|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2021:B155
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση 240/18)
15 Απριλίου, 2021
[Α.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
χχχ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Εφεσείων
ΚΑΙ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Εφεσίβλητη
---------
Α. Πελεκάνος με Ν. Δαμιανού, για τον εφεσείοντα.
Α. Χατζηκύρου για Γενικό Εισαγγελέα, για την εφεσίβλητη.
--------
Α.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου επί της ποινής θα δοθεί από τον Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
---------
Π Ο Ι Ν Η
Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Θα επιβάλουμε σήμερα ποινή στον εφεσείοντα για ανθρωποκτονία, μετά που η καταδίκη του για φόνο εκ προμελέτης και η συνεπακόλουθη ποινή της ισόβιας φυλάκισης παραμερίστηκε στις 25.2.2021, ως αποτέλεσμα της παρούσας έφεσης.
Ο εφεσείων στις 7.12.2016 επέφερε τον θάνατο του Ανδρέα Στυλιανού τέως από τη Λεμεσό με παράνομη πράξη, διαπράττοντας το κακούργημα της ανθρωποκτονίας για το οποίο προβλέπεται ως ανώτατο όριο ποινής η ποινή φυλάκισης δια βίου (άρθρο 205 Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154).
Οι περιστάσεις υπό τις οποίες διαπράχθηκε το έγκλημα έχουν αποτυπωθεί στην απόφαση μας ημερ. 25.2.2021 ως ακολούθως:
«Είχε από την προηγούμενη ημέρα δημιουργηθεί μεγάλη ένταση μεταξύ τους μετά που το θύμα θύμωσε με τον εφεσείοντα γιατί θεώρησε πως ο τελευταίος συνεργάστηκε με την ΥΚΑΝ και τον κατέδωσε σε σχέση με υπόθεση ναρκωτικών, στα πλαίσια της οποίας έγινε έρευνα στο αυτοκίνητο του θύματος όπου εντοπίστηκαν ναρκωτικά. Όταν ο εφεσείοντας πληροφορήθηκε για την αντίδραση αυτή του θύματος προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί του και ακολούθησαν επανειλημμένα μεταξύ τους τηλεφωνήματα. Σύμφωνα με τη μαρτυρία, τσακώνονταν, βρίζονταν και απειλούσε ο ένας τον άλλο. Αργά το βράδυ της επόμενης ημέρας ο εφεσείοντας, γνωρίζοντας ότι το θύμα κατευθυνόταν προς την οικία του με μοτοσυκλέτα για να υλοποιήσει τις απειλές του, περιφερόταν στην περιοχή αναζητώντας το θύμα. Στις 23:34 σταμάτησε, σύμφωνα με τα ευρήματα του Κακουργιοδικείου, το αυτοκίνητο του στην αριστερή πλευρά του δρόμου όπου βρίσκεται το σπίτι του. Στις 23:41 αντελήφθη μια αγωνιστική μοτοσυκλέτα με οδηγό το θύμα να κατευθύνεται εξ αντιθέτου και να ρίχνει αριθμό πυροβολισμών[1] προς την οικία του εφεσείοντα. Τότε ο τελευταίος ξεκίνησε το αυτοκίνητο του με αποτέλεσμα τα δύο οχήματα να συγκρουστούν. Ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης προκλήθηκε ο θάνατος του θύματος από βαρεία κρανιοεγκεφαλική κάκωση.
[.] ο εφεσείων προχώρησε στην εγκληματική πράξη αμέσως μετά που το θύμα είχε πυροβολήσει προς το σπίτι του, [.] η εγκληματική πράξη έλαβε χώρα αμέσως μετά που το θύμα είχε πυροβολήσει προς την οικία του εφεσείοντα. Εκείνη τη στιγμή, σύμφωνα με μαρτυρία που το Κακουργιοδικείο δέχθηκε, ο εφεσείων μιλούσε στο τηλέφωνο με τον ΜΚ4. Ο ΜΚ4 στη μαρτυρία του είχε περιγράψει τον εφεσείοντα ως ανήσυχο και σοκαρισμένο επειδή το θύμα συνέχιζε να τον απειλεί ότι θα κάνει κακό στον ίδιο και την οικογένεια του. Γι΄ αυτό το λόγο προσπάθησε, είπε, ο εφεσείων να μιλήσει με το θύμα ώστε να κατευνάσει τα πνεύματα. Ενόσω έλεγαν αυτά, ο ΜΚ4 άκουσε τους πυροβολισμούς και κατάλαβε ότι έπεσε το τηλέφωνο του εφεσείοντα. Αυτή ήταν η κατάσταση του εφεσείοντα αμέσως πριν τη διάπραξη του εγκλήματος. Ήταν ανήσυχος και φοβισμένος σε βαθμό που να περιγράφεται ως σοκαρισμένος.
Ακολούθησαν οι πυροβολισμοί προς την οικία του. Επρόκειτο ασφαλώς για μια ξαφνική πρόκληση [.]
Τότε είναι, μετά τους πυροβολισμούς και υπ' αυτές τις εν όλω συνθήκες, που επιτέθηκε ο εφεσείων, ο οποίος και μετά το συμβάν περιγράφεται, ως άνω, ως «συγχυσμένος, σαστισμένος, χασκιασμένος». [.]»
Οι περιστάσεις αυτές λήφθηκαν υπόψιν ως παράγοντες που αναιρούσαν το στοιχείο της προμελέτης, εξ ου και η αθώωση του εφεσείοντα από την κατηγορία του φόνου.
Σε αυτό το στάδιο, ο ευπαίδευτος συνήγορος του εφεσείοντα μας κάλεσε να επιβάλουμε ποινή λαμβάνοντας υπόψιν ότι αυτός είχε ενεργήσει εν βρασμώ ψυχικής ορμής και κάτω από έντονο φόβο και υπό έντονη συναισθηματική φόρτιση, αισθανόμενος απειλή για τη ζωή του ιδίου και της οικογένειας του. Είναι το ίδιο το θύμα, υπέδειξε, που πήγε στο σπίτι του εφεσείοντα με έμφορτο πιστόλι για να υλοποιήσει τις απειλές του, έχοντας από την προηγούμενη μέρα θυμώσει με τον εφεσείοντα θεωρώντας πως ο τελευταίος συνεργάστηκε με την ΥΚΑΝ και τον κατέδωσε σε υπόθεση ναρκωτικών. Ο εφεσείων δεχόταν για ώρες διαδοχικές και συνεχόμενες προκλήσεις και απειλές από το θύμα, με αποκορύφωμα τους πυροβολισμούς προς το σπίτι του. Τότε, σε μια στιγμιαία αντίδραση και με απώλεια αυτοελέγχου διέπραξε το έγκλημα με τραγική κατάληξη. Ο ευπαίδευτος συνήγορος του εφεσείοντα μας κάλεσε να δώσουμε τη δέουσα σημασία στις ιδιαίτερες αυτές περιστάσεις, χωρίς βεβαίως να αμφισβητεί την ιδιαίτερη σοβαρότητα του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας. Εισηγήθηκε δε, πως τα γεγονότα δεν στοιχειοθετούν μια αποκρουστική περίπτωση ανθρωποκτονίας, ούτε περίπτωση που βρίσκεται στο μεταίχμιο ανθρωποκτονίας και φόνου, αλλά αποκαλύπτουν μια ιδιαίτερη περίπτωση όπου συντρέχουν όλοι οι νομολογιακά αναγνωρισμένοι μετριαστικοί παράγοντες και ταυτόχρονα απουσιάζουν όλοι οι επιβαρυντικοί παράγοντες.
Ως μετριαστικούς παράγοντες ανέφερε το λευκό ποινικό μητρώο του εφεσείοντα, την παραδοχή του, όπως το έθεσε, στο στάδιο της έφεσης για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας, την ειλικρινή μεταμέλεια και απολογία του, τις προσωπικές και οικογενειακές του περιστάσεις, την καλή διαγωγή του στις Κεντρικές Φυλακές, τις ιδιαίτερες, ως άνω, περιστάσεις της υπόθεσης και ειδικά τη συσσωρευμένη πρόκληση εκ μέρους του θύματος με αποκορύφωμα τους πυροβολισμούς και την απώλεια της ψυχραιμίας του εφεσείοντα, την απουσία κατοχής και χρήσης επιθετικού οργάνου, την απουσία συγχρονισμένης ενέργειας ομάδας ανθρώπων και το γεγονός ότι δεν τέθηκαν σε κίνδυνο ανυποψίαστοι πολίτες.
Σε ότι αφορά στις προσωπικές περιστάσεις έχει τεθεί ενώπιν μας έκθεση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (Τμήμα Φυλακών) και αναφέρθηκε περαιτέρω ο ευπαίδευτος συνήγορος του. Ο εφεσείων, ηλικίας 35 ετών, προέρχεται από διαλυμένη οικογένεια, στερούμενος της πατρικής παρουσίας από μικρή ηλικία. Μετά από σοβαρό ατύχημα κατέστη ανίκανος για εργασία και λαμβάνει δημόσιο βοήθημα. Είναι νυμφευμένος με δύο ανήλικα παιδιά. Η σύζυγος του είναι άνεργη για λόγους υγείας. Ο μικρότερος του γιος παρουσιάζοντας μαθησιακές δυσκολίες έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα ειδικής εκπαίδευσης και στήριξης από παιδοψυχολόγο. Ο μεγαλύτερος του γιος μετά την καταδίκη του πατέρα του ανέπτυξε σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Αρνητικά έχει επηρεαστεί και η ψυχική υγεία του αδελφού του. Έχουν τεθεί υπόψιν μας σχετικά πιστοποιητικά με λεπτομέρειες τις οποίες θα αποφύγουμε να καταγράψουμε. Ο εφεσείων λόγω της καταδίκης του έχει έρθει σε διάσταση με τη σύζυγο του. Ο συνήγορος του εφεσείοντα τόνισε ότι ιδιαίτερη αρνητική επίδραση είχε υπ' αυτή την έννοια η καταδίκη σε φόνο εκ προμελέτης.
Το ανώτατο όριο ποινής είναι ενδεικτικό της σοβαρότητας του αδικήματος το οποίο κατατάσσεται, μετά το φόνο, ως το σοβαρότερο έγκλημα, εφόσον προσβάλλει καίρια το ύψιστο έννομο αγαθό, την ανθρώπινη ζωή. Ασφαλώς όμως σημασία έχουν κάθε φορά οι περιστάσεις του αδικήματος και του δράστη.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του εφεσείοντα μας παρέπεμψε σε αριθμό προηγουμένων αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε σχέση με την επιβολή ποινής σε υποθέσεις ανθρωποκτονίας. Οι προηγούμενες όμως υποθέσεις δεν είναι καθοριστικές ή δεσμευτικές, αλλά ενδεικτικές του πλαισίου ποινών. Τούτο γιατί η επιβολή ποινής είναι λειτουργία που κατ' εξοχήν διασυνδέεται με τις συγκεκριμένες περιστάσεις διάπραξης του αδικήματος και τις ιδιαίτερες συνθήκες που χαρακτηρίζουν τον παραβάτη. Όπως υποδείχθηκε στην Μιχαήλ ν. Δημοκρατίας (2003) 2 ΑΑΔ 123, οι προηγούμενες υποθέσεις δεν παρέχουν πάντοτε ασφαλή καθοδήγηση αναφορικά με το ύψος της ποινής και η μεγαλύτερη ίσως χρησιμότητα τους έγκειται στον εντοπισμό των περιστάσεων που θεωρήθηκαν ως ελαφρυντικές ή επιβαρυντικές. Συνεπώς δεν υπάρχει προκαθορισμένο πλαίσιο και ακριβής προσδιορισμός της επιβαλλόμενης ποινής αναλόγως των προηγούμενων αποφάσεων (Σάμπη ν. Δημοκρατίας (2012) 2 ΑΑΔ 100). Η κάθε υπόθεση εξετάζεται με βάση τα δικά της γεγονότα και στα πλαίσια των ιδιαιτεροτήτων που υπάρχουν (Ιορδάνους ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. Αρ. 152/14, 19.4.2018, ECLI:CY:AD:2018:B175).
Εν προκειμένω δεν μπορεί να παραγνωριστεί η διαπίστωση ότι ο εφεσείων είχε ενεργήσει υπό τις προαναφερθείσες ιδιαίτερες περιστάσεις, δηλαδή υπό το κράτος φόβου, συναισθηματικής φόρτισης και πρόκλησης, χωρίς προσχεδιασμό, χωρίς ψυχραιμία, αλλά αισθανόμενος απειλή για τον ίδιο και την οικογένεια του. Μάλιστα, σύμφωνα με τη μαρτυρία, προσπάθησε να μιλήσει με το θύμα ώστε να κατευνάσει τα πνεύματα.
Επιπρόσθετα συντρέχουν και άλλοι ελαφρυντικοί παράγοντες όπως τους έχει αναφέρει ο ευπαίδευτος συνήγορος του. Σε ότι όμως αφορά την παραδοχή της ανθρωποκτονίας στο στάδιο πλέον της έφεσης, όπως το έθεσε ο ευπαίδευτος συνήγορος του, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι στο στάδιο εκείνο δηλώθηκε πλέον ότι ο εφεσείων δέχθηκε ότι τέλεσε την παράνομη πράξη, δηλαδή ανέκοψε με το αυτοκίνητο του την πορεία του θύματος, κάτι που έντονα είχε αμφισβητηθεί πρωτοδίκως προκαλώντας αχρείαστη, όπως αποδείχθηκε τελικά, επιμήκυνση της διαδικασίας. Συνεπώς δεν επρόκειτο για εξαρχής παραδοχή στην οποία μπορεί να προσδοθεί η ανάλογη σημασία ως έκφραση πηγαίας και ειλικρινούς μεταμέλειας. Κατά τα άλλα όμως συντρέχουν οι μετριαστικοί παράγοντες στους οποίους αναφέρθηκε ο κ. Πελεκάνος, οι οποίοι και θα ληφθούν υπόψιν.
Δεν μπορεί όμως από την άλλη, να παραβλεφθεί ότι ο εφεσείων έχοντας επίγνωση της οργής του θύματος και του γεγονότος ότι το θύμα κατευθυνόταν προς την οικία του για να υλοποιήσει τις απειλές του, μέσα σε εκείνο το ιδιαίτερα τεταμένο, εκρηκτικό κλίμα των μεταξύ τους καυγάδων, ύβρεων και απειλών που διαρκούσαν για ώρες, επέλεξε να περιφέρεται στην περιοχή και να αναζητά το θύμα αποδεχόμενος έτσι και αναλαμβάνοντας κάθε εύλογα πιθανό κίνδυνο για το οποιοδήποτε συμβάν θα μπορούσε να επέλθει υπό την εκρηκτική αυτή κατάσταση. Δεν κατέφυγε στο νόμο για να ζητήσει προστασία, ούτε προσπάθησε να διαφύγει μέχρι να εξομαλυνθεί η κατάσταση, αλλά επέλεξε, είναι φανερό, να επιλύσει τις διαφορές τους με το θύμα με τον δικό τους κώδικα, έξω από τα πλαίσια και την προστασία του νόμου. Το αποτέλεσμα ήταν τραγικό και η ευθύνη του εφεσείοντα, παρά τις ιδιαίτερες περιστάσεις υπό τις οποίες διέπραξε το έγκλημα, παραμένει σοβαρή.
Συνεκτιμώντας όλες τις περιστάσεις επιβάλλουμε ποινή φυλάκισης 10 χρόνων στην οποία να περιλαμβάνεται η περίοδος που ο εφεσείων εξέτισε μέχρι σήμερα ως ποινή φυλάκισης στην παρούσα υπόθεση.
Α.Ρ. Λιάτσος, Δ.
Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
/φκ Α. Πούγιουρου, Δ.
[1] Ο ΜΚ8 αναφέρθηκε σε τρεις πυροβολισμούς, ο ΜΚ12 σε 5-6 πυροβολισμούς, η ΜΚ19 σε 3-4 και ο ΜΚ4 σε αριθμό πυροβολισμών χωρίς να τον προσδιορίζει. Πάντως στην σκηνή βρέθηκαν τέσσερις κάλυκες και μια βολίδα, όπως επίσης πιστόλι και γεμιστήρας.