|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 3 ΑΑΔ 588
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 2028
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗ, ΑΡΤΕΜΙΔΗ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ,
ΚΡΟΝΙΔΗ, ΗΛΙΑΔΗ, Δ/στών
FRIEMIL TRADING LIMITED,
Εφεσείουσα
- ν. -
Εφόρου Φόρου Εισοδήματος,
Εφεσίβλητου
-------------------------
18 Δεκεμβρίου 1997
Για την εφεσείουσα: Ι. Νικολάου.
Για τον εφεσίβλητο: Στ. Θεοδούλου,
Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας.
-------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Νικολάου, Δ.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Σύζυγοι που διεξήγαγαν συνεταιρικά μεταξύ τους επιχείρηση γενικού εμπορίου και εργασίες παραγγελιοδόχων ξυλείας, σιδήρου και ειδών οικοδομής, συνέστησαν στις 14 Απριλίου 1989 την εφεσείουσα εταιρεία, με τους εαυτούς τους ως μόνους μετόχους και διευθυντές, για να αναλάβει την επιχείρηση. Η οποία και μεταβιβάστηκε αμέσως με σχετική εγγραφή στα βιβλία της εφεσείουσας. Όπως εμφαίνεται στους εξελεγμένους λογαριασμούς για το έτος 1989, στα περιουσιακά στοιχεία της εφεσείουσας συμπεριλήφθηκε και η εμπορική φήμη (goodwill) την οποία, καθώς προτεινόταν, έφερε μαζί της η επιχείρηση. Εκθέτουμε ό,τι εδώ ενδιαφέρει:
Πάγιο Ενεργητικό : £11.157
Φήμη :
Κυκλοφορούν Ενεργητικό : £134.358
__________
£245.515
Μείον: Τρεχούμενες Υποχρεώσεις: £155.409
__________
£ 90.106
===========
Με το ποσό των £100.000 για τη φήμη πιστώθηκε, προφανώς συναινετικά, ο λογαριασμός του ενός εκ των πρώην συνεταίρων, ήτοι, του συζύγου.
Πρόβλημα ανέκυψε ως προς τον καθορισμό του εισοδήματος της εφεσείουσας για το φορολογικό έτος 1989. Θέση της εφεσείουσας ήταν ότι θα έπρεπε να αφαιρεθούν ως έξοδα της επιχείρησης τόκοι για την οφειλή που αντιπροσώπευε την εμπορική φήμη. Ο Έφορος δεν επέτρεψε την αφαίρεση. Εξήγησε ότι:
"Το ποσό με το οποίο πιστώθηκε ο λογαριασμός για φήμη και πελατεία δεν έγινε αποδεκτό γιατί τόσο ο συνεταιρισμός όσο και η εταιρεία ανήκουν στα ίδια άτομα."
Υποβλήθηκε ένσταση. Την οποία ο Έφορος απέρριψε και επέβαλε τελική φορολογία επί της ίδιας, όπως και πριν, βάσης. Σε επιστολή του, ημερ. 9 Ιουνίου 1993, ανέφερε ότι:
"..... η υποβληθείσα ένσταση δεν γίνεται αποδεκτή για τον πιο κάτω λόγο -
Για σκοπούς περιορισμού πληρωθέντων τόκων πάνω στα χρεωστικά υπόλοιπα των τρεχουμένων λογαριασμών των διευθυντών, η πίστωση που έγινε στον τρεχούμενο λογαριασμό του διευθυντή κ. Φρίξου Κουλέρμου, ύψους £100.000 αναφορικά με φήμη και πελατεία, δεν λαμβάνεται υπόψη. Ως εκ τούτου, το συνολικό υπόλοιπο των εν λόγω
2. Η πιο πάνω απόφασή μου βασίζεται στα ακόλουθα:
(α) Το ποσό των £100.000 με το οποίο πιστώθηκε ο τρεχούμενος λογαριασμός του διευθυντή της εταιρείας κ. Φρίξου Κουλέρμου, δεν αντιπροσωπεύει μετρητά τα οποία κατέθεσε, αλλά έγινε μιά ημερολογιακή εγγραφή αναφορικά με υπολογισθείσα φήμη και πελατεία μετά την μετατροπή του συνεταιρισμού σε εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, επίσης τα συμφέροντα των μετόχων δεν επηρεάζονται καθόλου αν δεν ληφθεί υπόψη η πίστωση για φήμη και πελατεία.
(β) Τόσον οι συνεταίροι όσο και οι μέτοχοι/διευθυντές της εταιρείας, είναι τα ίδια και τα αυτά πρόσωπα, δηλαδή το ζεύγος Φρίξου και Άννας Κουλέρμου."
Η εφεσείουσα προσέβαλε την απόφαση του Εφόρου. Το Δικαστήριο, ακολουθώντας την πρωτόδικη απόφαση στην G. Pavlou Textiles Industries Ltd v. Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 459/88, ημερ. 31 Οκτωβρίου 1989 - δημοσιευμένη τώρα, κατόπιν έφεσης, στον τόμο (1994) 3 Α.Α.Δ. 225 - απέρριψε την προσφυγή για τον λόγο, ουσιαστικά, ότι δεν επρόκειτο για εισοδηματική δαπάνη. Ανέφερε επ΄ αυτού ότι: "Η ανάληψη του χρέους ..... δεν επαύξησε τις εισοδηματικές δυνατότητες της εταιρείας ούτε η καταβολή του τόκου στην κτήση του εισοδήματος της." Συζητώντας τα όσα συνέθεταν την περίπτωση, το Δικαστήριο επίσης σημείωσε, απηχώντας την αιτιολογία του Εφόρου, ότι επρόκειτο για οφειλή που αναλήφθηκε με ημερολογιακή εγγραφή και ότι η φήμη στην οποία αναφερόταν η οφειλή "συναρτάτο άμεσα με τους εταίρους, ανήκε σ΄ αυτούς και περιήλθε στην εταιρεία με την παρουσία και συμμετοχή τους στη διεύθυνση της εταιρείας". Ωστόσο, αυτά, κατά την άποψη μας, δεν συνάπτονταν με ό,τι αποτελούσε την ουσία του ζητήματος όπως την είχε αρχικά διαγνώσει το Δικαστήριο. Αποτέλεσαν όμως την αφορμή για πολλή συζήτηση κατά την έφεση ενώπιον μας.
Η εφεσείουσα δεν ήταν δυνατό να επιτύχει ακόμα και στη βάση των δεδομένων που έθεσε η ιδία. Για τον απλούστατο λόγο ότι επρόκειτο έκδηλα περί κεφαλαιουχικής δαπάνης σε σχέση με την οποία δεν προβλέπεται στο νόμο έκπτωση. Και όχι περί εισοδηματικής. Διαφωτίζει πλήρως το εξής απόσπασμα από την πρωτόδικη απόφαση στην
G. Pavlou Textiles Ind. Ltd (ανωτέρω) το οποίο η Ολομέλεια υιοθέτησε στην έφεση:"Οι εισοδηματικές δαπάνες βάσει της φορολογικής νομοθεσίας είναι εκείνες που γίνονται ή αποβλέπουν στο σύνολό τους και αποκλειστικά στην κτήση του εισοδήματος που αποτελεί το αντικείμενο της φορολογίας. (Βλ. Άρθρο 11(1) και Άρ. 13(3) των Περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων (1981-86). Αντίθετα δαπάνες που σκοπούν στην επέκταση ή την ενίσχυση της κεφαλαιουχικής βάσης της εταιρείας, που αποτελούν κατά κανόνα τα μέσα κτήσης του εισοδήματος δεν αφαιρούνται για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος.
Ο διαχωρισμός μεταξύ εισοδηματικών και κεφαλαιουχικών δαπανών δεν είναι πάντοτε εύκολος. Η απόφαση του Δικαστή Scott, J. στην υπόθεση Jeffs v. Ringtons Ltd [1986] 1 All E.R. 144, αποτελεί χρήσιμο οδηγό για την οριοθέτηση της διαχωριστικής γραμμής. Όταν η δαπάνη δεν είναι επαναληπτική και γίνεται μια μόνον φορά και αποβλέπει στην εξασφάλιση ενός ευεργετήματος διαρκείας θεωρείται, όπως είπε ο ευπαίδευτος δικαστής, κεφαλαιουχική.
Εισοδηματικές δαπάνες είναι εκείνες που συναρτώνται με τις εμπορικές δραστηριότητες της εταιρείας και σχετίζονται κατεξοχήν με την προμήθεια εμπορευμάτων ή υπηρεσιών με ανταμοιβή. (Βλ. μεταξύ άλλων Kowloon Stock Exchange Ltd v. Indland Revenue Commissioner [1985] 1 All E.R. 205 και Board of Inland Revenue v. Suite [1986] 2 All E.R. 577). Τί αποτελεί εμπορεύσιμο αγαθό εξετάστηκε σε έκταση
Η απόφαση του Εφόρου δεν θα μπορούσε λοιπόν να ήταν, εν πάση περιπτώσει, διαφορετική. Ενόψει αυτής της διαπίστωσης, δεν παρίσταται ανάγκη να απασχολήσει περαιτέρω η αιτιολογία του Εφόρου.
Η έφεση αποτυγχάνει. Και απορρίπτεται με έξοδα.
Δ.
Δ.
Δ.
Δ.
Δ.
/ΕΘ