|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Δεν έχει εντοπιστεί νομοθεσία ή απόφαση ή δικονομικός θεσμός στον οποίο να κάνει αναφορά η απόφαση αυτή
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2022:B303
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 21/2021)
14 Ιουλίου, 2022
[Τ. Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ/στές]
MOHMAD ALSHALAL
Εφεσείων
v.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσίβλητης
_________________________
Ρ. Πεκρή (κα), για τον Εφεσείοντα.
Α. Ματθαίου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
__________________________
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Ιωαννίδη, Δ.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.: Ο Εφεσείων κατάγεται από τη Συρία και κατά πάντα ουσιώδη χρόνο ήταν αιτητής πολιτικού ασύλου. Στις 23.2.2020 μαζί με άλλον ένα άνδρα, τον Μ.R. από την Παλαιστίνη, λήστεψε τον A.B.T. από το Πακιστάν, ηλικίας 24 ετών, επίσης αιτητή πολιτικού ασύλου. Η ληστεία έλαβεν χώρα πρωϊνές ώρες, 4.27 π.μ., σε δημόσιο δρόμο, στο κέντρο της πρωτεύουσας της Κύπρου, και συγκεκριμένα στην οδό Ρηγαίνης, όπου το θύμα στεκόταν αμέριμνο κρατώντας στα χέρια του το κινητό του τηλέφωνο.
Κατά τη διάπραξη της ληστείας ο συνεργός του Εφεσείοντα ανέσυρε μαχαίρι, τύπου σουγιά, το οποίο κάρφωσε στην αριστερή πλευρά του θώρακα του θύματος. Το θύμα συνεπεία του μαχαιρώματος έχασε τις αισθήσεις του και έπεσε στο έδαφος. Δυστυχώς, σε ελάχιστο χρόνο, ετελεύτησε στο σημείο που έπεσε. Ο ιατροδικαστής Νικόλας Χαραλάμπους, που κλήθηκε στη σκηνή, επιβεβαίωσε απλώς τον θάνατο του, και ότι αυτό έφερε τραύμα από αιχμηρό όργανο στην αριστερή πλευρά του θώρακα. Η λεία των ληστών; Το κινητό τηλέφωνο του
θύματος, μάρκας Samsung, χρώματος μπλε και μαύρου, αξίας €100 (εκατόν ευρώ). Να σημειώσουμε πως και οι δύο ληστές αμέσως μετά τη ληστεία και το μαχαίρωμα, έσπευσαν να εξαφανιστούν, με τον συνεργό να ρίχνει το κλαπέν κινητό τηλέφωνο μπροστά από προθήκη εμπορικού καταστήματος.
Ο Εφεσείων αντιμετώπισε αρχικά ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας, τρεις σοβαρές κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία αφορούσε σε συνωμοσία για διάπραξη κακουργήματος κατά παράβαση των άρθρων 282, 283 και 371 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154, η δεύτερη σε ληστεία κατά παράβαση των άρθρων 282, 283 και 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 και η τρίτη σε ανθρωποκτονία κατά παράβαση των άρθρων 205(1)(3) και 21 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154.
Αρχικά αρνήθηκε και τις τρεις κατηγορίες, και η υπόθεση ορίστηκε για ακρόαση στις 5.2.2021. Κατά την πιο πάνω ημερομηνία, ζήτησε την άδεια του Δικαστηρίου για αλλαγή απάντησης στη δεύτερη κατηγορία, οι λεπτομέρειες της οποίας είχαν ως εξής:
«Ο κατηγορούμενος την 23η Φεβρουαρίου 2020 στην Επαρχία Λευκωσίας μαζί με τον [M.R.] από την Παλαιστίνη, ενώ ήταν οπλισμένοι με επιθετικό όργανο, δηλαδή με μαχαίρι, έκλεψαν ένα κινητό τηλέφωνο μάρκας Samsung χρώματος μπλε και μαύρου αξίας €100, περιουσία του [A.B.T.] τέως από το Πακιστάν και αμέσως μετά το χρόνο της κλοπής, χρησιμοποίησαν πραγματική βία εναντίον του με σκοπό να κατακρατήσουν το προαναφερθέν κινητό τηλέφωνο.»
Η άδεια δόθηκε και αυτός παραδέχθηκε την εν λόγω κατηγορία με τις πιο πάνω λεπτομέρειες της. Ακολούθως, o Γενικός Εισαγγελέας ανέστειλε την ποινική δίωξη σε σχέση με την πρώτη και τρίτη κατηγορία, στις οποίες ο Εφεσείων απαλλάχθηκε. Η Κατηγορούσα Αρχή παρέθεσε τα γεγονότα με τα οποία η Υπεράσπιση συμφώνησε. Ο ευπαίδευτος συνήγορος που εκπροσώπησε τον Εφεσείοντα στην πρωτόδικη διαδικασία, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, δεν είναι αυτός που τον εκπροσώπησε στο Εφετείο, ζήτησε από το Κακουργιοδικείο να λάβει υπόψη, στο πλαίσιο εξατομίκευσης της ποινής, το νεαρό της ηλικίας του (26 ετών), την παραδοχή, το λευκό ποινικό μητρώο, και τις προσωπικές-οικογενειακές περιστάσεις του. Όσον αφορά στις περιστάσεις διάπραξης του εγκλήματος της ληστείας, είχε αναφέρει πως δεν υπήρξε προσχεδιασμός αλλά, ως ανέφερε, η διάπραξη της ληστείας ήταν κοινή απόφαση της στιγμής. Είπε ακόμη ότι ο Εφεσείων γνώριζε πριν από τη ληστεία ότι ο συνεργός του είχε στην κατοχή του μαχαίρι, αλλά δεν πέρασε από το μυαλό του ότι θα το χρησιμοποιούσε. Να σημειώσουμε εδώ πως ο συνεργός αντιμετώπισε, στο πλαίσιο άλλου κατηγορητηρίου, κατηγορία ανθρωποκτονίας του θύματος και του επιβλήθηκε, κατόπιν παραδοχής, ποινή φυλάκισης 13 ετών.
΄Εχουμε ήδη παραθέσει μέρος των γεγονότων όπως αυτά είχαν εκτεθεί ενώπιον του Κακουργιοδικείου από την Κατηγορούσα Αρχή και τα οποία ουδόλως αμφισβητήθηκαν από την Υπεράσπιση. Το ίδιο ισχύει και για τους μετριαστικούς παράγοντες που είχαν προβληθεί εκ μέρους του Εφεσείοντα. Ενώπιον μας η ευπαίδευτη συνήγορος του, ανέφερε πως το Κακουργιοδικείο δεν έδωσε τη δέουσα βαρύτητα στους μετριαστικούς παράγοντες, με αποτέλεσμα η επιβληθείσα ποινή να είναι έκδηλα υπερβολική. Επανέλαβε και ενώπιον μας ότι ο Εφεσείων δεν γνώριζε ότι ο συνεργός του θα έκανε χρήση του μαχαιριού κατά τη διάπραξη της ληστείας, και ότι δεν υπήρξε προσχεδιασμός.
Ξεκινούμε από το τελευταίο. Μπορεί εδώ το έγκλημα της ληστείας να μην ήταν προσχεδιασμένο (αν ήταν, αυτό θα συνιστούσε έναν πρόσθετο επιβαρυντικό παράγοντα), όμως οι περιστάσεις διάπραξης του ήταν και για τον Εφεσείοντα επιβαρυντικές. Ο τελευταίος μαζί με το συνεργό του επιτέθηκαν στο θύμα καθ΄ ον χρόνο αυτό βρισκόταν, αμέριμνο, σε δημόσιο δρόμο κρατώντας στα χέρια του το κινητό του τηλέφωνο, και χωρίς να τους είχε καθ΄ οιονδήποτε τρόπο προηγουμένως προκαλέσει. Οι δύο ληστές για να αιφνιδιάσουν το θύμα, εμφανίστηκαν ξαφνικά μπροστά του και του επιτέθηκαν, για να μπορέσουν έτσι να
πετύχουν τον παράνομο σκοπό τους, που ήταν η κλοπή του κινητού τηλεφώνου του θύματος, το οποίο είχαν πρόθεση να πωλήσουν στη συνέχεια. Συνάγεται από τα εκτεθέντα γεγονότα, πως είχαν συμφωνήσει μεταξύ τους να δράσουν, και έδρασαν, ως ομάδα εναντίον ενός, κάτι που εδώ δεν μπορεί να παραγνωριστεί.
Το θύμα αντιλήφθηκε τις παράνομες προθέσεις των ληστών, με αποτέλεσμα να υπάρξει συμπλοκή μεταξύ τους. Ο συνεργός έσπρωξε το θύμα και κατάφερε να του πάρει το κινητό τηλέφωνο από τα χέρια. Ακολούθησαν αλληλοσπρωξίματα με αποτέλεσμα το κινητό τηλέφωνο να πέσει στο έδαφος. Αμέσως ο Εφεσείων άδραξε την ευκαιρία και πήρε από το έδαφος το κινητό τηλέφωνο, ενώ την ίδια στιγμή ο συνεργός έπεσε στο έδαφος. Το θύμα καταδίωξε τον Εφεσείοντα για να μπορέσει έτσι να πάρει πίσω το κινητό του τηλέφωνο. Όμως ο Εφεσείων έσπρωξε το θύμα με αποτέλεσμα το κινητό τηλέφωνο να πέσει εκ νέου στο έδαφος. Τότε ο συνεργός σηκώθηκε από το έδαφος, πήρε το κινητό τηλέφωνο με το αριστερό του χέρι, και όταν το θύμα επιχείρησε να μεταβεί προς το μέρος του για να πάρει το τηλέφωνο του, αυτός το μαχαίρωσε. Συνάγεται από τα πιο πάνω, πως και οι δύο δράστες όχι μόνο δεν υπαναχώρησαν,
ενώ μπορούσαν, όταν είδαν το θύμα να αντιστέκεται σθεναρά, αλλά επέδειξαν επιμονή στην επίτευξη του παράνομου σκοπού τους, και δυστυχώς, στο τέλος της ημέρας είχαμε μιαν απώλεια ανθρώπινης ζωής.
Το γεγονός ότι ο Εφεσείων δεν τραυμάτισε με το μαχαίρι το θύμα κατά την διάπραξη της ληστείας, δεν καθιστά το αδίκημα λιγότερο σοβαρό για τον ίδιο. Το ουσιώδες εν προκειμένω ήταν το γεγονός ότι ο Εφεσείων γνώριζε πως ο συνεργός του είχε στην κατοχή του μαχαίρι και συμφώνησε όπως διαπραχθεί η ληστεία, και αυτή διεπράχθη, με το συνεργό να κατέχει μαχαίρι εν γνώσει του. Αν μαχαίρωνε και αυτός το θύμα, η ενέργεια του αυτή θα συνιστούσε έναν πρόσθετο επιβαρυντικό παράγοντα για τον ίδιο, και ενδεχομένως να ήταν ακόμη αντιμέτωπος με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας από την οποία τελικά απηλλάγη. Το Κακουργιοδικείο όχι μόνο δεν του καταλόγισε αυτή την ενέργεια αλλά του πίστωσε το γεγονός ότι δεν γνώριζε ότι ο συνεργός του θα έκανε χρήση του μαχαιριού.
To Κακουργιοδικείο ορθά παρέπεμψε στις καθοδηγητικές αρχές που αφορούν στην επιβολή ποινών για το αδίκημα της ληστείας και για τα άλλα ομοειδή αδικήματα. Έτσι θωράκισε τη δικαστική του κρίση με την απαραίτητη πειστικότητα και εξάλειψε τυχόν υπόνοιες για αυθαιρεσία (Μαυρολουκά ν. Δημοκρατίας (2015) 2 ΑΑΔ, 30). Δεν παρέλειψε βεβαίως να σημειώσει, και ορθά, πως δεν υπάρχει προκαθορισμένο πλαίσιο και ακριβής προσδιορισμός της ποινής που θα πρέπει να επιβληθεί, αφού κάθε υπόθεση εξετάζεται στη βάση των δικών της γεγονότων και ιδιαιτεροτήτων. Τέλος, ορθά έλαβε υπόψη του ότι τα εν λόγω αδικήματα παρουσιάζουν εδώ και χρόνια έξαρση, κάτι που δικαιολογεί την επιβολή ακόμη πιο αυστηρών ποινών.
Εν προκειμένω, δεν μπορεί να παραγνωριστεί ούτε το γεγονός ότι ο Εφεσείων μετά τη διάπραξη του εγκλήματος, απομακρύνθηκε τρέχοντας από τη σκηνή, αδιαφορώντας πλήρως για τις συνέπειες των παράνομων πράξεων του. Το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν να μην εντοπιστεί και οδηγηθεί ενώπιον της Δικαιοσύνης. Να σημειωθεί ακόμη πως ο Εφεσείων αμέσως μετά τη διάπραξη της ληστείας, είχε επικοινωνήσει με άλλον αλλοδαπό ζητώντας από αυτόν να τον βοηθήσει να διαφύγει στις κατεχόμενες περιοχές ή στη Συρία. Ευτυχώς που τα κλειστά κυκλώματα παρακολούθησης που ήταν εγκατεστημένα στο μέρος, συνέβαλαν στον εντοπισμό των δραστών και έδωσαν λεπτομέρειες σε σχέση με το τι
ακριβώς είχε συμβεί τη συγκεκριμένη ημέρα και ώρα. Η Αστυνομία, αφού αξιολόγησε και άλλη μαρτυρία που είχε εξασφαλίσει, εντόπισε σε δωμάτιο ακατοίκητου κτιρίου στη Λευκωσία, τον συνεργό τον οποίον και συνέλαβε δυνάμει δικαστικού εντάλματος σύλληψης. Είναι αυτός που κατονόμασε τον Εφεσείοντα με αποτέλεσμα να εκδοθεί και εναντίον του δικαστικό ένταλμα σύλληψης. Για μήνες ο Εφεσείων δεν είχε δώσει σημεία ζωής και η Αστυνομία δεν μπορούσε να τον εντοπίσει. Τον εντόπισε μόλις στις 7.8.2020 και ώρα 10.30 π.μ. στο οδόφραγμα Αγίου Δομετίου, όπου και τον συνέλαβε. Αφού του εξηγήθηκαν οι λόγοι της σύλληψης του και του επιστήθηκε η προσοχή του στο Νόμο, αυτός δήλωσε άγνοια λέγοντας «I don't know». Σε ανακριτική κατάθεση που έδωσε λίγες ημέρες μετά, παραδέχθηκε τη διάπραξη της ληστείας, κάτι με το οποίο επίσης πιστώθηκε από το Κακουργιοδικείο, το οποίο λαμβάνοντας υπόψη και τους υπόλοιπους μετριαστικούς παράγοντες που είχαν προβληθεί, έκρινε, και ορθά, πως προείχε το στοιχείο της αποτροπής, και ότι η αρμόζουσα ποινή ήταν αυτή της φυλάκισης την οποία καθόρισε σε 6 έτη.
Να υπενθυμίσουμε πως για το έγκλημα που ο Εφεσείων διέπραξε, ο Νόμος προβλέπει ποινή φυλάκισης δια βίου, κάτι που δεν πρέπει να αγνοείται. Η εξατομίκευση έχει πάντα τη θέση της αλλά δεν μπορεί να υποβαθμίσει τη σοβαρότητα του εγκλήματος της ληστείας ούτε να εξουδετερώσει τον αποτρεπτικό χαρακτήρα της ποινής που πρέπει να υπάρχει για τέτοια σοβαρά εγκλήματα τα οποία, δυστυχώς, παρουσιάζουν έξαρση. Να επαναλάβουμε ότι το Εφετείο δεν κρίνει πρωτογενώς το ύψος της ποινής, αφού ο προσδιορισμός και η επιμέτρηση του ύψους της, είναι έργο των πρωτόδικων δικαστηρίων. Το Εφετείο παρεμβαίνει μόνο όταν η επιβληθείσα ποινή είναι έκδηλα υπερβολική ή έκδηλα ανεπαρκής ή νομικά εσφαλμένη. Εδώ η επιβληθείσα στον Εφεσείοντα ποινή για ένα τόσο σοβαρό έγκλημα, είναι δίκαιη και ισορροπημένη και όχι έκδηλα υπερβολική που να δικαιολογεί την παρέμβαση του Εφετείου.
Τελειώνοντας θα πρέπει να σημειώσουμε πως επιθέσεις εναντίον συνανθρώπων μας, οι οποίοι κυκλοφορούν και διακινούνται σε δημόσιους δρόμους ή μέρη, στρέφονται και εναντίον του δικαιώματος της ελεύθερης διακίνησης, το οποίο προστατεύεται από το Σύνταγμα μας και συνιστά ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα. Οι πολίτες πρέπει να νιώθουν ασφαλείς όταν διακινούνται και κυκλοφορούν. Η ανασφάλεια και ο φόβος επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής τους με δυσμενείς συνέπειες στην κοινωνία γενικότερα. Συνεπώς, τέτοιες συμπεριφορές, όπως αυτή που επέδειξε ο Εφεσείων, θα πρέπει κατά κανόνα να αντιμετωπίζονται με αυστηρότητα από τα Δικαστήρια μας για να στέλλουν τα ορθά μηνύματα προς πάσαν κατεύθυνσιν.
Η Έφεση, με την οποία προσβάλλεται ως έκδηλα υπερβολική η επιβληθείσα ποινή φυλάκισης των 6 ετών, είναι αβάσιμη και απορρίπτεται.
Τ. Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.
/ΕΑΠ.