|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2022:D297
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 144/2020)
11 Ιουλίου, 2022
[Π. ΠΑΝΑΓΗ, Πρόεδρος]
[Τ. Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΩΝ
Εφεσείοντες
v.
1. PLUS PROPERTIES (G.C.) LTD
2. ΦΛΩΡΑΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ
Εφεσίβλητων
_________________________
Δρ Α. Ποιητής με Φ. Χατζηνικολή (κα) για Δρ Α. Π. Ποιητής & Σία ΔΕΠΕ, για τους Εφεσείοντες.
Χ. Παπαχριστοδούλου με Κλ. Πλατή για Παπαδόπουλος, Λυκούργος & Σία ΔΕΠΕ , για τους Εφεσίβλητους.
__________________________
Π. ΠΑΝΑΓΗ, Π.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Ι. Ιωαννίδη, Δ.
__________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.: Οι Εφεσίβλητοι 1 και 2 (νομικό και φυσικό πρόσωπο αντίστοιχα) υπήρξαν οι κατηγορούμενοι 1 και 3 στην Ποινική Υπόθεση αρ. 10246/15 που καταχωρίστηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας-Αμμοχώστου (η υπόθεση εναντίον του κατηγορούμενου 2, διευθυντή της κατηγορούμενης 1 εταιρείας, είχε αποσυρθεί λόγω μη επίδοσης). Είχαν αντιμετωπίσει 8 κατηγορίες δυνάμει του περί Κτηματομεσιτών Νόμου του 2010, Ν. 71(Ι)/2010. Το κατηγορητήριο είχε καταχωριστεί από το Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών, το κατά Νόμο αρμόδιο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου για την καταχώριση κατηγορητηρίων για ποινικά αδικήματα που προβλέπονται από τον πιο πάνω Νόμο.
Οι κατηγορίες αφορούσαν σε ’σκηση του Επαγγέλματος του Κτηματομεσίτη (πρώτη κατηγορία), σε Ενέργειες ως Κτηματομεσιτών (τρίτη κατηγορία), σε Προβολή ή Διαφήμιση ως
Κτηματομεσιτών (πέμπτη κατηγορία) και σε Διαφήμιση ή Προβολή Κτηματικής Συναλλαγής (έβδομη κατηγορία), χωρίς οι κατηγορούμενοι να είναι εγγεγραμμένοι Κτηματομεσίτες. Με τις υπόλοιπες 4 κατηγορίες (δεύτερη, τέταρτη, έκτη και όγδοη κατηγορία) ουσιαστικά καταλογιζόταν στους κατηγορουμένους η διάπραξη των ίδιων αδικημάτων αλλά αυτή τη φορά οι λεπτομέρειες των αδικημάτων ομιλούσαν για μη κατοχή, εκ μέρους τους, ισχύουσας ετήσιας άδειας άσκησης του επαγγέλματος του Κτηματομεσίτη. Όλα τα αδικήματα είχαν διαπραχθεί, σύμφωνα πάντα με το Κατηγορητήριο, κατά ή περί την 3.7.2015. Δεν είχε διευκρινιστεί στο Κατηγορητήριο πού είχαν διαπραχθεί, διεφάνη όμως κατά την ακροαματική διαδικασία, και αυτό αντιλήφθηκαν και οι κατηγορούμενοι, πως αυτά είχαν διαπραχθεί στην Επαρχία Λάρνακας.
Το άρθρο 33 (1) και (3) του πιο πάνω Νόμου, επί του οποίου βασίζονταν όλες οι κατηγορίες, προνοεί τα ακόλουθα:
«33.-(1) Κανένα πρόσωπο δε δικαιούται-
(α) να ασκεί το επάγγελμα του κτηματομεσίτη ή με οποιοδήποτε τρόπο να ενεργεί ως κτηματομεσίτης.
(β) να προβάλλεται ή διαφημίζεται ως κτηματομεσίτης ή να επαγγέλλεται με οποιοδήποτε όνομα, επωνυμία ή τίτλο στον οποίο περιέχονται οι λέξεις "κτηματομεσίτης", "κτηματομεσιτικοί σύμβουλοι", "κτηματομεσιτικές επιχειρήσεις" ή "κτηματομεσιτεία" ή άλλες ταυτόσημες ή παρόμοιες φράσεις ή λέξεις σε οποιαδήποτε γλώσσα ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο αφήνει να νοηθεί ότι πραγματοποιεί κτηματομεσιτεία.
(γ) να διενεργεί ξεναγήσεις οποιουδήποτε προσώπου που επιθυμεί την αγορά ακίνητης ιδιοκτησίας αναφορικά με ακίνητη ιδιοκτησία, η οποία κατά τον ουσιώδη χρόνο δεν είναι εγγεγραμμένη στο όνομά του ή στο όνομα συγγενικού του εξ αίματος ή εξ αγχιστείας προσώπου μέχρι δευτέρου βαθμού ή στο όνομα προσώπου για τη διαχείριση της περιουσίας του οποίου κατέχει γενικό πληρεξούσιο ή στο όνομα εταιρείας της οποίας είναι διευθυντής, εκτελεστικός σύμβουλος ή υπάλληλος.
(δ) να διαφημίζει ή προβάλλει ή προτείνει οποιαδήποτε κτηματική αγορά ή πώληση ή άλλη κτηματική συναλλαγή αναφορικά με ακίνητη ιδιοκτησία, η οποία κατά τον ουσιώδη χρόνο δεν είναι εγγεγραμμένη στο όνομά του ή στο όνομα συγγενικού του εξ αίματος ή εξ αγχιστείας προσώπου μέχρι δευτέρου βαθμού ή στο όνομα προσώπου για τη διαχείριση της περιουσίας του οποίου κατέχει γενικό πληρεξούσιο ή στο όνομα εταιρείας της οποίας είναι διευθυντής, εκτελεστικός σύμβουλος ή υπάλληλος.
(ε) εν γνώσει του να δημοσιεύει ή διευθετεί τη δημοσίευση διαφημίσεων στις οποίες δεν αναγράφονται κατά τρόπο σαφή και πλήρη το όνομα και στοιχεία επικοινωνίας του ιδιοκτήτη της κατά τον ουσιώδη χρόνο.
(στ) να αξιώνει ή εισπράττει ή αποκτά δικαιώματα δυνάμει σύμβασης αναφορικά με οποιαδήποτε αμοιβή αναφορικά με υπηρεσίες που παρασχέθηκαν ή θα παρασχεθούν και έχουν σχέση, άμεση ή έμμεση, με την εργασία του κτηματομεσίτη.
εκτός εάν το πρόσωπο αυτό είναι εγγεγραμμένος κτηματομεσίτης και κατέχει ισχύουσα ετήσια άδεια άσκησης του επαγγέλματος που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 17 ή εμπίπτει εντός των προνοιών του άρθρου 15 και δεν του έχει επιβληθεί απαγόρευση δυνάμει του άρθρου 16.
.................................
(3) Πρόσωπο το οποίο ενεργεί κατά παράβαση των διατάξεων του εδαφίου (1) είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες πεντακόσια ευρώ ή και στις δύο αυτές ποινές.»
Αρχικά οι Εφεσίβλητοι είχαν αθωωθεί και απαλλαχθεί από όλες τις κατηγορίες στο στάδιο της εκ πρώτης όψεως υπόθεσης. Ακολούθησε εκ μέρους του Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών, η καταχώριση της Ποινικής Έφεσης με αρ. 194/17. Στις 9.10.2019 η πρωτόδικη απόφαση παραμερίστηκε από το Εφετείο και διατάχθηκε η επανεκδίκαση της υπόθεσης από άλλο Δικαστή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας-Αμμοχώστου. Κατά την επανεκδίκαση, οι Εφεσίβλητοι στις 29.7.2020 αθωώθηκαν και απαλλάχθηκαν εκ νέου από όλες τις κατηγορίες. Το Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών ούτε και αυτή τη φορά έμεινε ικανοποιημένο από την πρωτόδικη απόφαση, εξού και καταχώρισε την υπό εκδίκαση έφεση.
Δεκαπέντε είναι οι λόγοι έφεσης. Δεν χρειάζεται να τους παραθέσουμε στην παρούσα απόφαση. Θα αναφέρουμε απλώς πως ανάμεσα σ΄ αυτούς υπάρχουν λόγοι που αφορούν στην απόφαση του Πρωτόδικου Δικαστηρίου να αγνοήσει το περιεχόμενο του διαφημιστικού εντύπου/φυλλαδίου που κατέθεσε, ως τεκ. 1, ο Μ.Κ. 1. Τέλος, να αναφέρουμε πως υπάρχουν και λόγοι έφεσης που αφορούν στο βάρος απόδειξης της ιδιοκτησίας των ακινήτων που διαφήμιζε η Εφεσίβλητη Εταιρεία. Η θέση των Εφεσειόντων ήταν, και είναι, ότι το βάρος αυτό, έφεραν οι Εφεσίβλητοι οι οποίοι ουδέποτε το απέσεισαν.
Η μαρτυρία του Μ.Κ. 1, Χαράλαμπου Φουλή (του μοναδικού μάρτυρα κατηγορίας), ότι κατά την επίσκεψη του στα γραφεία/καταστήματα της Εφεσίβλητης Εταιρείας, αυτή διαφήμιζε προς πώληση ή ενοικίαση στους υαλοπίνακες των γραφείων/καταστημάτων της (στη διεύθυνση Γρηγόρη Αυξεντίου 12, Skouros Bldg, κατ. 1 και 2, Λάρνακα) αρκετά ακίνητα που βρίσκονταν στη Λάρνακα και αλλού, όχι μόνον δεν αμφισβητήθηκε από την Εφεσίβλητη Εταιρεία αλλά μέσω της αντεξέτασης του μάρτυρα, αυτή παραδέχθηκε πως προέβαινε σε τέτοια διαφήμιση. Παραθέτουμε το σχετικό μέρος από την αντεξέταση του εν λόγω μάρτυρα:
«E. Κύριε Φουλή εσείς είδατε οπουδήποτε αλλού την κατηγορούμενη 1 να προβάλλεται ως Κτηματομεσίτης, να διατείνεται ότι είναι κτηματομεσίτης η κατηγορούμενη 1; Είδατε κάπου να λέει είμαστε κτηματομεσίτες;
Α. ’φηνε να νοηθεί όπως έχω αναφέρει. Διαφήμιζαν διάφορα ακίνητα στους υαλοπίνακες του γραφείου.
Ε. Τα οποία δεν γνωρίζετε αν ήταν δικά τους ή όχι;
Α. Λειτουργούσαν γραφείο στην Κυπριακή Δημοκρατία, πρόβαλλαν διάφορα ακίνητα προς πώληση, ενοικίαση χωρίς να αναγράφονται τα στοιχεία των ιδιοκτητών και έκδιδαν και επαγγελματικές κάρτες.
Ε. Αυτό θεωρείτε ότι είναι αδίκημα;
Α. Ναι είναι τεκμήριο.
.................................
Ε. Γνωρίζετε κύριε Φουλή ότι οποιαδήποτε περιουσία διαφήμισαν δεν ανήκε στην κατηγορούμενη 1;
Α. Με έχετε ξαναρωτήσει, όχι δεν γνωρίζω.
Ε. Ούτε ρωτήσατε καν την κατηγορούμενη 3 κατά πόσο τους ανήκε αυτή η περιουσία;
Α. Υπήρχαν πάρα πολλά όπως είπα ακίνητα, δεν ρώτησα, ήταν αδύνατο να τους ανήκουν τα ακίνητα όλα.
Ε. Γνωρίζετε πόσα ακίνητα έχει η κατηγορούμενη 1 εταιρεία στην Κύπρο;
Α. Όχι.
Ε. Γνωρίζετε ότι δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό τομέα;
Α. Ναι το γνωρίζω, απλά εδώ μιλούσαν για studio, apartments, villas ενώ εξ όσων γνωρίζω κτίζουν συγκεκριμένα πολυκατοικίες.»
To Πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι το γεγονός πως ο εν λόγω μάρτυρας δεν ήταν σε θέση να καθορίσει κατά πόσο η Εφεσίβλητη Εταιρεία ήταν ή όχι η ιδιοκτήτρια των ακινήτων που διαφήμιζε, την επηρέασε δυσμενώς, εφόσον στέρησε από αυτήν τη δυνατότητα να τοποθετηθεί «εάν τα ακίνητα που υπήρχαν στην πρόσοψη των γραφείων της εταιρείας ήταν ιδιοκτησίας της.» Είναι προφανές ότι το Πρωτόδικο Δικαστήριο είχε κατά νου εν προκειμένω την πρόνοια του άρθρου 33(1)(δ) του Νόμου (πιο πάνω), σύμφωνα με την οποία αδίκημα αποτελεί η διαφήμιση περιουσίας για κτηματική συναλλαγή, που δεν είναι εγγεγραμμένη στο όνομα του προσώπου που τη διαφημίζει. Έκρινε πως η πιο πάνω παράλειψη ήταν κρίσιμη, και έτσι αθώωσε και απάλλαξε τους Εφεσίβλητους πάνω σ' αυτή τη βάση.
Η ιδιοκτησία των ακινήτων βρισκόταν στη σφαίρα γνώσης της Εφεσίβλητης Εταιρείας (Σιδηρόπουλος ν. Αστυνομίας (1999) 2 ΑΑΔ, 15 και Ιωάννου κ.α. ν. Δημοκρατίας (2001) 2 ΑΑΔ, 195, 222). Παρά ταύτα, ούτε καν υποβολή έγινε στον μάρτυρα κατηγορίας από την Υπεράσπιση, ότι τα ακίνητα που η Εφεσίβλητη Εταιρεία διαφήμιζε προς πώληση ή ενοικίαση στους υαλοπίνακες των γραφείων/καταστημάτων της, ήταν δικής της ιδιοκτησίας. Ούτε, πολύ περισσότερο, προσφέρθηκε εκ μέρους της τέτοια μαρτυρία.
Συνεπώς, δεν συμφωνούμε με το Πρωτόδικο Δικαστήριο ότι ήταν απαραίτητο ο μάρτυρας της Κατηγορούσας Αρχής να είχε προβεί σε αναφορά στην ιδιοκτησία των συγκεκριμένων ακινήτων όταν έδιδε μαρτυρία ενώπιον του, και ότι η παράλειψη του αυτή ήταν καταλυτική για την υπόθεση της Κατηγορούσας Αρχής. Η μαρτυρία του ότι στους υαλοπίνακες των γραφείων/καταστημάτων της Εφεσίβλητης Εταιρείας διαφημίζονταν για κτηματική συναλλαγή «πληθώρα ακινήτων» που βρίσκονταν στην επαρχία Λάρνακας και αλλού, ήταν, υπό τις περιστάσεις, αρκετή. Εάν αυτά τα ακίνητα, ήταν ιδιοκτησίας της Εφεσίβλητης Εταιρείας, αυτή ήταν που έπρεπε να αποδείξει το γεγονός αυτό στο ισοζύγιο των πιθανοτήτων.
Εσφαλμένη κρίνεται και η προσέγγιση του Πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι δεν μπορούσε να προβεί σε εύρημα ότι η Εφεσίβλητη Εταιρεία ήταν που εξέδωσε και/ή έθεσε σε κυκλοφορία το διαφημιστικό έντυπο/φυλλάδιο, τεκμήριο 1. Ουδέποτε η Εφεσίβλητη Εταιρεία αρνήθηκε ότι αυτή ήταν που κατήρτισε και κυκλοφόρησε το εν λόγω έγγραφο. Κατά την αντεξέταση του
Μ.Κ. 1, αυτό που η Υπεράσπιση ερώτησε τον μάρτυρα ήταν: «Κύριε μάρτυρα εσείς δεν γνωρίζετε ότι αυτό το τεκμήριο, αυτό το έγγραφο πράγματι τέθηκε στη Δημοκρατία σωστά, δεν γνωρίζετε αν το πρόσωπο που σας το παρέδωσε εξασφαλίστηκε από άλλη χώρα, σωστά;». Ουσιαστικά δέχθηκε ότι ήταν δικό της έγγραφο θέτοντας μόνο ζήτημα ως προς την χώρα που αυτό κυκλοφόρησε. Για να απαντήσει ο μάρτυρας, πως εφόσον πολλά κτηματομεσιτικά γραφεία στην Κύπρο αναφέρθηκαν σε αυτό το έγγραφο, ο ίδιος θεωρεί πως αυτό κυκλοφόρησε στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η Υπεράσπιση επανήλθε λέγοντας του πως «Δηλαδή εσείς λέτε θα διώκετο ακόμη και αν αυτό το φυλλάδιο κυκλοφορούσε στο Λίβανο;», για να απαντήσει ο μάρτυρας πως «Δεν είναι μόνο η κυκλοφορία του φυλλαδίου».
Να σημειώσουμε ότι η Εφεσίβλητη Εταιρεία ουδέποτε προσκόμισε μαρτυρία για να υποστηρίξει ότι το συγκεκριμένο έγγραφο, που ουσιαστικά δέχθηκε ως δικό της έγγραφο, το κυκλοφόρησε στο Λίβανο ή σε άλλη χώρα. Η Εφεσίβλητη 2, η οποία ανέφερε ενώπιον του Πρωτόδικου Δικαστηρίου πως εκπροσωπούσε τον εαυτό της και ότι ήταν μάρτυρας για να αποδείξει ότι η ίδια ουδέποτε είχε προβεί σε κτηματομεσιτικές εργασίες, ισχυρίστηκε ότι δεν γνώριζε οτιδήποτε για το εν λόγω έγγραφο. Μάλιστα ανέφερε ότι ήταν η πρώτη φορά που το έβλεπε στο Δικαστήριο και ότι δεν μπορούσε να ξέρει «. πως διανεμήθηκε και έφθασε εδώ». Υπέθεσε πως το έγγραφο ενδεχομένως να εξεδόθη από τον Όμιλο Plus Properties (G.C.) Ltd του Λιβάνου και να διανεμήθηκε στο εξωτερικό.
Το ουσιώδες όμως, όπως ορθά υπέδειξε και ο ευπαίδευτος συνήγορος των Εφεσειόντων, δεν ήταν πού κυκλοφόρησε το εν λόγω έγγραφο, το οποίο εντοπίστηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία, παρεδόθη στον Μ.Κ. 1 στην Κυπριακή Δημοκρατία και αφορούσε, ανάμεσα σ΄ άλλα, σε ακίνητα που βρίσκονται στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το ουσιώδες ήταν το γεγονός ότι η Εφεσίβλητη Εταιρεία με το εν λόγω έγγραφο καλούσε κάθε ενδιαφερόμενο να την επισκεφθεί στα γραφεία/καταστήματα της στη Λάρνακα, στην ίδια διεύθυνση που ο Μ.Κ. 1 την επισκέφθηκε, για αγορά, πώληση ή ενοικίαση ακινήτων στο Λίβανο και στην Κύπρο. Όπως χαρακτηριστικά καταγράφεται στο έντυπο, «Visit our office in Larnaca, Skourou Building, Grigori Afxentiou street 12, whether you are looking to buy, sell or rent properties in Libanon and Cyprus, we are here to help you find your home, office or plot of land». Μάλιστα στο ίδιο έντυπο κάτω από τον τίτλο «Hot Deal in Cyprus, stop searching, start finding - by Plus Brokers» απεικονίζονται συγκεκριμένα ακίνητα προς πώληση, με συγκεκριμένη περιγραφή, όπως studios, apartments, villas. Τα ακίνητα αυτά παρουσιάζονται να βρίσκονται στη Λάρνακα και στην Αγία Νάπα της Κύπρου, και να προσφέρονται προς πώληση σε συγκεκριμένη τιμή πώλησης, χωρίς να καταγράφεται ότι αυτά ανήκουν στην Εφεσίβλητη Εταιρεία.
Συνεπώς, οι σχετικοί με το πιο πάνω θέμα λόγοι έφεσης ευσταθούν. Οι Εφεσείοντες είχαν αποδείξει, πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας, εναντίον της Εφεσίβλητης Εταιρείας τις κατηγορίες.
Ευθύνη της Εφεσίβλητης 2.
Το εδάφιο 6 του άρθρου 33 του περί Κτηματομεσιτών του Νόμου του 2010, Ν. 71(Ι)/2010, έχει ως εξής:
«(6) Όταν νο΅ικό πρόσωπο διαπράττει αδίκη΅α δυνά΅ει του παρόντος Νόμου, κάθε διευθυντής, γρα΅΅ατέας ή άλλος αξιω΅ατούχος του νο΅ικού αυτού προσώπου ή oπoιoδήπoτε πρόσωπo τo oπoίo ε΅φαvιζόταv ότι εvεργεί ΅ε oπoιαδήπoτε τέτoια ιδιότητα, το οποίο εξουσιοδοτεί ή παρακινεί ή επιτρέπει την τέλεση της πράξης ή την παράλειψη η οποία συνιστά το αδίκη΅α, τo πρόσωπo αυτό, καθώς και τo vo΅ικό πρόσωπo είvαι έvoχo τoυ αδική΅ατoς αυτoύ και σε περίπτωση καταδίκης τoυ υπόκειται στις πoιvές πoυ πρoβλέπει o παρώv Νό΅oς για τo συγκεκρι΅έvo αδίκη΅α.»
Με δεδομένο ότι στη νομική βάση όλων των κατηγοριών υπήρχε τόσο το εδάφιο 6 του άρθρου 33 του Ν. 71(Ι)/2010 όσο και το άρθρο 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154, ήταν φανερό πως η Εφεσίβλητη 2 είχε κατηγορηθεί στη βάση των πιο πάνω προνοιών. Η τελευταία γνώριζε ότι της καταλογιζόταν ο συγκεκριμένος ρόλος, και είναι στη βάση των πιο πάνω που κλήθηκε να προβάλει και προέβαλε την Υπεράσπιση της. Συνεπώς, ουδέποτε παραβλάφθηκαν οποιαδήποτε δικαιώματα της αλλά ούτε και υπήρξε εισήγηση για κάτι τέτοιο.
Στην κάρτα (τεκμήριο 4) που η Εφεσίβλητη 2 παρέδωσε στον Μ.Κ. 1, αυτή περιγράφεται απλώς ως «administrative assistant» της Εφεσίβλητης Εταιρείας. Σύμφωνα με την σύμβαση απασχόλησης της (τεκμήριο 6), αυτή είχε προσληφθεί στην Εφεσίβλητη Εταιρεία ως γραμματέας με συγκεκριμένα καθήκοντα, ως λεπτομερώς περιγράφονται στο τεκμήριο 6, και τα οποία δεν αφορούν σε κτηματικές συναλλαγές. Ανεξάρτητα όμως από τα πιο πάνω, δεν είχε φανεί από την προσαχθείσα μαρτυρία, ότι αυτή είχε προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια ή παράλειψη που να την καθιστούσε ποινικά υπεύθυνη. Παρόλο που η προσωπική άποψη του Μ.Κ. 1 ότι ο ίδιος θεωρούσε πως η Εφεσίβλητη 2 μεσολάβησε για «κτηματική πράξη» δεν ενδιαφέρει, θα πρέπει να σημειώσουμε πως η θέση του ήταν πως αυτή μεσολάβησε επειδή, ως ανέφερε, «Όταν απευθύνθηκα στην κατηγορούμενη 3 μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος μου απάντησε και με παρέπεμψε, κατονόμασε τους υπεύθυνους που ασχολούνται με τις αγοραπωλησίες της εταιρείας της». Η πιο πάνω ενέργεια της Εφεσίβλητης 2, χωρίς να παραγνωρίζεται και η υπόλοιπη προσαχθείσα μαρτυρία, δεν στοιχειοθετούσε δική της ποινική ευθύνη δυνάμει του εδαφίου (6) του άρθρου 33 (πιο πάνω), για τα αδικήματα που διέπραξε η Εφεσίβλητη Εταιρεία. Ορθά το Πρωτόδικο Δικαστήριο σημείωσε τα ακόλουθα σε σχέση με την ευθύνη της Εφεσίβλητης 2:
«. Το ηλεκτρονικό μήνυμα που έστειλε ο ΜΚ1 και με το οποίο ανέφερε ότι «Θα ήθελα να μάθω με ποιόν από τα γραφείο σας μπορεί κάποιος να συνεννοηθεί για αγοραπωλησίες, ενοικιάσεις στην Κύπρο» στάλθηκε ως φαίνεται σε ηλεκτρονική διεύθυνση εκτός Κύπρου. Τούτο προκύπτει από το Τεκμήριο 6 όπου φαίνεται το εν λόγω ηλεκτρονικό μήνυμα (Τεκμήριο 3) να προωθείται/παραπέμπεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Κατηγορουμένης 3 και στα γραφεία στην Κύπρο. Η Κατηγορούμενη 3 απαντά στον Μ.Κ.1 καλώντας τον να μεταβεί εάν ενδιαφέρεται στα γραφεία τους στην Κύπρο. Η θέση των Κατήγορων είναι ότι η απάντηση αυτή από μόνη της αποτελεί διενέργεια κτηματομεσιτείας. Η θέση τούτη, δεν με βρίσκει σύμφωνη. Αυτό το οποίο εντοπίζεται στο εν λόγω μήνυμα, είναι ότι στην επίδειξη ενδιαφέροντος για αγοραπωλησίες στην Κύπρο, η Κατηγορούμενη 3 τον κάλεσε να μεταβεί στα γραφεία τους. Ο ΜΚ1 για να ενισχύσει τη θέση του ότι αυτό αποτελεί πράξη κτηματομεσητείας, παρέπεμψε στην κάρτα Τεκμήριο 4. Στην κάρτα όμως Τεκμήριο 4, δεν αναφέρεται οτιδήποτε πέραν από τον όνομα της Κατηγορούμενης 1, στοιχεία επικοινωνίας και διάφορες άλλες χώρες.»
Να επαναλάβουμε πως αυτός που καταχωρεί μια ποινική υπόθεση έχει και το βάρος να αποδείξει πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας ότι ο κατηγορούμενος διέπραξε τα ποινικά αδικήματα που του καταλογίζει. Υποθέσεις ως προς την ύπαρξη γεγονότων, ακόμη και αν αυτές είναι εύλογες, δεν επιτρέπονται (Λοίζου ν. Αστυνομίας (1989) 2 ΑΑΔ, 363 και Παφίτης & άλλος ν. Δημοκρατίας (1990) 2 ΑΑΔ, 102).
Η Έφεση στο μέρος που αμφισβητεί την πρωτόδικη απόφαση αναφορικά με την Εφεσίβλητη 2, είναι αβάσιμη και απορρίπτεται, με έξοδα υπέρ της Εφεσίβλητης 2 και εναντίον των Εφεσειόντων, όπως αυτά θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο (Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών ν. Fitzgerald κ.α., Ποινική Έφεση αρ. 118/17, απόφαση ημερ. 15.5.2018, ECLI:CY:AD:2018:B230).
Η Έφεση σε σχέση με την Εφεσίβλητη Εταιρεία γίνεται δεκτή. Η αθωωτική απόφαση παραμερίζεται και η Εφεσίβλητη Εταιρεία κρίνεται ένοχη στις κατηγορίες. Θα ακούσουμε τους ευπαίδευτους συνηγόρους σε σχέση με το ζήτημα της ποινής.
Π. ΠΑΝΑΓΗ, Π.
Τ. Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
/ΕΑΠ.