|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 3 ΑΑΔ 510
28 Νοεμβρίου, 1997
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ,
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
1. WESTPARK LTD.,
2. TERENCE SPIBY,
Eφεσείοντες-Αιτητές,
ν.
ΔΗΜΟΥ ΠΑΦΟΥ,
Eφεσιβλήτου-Kαθ' ου η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Aρ. 1703)
Δικαίωμα ύδρευσης — Κατά πόσο η έκδοση άδειας διαχωρισμού οικοπέδων, δυνάμει του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου Κεφ. 96, δίδει δικαίωμα για τη χορήγηση από το Δήμο πόσιμου νερού, χωρίς αναφορά προς τους εκάστοτε ισχύοντες κανονισμούς αναφορικά με την απόκτηση και άσκηση τέτοιου δικαιώματος — Δημοτικός Κανονισμός 237Α των Δημοτικών Κανονισμών Πάφου (Κ.Δ.Π. 285/88 και 140/89) — Καθιέρωση καταβολής δικαιωμάτων προμήθειας οικιακού νερού — Ορθά εφαρμόστηκε στην περίπτωση του αιτήματος των εφεσειόντων.
Έννομο συμφέρον — Κατά πόσο πρόσωπο, το οποίο επεδίωξε την έκδοση διοικητικής απόφασης, έχει το απαιτούμενο έννομο συμφέρον να την προσβάλει με διοικητική προσφυγή — Κατά πόσο η αποδοχή με επιφύλαξη της απόφασης διαφοροποιεί την κατάσταση.
Eκτελεστή διοικητική πράξη — Νομιμότητα διοικητικής πράξης — Εξετάζεται με βάση το ισχύον, κατά το χρόνο έκδοσής της, νομικό και πραγματικό καθεστώς.
Ο Δήμος Πάφου εξέδωσε στις 14.11.1986, την υπ' αρ. 9345 άδεια διαχωρισμού γης των εφεσειόντων σε δύο οικόπεδα. Ενωρίτερα, στις 22.10.1986, είχε εκδοθεί από το Δήμο Πάφου η υπ' αρ. 9291 άδεια για την ανέγερση επί της ίδιας γης, στο μέρος που θα κάλυπτε το ένα από τα δύο προοριζόμενα οικόπεδα, εμπορικού κέντρου.
Στις 21.12.1987, οι εφεσείοντες αποτάθηκαν στο Δήμο Πάφου, Τμήμα Υδατοπρομήθειας, για την υδατοπρομήθεια σε σχέση και με τις δύο αναφερθείσες άδειες, "για κοστολόγηση του έργου όσον αφορά την παροχή νερού μέχρι τους μετρητές".
Στη συνέχεια οι εφεσείοντες απέστειλαν άλλες τέσσερις επιστολές (ημερ. 13.9.1988, 10.7.1989, 9.9.1989 και 16.10.1989), ζητώντας επίσπευση του αιτήματός τους.
Με επιστολή του ημερ. 21.2.1990, ο Δήμος πληροφορούσε τους εφεσείοντες ότι αναφορικά με την άδεια διαχωρισμού υπ' αρ. 9345, θα πρέπει να καταβληθεί το ποσό των ΛΚ67.236,00 ως δικαίωμα προμήθειας οικιακού νερού, δυνάμει των Δημοτικών Κανονισμών 237Α και 238Α.
Οι εφεσείοντες, κατέβαλαν το πιο πάνω ποσό, υπό διαμαρτυρία και επεφύλαξαν τα δικαιώματά τους να προσφύγουν στο Ανώτατο Δικαστήριο για ακύρωση της σχετικής απόφασης.
Κατά τη διάρκεια της εκκρεμότητας, προστέθηκε ο Καν. 237Α, στους ήδη ισχύοντας Κανονισμούς, δηλαδή, τους Καν. 238 και 238Α, ο οποίος, για πρώτη φορά, καθιέρωνε την υποχρέωση για πληρωμή δικαιωμάτων για την προμήθεια οικιακού νερού από την υδατοπρομήθεια του Δήμου, για τους καθορισμένους, στον εν λόγω κανονισμό, σκοπούς, πριν ή μετά την έκδοση της άδειας διαχωρισμού ή της άδειας οικοδομής και ταυτόχρονα με την υποβολή της αίτησης για χορήγηση δικαιώματος προμήθειας οικιακού νερού.
Οι εφεσείοντες ισχυρίστηκαν ότι με την άδεια διαίρεσης υπ' αρ. 9345, τους παραχωρήθηκε δικαίωμα υδροδότησης και ότι το μόνο που απέμεινε να γίνει ήταν η κοστολόγηση με βάση τον Καν. 238, την οποίαν ζήτησαν με την επιστολή τους ημερ. 21.12.1987 και τις άλλες που ακολούθησαν. Επικαλέσθηκαν δε προς τούτο το Άρθρο 9(3)(β) του Κεφ. 96. Ισχυρίστηκαν επίσης ότι το εν λόγω δικαίωμα δεν μπορούσε να υπαχθεί στις πρόνοιες του Καν. 237Α, ο οποίος δεν ίσχυε όταν το απέκτησαν.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι οι εφεσείοντες δεν είχαν αποκτήσει, με την άδεια διαίρεσης, δικαίωμα ύδρευσης από το Τμήμα Υδατοπρομήθειας του Δήμου, αφού ένας από τους όρους που επιβάλλονται, δυνάμει του Κεφ. 96 σε τέτοια άδεια, μπορεί να είναι η επαρκής παροχή κατάλληλου ύδατος, χωρίς συγκεκριμενοποίηση της πηγής τέτοιας παροχής.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου έκρινε ορθή την κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου, αλλά εσφαλμένο το λόγο της απόφασής του. Αποφασίστηκε ότι:
1. Ο όρος στην άδεια διαίρεσης ενώ ελάμβανε υπόψη τη δυνατότητα ύδρευσης από την Υδατοπρομήθεια του Δήμου και την προκαθόριζε ως την πηγή, δε συνιστούσε παραχώρηση δικαιώματος χωρίς αναφορά προς τις πρόνοιες των εκάστοτε κανονισμών, αναφορικά με την απόκτηση και άσκηση τέτοιου δικαιώματος. Ο όρος πάντως ικανοποιούσε την πρόνοια στο Άρθρο 9(3)(β) του Κεφ. 96, εφόσον καταδείκνυε ότι κατέστη εφικτή η ύδρευση.
2. Η εξέταση του θέματος ορθά αντιμετωπίστηκε με αναφορά προς τον Καν. 237Α, ο οποίος είχε τροποποιηθεί στις 23.6.1989 με την Κ.Δ.Π. 140/89, δεδομένου ότι η κρίσιμη ημερομηνία ήταν η 9.9.1989, μεταγενέστερη της τροποποίησης του εν λόγω κανονισμού. Ως εκ τούτου, το κατά πόσο ο εν λόγω κανονισμός είχε ή δεν είχε αναδρομική ισχύ, είναι άνευ σημασίας.
Η έφεση απορρίπτεται επιπρόσθετα και λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος όπως επεξηγείται στη ξεχωριστή απόφαση του Προέδρου του Aνωτάτου Δικαστηρίου, που έπεται.
Υπό Πική, Π:
1. Είναι αρχή του διοικητικού δικαίου, ότι πολίτης στερείται εννόμου συμφέροντος να προσβάλει απόφαση την έκδοση της οποίας αξίωσε με αίτημά του προς τη Διοίκηση. Από τέτοια απόφαση, δεν μπορεί να προκύψει δυσμενής επηρεασμός, ώστε να νομιμοποιείται εκείνος ο οποίος ζητεί την έκδοση της απόφασης να την προσβάλει.
2. Η επιφύλαξη, την οποία διατύπωσαν οι εφεσείοντες, δε διαφοροποιεί την κατάσταση, δοθέντος ότι κανένα δικαίωμα δεν απόκτησαν για τη χορήγηση από το Δήμο πόσιμου νερού ως αποτέλεσμα της άδειας διαχωρισμού ή οποιασδήποτε μεταγενέστερης πράξης των εφεσιβλήτων. Ως εκ τούτου η επιφύλαξη δε διέσωσε οποιοδήποτε υφιστάμενο δικαίωμα, ούτε είχε οποιεσδήποτε επιπτώσεις στην άσκηση της εξουσίας του Δήμου. Η διαπίστωση αυτή καθιστά άκυρη την προσφυγή λόγω έλλειψης του νενομισμένου συμφέροντος εκ μέρους των εφεσειόντων να προσβάλουν την επίδικη διοικητική απόφαση.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Sarkis ν. Imprοvement Board of Paralimni (1986) 3(C) C.L.R. 2457,
Alexandrou and Others ν. Republic (1986) 3(C) C.L.R. 2554.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου Kύπρου (Παπαδόπουλος, Δ.) που δόθηκε στις 16 Δεκεμβρίου, 1992 (Προσφυγή Aρ. 292/90) με την οποία επικυρώθηκε η απόφαση του εφεσιβλήτου να επιβάλει όρο για την ύδρευση των οικοπέδων των εφεσιβλήτων, εφόσον δεν τους είχε παραχωρηθεί δικαίωμα ύδρευσης από το Tμήμα Yδατοπρομήθειας του Δήμου Πάφου με την άδεια διαχωρισμού της γης τους σε δύο οικόπεδα.
Γ. Tριανταφυλλίδης, για τους Eφεσείοντες.
Α. Ταλιαδώρος για K. Xρυσοστομίδη, για τον Eφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Η έφεση πρέπει να απορριφθεί για τους λόγους που εκτίθενται στην απόφαση του Νικολάου, Δ. και τη δική μου η οποία ακολουθεί.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Ανατρέχουμε στο ιστορικό της υπόθεσης ως αναγκαίας, κατά την άποψή μας, προϋπόθεσης για την κατανόηση της έλευσης της προσβληθείσας διοικητικής απόφασης η οποία επικυρώθηκε πρωτόδικα.
Στις 14 Νοεμβρίου, 1986, κατόπιν αίτησης του πρώην 2ου εφεσείοντος, ο Δήμος Πάφου εξέδωσε, ως αρμόδια αρχή, την υπ΄ αρ. 9345 άδεια διαχωρισμού γης σε δύο οικόπεδα. Ας σημειωθεί ότι αργότερα, ως αποτέλεσμα μεταβίβασης στους 1ους εφεσείοντες, (στα επόμενα οι εφεσείοντες), ο 2ος εφεσείων έπαυσε να έλκει συμφέρον και η προσφυγή του απορρίφθηκε ως απαράδεκτη. Με την επισήμανση αυτού του γεγονότος η έφεση του εγκαταλείφθηκε. Ένας από τους όρους που τέθηκαν με την άδεια διαίρεσης αφορούσε την ύδρευση. Τον παραθέτουμε αυτούσιο γιατί αποτελεί τον ένα από δύο βασικούς άξονες της θέσης των εφεσειόντων:
"Σωλήνες Νερού
Θα γίνει τοποθέτηση σωλήνων νερού όπως αναφέρεται πιο κάτω:
(α) Τοποθέτηση κεντρικών σωλήνων νερού, όπως φαίνεται στο χωροταξικό σχέδιο και σύμφωνα με τις υποδείξεις του Τμήματος Υδατοπρομηθείας.
(β) Σε κάθε οικόπεδο θα γίνει παροχή νερού από τον κεντρικό σωλήνα νερού με την τοποθέτηση σωλήνος Φ2΄΄, από τον κεντρικό σωλήνα νερού μέχρι κάθε οικόπεδο.
(γ) Η εργασία αυτή θα γίνει από το Τεχνικό Τμήμα της Δημοτικής Υδατοπρομήθειας πριν την τοποθέτηση του θεμέλιου του δρόμου, δαπάναις του ιδιοκτήτου."
Επισημαίνουμε για ευχερέστερη κατανόηση των εξελίξεων ότι ενωρίτερα, ήτοι, στις 22 Οκτωβρίου, 1986 είχε εκδοθεί από το Δήμο Πάφου η υπ' αρ. 9291 άδεια για την ανέγερση, επί της ίδιας γης, στο μέρος που θα κάλυπτε το ένα από τα δύο προοριζόμενα οικόπεδα, εμπορικού κέντρου διαρθρωμένου σε αριθμό τμημάτων. Εκεί είχε τεθεί για την ύδρευση ο εξής όρος:
"(16) Στις κουζίνες των διαμερισμάτων και στα καταστήματα, να εγκατασταθεί σωλήνα πόσιμου νερού από τον κεντρικό αγωγό υδατοπρομήθειας της πόλεως καθώς επίσης και από τα ντεπόζιτα της οικοδομής."
Οι μηχανικοί των εφεσειόντων αποτάθηκαν με επιστολή τους, ημερ. 21 Δεκεμβρίου, 1987, προς το Δήμο Πάφου, Τμήμα Υδατοπρομήθειας - ο Δήμος Πάφου αποτελούσε την αρμόδια αρχή δυνάμει του άρθρου 84(β) του περί Δήμων Νόμου (Ν. 111/85) για την Yδατοπρομήθεια - σε σχέση και με τις δύο αναφερθείσες άδειες "για κοστολόγηση του έργου όσον αφορά την παροχή νερού μέχρι τους μετρητές". Το αίτημα συνοδευόταν από παράκληση για επίσπευση επειδή το έργο βρισκόταν σε "προχωρημένο στάδιο εκτέλεσης". Πέρασε καιρός χωρίς ανταπόκριση. Οι εφεσείοντες, με επιστολή ημερ. 13 Σεπτεμβρίου, 1988, προέβησαν σε υπενθύμιση. Ανέφεραν τα εξής:
"Αναφερόμαστε στην επιστολή των Συμβούλων Μηχανολόγων μας 769/2/87/1379 ημερομηνίας 21 Δεκεμβρίου, 1987 για το πιο πάνω θέμα και παρατηρούμε ότι δεν μας έχετε στείλει την κοστολόγηση του έργου όσον αφορά την παροχή νερού μέχρι τους μετρητές.
Παρακαλούμε εάν είναι δυνατό να επισπεύσετε την πιο πάνω μελέτη για αποφυγή προβλημάτων κατά την παράδοση του έργου το οποίο έχει σχεδόν τελειώσει.
Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία που τυχόν θα χρειαστείτε."
Και πάλι δε φαίνεται να υπήρξε ανταπόκριση. Οι εφεσείοντες επανήλθαν με επιστολή ημερ. 10 Ιουλίου, 1989 στην οποία γινόταν αναφορά στην άδεια διαχωρισμού υπ' αρ. αριθμό 9291 αλλά, καθώς σημείωσε το Αρχείο Τεχνικού Τμήματος του Δήμου στις 11 Μαΐου, 1990, επρόκειτο για την υπ' αρ. 9345, που εδώ ενδιαφέρει. Παραθέτουμε το κείμενο της επιστολής:
"Αναφορικά με την πιο πάνω άδεια υποβάλαμε στο τμήμα σας δύο αντίγραφα του σχεδίου 769/84 P-001 α/R1 σχετικά με την υδατοπρομήθεια του έργου. Επειδή το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη παρακαλούμε όπως έχουμε την έγκριση του πιο πάνω σχεδίου μαζί με τα δικαιώματα που πρέπει να πληρωθούν το συντομώτερο δυνατό. Διά τυχόν αλλαγές μπορείτε να ενημερώσετε εμάς ή τον πελάτη μας για αποφυγή οποιασδήποτε καθυστέρησης."
Ακολούθησε στις 9 Σεπτεμβρίου, 1989 η εξής επιστολή των εφεσειόντων:
"Αναφερόμαστε σε προηγούμενες αιτήσεις για υδροδότηση του διαχωρισμού 9345/14.11.86 όπως και στην αίτηση σχετικά με την άδεια οικοδομής 9291/22.10.86 που υπεβλήθη την 30.9.88 και παρακαλούμεν όπως επισπεύσετε την κοστολόγηση και κατασκευή της υδροδότησης καθ' ότι όπως είχε αναφερθεί και στην επιστολή των συμβούλων της GEMAC με ημερομηνία 10.7.1989, το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη.
Για αποφυγή οποιασδήποτε περαιτέρω καθυστέρησης εσωκλείουμε και μια από τες καινούργιες σας φόρμες πλήρως συμπληρωμένη. Η υποβολή γίνεται άνευ βλάβης και με πλήρη επιφύλαξη αναφορικά με το ύψος των απαιτουμένων δικαιωμάτων.
Προσβλέπουμε σε απάντησή σας το συντομότερον."
Το συμπληρωμένο έντυπο που στάληκε με την επιστολή είχε ως εξής:
"Δ Η Μ Ο Σ Π Α Φ Ο Υ
ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΔΙΑΣΩΛΗΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ
Ή ΣΕ ΓΗ ΓΙΑ ΣΚΟΠΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Τμήμα Υδατοπρομήθειας
Δήμου Πάφου,
Παρακαλώ όπως προβείτε στη διασωλήνωση των οικοπέδων μου τα οποία διαχωρίζονται σύμφωνα με την Άδεια διαχωρισμού Αρ. 9345 ημερομηνίας 14.11.1986 Αρ. Τεμαχίου 4 (καινούργιο Νο. 230) Φ/Σχέδιο LI 18 & 19 Τοποθεσία Λεωφόρος Ποσειδώνος - ΛΙΜΝΑΡΙΑ ίδε επιστολή WPK 10.3C/678 ημερ. 9.9.89.
Υπογραφή αιτητή
Όνομα Για WESTPARK LIMITED
Διεύθυνση ΧΕΙΛΩΝΟΣ 1 Τ.Κ. 1425
ΛΕΥΚΩΣΙΑ 02-459923
Πάφος 9.9.1989"
Έπειτα, στις 16 Οκτωβρίου, 1989, στάληκε η ακόλουθη υπενθύμιση:
"ΘΕΜΑ: Παροχή νερού για την υποδιαίρεση 9345/14.11.86
Εν συνεχεία της επιστολής μας WPK 10.3C/678, ημερομηνίας 9/9/1989, σχετικά με το πιο πάνω θέμα, παρακαλούμε όπως επισπεύσετε την υδροδότηση έτσι ώστε να μην υπάρξει περαιτέρω καθυστέρηση της εργασίας.
Εάν η κοστολόγηση και εκτέλεση αυτή δεν μπορεί να γίνει σύντομα παρακαλούμε όπως μας επιτρέψετε να αναλάβουμε την κατασκευή του συστήματος με δικό μας εργολάβο υπό την επίβλεψή σας και με τις προδιαγραφές σας, ούτως ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω καθυστέρηση και ταλαιπωρία στο κοινό. Νοείται βεβαίως ότι τα έξοδα για την επίβλεψη θα είναι εις βάρος μας.
Παρακαλώ σημειώστε ότι η πρότασή μας γίνεται έτσι ώστε οι κατασκευαστικές εργασίες προχωρήσουν μέχρι να αποφασισθεί το σωστό ύψος των δικαιωμάτων υδροδότησης."
Ο Δήμος απάντησε με επιστολή ημερ. 21 Φεβρουαρίου 1990 ως εξής:
"Αίτηση για υδροδότηση οικοπέδων
αρ. Άδειας Διαχωρισμού 9345 ημερομηνίας 14.11.86
Αναφέρομαι στην αίτησή σας με ημερομηνία 9.9.1989 για υδροδότηση των οικοπέδων σας στο τεμάχιο 4 (καινούργιο 230) και σας πληροφορώ ότι για να προχωρήσει η πιο πάνω αίτησή σας, θα πρέπει να καταβάλετε στο Δημοτικό Ταμείο το ποσό των £67,236.00 ως δικαίωμα προμήθειας οικιακού νερού, όπως προνοούν οι Δημοτικοί Κανονισμοί 237Α και 238Α.
Μετά την πληρωμή του πιο πάνω ποσού και αφού γίνουν οι επιτόπιες μετρήσεις απο Τεχνικούς μας θα σας πληροφορήσουμε για το ποσό που θα πληρώσετε για την εγκατάσταση των σωλήνων."
Η απόφαση αναφορικά με την πληρωμή δικαιωμάτων είχε ληφθεί στις 2 Φεβρουαρίου, 1990. Το σχετικό πρακτικό είχε ως εξής:
"Τεχνικό Επιθεωρητή
Υδατοπρομήθειας,
Σας πληροφορώ ότι η πιο πάνω αίτηση εγκρίνεται.
1) Ο αιτητής εξασφάλισε άδεια διαχωρισμού με Αρ. 9345 ημερ. 14/11/86 για διαχωρισμό 2 τεράστιων οικοπέδων.
2) Ο αιτητής θα πρέπει να καταβάλει δικαιώματα προμήθειας οικιακού νερού ύψους £67,236.00 σύμφωνα με τους Δημοτικούς Κανονισμούς αρ. 237Α και 238Α σύμφωνα με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
3) .....................................................................................................
Πάφος 2/2/90
Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
2/2/90."
Η εικόνα συμπληρώθηκε με την επιστολή των εφεσειόντων ημερ. 14 Μαρτίου, 1990 την οποία συνόδευε σχετική τραπεζική επιταγή. Η πληρωμή γινόταν υπό διαμαρτυρία και με επιφύλαξη:
"Άδεια Διαχωρισμού 9345/14.11/86
Αρ. Φακ. 454/84 - Λιμνάρια
Δικαιώματα για παροχή νερού
Αναφορικά με την επιστολή σας Δ.Π. 36/79/7 ημερομηνίας 21.02.1990 για το πιο πάνω θέμα, εσωκλείουμε επιταγή για το ποσό των £67,236.00 (Barclays Bank αριθμός 204560).
Παρακαλούμε σημειώστε ότι προβαίνουμε στην καταβολή του πιο πάνω ποσού υπό διαμαρτυρία και με πλήρη επιφύλαξη των δικαιωμάτων μας να προσφύγουμε στο Ανώτατο Δικαστήριο για ακύρωση της σχετικής σας απόφασης καθ' ότι αμφισβητούμε, μεταξύ άλλων, το ύψος των δικαιωμάτων τα οποία απαιτείτε."
Κατά τη διάρκεια της εκκρεμότητας του θέματος επήλθε μεταβολή στους Κανονισμούς με την προσθήκη του Κανονισμού 237Α. Η σημασία του οποίου έγκειται στο ότι προβλεπόταν, για πρώτη φορά, η πληρωμή "δικαιωμάτων" για την προμήθεια οικιακού νερού και μάλιστα σε πολύ ουσιαστικά επίπεδα. Η ουσία της διαφοράς, ως προς τα επακολουθήσαντα, αφορά το κατά πόσο επενεργούσε ή όχι αυτός ο Κανονισμός στην υπό εξέταση περίπτωση. Μέχρι τότε ίσχυαν μόνο οι εξής Κανονισμοί, ήτοι, οι 238 και 238Α. Ο πρώτος, που αφορά στην εγκατάσταση και συντήρηση σωλήνων παροχετεύσεως ύδατος, προβλέπει ότι την εργασία τη διεξάγει ο Δήμος με δαπάνη του καταναλωτή εκτός αν ο Δήμος εγκρίνει άλλη διευθέτηση. Ενώ ο δεύτερος προβλέπει για την υποβολή αίτησης προς το Δήμο στην ακόλουθη περίπτωση:
"238Α. Πας, όστις επιθυμεί την μεταφοράν ύδατος εκ της υδατοπρομηθείας της πόλεως εις οιανδήποτε γην εντός της περιοχής υδρεύσεως προς τον σκοπόν εξασφαλίσεως ύδατος εις κτίρια σκοπούμενα ν' ανεγερθούν επ' αυτής, δέον όπως αιτήσηται παρά του Δήμου την τοποθέτησιν των κυρίων αγωγών και αναλάβη την υποχρέωσιν όπως αποζημιώση τούτον εν σχέσει προς οιανδήποτε δαπάνην και έξοδα τα οποία ούτος ήθελεν υποστεί λόγω της τοιαύτης τοποθετήσεως, ως επίσης λόγω της καταστάσεως αναγκαίας ως εκ της τοποθετήσεως των αγωγών και σωλήνων επισκευής των οδών και πεζοδρομίων. Περαιτέρω ο αιτητής δέον όπως αναλάβη υποχρέωσιν προς καταβολήν εις τον Δήμον επιπροσθέτως των άνω και τέλος εκ ΛΚ.50 δι' έκαστον εκ της τοιαύτης γης δημιουργούμενον οικόπεδον. Το υπό του Δήμου ή του εκπροσώπου του πιστοποιούμενον ποσόν εξόδων και δαπανών θ' αποτελή εκ πρώτης όψεως απόδειξιν το υπό του αιτητού πληρωτέον ποσόν εις τον Δήμον."
Ο Κανονισμός 237Α, όπως εκδόθηκε στις 25 Νοεμβρίου, 1988 (βλ. Κ.Δ.Π. 285/88), διαλάμβανε ότι:
"Κάθε πρόσωπο στο οποίο χορηγείται δικαίωμα προμήθειας οικιακού νερού από την υδατοπρομήθεια του Δήμου, για να χρησιμοποιηθεί μέσα στα δημοτικά όρια ως πηγή υδατοπρομήθειας της γης του για σκοπούς αξιοποιήσεως ή και διαχωρισμού της σε οικόπεδα ή για να μεταφερθεί σε οικοδομή που πρόκειται να ανεγερθεί, πρέπει να πληρώνει προς τον Δήμο, πριν την έκδοση της άδειας διαχωρισμού ή της άδειας οικοδομής, επιπρόσθετα από οποιοδήποτε ποσό που πληρώνεται με βάση οποιοδήποτε άλλο Κανονισμό, και τα ακόλουθα δικαιώματα, δηλαδή:
............................................................................................................"
Έπειτα όμως, στις 23 Ιουνίου, 1989, τροποποιήθηκε με αναδρομική ισχύ από 25 Νοεμβρίου, 1988 (βλ. Κ.Δ.Π. 140/89). Η φράση "πριν την έκδοση της άδειας διαχωρισμού ή της άδειας οικοδομής" αντικαταστάθηκε με τα ακόλουθα:
"πριν ή μετά την έκδοση της άδειας διαχωρισμού ή της άδειας οικοδομής και ταυτόχρονα με την υποβολή αίτησης για χορήγηση δικαιώματος προμήθειας οικιακού νερού ......"
Επίσης προσετέθη επιφύλαξη αναφορικά με τα πληρωτέα δικαιώματα σε περιπτώσεις διαχωρισμού γης σε οικόπεδα πέραν μίας ορισμένης έκτασης. Που, καθώς αντιλαμβανόμαστε, επιδρούσε ενόψει της έκτασης των υπό διαχωρισμό οικοπέδων των εφεσειόντων.
Πρώτος άξονας της θέσης των εφεσειόντων ήταν ότι με την άδεια διαίρεσης υπ' αρ. 9345 τους παραχωρήθηκε, ενόψει του όρου που ενωρίτερα εκθέσαμε, δικαίωμα υδροδότησης από την Υδατοπρομήθεια του Δήμου Πάφου και ότι το μόνο που εν συνεχεία απέμενε να γίνει ήταν η κοστολόγηση με βάση τον Κανονισμό 238 την οποία εν προκειμένω οι εφεσείοντες ζήτησαν με την πρώτη επί του θέματος επιστολή τους, ημερ. 21 Δεκεμβρίου, 1987 και τις άλλες που ακολούθησαν. Ο συνήγορός τους επικαλέστηκε προς επίρρωση το Άρθρο 9(3)(β) του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 96, σύμφωνα με το οποίο:
"Η αρμόδια αρχή δε θα χορηγεί οποιαδήποτε άδεια δυνάμει του Άρθρου 3, εκτός αν ικανοποιείται ότι ο αιτητής συμμορφώθηκε με τις διατάξεις του Νόμου αυτού ή οποιουδήποτε άλλου νόμου που είναι εκάστοτε σε ισχύ ή κανονισμού οι οποίες αφορούν την προμήθεια και παροχή ύδατος."
Κατέληγαν λοιπόν ότι το δικαίωμα υδροδότησης που, κατά την άποψή τους, απέκτησαν με την άδεια διαίρεσης, δεν μπορούσε να υπαχθεί στις πρόνοιες του Κανονισμού 237Α ο οποίος θα ίσχυε μόνο εφόσον δεν είχε ήδη χορηγηθεί "δικαίωμα προμήθειας οικιακού νερού από την Υδατοπρομήθεια του Δήμου.".
Δεύτερος άξονας της θέσης των εφεσειόντων ήταν ότι και αν ακόμα δεν είχαν, με την άδεια διαίρεσης, αποκτήσει δικαίωμα υδροδότησης, ζήτησαν εν τούτοις από πολύ πριν την έκδοση και την εν συνεχεία τροποποίηση του Κανονισμού 237Α τη συμπλήρωση των όσων προηγουμένως απαιτούνταν για να καταστεί δυνατή η υδροδότηση αλλά ο Δήμος καθυστέρησε, σκόπιμα όπως προτείνουν, ώστε να ενταχθεί η περίπτωση τους στις πρόνοιες του εν λόγω Κανονισμού. Εμφανίζουν μάλιστα την τροποποίηση του Κανονισμού 237Α ως αποβλέπουσα σε επίτευξη αυτού ακριβώς του σκοπού. Εισηγήθηκαν συναφώς ότι οι επιστολές που απέστειλαν για κοστολόγηση του έργου έθεταν δεόντως το ζήτημα και ότι ο Κανονισμός 238Α, ο οποίος προβλέπει για την υποβολή σχετικής αίτησης, δεν τύγχανε στην προκειμένη περίπτωση εφαρμογής, διότι αναφερόταν μόνο στην εξασφάλιση νερού σε κτίρια και όχι, όπως εδώ, σε οικόπεδα.
Πρωτόδικα η υπόθεση κρίθηκε με αναφορά σε μόνο τον πρώτο άξονα, γιατί θεωρήθηκε πλεονασματική η ενασχόληση με ο,τιδήποτε άλλο. Το Δικαστήριο κατέληξε ότι οι εφεσείοντες δεν είχαν αποκτήσει, με την άδεια διαίρεσης, δικαίωμα ύδρευσης από το Τμήμα Υδατοπρομήθειας του Δήμου Πάφου. Κι αυτό διότι, καθώς αναφέρεται στην απόφαση:
"...... οποιοσδήποτε ιδιοκτήτης ενός τεμαχίου γης, ο οποίος προβαίνει στο διαχωρισμό οικοπέδων, μπορεί να ζητήσει την υδατοπρομήθειά του από διάφορες πηγές συμπεριλαμβανομένης και της πηγής της υδατοπρομήθειας της Πάφου. Η υδατοπρομήθεια δεν ταυτίζεται απόλυτα με το διαχωρισμό των οικοπέδων.
Σύμφωνα με τον Περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμο, Κεφ. 96, εκδίδεται άδεια διαχωρισμού υπό όρους. Ένας από αυτούς τους όρους μπορεί να είναι η επαρκής παροχή καταλλήλου ύδατος, αλλά δε σημαίνει ότι η επαρκής παροχή θα γίνεται από ένα συγκεκριμένο μέρος."
Θεωρούμε, με εκτίμηση προς το Πρωτόδικο Δικαστήριο, εσφαλμένο το λόγο της απόφασής του αλλά ορθή την κατάληξη. Κατά την άποψή μας, προκύπτει σαφώς από τον τεθέντα στην άδεια διαίρεσης όρο, στον οποίο αναφερθήκαμε, ότι η ύδρευση θα γινόταν από την Υδατοπρομήθεια του Δήμου Πάφου και όχι από οποιαδήποτε άλλη πηγή. Όμως, κατά τη γνώμη μας, ενώ αυτός ο όρος λάμβανε υπόψη τη δυνατότητα ύδρευσης από την Υδατοπρομήθεια του Δήμου και την προκαθόριζε ως την πηγή, δε συνιστούσε παραχώρηση δικαιώματος χωρίς αναφορά προς ό,τι προέβλεπαν οι εκάστοτε κανονισμοί αναφορικά με την απόκτηση και άσκηση τέτοιου δικαιώματος. Ο όρος ικανοποιούσε πάντως την πρόνοια στο Άρθρο 9(3)(β) του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 96 εφόσον καταδείκνυε ότι κατέστη εφικτή η ύδρευση.
Ως προς το δεύτερο άξονα, που αφορά τα επακολουθήσαντα, καθίσταται, κατά την άποψή μας, αναγκαία η διάκριση μεταξύ αφενός, της εγκατάστασης των αναγκαίων διασωληνώσεων και αφετέρου, της χορήγησης του δικαιώματος προμήθειας νερού όσο και αν το πρώτο εξυπονοεί την επέλευση εν καιρώ του δεύτερου. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι εφεσείοντες ζητούσαν καθ' όλη την πορεία την κοστολόγηση και εκτέλεση του έργου των διασωληνώσεων και όχι τη χορήγηση του δικαιώματος προμήθειας νερού. Και αυτό απέρρεε από την άποψή τους ότι είχαν ήδη αποκτήσει τέτοιο δικαίωμα με την άδεια διαίρεσης, άποψη που καθώς αναφέραμε, κρίνουμε εσφαλμένη. Δε σημαίνει όμως πως η επέλευση θα ήταν αυτόματη έτσι ώστε η χορήγηση του δικαιώματος να αντικρύζεται με αναφορά στο νομικό καθεστώς που ίσχυε κατά το χρόνο που εξ αντικειμένου μπορεί να καθίστατο δυνατή η εγκατάσταση. Δεν παραγνωρίζουμε ότι λογικά η χορήγηση του δικαιώματος προηγείται λογικά του έργου της εγκατάστασης διασωληνώσεων. Ωστόσο, δεν είναι ανέφικτη η λειτουργία του συστήματος και αντίστροφα, στη βάση ότι θα επέλθει οπωσδήποτε η χορήγηση του δικαιώματος, εφόσον υπάρξει συμμόρφωση με ό,τι απαιτείται.
Το συσχετισμό μεταξύ του Καν. 238 και του Καν. 238Α, σε ό,τι αφορά την εγκατάσταση, δεν παρίσταται ανάγκη να τον συζητήσουμε δεδομένης της διάκρισης στην οποία αναφερόμαστε. Στην προκείμενη περίπτωση, ο Δήμος Πάφου με την προσβληθείσα απόφασή του για την πληρωμή του ποσού που προέβλεπε ο Καν. 237Α προτού προχωρήσει το έργο της εγκατάστασης των σωλήνων, καθόρισε πλέον τη σειρά αντίκρυσης των εκκρεμοτήτων. Που όχι μόνο θα είχε εν πάση περιπτώσει τη δυνατότητα να πράξει αλλά εν προκειμένω και υποχρέωση ενόψει του ότι κατά τον χρόνο εκείνο ίσχυε ο Κανονισμός 237Α όπως είχε ήδη τροποποιηθεί στις 23 Ιουνίου, 1989 με την Κ.Δ.Π. 140/89. Το κατά πόσο ίσχυε ή όχι η προσδοθείσα αναδρομικότητα δεν ενδιαφέρει δεδομένου ότι κρίσιμη ημερομηνία για την παρούσα περίπτωση ήταν η 9 Σεπτεμβρίου, 1989, μεταγενέστερη της τροποποίησης του Κανονισμού 237Α. Εδικαιολογείτο λοιπόν η εξέταση του θέματος χορήγησης του δικαιώματος για άσκησή του, με αναφορά προς εκείνο τον Κανονισμό. Που ρύθμιζε την ενεστώσα κατάσταση πραγμάτων.
Η κατάληξή μας αυτή σημαίνει αναπόφευκτα ότι η έφεση δεν μπορεί να επιτύχει. Σημαίνει όμως και ότι καταδεικνύεται η εξ αρχής έλλειψη εννόμου συμφέροντος των εφεσειόντων, όπως εξηγεί στην απόφασή του ο Πρόεδρος.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Για τους λόγους που εξηγούνται στην απόφαση του Νικολάου, Δ., οι εφεσείοντες δεν απόκτησαν δικαίωμα ύδρευσης του υποδιαιρεθέντος σε οικόπεδα κτήματός τους, ούτε οι εφεσίβλητοι δεσμεύτηκαν να τους χορηγήσουν τέτοιο δικαίωμα πριν την υποβολή αίτησης, για τον σκοπό αυτό, από τους ιδιοκτήτες (εφεσείοντες), βάσει του Κ.237(Α) των σχετικών Δημοτικών Κανονισμών, όπως διαμορφώθηκαν από την Κ.Δ.Π. 140/89. Η αίτηση υποβλήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου, 1989, στο προβλεπόμενο από τον προαναφερθέντα Κανονισμό, έντυπο. εγκρίθηκε και επιβλήθηκαν τα προβλεπόμενα από τον Κανονισμό, δικαιώματα. Ό,τι αμφισβητείται και με την προσφυγή ζητείται να ακυρωθεί είναι η απόφαση με την οποία εγκρίθηκε το αίτημα. Αυτή προσδιορίζεται στο Αιτητικό 1 της προσφυγής συναφώς προς τη θεραπεία, η οποία επιζητείται:
"Δήλωση του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η απόφαση των καθ' ων η αίτηση ημερ. 21/2/90 με την οποίαν οι καθ' ων η αίτηση επέβαλαν και/ή απαίτησαν το ποσό των £67,236 σαν δικαιώματα προμήθειας οικιακού νερού αναφορικά με την υδροδότηση των οικοπέδων στο τεμάχιο 4 (καινούργιο 230) τα οποία ευρίσκοντο υπό διαχωρισμό σύμφωνα με άδεια διαχωρισμού 9345 ημερ. 14/11/86 είναι άκυρη και άνευ οιουδήποτε νομίμου αποτελέσματος."
Είναι θεμελιωμένο ότι πολίτης στερείται εννόμου συμφέροντος να προσβάλει απόφαση την έκδοση της οποίας ο ίδιος αξίωσε με αίτημά του προς τη Διοίκηση. Η σχετική αρχή του διοικητικού δικαίου, όπως έχει διαμορφωθεί από την Ελληνική νομολογία, διατυπώνεται ως ακολούθως στο σύγγραμμα του Ε. Π. Σπηλιωτόπουλου - "Εγχειρίδιον Διοικητικού Δικαίου", Δευτέρα Έκδοσις, 1982, σελ. 259, παράγραφος 396:-
"Ούτω, η δημιουργία εννόμου συμφέροντος παρακωλύεται εάν η προσβαλλόμενη πράξις είναι θετική και εξεδόθη κατόπιν αιτήσεως του ασκούντος την αίτησιν ακυρώσεως (ΣΕ 4618/1976, 1275/1978), ή προεκλήθη υπ' αυτού ή εάν ούτος συνήνεσε καθ' οιονδήποτε τρόπον εις την έκδοσιν της πράξεως (ΣΕ 2356/1964)."
Η ίδια αρχή γίνεται δεχτή από την Κυπριακή νομολογία (Βλ. Sarkis v. Impr. Board Paralimni (1986) 3 C.L.R. 2457· Alexandrou and Others v. Republic (1986) 3 C.L.R. 2554).
Ως θέμα λογικής τάξης, ο αιτών την έκδοση διοικητικής απόφασης προς κτήση δικαιώματος, επιδιώκει την προαγωγή και όχι την καταστρατήγηση των συμφερόντων του. Από τέτοια απόφαση δεν μπορεί να προκύψει δυσμενής επηρεασμός ώστε να νομιμοποιείται εκείνος ο οποίος ζητεί την έκδοση της απόφασης να την προσβάλει (Άρθρο 146.2).
Το ερώτημα το οποίο εγείρεται είναι κατά πόσο η επιφύλαξη την οποία διατύπωσαν οι εφεσείοντες στην επιστολή τους, συνοδευτική της αίτησης για την ύδρευση του κτήματός τους, διαφοροποιεί την κατάσταση και τους προσδίδει οποιοδήποτε έρεισμα να προσβάλουν την απόφαση.
Το σχετικό απόσπασμα της επιστολής τους έχει ως ακολούθως:
"Για αποφυγή οιασδήποτε περαιτέρω καθυστέρησης εσωκλείουμε και μια από τες καινούργιες σας φόρμες πλήρως συμπληρωμένη. Η υποβολή γίνεται άνευ βλάβης και με πλήρη επιφύλαξη αναφορικά με το ύψος των απαιτουμένων δικαιωμάτων."
Τα δικαιώματα τα οποία επεδίωξαν να επιφυλάξουν υποβάλλοντας την αίτησή τους δεν καθορίζονται. Η επιφύλαξη δεν μπορούσε βέβαια να αφορά ο,τιδήποτε άλλο από κτηθέντα δικαιώματα. Στην προκείμενη περίπτωση έχουμε διαπιστώσει, για τους λόγους που αναφέρονται στην απόφαση του Νικολάου, Δ., ότι κανένα δικαίωμα δεν απόκτησαν για τη χορήγηση από το Δήμο πόσιμου νερού, ως αποτέλεσμα της έκδοσης άδειας διαχωρισμού, ή οποιασδήποτε μεταγενέστερης πράξης των εφεσιβλήτων. Η επιφύλαξη συνεπώ δε διέσωσε οποιοδήποτε υφιστάμενο δικαίωμα, ούτε είχε οποιεσδήποτε επιπτώσεις στην άσκηση της εξουσίας του Δήμου. Η διαπίστωση αυτή θέτει εκ ποδών την προσφυγή λόγω έλλειψης του νενομισμένου συμφέροντος εκ μέρους των εφεσειόντων να προσβάλουν την πράξη που αποτελεί το αντικείμενο της προσφυγής.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.