(1979) 3 CLR 41

1979 January 15

 

15η Ιανουαρίου, 1979

(Α. ΛΟΙΖΟΥ, Δ.)

ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟΝ 146 TOT ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΡΜΕΝΗΣ ΔΙΑ TOΥ ΠΑΤΡΟΣ TOΥ ΝΙΚΟΥ ΑΡΜΕΝΗ ΩΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΗΔΕΜΟΝΟΣ ΚΑΙ ΠΛΗΣΙΕΣΤΕΡΟΥ ΦΙΛΟΥ ΤΟΥ,

Αιτητής,

κατά

 

ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΔΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΜΥΝΗΣ,

Καθ' ου η αίτησις.

(Υπόθεσις υπ αρ. 393/78).

 

Εθνική Φρουρά- Ο περί της Εθνικής Φρουράς (Τροποποιητικός) Νόμος τον 1978 (Αρ. 22/78)- «Πολίτης της Δημοκρατίας» ως ορίζεται εις το άρθρον 2(β) του Νόμου-Πρόσωπον γεννηθέν εν Κύπρω κατά το 1961 -Εκ πατρός αλλοδαπού και μητρός Κυπρίας-Δεν εμπίπτει εις τον ως άνω ορισμόν και δεν δύναται να θεωρήται κατά νόμον στρατεύσιμος.

Νομοθετικαί Διατάξεις—Ερμηνεία-Διατάξεις περιοριστικοί της ελευθερίας του ατόμου—Δέον όπως ερμηνεύωνται αυστηρώς—Ερμηνεία του αρ. 2(β) του περί της Εθνικής Φρουράς (Τροποποιητικού) Νόμου, 1978, (Αρ. 22/78).

Ο πατήρ του αιτητού είναι Έλλην υπήκοος κάτοχος Ελληνικού διαβατηρίου, γεννηθείς εις Ραχτάδες, Κερκύρας, την 17ην Οκτωβρίου, 1933, εκ γονέων Ελλήνων υπηκόων και κατοίκων Ραχτάδων. Ενυμφέφθη την 8ην Οκτωβρίου, 1960, εις Λεμεσόν την Κυπρίαν Ιάνθην Κώστα Παφίτη, από δε της 13ης Μάιου, 1961, διαμένει συνεχώς μετά της οικογενείας του εις Κύπρον, κατόπιν αδείας παραμονής ήτις ανανεώνετο τακτικώς μέχρι της 22ας Ιουνίου, 1967, ότε εχορηγήθη εις αυτόν άδεια μονίμου διαμονής.

Ο αιτητής εγεννήθη εις Λεμεσόν την 13ην Οκτωβρίου, 1961, καθ' ον χρόνον οι γονείς του είχον συνεχώς την συνήθη διαμονήν των εις Λεμεσόν. Κατά το έτος 1974 υπέβαλεν αίτησιν εις τον Έπαρχον Λεμεσού προς έκδοσιν Κυπριακού διαβατηρίου, αλλά η αίτησις αύτη απερρίφθη καθ' ότι ούτος δεν ηδύνατο να θεωρηθή πολίτης της Δημοκρατίας.

Όταν ο αιτητής εκλήθη όπως εγγραφή εις την Εθνικήν Φρουράν ο δικηγόρος του έγραψε προς τον Υπουργόν Εσωτερικών ότι ο αιτητής δεν «υπόκειται εις υπηρεσίαν εις την Έθνικήν φρουράν», καθ' ότι, μεταξύ άλλων, δεν ήτο πολίτης της Δημοκρατίας. Το Υπουργείον Εσωτερικών απήντησεν ότι «δια τους σκοπούς των περί Εθνικής φρουράς Νόμων του 1964 έως 1978, όπου ο όρος 'Πολίτης της Δημοκρατίας' έχει την έννοιαν ήτις αποδίδεται εις αυτόν δυνάμει του άρθρου 2(β)[1] του Περί Εθνικής Φρουράς Τροποποιητικού Νόμου Αρ. 22 του 1978 ο κος Γεώργιος Αρμένης (αιτητής) θεωρείται στρατεύσιμος.»

Όθεν η παρούσα προσφυγή:

Ο αιτητής ισχυρίσθη ότι η προαναφερθείσα νομοθετική διάταξις και ειδικώτερον η παράγραφος (β) του άρθρου 2 περιλαμβάνει μόνον πρόσωπα Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας και επομένως η καταγωγή δεν δύναται να διαχωρισθή εκ του τόπου γεννήσεως ή της συνήθους διαμονής των γονέων.

Ο συνήγορος της Δημοκρατίας άφου συνεφώνησε[2] με τον ως άνω ισχυρισμόν επαρουσίασε γνωμοδότησιν[3] του Γενικού Εισαγγελέως, δοθείσαν εις άλλην περίπτωσιν, εις την οποίαν ερμηνεύεται το άρθρον 2(β) του Νόμου 22/78 και την οποίαν γνωμοδότησιν υιοθέτησε πλήρους ως έχουσαν εφαρμογήν εις τα γεγονότα της παρούσης υποθέσεως.

Το Δικαστήριον έκρινεν ότι:

(1)  παράγραφος (β) του άρθρου 2(β) του Νόμου 22/78 δέον όπως αναγιγνώσκεται ομού μετά του δευτέρου μέρους του ορισμού, ήτοι της φράσεως "περιλαμβάνει πρόσωπον Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας, καθ' ότι η φράσις αύτη θα έμενε άνευ σημασίας εάν δεν αναγιγνώσκεται ομού μετά της παραγράφου (β) μετά της οποίας συνδέεται διά της λέξεως "ήτοι". Ο ως άνω ορισμός λοιπόν του πολίτου της Δημοκρατίας, διά τους σκοπούς των Περί Εθνικής Φρουράς Νόμων, σημαίνει αφ' ενός μεν "πολίτην της Δημοκρατίας" ως ο όρος αυτός καθορίζεται εις τους σχετικούς Περί Ιθαγενείας Νόμους και περιπλέον περιλαμβάνει και παν άλλον πρόσωπον Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας όμως, το οποίον περιπλέον εγεννήθη εν Κύπρω κατά ή μετά την 5ην Νοεμβρίου, 1914, και καθ' ον χρόνον οι γονείς αυτού διέμενον συνήθως εν Κύπρω. Εις την προκειμένην περίπτωσιν δεν υπάρχει ισχυρισμός ότι ο αιτητής είναι πολίτης της Δημοκρατίας συμφώνως των Περί Ιθαγενείας Νόμων ή του παραρτήματος (Δ) της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως και δεν δύναται να θεωρηθή, ως η επίδικος απόφασις, ότι εμπίπτει εις τον ως άνω ορισμόν του άρθρου 2(β) του Περί Εθνικής Φρουράς Τροποποιητικού Νόμου, του 1978, αριθμός 22/78 και ειδικώτερον εις το δεύτερον σκέλος του ορισμού τούτου καθ' ότι ελλείπει εις την προκειμένην περίπτωσιν το απαραίτητο στοιχείο της αρρενογονίας. (Το δικαστήριον συνεφώνησε πλήρως με το συμπέρασμα και το σκεπτικόν της γνωμοδοτήσεως του Γενικού Εισαγγελέως, ή οποία παρατίθεται εις τας σελίδας 45-47 κατωτέρω).

(2) Η ερμηνεία αύτη συνάδει και προς το γράμμα της εν λόγω νομοθετικής διατάξεως, αλλά και προς την νομικήν αρχήν ότι διατάξεις περιοριστικαί της ελευθερίας του άτομου και εις ας περιπτώσεις είναι επιτρεπταί υπό του Συντάγματος ή των Νόμων, δέον όπως ερμηνεύωνται αυστηρώς.

(3) Όθεν διά τους λόγους ους εξέθεσα η επίδικος πράξις ακυρούται και ο αιτητής δεν δύναται να θεωρήται ως εμπίπτων εις τον ορισμόν του "πολίτου της Δημοκρατίας" ως ορίζεται εις το άρθρον 2 των Περί Εθνικής Φρουράς Νόμων, και δεν δύναται να θεωρήται κατά νόμον στρατεύσιμος.

Επίδικος πράξις ακυρούται.

Προσφυγή.

Προσφυγή κατά της αποφάσεως του καθ' ου η αίτησις διά της οποίας ο αιτητής εθεωρήθη ως πολίτης της Δημοκρατίας και/ή στρατεύσιμος.

Ρ. Μιχαηλίδης, διά τον αιτητήν.

Ρ. Γαβριηλίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας διά τον καθ' ου η αίτησις.

Α. ΛΟΙΖΟΥ Δ. Διά της παρούσης προσφυγής ο αιτητής ζητεί δήλωσιν του Δικαστηρίου ότι η απόφασις του καθ' ου ή αίτησις ως εκοινοποιήθη εις αυτόν δι' επιστολής ημερομηνίας 25ης Αυγούστου, 1978, (Τεκμήριον 3), ήτοι, ότι ο αιτητής θεωρείται πολίτης της Δημοκρατίας και/ή στρατεύσιμος είναι εσφαλμένη και άκυρος και ελήφθη καθ' υπέρβασιν εξουσίας και κατόπιν κακής ερμηνείας και/ή εκτιμήσεως του Νόμου και των γεγονότων.

Τα γεγονότα της υποθέσεως διά τα οποία και δεν υπάρχει αμφισβήτησις έχουν ως ακολούθως:

Ο πατήρ του αιτητού είναι Έλλην υπήκοος κάτοχος του υπ' αριθμόν Σ.Ο. 77938 Ελληνικού διαβατηρίου, γεννηθείς εις Ραχτάδες, Κερκύρας, την 17ην Οκτωβρίου, 1933, εκ γονέων Ελλήνων υπηκόων και κατοίκων Ραχτάδων. Ο πατήρ του αιτητού ενυμφέφθη την 8ην Οκτωβρίου, 1960, εις Λεμεσόν την Κυπρίαν Ιάνθην Κώστα Παφίτη, από δε της 13ης Μαΐου, 1961, διαμένει συνεχώς μετά της οικογενείας του εις Κύπρον, κατόπιν αδείας παραμονής ήτις ανανεώνετο τακτικώς μέχρι της 22ας 'Ιουνίου, 1967, ότε εχορηγήθη εις αυτόν άδεια μονίμου διαμονής.

Ο αιτητής εγεννήθη εις Λεμεσόν την 13ην 'Οκτωβρίου, 1961, καθ' ον χρόνον οι γονείς του, ως αναφέρεται εις το Τεκμήριον 3, "είχον συνεχώς την συνήθη διαμονήν των εις Λεμεσόν (Κύπρον)". Συμπληρωματικώς προς τα ως άνω γεγονότα δέον όπως αναφερθή ότι κατά το έτος 1974 ο αιτητής υπέβαλεν αίτησιν εις τον Έπαρχον Λεμεσού προς έκδοσιν Κυπριακού διαβατηρίου, αλλά η αίτησις αύτη απερρίφθη καθ' ότι ούτος δεν ηδύνατο να θεωρηθή πολίτης της Δημοκρατίας.

Η προσβαλλομένη απόφασις ως διατυπούται εις την τελευταίαν παράγραφον του Τεκμηρίου 3 έχει ως ακολούθως:

"Εν όψει των ως άνω διά τους σκοπούς των περί Εθνικής Φρουράς Νόμων του 1964 έως 1978, όπου ο όρος 'Πολίτης της Δημοκρατίας' έχει την έννοιαν ήτις αποδίδεται εις αυτόν δυνάμει του άρθρου 2(β) του Περί Εθνικής Φρουράς Τροποποιητικού Νόμου Αρ. 22 του 1978 ο κος Γεώργιος Αρμένης θεωρείται στρατεύσιμος."

"Πολίτης της Δημοκρατίας" ορίζεται εις το άρθρον 2, των Περί Εθνικής Φρουράς Νόμων του 1964 έως 1978, ως ετροποποιήθησαν διά του άρθρου 2 του Περί Εθνικής Φρουράς (Τροποποιητικού) Νόμου του 1978, (αριθμ. 22/78), ως ακολούθως:

"'πολίτης της Δημοκρατίας' σημαίνει πολίτην της Δημοκρατίας και περιλαμβάνει πρόσωπον Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας, ήτοι-

(α) πρόσωπον, το οποίον κατέστη Βρεττανός υπήκοος δυνάμει των περί Προσαρτήσεως της Κύπρου Διαταγμάτων εν Συμβουλίω του 1914 έως 1943· ή

(β) πρόσωπον, το όποιον εγεννήθη εν Κύπρω κατά ή μετά την 5ην Νοεμβρίου, 1914, καθ' ον χρόνον οι γονείς αυτού διέμενον συνήθως εν Κύπρω· ή

(γ) εξώγαμον ή νόθον τέκνον του οποίου η μήτηρ κατείχε κατά τον χρόνον της γεννήσεως αυτού τα προσόντα τα αναφερόμενα· εν τη άνω παραγράφω (α) ή (β) του παρόντος ορισμού· ή

(δ) πρόσωπον καταγόμενον εξ αρρενογονίας εκ προσώπου οίον αναφέρεται εν τη άνω παραγράφω (α) ή (β) ή (γ) του παρόντος ορισμού."

Αποτελεί βάσιν της υποθέσεως του αιτητού ότι η προαναφερθείσα νομοθετική διάταξις και είδικώτερον η παράγραφος (β) του άρθρου 2 περιλαμβάνει μόνον πρόσωπα Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας και επομένως ή καταγωγή δεν δύναται να διαχωρισθή εκ του τόπου γεννήσεως ή της συνήθους διαμονής των γονέων.

Επί του προκειμένου ο συνήγορος της Δημοκρατίας επαρουσίασε γνωμοδότησιν του Γενικού Είσαγγελέως (Τεκμήριον 4), δοθείσαν εις άλλην περίπτωσιν, εις την οποίαν ερμηνεύεται το άρθρον 2(β) του Νόμου 22/78 και την οποίαν γνωμοδότησιν υιοθέτησε πλήρως ως έχουσαν εφαρμογήν εις τα γεγονότα της παρούσης υποθέσεως. Το τεθέν ζήτημα ως και εις την προκειμένην περίπτωσιν

"εάν πρόσωπον το όποιον δεν είναι πολίτης της Δημοκρατίας δυνάμει των διατάξεων του Παραρτήματος Δ της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως και το όποιον εγεννήθη εν Κύπρω κατά το 1961 εκ πατρός αλλοδαπού καί μητρός Κυπρίας υπέχει στρατιωτικήν υποχρέωσιν δυνάμει των περί της Εθνικής Φρουράς Νόμων του 1964 έως 1978 ως πρόσωπον 'Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας ήτοι πρόσωπον το όποιον εγεννήθη εν Κύπρω κατά ή μετά την 5ην Νοεμβρίου του 1914, καθ' ον χρόνον οι γονείς αυτού διέμενον συνήθως εν Κύπρω' (δυνάμει του ορισμού 'πολίτης της Δημοκρατίας' ως ούτος εκτίθεται εις το άρθρον 2(β) του Νόμου 27 του 1978).

Η απάντησις είναι αρνητική.

2. Υποχρέωσιν προς υπηρεσίαν εν τη Δυνάμει δυνάμει των περί Εθνικής Φρουράς Νόμων 1964 έως 1977, (ήτοι προ της τροποποιήσεως αυτών διά του Νόμου 22 του 1978) υπείχον μόνον οι πολίται της Δημοκρατίας (άρθρον 4(1) ). Δεν υφίστατο ορισμός του όρου 'πολίτης της Δημοκρατίας' καθ' ότι ο όρος ούτος ήτο αρκετά σαφής.

Διά του άρθρον 2(β) του Νόμου 22 του 1978 προσετέθη ορισμός του όρου 'πολίτης της Δημοκρατίας' διά του οποίου ο όρος ούτος διευρύνθη ώστε να περιλαμβάνη και 'πάν πρόσωπον Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας'. Αλλά δεν ορίζεται σαφώς ποίον πρόσωπον θεωρείται ως 'πρόσωπον Κυπριακής καταγωγής' ως γίνεται εις το άρθρον 4.2 του Παραρτήματος Δ της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως ένθα ορίζεται ότι 'πρόσωπον Κυπριακής καταγωγής σημαίνει πρόσωπον το όποιον ήτο κατά την 5ην Νοεμβρίου, 1914, Οθωμανός υπήκοος συνήθως διαμένων εν τη Νήσω της Κύπρου ή το όποιον κατάγεται εξ αρρενογονίας παρά τοιούτου προσώπου."

Κατόπιν αναφοράς εις την σχετικήν Νομοθετικήν Διάταξιν ο γενικός Εισαγγελεύς συνεχίζει:

"3. Η διάταξις αύτη δεν είναι διόλου σαφής. Προφανώς ελήφθη εκ της παραγράφου 2 του Άρθρου 2 του Παραρτήματος Δ αλλ' εκεί εισήχθη διά τελείως διαφορετικόν σκοπόν. Ήτο διά να καθορίση ποία πρόσωπα εθεωρούντο ότι απέκτησαν την Κυπριακήν ιθαγένειαν δυνάμει του Παραρτήματος Δ ενώ εις την προκειμένην περίπτωσιν εσκοπείτο να καθορισθή ποίον πρόσωπον εθεωρείτο ως Κυπριακής καταγωγής διά τους σκοπούς των περί Εθνικής Φρουράς Νόμων.

Ερωτάται συνεπώς εις ποίον πρόσωπον αφορούν οι παράγραφοι (α) έως (δ) του περί ου πρόκειται ορισμού· εις το περί ου πρόκειται πρόσωπον ή εις τον γονέα αυτού και δη τον πατέρα, καθ' όσον είναι ή εξ αρρενογονίας καταγωγή η οποία λαμβάνεται υπ' όψιν. Όπως ετόνισα και προηγουμένως εις την σύγχυσιν η οποία επικρατεί εις την άνω διάταξιν δεν δύναται να δοθή σαφής και αναμφίβολος απάντησις.

Εάν η διάταξις αφορά εις το περί ου πρόκειται πρόσωπον τότε η διάταξις της παραγράφου (γ) αντικρούεται προς την διάταξιν της εξ αρρενογονίας καταγωγής του προσώπου καθ' όσον λαμβάνεται υπ' όψιν ή εκ της μητρός καταγωγή. Εξ άλλου η διάταξις της παραγράφου (α) η αφορώσα εις πρόσωπον το οποίον κατέστη Βρεττανός υπήκοος δυνάμει των περί Προσαρτήσεως της Κύπρου Διαταγμάτων εν Συμβουλίω του 1914 έως 1943 εκ των πραγμάτων καθίσταται υπερβαλλόντως δύσκολον αν μη αδύνατον να εφαρμοσθή εις στρατευσίμους με βάσιν τα σημερινά (του 1978) κριτήρια.

Το αυτό εφαρμόζεται και διά την παράγραφον (β) η οποία αφορά εις 'πρόσωπον το όποιον εγεννήθη εν Κύπρω μετά την 5ην Νοεμβρίου του 1914 καθ' ον χρόνον οι γονείς του διέμενον συνήθως εν Κύπρω'. Η παράγραφος αύτη δεν δύναται να ληφθή αύτη καθ' εαυτήν και ανεξαρτήτως της διατάξεως 'περί της Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας' καθ' όσον εν τοιαύτη περιπτώσει θα περιελάμβανε και όλους τους αλλοδαπούς οι οποίοι εγεννήθησαν εν Κύπρω καθ' ον χρόνον οι γονείς των συνήθως διέμενον εν αύτη, πράγμα το οποίον δεν ήτο ο σκοπός του νομοθέτου. Το πρόσωπον τούτο εάν εγεννήθη εν Κύπρω μετά την 5 Νοεμβρίου 1914 θα απέκτα την Κυπριακήν ιθαγένειαν εφ' όσον οι γονείς του είχον την συνήθη αυτών διαμονήν καθ' οιονδήποτε χρόνον προ της ημερομηνίας ενάρξεως ισχύος του Παραρτήματος Δ της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως, εν Κύπρω.

Συνεπώς δέον να θεωρηθή ότι τουλάχιστον αι παράγραφοι (α) και (β) του ορισμού απεσκόπουν να καθορίσουν τας περιπτώσεις της 'Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας' του στρατευσίμου και δέον να θεωρηθώσι ότι αφορούν αύται εις τον πατέρα αυτού.

4. Το περί ου πρόκειται πρόσωπον συνεπώς δεν υπέχει στρατιωτικήν υποχρέωσιν."

Συμφωνώ πλήρως με το συμπέρασμα και το σκεπτικόν της ως άνω γνωματεύσεως η οποία έχει εφαρμογήν και εις την υπό εξέτασιν περίπτωσιν.

Η παράγραφος (β) του άρθρου 2(β) του Νόμου 22/78, ως άνωθεν εξετέθη, δέον όπως αναγιγνώσκεται ομού μετά του δευτέρου μέρους του ορισμού, ήτοι της φράσεως "περιλαμβάνει πρόσωπον Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας", καθ' ότι η φράσις αύτη θα έμενε άνευ σημασίας εάν δεν αναγιγνώσκεται ομού μετά της παραγράφου (β) μετά της όποιας συνδέεται διά της λέξεως "ήτοι". Ο ως άνω ορισμός λοιπόν του πολίτου της Δημοκρατίας, διά τους σκοπούς των Περί Εθνικής Φρουράς Νόμων, σημαίνει αφ' ενός μεν "πολίτην της Δημοκρατίας" ως ο όρος αυτός καθορίζεται εις τους σχετικούς Περί Ιθαγενείας Νόμους και περιπλέον περιλαμβάνει και παν άλλον πρόσωπον Κυπριακής καταγωγής εξ αρρενογονίας όμως, το οποίον περιπλέον εγεννήθη εν Κύπρω κατά ή μετά την 5ην Νοεμβρίου, 1974, και καθ' ον χρόνον οι γονείς αυτού διέμενον συνήθως εν Κύπρω. Εις την προκειμένην περίπτωσιν δεν υπάρχει ισχυρισμός ότι ο αιτητής είναι πολίτης της Δημοκρατίας συμφώνως των Περί Ιθαγενείας Νόμων ή του παραρτήματος (Δ) της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως και δεν δύναται να θεωρηθή, ως η επίδικος απόφασις ότι εμπίπτει εις τον ως άνω ορισμόν του άρθρου 2(β) του Περί Εθνικής Φρουράς Τροποποιητικού Νόμου, του 1978, άριθμός 22/78 και ειδικώτερον εις το δεύτερον σκέλος του ορισμού τούτου καθ' ότι ελλείπει εις την προκειμένην περίπτωσιν το απαραίτητο στοιχείο της αρρενογονίας.

Η ερμηνεία αύτη συνάδει και προς το γράμμα της εν λόγω νομοθετικής διατάξεως, αλλά και προς την νομικήν άρχήν ότι διατάζεις περιοριστικαί της ελευθερίας του ατόμου και εις ας περιπτώσεις είναι επιτρεττταί υπό του Συντάγματος ή των Νόμων, δέον όπως ερμηνεύωνται αυστηρώς.

Καίτοι υπήρξεν εις την προκειμένην περίπτωσιν σύμπτωσις απόψεων, εν τούτοις εναπόκειται εις το Δικαστήριον να κρίνη την νομιμότητα ή μη της υπό εξέτασιν διοικητικής πράξεως, καθ' ότι μία διοικητική πράξις ισχύει μέχρις ου ανακληθή, καταργηθή ρητώς, ή δι' εκδόσεως αντιθέτου πράξεως, ή ακυρωθή, ή, εις εξαιρετικάς περιπτώσεις, αποδυναμωθή, ή καταστή η εφαρμογή αυτής παράλογος, ή περιττή λόγω εξωτερικής αντικειμενικής μεταβολής των συνθηκών. Εφ' όσον λοιπόν ουδέν τοιούτον τι συνέβη, η αιτουμένη ακύρωσις της υπό εξέτασιν διοικητικής πράξεως είναι έργον του Δικαστηρίου αυτού ενασκούντος τας εξουσίας τας οποίας περιβέβληται διά του άρθρου 146 του Συντάγματος.

Όθεν διά τους λόγους ους εξέθεσα η επίδικος πράξις ακυρούται και ο αιτητής δεν δύναται να θεωρήται ως εμπίπτων εις τον ορισμόν του "πολίτου της Δημοκρατίας" ως ορίζεται εις το άρθρον 2 των Περί Εθνικής Φρουράς Νόμων, και δεν δύναται να θεωρήται κατά νόμον στρατεύσιμος.

Ουδέν διάταγμα δίδεται ως προς τα έξοδα.

Επίδικος πράξις ακυρούται.

 

This is an English translation of the judgment in Greek appearing at pp. 41-48 ante.

National Guard—National Guard (Amendment) Law, 1978 (Law 22/78)—"Citizen of the Republic" as defined by section 2(b) of the Law—Person born in Cyprus in 1961—His father an alien [*49] and his mother a Cypriot—Does not fall within the above definition and he cannot be considered as a conscript.

Statutes—Construction—Statutes affecting the liberty of the subject—Should be strictly construed—Construction of section 2(b) of the National Guard (Amendment) Law, 1978 (Law 22/78).

The applicant's father is a Greek citizen and holder of a Greek passport; he was born at Rahtades Corfu on the 17th October, 1933 and his parents were Greek citizens and residents of Rahtades. On the 8th October, 1960 he got married to a Cypriot and since the 13th May, 1961 he continuously resided with his family in Cyprus, on being granted a residence permit, renewed regularly until the 22nd June, 1967 when a permanent residence permit was granted to him.

The applicant was born at Limassol on the 13th October, 1961, at a time when his parents had continuously their ordinary residence at Limassol. In 1974 he applied to the District Officer Limassol for the issue of a Cyprus passport to him, but his application was turned down as he could not be considered as a citizen of the Republic.

When applicant was called to enlist in the National Guard his counsel wrote to the Minister of Interior that the applicant had no obligation to serve in the National Guard because, inter alia, he was not a citizen of the Republic. In reply the Minister informed applicant's counsel that for the purposes of the National Guard Laws, 1964 to 1978, where the term 'citizen of the Republic' has the meaning ascribed to it by virtue of section 2(b) of the National Guard (Amendment) Law No. 22 of 1978 the applicant is considered to be a conscript.

Hence the present recourse:

Counsel for the applicant contended that section 2(b) of the National Guard (Amendment) Law, 1978 (Law 22/78) and particularly paragraph (b) thereof includes only persons of Cypriot origin descended in the male line and therefore the origin cannot be divorced from the place of birth or the ordinary place of residence of the parents.

Counsel of the Republic agreed with the above contention; and produced an opinion of the Attorney-General given in another case, where section 2(b) of Law 22/78 was interpreted, which he fully adopted as applicable to the facts of this case.

Held, (1)that paragraph (b) of section 2(b) of Law 22/78 should be read together with the second part of the definition, that is the phrase "includes every person of Cypriot origin descended in the male line", because this phrase would have been rendered meaningless if not read together with paragraph (b) with which it is joined by the words "that is"; that, thus, the above definition of citizen of the Republic, for the purposes of the National Guard Laws, means, on the one hand "citizen of the Republic" as this term is defined in the relevant Citizenship Laws and in addition it includes every other person of Cypriot origin but descended in the male line which, moreover, was born in Cyprus on or after the 5th November, 1914 at a time when his parents were ordinarily resident in Cyprus; that in the instant case there is no allegation that the applicant is a citizen of the Republic under the Citizenship Laws or Annex D to the Treaty of Establishment and he cannot be treated, as was done by the sub judice decision, that he falls within the above definition of section 2(b) of the National Guard (Amendment) Law, 1978 (Law 22/78) and particularly within the second leg thereof because there is lacking the necessary element of descent in the male line. (Opinion of the Attorney-General quoted at pp. 52-54 post adopted).

(2)That the above construction is not only consonant with the letter of the said legislative provision but also with the principle that provisions affecting the liberty of the subject, even in cases permitted by the Constitution or the Laws, should be strictly construed; that, therefore, the sub judice decision is annulled and the applicant cannot be considered as falling within the definition of "citizen of the Republic" as defined by section 2 of the National Guard Laws, and he cannot be considered as a conscript according to Law.

Sub judice decision annulled.[*51]

Recourse.

Recourse against the decision of the respondent to the effect that the applicant is considered a citizen of the Republic and/or a conscript.

R. Michaelides, for the applicant.

R. Gavrielides, Counsel of the Republic, for the respondent.

Cur.adv. vult.

A. LOIZOU J. read the following judgment: By this recourse the applicant seeks a declaration of the Court that the decision of the respondent as communicated to him by letter dated 25th August, 1978 (exhibit 3), to the effect that the applicant is considered a citizen of the Republic and/or a conscript is erroneous and null and void and was taken in excess of powers and upon a wrong construction and/or consideration of the Law and the facts.

The facts of the case which are undisputed are as follows:

The applicant's father is a Greek citizen and holder of Greek passport S.O.77938 having been born at Rahtades Corfu, on the 17th October, 1933, from Greek citizen parents and residents of Rahtades. On the 8th October, 1960 applicant's father married a Cypriot, Ianthi Costa Paphitis, and since the 13th May, 1961, he continuously stayed with his family in Cyprus, on being granted a residence permit renewed regularly until the 22nd June, 1967, when a permanent residence permit was granted to him.

The applicant was born at Limassol on the 13th October. 1961, at a time when his parents, as stated in exhibit 3, "had continuously their ordinary residence at Limassol (Cyprus)". In addition to the above facts it should be mentioned that in 1974 applicant submitted an application to the District Officer Limassol for the issue of a Cyprus passport to him, but this application was turned down as he could not be considered citizen of the Republic.

The sub judice decision as formulated in the last paragraph of exhibit 3 reads as follows:-

"In view of the above for the purposes of the National Guard Laws 1964 to 1978, where the term 'citizen of the Republic' has the meaning ascribed to it by virtue of section 2(b) of the National Guard (Amendment) Law No. 22 of 1978 Mr. Georghios Armenis is considered to be a conscript".

"Citizen of the Republic" is defined by section 2 of the National Guard Laws 1964 to 1978, as amended by section 2 of the National Guard (Amendment) Law, 1978 (Law No. 22/78), as follows:

" 'Citizen of the Republic' means citizen of the Republic and includes a person of Cypriot origin descended in the male line, that is:-

"(a)a person who has become a British subject under the provisions of the Cyprus (Annexation) Orders in Council 1914-1943; or

(b) a person born in Cyprus on or after the 5th November, 1914 at a time when his parents were ordinarily residing in Cyprus; or

(b) an illegitimate child whose mother, at the time of his birth, possessed the qualifications referred to in paragraphs (a) or (b) of this definition; or

(d) a person descended in the male line from a person referred to in paragraphs (a) or (b) or (c) of this definition".

It is the case for the applicant that the aforementioned legislative provision and particularly paragraph (b) of section 2 includes only persons of Cypriot origin descended in the male line and therefore the origin cannot be divorced from the place of birth or the ordinary residence of the parents.

In this connection Counsel of the Republic produced an opinion of the Attorney-General (exhibit 4), given in another case, in which section 2(b) of Law 22/78 is interpreted, which he fully adopted as applicable to the facts of this case. The question for consideration in that case as well as in this case was:

"Whether a person who is not a citizen of the Republic by virtue of the provisions of Annex D to the Treaty of Establishment and who was born in Cyprus in 1961 from an alien father and a Cypriot mother has an obligation to serve in the National Guard under the National Guard Laws 1964 to 1978 as a person of Cypriot origin descended in the male line that is a person who was born in Cyprus on or abourt the 5th November 1914 at a time when his parents were ordinarily residing in Cyprus (under the definition 'citizen of the Republic' as same is set out in section 2(b) of Law 27 of 1978).

The answer is a negative one.

2.Only the citizens of the Republic had an obligation for service in the National Guard under the National Guard Laws 1964 to 1977, (that is prior to their amendment by Law 22 of 1978) (section 4(1)). There was no definition of the term 'citizen of the Republic' because this term was quite clear.

By means of section 2(b) of Law 22 of 1978 there was added the definition of the term 'citizen of the Republic' by means of which this term was widened so as to include also 'every person of Cypriot origin descended in the male line'. But it is not clearly defined as to which person is considered as 'a person of Cypriot origin' as it is done by section 4.2 of Annex D to the Treaty of Establishment where it is stated that 'a person of Cypriot origin means a person who was, on the 5th November, 1914, an ottoman subject ordinarily resident in the Island of Cyprus or who is descended in the male lime from such a person' ".

After referring to the relevant legislative provision the Attorney-General continues:

"3.This provision is not at all clear. It was apparently taken from paragraph 2 of section 2 of Annex D but there it was introduced for a completely different purpose. It was aimed at determining which persons acquired Cypriot citizenship under Annex D whilst in the case in hand it was aimed at determining which person was considered of Cypriot origin for the purpose of the National Guard Laws.

The question is therefore posed to which person paras. (a) to (d) of the said definition refer; to the said person or to his parent and specifically his father, because it is the male line descent that is taken into consideration. As I also stated above there cannot be given a clear andundisputed reply to the confusion prevailing in the above provision.

If the provision refers to the said person then the provisions of para. (c) run contrary to the provision of descent in the male line of the person because the descent in the female line is taken into consideration. On the other hand the provision of para. (a), referring to a person who became a british subject by virtue of the Cyprus (Annexation) Orders in Council 1914 to 1943, is from the nature of things exceedingly difficult, if not impossible, to be applied to conscripts on the basis of present day (1978) criteria.

The same applies to para. (b) which refers to a 'person born in Cyprus after the 5th November 1914 at a time when his parents ordinarily resided in Cyprus'. This paragraph cannot be taken by itself and notwithstanding the provision 'for Cypriot origin descended in the male line' because in such a case it would have also included all aliens who were born in Cyprus at a time when their parents were ordinarily residing in Cyprus, something that was not intended by the legislature. This person if born in Cyprus after the 5th November 1914 would have acquired Cypriot citizenship since his parents were ordinarily residing in Cyprus at any time prior to the coming into operation of Annex D to the treaty of Establishment.

Therefore it should be taken that at least paras, (a) and (b) of the definition aimed at determining the instances of 'Cypriot origin descended in the male line' of the conscript and should be taken as referring to his father.

4.The said person, therefore, has no obligation to serve in the National Guard."

I fully agree with the conclusion and reasoning of the above opinion which is also applicable to the case in hand.

Paragraph (b) of section 2(b) of Law 22/78 as set out above, should be read together with the second part of the definition, that is the phrase "includes every person of Cypriot origin descended in the male line", because this phrase would have been rendered meaningless if not read together with paragraph (b) with which it is joined by the words "that is". Thus the above definition of citizen of the Republic, for the purposes of the National Guard Laws, means, on the one hand "citizen of the Republic" as this term is defined in the relevant Citizenship Laws and in addition it includes every other person of Cypriot origin but descended in the male line which, moreover, was born in Cyprus on or after the 5th November, 1914 at a time when his parents were ordinarily resident in Cyprus. In the instant case there is no allegation that the applicant is a citizen of the Republic under the Citizenship Laws or Annex D to the Treaty of Establishment and he cannot be treated, as was done by the sub judice decision, that he falls within the above definition of section 2(b) of the National Guard (Amendment) Law, 1978 (Law 22/78) and particularly within the second leg thereof because there is lacking the necessary element of descent in the male line.

This construction is not only consonant with the letter of the said legislative provision but also with the principle that provisions affecting the liberty of the subject, even in cases permitted by the Constitution or the Laws, should be strictly construed.

Though in the case in hand there was consensus of opinion, it is upto the Court to consider the legality or not of the sub judice administrative act, because an administrative act is valid until revoked, expressly repealed, or by the issuing of an act to the contrary, or cancelled, or, in exceptional cases, loses its force or its implementation is rendered unreasonable or superfluous due to the external objective change of circumstances. Since therefore nothing of the sort happened the annulment of the sub judice administrative act is the task of this Court in the exercise of its powers under Article 146 of the Constitution.

Therefore, for the reasons stated above the sub judice decision is annulled and the applicant cannot be considered as falling within the definition of "citizen of the Republic" as defined by section 2 of the National Guard Laws, and he cannot be considered as a conscript according to Law.

No order as to costs.

Sub judice decision annulled.

No order as to costs.