|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Χατζηκυριάκος Χρίστος Ακίνητα Λτδ ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2001) 3 ΑΑΔ 901
ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ν. A KAMINARIDES LTD, Αναθεωρητική ΄Εφεση Αρ. 3696, 14 Απριλίου 2006
Kυπριακός Oργανισμός Aθλητισμού ν. A. Kaminarides Ltd (2006) 3 ΑΑΔ 197
Lordos Hotels (Holdings) Ltd ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2001) 4 ΑΑΔ 1075
Δρουσιώτης Κυριάκος ν. Συμβουλίου Εμπορίας Κυπριακών Πατατών (2001) 4 ΑΑΔ 1003
Δ. Νικολάου & Υιοί Λτδ ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1999) 3 ΑΑΔ 300
(1997) 3 ΑΑΔ 325
15 Σεπτεμβρίου, 1997
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ,
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΧΛΟΗ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Εφεσείουσα-Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ/ Ή MEΣΩ TOY EΦOPOY ΓIA ΣYMΒOYΛIO KΛINIKΩN EPΓAΣTHPIΩN,
Εφεσιβλήτων-Kαθ' ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 1827)
Πράξεις ή αποφάσεις μέσα στην έννοια του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Απόφαση του Συμβουλίου Κλινικών Εργαστηρίων με την οποία απορρίφθηκε αίτηση της εφεσείουσας για απόκτηση άδειας λειτουργίας κλινικού εργαστηρίου, καθότι δε συνέτρεχε η προϋπόθεση της τετραετούς υπηρεσίας σε αναγνωρισμένο Κλινικό Εργαστήριο συμφώνως του Άρθρου 7 του σχετικού Νόμου — Το κλινικό εργαστήριο, στο οποίο υπηρέτησε η εφεσείουσα, δεν ήταν αναγνωρισμένο, λόγω της μη έκδοσης Κανονισμών προς κατάταξη κλινικών εργαστηρίων σε αναγνωρισμένα και μη — Επικύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης τόσο πρωτόδικα, όσο και κατ' έφεση.
Διοικητικό Δίκαιο — Δευτερογενής νομοθεσία — Κατά πόσο η Διοίκηση υποχρεούται να κάνει χρήση εξουσιοδοτικής διάταξης για έκδοση κανονιστικής πράξης προβλεπόμενης από το Νόμο — Υιοθέτηση της αρχής στη Δημοκρατία v. Εταιρείας Κώστα Γ. Τύμβιου Λτδ. — Tι συνιστά κανονιστική πράξη.
Μετά την πανεπιστημιακή της μόρφωση στη Γαλλία, η εφεσείουσα εργάστηκε σε κλινικό εργαστήριο στη Λευκωσία. Υπέβαλε αίτηση για απόκτηση άδειας λειτουργίας κλινικού εργαστηρίου δυνάμει του Άρθρου 7 του Νόμου. Η αίτησή της απορρίφθηκε λόγω του ότι το κλινικό εργαστήριο στο οποίο εργάσθηκε δεν ήταν αναγνωρισμένο.
Τόσο πρωτόδικα όσο και στην έφεση, προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι το εν λόγω εργαστήριο πρέπει να θεωρηθεί ότι ήταν αναγνωρισμένο, παρόλο που αυτό δεν αναγνωρίστηκε λόγω της μη έκδοσης των Κανονισμών που προνοούνται στο εδάφιο (στ) του Άρθρου 7(1) του Νόμου.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο, το οποίο αποφάσισε ότι η επίδικη απόφαση εδικαιολογείτο από το γεγονός ότι το κλινικό εργαστήριο στο οποίο υπηρέτησε η εφεσείουσα δεν είχε αναγνωρισθεί, κάτω από τη σχετική διάταξη του Νόμου. Επίσης ότι δεν παραβιάσθηκε η αρχή της χρηστής Διοίκησης και η αρχή της αμεροληψίας με τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου επεκύρωσε την πρωτόδικη απόφαση και αποφάνθηκε περαιτέρω ότι:
Οι αρχές που καθορίστηκαν στην υπόθεση Εταιρεία Κώστα Γ. Tύμβιου Λτδ, υιοθετούνται και στην παρούσα υπόθεση, αναφορικά με τη χρήση της εξουσιοδοτικής διάταξης για την έκδοση κανονιστικής πράξης που προβλέπει ο Νόμος, η οποία βρίσκεται και στην περίπτωση αυτή, στην ευχέρεια της Διοίκησης. Σύμφωνα με το σκεπτικό της πιο πάνω υπόθεσης "η σχετική νομοθετική πρόνοια δεν είναι επικρατέστερη από την ελευθερία της Διοίκησης για έκδοση της κανονιστικής διάταξης. Δε συντρέχουν εξαιρετικές προϋποθέσεις".
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Aναφερόμενη υπόθεση:
Δημοκρατία v. Εταιρεία Κώστα Γ. Τύμβιου Λτδ. (1994) 3 Α.Α.Δ. 553.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης του τότε Προέδρου του Aνωτάτου Δικαστήριου Kύπρου (A. N. Λοΐζου, Π.) που δόθηκε στις 5 Aυγούστου, 1993 (Προσφυγή Aρ. 205/91) με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της εφεσείουσας εναντίον της απόφασης του Συμβουλίου Kλινικών Eργαστηρίων να απορρίψει αίτησή της για απόκτηση άδειας λειτουργίας κλινικού εργαστηρίου.
Δ. Παυλίδης με Κ. Ευσταθίου, για την Eφεσείουσα.
Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Eφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο αδελφός Δικαστής Γ. Χρυσοστομής.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ.: Η παρούσα έφεση στρέφεται εναντίον πρωτόδικης απόφασης του Δικαστηρίου αυτού, με την οποία επικυρώθηκε η απόφαση του Συμβουλίου Κλινικών Εργαστηρίων, εφεσίβλητων, που κοινοποιήθηκε στην εφεσείουσα με επιστολή, ημερ. 10.12.90, με την οποία οι εφεσίβλητοι δεν ενέκριναν αίτησή της για έκδοση άδειας λειτουργίας κλινικού εργαστηρίου υπό τη διεύθυνσή της.
Η εφεσείουσα είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Universite De Sciences Et Techniques De Lille της Γαλλίας. Μετά την αποφοίτησή της εργάστηκε από τις 19 Μαΐου, 1986 στο Κλινικό Εργαστήριο του Δρ. Μάϊκ Τύμβιου, Bsc(Lon) PhD(Lon), στη Λευκωσία, τη βεβαίωση του οποίου, ημερομηνίας 17 Νοεμβρίου 1989, επεσύναψε στην αίτηση που υπέβαλε στις 10 Σεπτεμβρίου 1990 για εγγραφή Κλινικού Εργαστηρίου στο Συμβούλιο Κλινικών Εργαστηρίων. Επεσύναψε επίσης πιστοποίηση από τον Καθηγητή Αιματολογίας και Υπεύθυνο της Υπηρεσίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομειακού Κέντρου της Τουρ στη Γαλλία, ότι η αιτήτρια παρακολούθησε με επιτυχία τα μαθήματα κατάρτισης στην Αιματολογία πάνω στο σύνολο των τεχνικών του Εργαστηρίου Αιματολογίας κλπ. Τα μαθήματα έλαβαν χώρα από την 1 Φεβρουαρίου μέχρι 31 Μαρτίου, 1990. Με αυτό πιστοποιείται ότι η αιτήτρια είναι ικανή να κάνει όλες τις τρέχουσες εξετάσεις του Εργαστηρίου Αιματολογίας.
Στην πιο πάνω αίτηση της αιτήτριας, το Συμβούλιο απάντησε με επιστολή του 10 Δεκεμβρίου, 1990, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρονται ότι το Συμβούλιο Κλινικών Εργαστηρίων αποφάσισε, αφού μελέτησε με προσοχή την αίτηση της, "να μην την εγκρίνει, ενόψει του ότι δεν κατέχει τα απαιτούμενα από το άρθρο 7 του νόμου ειδικά προσόντα".
Το άρθρο 7(1) του Νόμου προβλέπει:
"7.-(1) Παν Κλινικόν Εργαστήριον διευθύνεται υπό Διευθυντού όστις δέον όπως ικανοποιή το Συμβούλιον ότι:
(α) .........................................................................................................
(β) .........................................................................................................
(γ) .........................................................................................................
(δ) .........................................................................................................
(ε) .........................................................................................................
(στ) έχει τετραετή υπηρεσίαν εις ανεγνωρισμένον κατά την κρίσιν του Συμβουλίου δια τον σκοπόν αυτόν Κλινικόν Εργαστήριον μετά την επιτυχίαν εις επισήμους εξετάσεις οιουδήποτε αρμοδίου σώματος, ως ήθελε καθορισθή διά Κανονισμών, ή
(ζ) .........................................................................................................
(η) .........................................................................................................
Νοείται ότι πας όστις κατά την ημερομηνίαν δημοσιεύσεως του παρόντος Νόμου εις την επίσημον εφημερίδα της Δημοκρατίας ενήργει καλή τη πίστει και προσωπικώς ως Διευθυντής Κλινικού Εργαστηρίου θα δύναται, ανεξαρτήτως των άλλων προνοιών του παρόντος Νόμου, να διευθύνη κλινικόν εργαστήριον, νοουμένου ότι θα ικανοποιήση τους υπό του Συμβουλίου τεθησομένους επί σκοπώ διασφαλίσεως ευλόγως αποδεκτού επιπέδου εργασίας όρους εντός καθορισθησομένης υπ΄αυτού προθεσμίας."
Οι Κανονισμοί που προνοούνται στο Νόμο δεν εκδόθηκαν.
Η εισήγηση του δικηγόρου της εφεσείουσας τόσο πρωτόδικα όσο και ενώπιόν μας, είναι ότι η εφεσείουσα έπρεπε να θεωρηθεί προσοντούχος και καθ΄όλα ικανή για άδεια λειτουργίας κλινικού εργαστηρίου, ενόψει της υπηρεσίας της σε αναγνωρισμένο για τους σκοπούς του εδαφίου (στ) του Άρθρου 7(1) του Νόμου εργαστηρίου και ότι θα έπρεπε να είχε εφαρμοσθεί η παράγραφος αυτή. Δηλαδή να θεωρηθεί ότι το εργαστήριο του κ. Τύμβιου ήταν αναγνωρισμένο, παρόλο που αυτό δεν αναγνωρίστηκε λόγω της μη έκδοσης των Κανονισμών.
Ο κ. Ευσταθίου επίσης, αναφέρθηκε σε ολιγοπώλιο κλινικών εργαστηρίων λόγω της μη αναγνώρισης οποιουδήποτε εργαστηρίου ελλείψει Κανονισμών, σε δυσμενή διάκριση που προσβάλλει την αρχή της αναλογικότητας και της καλής πίστης και σε παραβίαση του Άρθρου 25 του Συντάγματος, που κατοχυρώνει το δικαίωμα άσκησης επαγγέλματος και κατάληξε ότι η διοίκηση με βάση το Ν. 132/88, ήταν υπόχρεη να εκδώσει κανονισμούς και να προκαλέσει εξετάσεις για σκοπούς εφαρμογής του Νόμου.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή της εφεσείουσας γιατί θεώρησε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εδικαιολογείτο από το γεγονός ότι το εργαστήριο του κ. Τύμβιου δεν έχει αναγνωρισθεί κάτω από τη σχετική διάταξη του Νόμου. Το γεγονός δε ότι οι εφεσίβλητοι δεν έχουν αναγνωρίσει κανένα από τα κλινικά εργαστήρια τα υφιστάμενα στην Κύπρο, ούτε και εκείνα που λειτουργούν στα νοσοκομεία και δεδομένου ότι και τα μέλη του Συμβουλίου είναι όλοι Διευθυντές Κλινικών Εργαστηρίων και αναγνωρίζονται ως τέτοιοι δυνάμει της επιφύλαξης του άρθρου 7(1) του Νόμου, δεν αλλοιώνει την κατάσταση στην υπό εξέταση υπόθεση και δεν μπορεί να λεχθεί ότι προσβάλλει την αρχή της χρηστής Διοίκησης, την αρχή της αμεροληψίας και ότι δημιουργεί μια κατάσταση ολιγοπωλίου προς όφελος των μελών του Συμβουλίου.
Συμφωνούμε με την προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Πέραν τούτου, επιθυμούμε να προσθέσουμε πως το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση Δημοκρατία ν. Ετ. Κ.Γ. Τύμβιου Λτδ (1994) 3 Α.Α.Δ. 553, είχε την ευκαιρία να ασχοληθεί με το θέμα, αν μπορεί να υποχρεωθεί η Διοίκηση στην έκδοση κανονιστικής πράξης προβλεπομένης από το Νόμο.
Στην υπόθεση εκείνη, οι εφεσίβλητοι ήταν εταιρεία περιορισμένης ευθύνης. Στις 29.12.89 υπέβαλαν δήλωση εισοδήματος για το έτος 1988. Στις 30.3.90 ο Έφορος τους απέστειλε αρχική φορολογία για το έτος 1988, στην οποία το υπόλοιπο του οφειλόμενου φόρου προσδιοριζόταν σε ΛΚ6.655,83. Στις 11.4.90, οι εφεσίβλητοι υπέβαλαν ένσταση για το λόγο ότι δεν έγινε συμψηφισμός των ζημιών εταιρειών που ανήκουν στο ίδιο συγκρότημα με αυτούς. Η ένσταση απορρίφθηκε από τον Έφορο. Ο λόγος της απόρριψης ήταν η μη έγκριση των Κανονισμών για καθορισμό των προϋποθέσεων και όρων για συμψηφισμό των ζημιών εταιρειών που ανήκουν στο ίδιο συγκρότημα, σύμφωνα με το εδάφιο 5 του άρθρου 15 του Νόμου.
Το εδάφιο 5 του Άρθρου 15 του Νόμου προβλέπει τα εξής:
"(5) Υπό τοιαύτας προϋποθέσεις και καθ΄ην διαδικασίαν ήθελον καθορισθή διά Κανονισμών εκδοθησομένων μέχρι την 31ην Ιανουαρίου 1989 δυνάμει του παρόντος Νόμου, εις περιπτώσεις ιθυνούσης και εξηρτημένων αυτής εταιρειών, ως αύται ήθελον καθορισθή, δύναται να γίνη αποδεκτός ο συμψηφισμός ζημιών οιασδήποτε ή οιωνδήποτε εκ τούτων εταιρείας ή εταιρειών μετά του φορολογητέου εισοδήματος του αυτού έτους ετέρας ή ετέρων εκ τούτων εταιρείας ή εταιρειών."
Το Δικαστήριο στην απόφασή του, ανάφερε τα ακόλουθα στις σελ. 557 και 558:
"Εξετάσαμε με πολλή προσοχή το εδάφιο (5). Δε δημιουργεί δικαίωμα. Δεν καθορίζονται οι προϋποθέσεις, δεν καθορίζονται οι ιθύνουσες και οι εξαρτημένες εταιρείες οι οποίες θα είχαν την ωφέλεια της έκπτωσης, ούτε καθορίζεται η διαδικασία.
Η κανονιστική πράξη είναι νομοθεσία με εξουσιοδότηση, η οποία θέτει γενικούς και απρόσωπους κανόνες δικαίου και είναι σύνηθες φαινόμενο στον τρόπο της νομοθεσίας.
Κατά κανόνα η διοίκηση δεν υποχρεούται να κάμει χρήση της εξουσιοδότησης."
Ακολούθως αναφέρθηκε σε αυθεντίες που δεν κρίνουμε σκόπιμο να τις επαναλάβουμε και καταλήγει στη σελ. 560 ως εξής:
"Συνοψίζοντας, το Άρθρο 15(5) δε δημιουργεί συγκεκριμένο δικαίωμα στους εφεσίβλητους. Ο νομοθέτης άφησε ουσιώδη στοιχεία να ρυθμιστούν με δευτερογενή νομοθεσία.
Η χρήση της εξουσιοδοτικής διάταξης για την έκδοση κανονιστικής πράξης που προβλέπει ο Νόμος βρίσκεται στην ευχέρεια της Διοίκησης. Η σχετική νομοθετική πρόνοια δεν είναι επικρατέστερη από την ελευθερία της Διοίκησης για έκδοση της κανονιστικής πράξης. Δε συντρέχουν εξαιρετικές προϋποθέσεις."
Υιοθετούμε την υπόθεση Εταιρεία Κώστα Γ. Τύμβιου Λτδ (ανωτέρω), και επαναλαμβάνουμε τα ίδια και στην παρούσα υπόθεση, όπου η χρήση της εξουσιοδοτικής διάταξης για την έκδοση κανονιστικής πράξης που προβλέπει ο Νόμος, βρίσκεται και στην περίπτωση αυτή στην ευχέρεια της διοίκησης. Η σχετική πρόνοια του εδαφίου (στ) δεν είναι επικρατέστερη από την ελευθερία της διοίκησης για έκδοση της κανονιστικής πράξης και δε συντρέχουν εξαιρετικές προϋποθέσεις.
Κατά συνέπεια, οι εισηγήσεις του δικηγόρου της εφεσείουσας δεν ευσταθούν και απορρίπτονται.
Πρωτοδίκως έγινε αναφορά και σε εξήγηση που δόθηκε αναφορικά με τη μη έκδοση Κανονισμών. Ενώπιόν μας δε, κατά την ακρόαση, συζητήθηκε η δυνατότητα πρόσδοσης σημασίας σε αυτά, αφού μάλιστα δεν αιτιολογήθηκε με τέτοιο τρόπο η προσβαλλόμενη απόφαση. Δε δικαιολογείται να μας απασχολήσει αυτή η πτυχή. Η πρωτόδικη απόφαση επικύρωσε ως νόμιμη την αιτιολογία που δόθηκε από τη διοίκηση και δεν υπάρχει λάθος σε αυτό. Δεν αποτέλεσε μέρος της αιτιολογίας της πρωτόδικης απόφασης η εξήγηση που είχε δοθεί και, πάντως, ούτε και λόγος έφεσης διατυπώθηκε σε σχέση με τέτοιο θέμα.
Για τους πιο πάνω λόγους, η έφεση απορρίπτεται με έξοδα εις βάρος της εφεσείουσας.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.