οικόπεδο επί του οποίου θα ανεγερθεί η οικοδομή. Με άλλα λόγια - κατέληξε - με την παρουσίαση των πιστοποιητικών εγγραφής των τεμαχίων 289, 290, 291 και 292, τα οποία περιλαμβάνουν τα οικόπεδα επί των οποίων οι αιτητές θα ανέγειραν τις οικοδομές για τις οποίες υποβλήθηκαν οι σχετικές αιτήσεις για άδεια οικοδομής στο Δήμο Πάφου, οι προϋποθέσεις του Καν. 5(1) (α) ικανοποιήθηκαν πλήρως.

Προκύπτουν για εξέταση τα πιο κάτω ζητήματα:

(α) Κατά πόσο οι απαιτήσεις του Καν. 5 (1) (α) ικανοποιούνται όταν η αίτηση

για άδεια οικοδομής συνοδεύεται από πιστοποιητικό εγγραφής του

τεμαχίου το οποίο περιλαμβάνει τα οικόπεδα επί των οποίων θα ανεγερθεί

η οικοδομή ή κατά πόσο είναι απαραίτητο να συνοδεύεται από πιστοποιη-

τικό εγγραφής του συγκεκριμένου οικοπέδου.

(β) Κατά πόσο η συμμόρφωση με τους πιο πάνω κανονισμούς αποτελεί

απαραίτητη προϋπόθεση για την εξέταση μιας αίτησης για άδεια

οικοδομής.

(α) Πιστοποιητικό εγγραφής του συγκεκριμένου οικοπέδου το οποίο απαραι-

τήτως αναφέρει την έκταση του, και

(β) Το τοπογραφικό σχέδιο το οποίο δεικνύει τα όρια του.

Κρίνουμε, επομένως, ότι η συμμόρφωση με τους πιο πάνω Κανονισμούς αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εξέταση μιας αίτησης για άδεια οικοδομής από την αρμόδια αρχή.

Αποτελεί κοινό έδαφος ότι η αίτηση για άδεια οικοδομής, στην κάθε μια από τις προσφυγές, δεν συνοδευόταν από πιστοποιητικό εγγραφής του οικοπέδου επί του οποίου θα ανεγειρόταν η προτεινόμενη οικοδομή και τοπογραφικό σχέδιο το οποίο δεικνύει τα όρια του οικοπέδου. Η σχετική παράλειψη αποτελεί παράβαση του Καν. 5(1) (α) και (γ).

Το επόμενο ζήτημα που προκύπτει για εξέταση είναι κατά πόσο η διαπιστωθείσα μη συμμόρφωση με τους πιο πάνω Κανονισμούς είναι ικανή να στερήσει τους αιτητές του εννόμου συμφέροντος που απαιτείται από το άρθρο 146.2 του Συντάγματος για την άσκηση προσφυγής.

΄Εχει νομολογηθεί ότι η στοιχειοθέτηση του συμφέροντος, το οποίο νομιμοποιεί τον αιτητή να προσφύγει στο δικαστήριο, βαρύνει τον προσφεύγοντα, όπως εξυπακούει το ΄Αρθρο 146.2 και αναγνωρίζει η νομολογία (βλ. μεταξύ άλλων, Rallis Makrides v. Republic (Minister of Finance) (1967) 3 C. L.R. 147, Δήμος ΄Εγκωμης ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1988/30.9.97). Το συμφέρον το οποίο απαιτείται από το άρθρο 146.2 του Συντάγματος για τη νομιμοποίηση προσώπου να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να έχει νομικό έρεισμα, δηλαδή πρέπει να εκπορεύεται από τα νομικά δικαιώματα του προσφεύγοντος (Βλ. K. and M. (Transport) Ltd κ.α. ν. Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών (1995) 3 Α.Α.Δ. 225 (απόφαση Πική, Π.) και Γεωργίου κ.α. ν. Παναγή κ.α., Α.Ε. 2166/28.2.97).

Ο Π.Δ. Δαγτόγλου στο σύγγραμμα του "Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο", 2α έκδοση, 1994, θέτει το θέμα ως εξής στις παραγ. 537 και 538:

΄Οπως υποδεικνύεται πιο πάνω, το συμφέρον που απαιτείται πρέπει να έχει νομικό έρεισμα. Με άλλα λόγια πρέπει να πηγάζει από το Νόμο. Στις κρινόμενες περιπτώσεις ο Νόμος θέτει ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτές είναι εκείνες που προδιαγράφονται από τους Καν. 5(1) (α) και (γ) και 6. Μόνο με την τήρηση τους μπορεί να προσλάβει νομικό έρεισμα το συμφέρον των αιτητών και να καταστεί έννομο εντός της έννοιας του άρθρου 146.2 του Συντάγματος. Ενόψει της μη τήρησης των προϋποθέσεων εκείνων από τους αιτητές το συμφέρον τους στερείται νομικού ερείσματος. Το συμφέρον που επικαλούνται δεν αναγνωρίζεται από το δίκαιο αλλά αντίκειται στο δίκαιο. Δεν πηγάζει από το Νόμο και δεν μπορεί να τύχει έννομης προστασίας. Δεν είναι, επομένως, έννομο όπως ορίζεται από το άρθρο 146.2 του Συντάγματος.

΄Οπως εύστοχα επισημαίνεται από το Δαγτόγλου, πιο πάνω, "έννομο συμφέρον είναι πάντοτε το δικαίωμα που παρέχει ο Νόμος". Στην κρινόμενη περίπτωση ο Νόμος δεν παρέχει και δεν αναγνωρίζει στους αιτητές το δικαίωμα εξέτασης των αιτήσεων τους για άδεια οικοδομής χωρίς τη συνδρομή των προϋποθέσεων που θέτουν οι πιο πάνω Κανονισμοί.

Ορθά ο ευπαίδευτος συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση έχει εισηγηθεί πως η παρούσα περίπτωση μπορεί να παραλληλισθεί με τις περιπτώσεις υποψηφίων που δεν κατέχουν τα προσόντα που προβλέπονται από το σχέδιο υπηρεσίας για διορισμό ή προαγωγή σε μια θέση. Σύμφωνα με την επί του προκειμένου θέση της νομολογίας το διορίζον όργανο νόμιμα μπορεί να αποκλείσει την υποψηφιότητα υπαλλήλου ο οποίος δεν κατέχει τα σχετικά προσόντα. Σε τέτοια περίπτωση η έλλειψη των προσόντων αποστερεί τον υποψήφιο του έννομου συμφέροντος να αμφισβητήσει την εγκυρότητα του διορισμού ή της προαγωγής. Ομοίως και στην παρούσα περίπτωση η μη τήρηση των προϋποθέσεων που προδιαγράφονται από τους Κανονισμούς καθιστά έγκυρη την μη εξέταση και απόρριψη της αίτησης για χορήγηση άδειας οικοδομής. Ταυτόχρονα οδηγεί και στην έλλειψη εννόμου συμφέροντος εντός της έννοιας του άρθρου 146.2 του Συντάγματος.

Π.

Δ.

Δ.

Δ.

Δ.

Δ.

Δ.

/ΕΑΠ.