|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
YIANGOS KATSARI & OTHERS ν. ANDROULLA HAMBI (1969) 1 CLR 298
CHARALAMBOUS ν. POLICE (1982) 2 CLR 285
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2019:B466
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 323/18)
12 Νοεμβρίου, 2019
[ΛΙΑΤΣΟΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
KYΠΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Εφεσείων,
ΚΑΙ
ΠΟΡΑ χχχ
Εφεσίβλητος
---------------
Αλ. Κουκούνης για Ανδρέας Κουκούνης & Σία ΔΕΠΕ, για εφεσείοντα.
Α. Δημητρίου για Α. Μαθηκολώνη, για εφεσίβλητο.
------------
Α.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
---------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Ο εφεσίβλητος καταδικάστηκε, μετά από ακρόαση, από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας σε δύο κατηγορίες για παράλειψη καταβολής τελών ελλιμενισμού σκάφους, κατά παράβαση του περί Ρυθμίσεων Μαρίνων Νόμου, Ν. 4/1977, όπως τροποποιήθηκε. Τα οφειλόμενα τέλη ήταν αντιστοίχως €479,09 (1η κατηγορία) και €2.583,96 (2η κατηγορία).
Ως προς τη φύση της επιβολής των εν λόγω τελών το πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε ότι αποτελούσε διοικητική πράξη, με αποτέλεσμα να στερείται δικαιοδοσίας να εξετάσει θέματα που συνιστούσαν αμφισβήτηση τέτοιας επιβολής ή του ύψους των τελών.
Μετά την καταδίκη και πριν την ποινή η Κατηγορούσα Αρχή ζήτησε όπως εκδοθεί διάταγμα αποζημίωσης για τα εν λόγω ποσά, με βάση το άρθρο 24(1) του περί Δικαστηρίων Νόμου. Το άρθρο 24(1), το οποίο καθορίζει την ποινική δικαιοδοσία Επαρχιακού Δικαστηρίου, έχει ως ακολούθως:
«24.-(1) Έκαστoς Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, έκαστoς Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής και έκαστoς Επαρχιακός Δικαστής θα έχωσιv αρμoδιότητα vα εκδικάζωσι συvoπτικώς πάvτα τα αδικήματα τα τιμωρoύμεvα με φυλάκισιv διά περίoδov μη υπερβαίvoυσαv τα πέντε έτη ή με πρόστιμov μη υπερβαίvov τας πεvήvτα χιλιάδες λίρες ή με αμφoτέρας τας πoιvάς και δύvαvται επιπρoσθέτως ή εv υπoκαταστάσει oιασδήπoτε τoιαύτης τιμωρίας, vα διατάξωσιv oιovδήπoτε πρόσωπov καταδικασθέv υπ' αυτώv όπως πληρώση πρoς oιovδήπoτε πρόσωπov βλαβέv υπό τoυ αδικήματoς αυτoύ, απoζημίωσιv μη υπερβαίvoυσαv τις έξι χιλιάδες ευρώ (€6.000,00)."
Το δικαστήριο αρνήθηκε την έκδοση διατάγματος αποζημίωσης και περιορίστηκε στην επιβολή χρηματικής ποινής. Τούτο γιατί θεώρησε ως προαπαιτούμενη την ύπαρξη συμφωνίας μεταξύ της Κατηγορούσας Αρχής και του κατηγορούμενου, τόσο για την έκδοση του διατάγματος, όσο και για το ύψος του ποσού. Παρέπεμψε σε σχέση με την αντίληψη αυτή σε σχετικό απόσπασμα από το σύγγραμμα Sentencing in Cyprus, 2η έκδοση, Γ.Μ. Πική, σελ.37, όπου αναφέρεται ότι:
«The Supreme Court has referred with approval to the practice occasionally followed in criminal cases of adjudging, if the event of agreement between the accused and the complainant, the payment of compensation for loss and injuries resulting from criminal conduct. [.]
But in the absence of agreement, a criminal court must not endeavor to quantify damages, for it is procedurally and substantively ill-equipped for the task. »
Παρέπεμψε επίσης στην Katsari a.o v. Hambi (1969) 1 CLR 298, όπου το Ανώτατο Δικαστήριο αναφέρθηκε στην άσκηση τέτοιας συνήθους πρακτικής αν συμφωνηθεί το ποσό («if the sum . is agreed between the parties»).
Η ύπαρξη συμφωνίας δεν τίθεται ως προϋπόθεση εκ του νόμου, ούτε προκύπτει από τη νομολογία στην οποία το πρωτόδικο δικαστήριο παρέπεμψε (Katsari, ανωτέρω, Ευτυχίου άλλως Χασάν ν. Αστυνομίας (1992) 2 ΑΑΔ 78, Γεώργιος Κλεόπα & Υιοι Λτδ ν. Vrontis Builders Ltd, Ποιν. Έφ. Αρ. 90/2014, 6.12.2016, R. v. Innwood (1974) 60 Cr.App.R. 70).
Ασφαλώς πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένο το ποσό, είτε ως αποδεδειγμένο γεγονός, είτε ως αποτέλεσμα καθορισμού του με συμφωνία, εφόσον αφενός, δεν είναι το έργο του ποινικού δικαστηρίου ο καθορισμός του ύψους των αποζημιώσεων και αφετέρου, δεν θα μπορούσε να εκδοθεί διάταγμα για μη καθορισμένο ποσό. Αυτή είναι η έννοια της ανάγκης για συμφωνία.
Όταν όμως το ποσό είναι αδιαμφισβήτητα καθορισμένο, όπως λ.χ. όταν αφορά σε οφειλόμενα εκ του νόμου τέλη (Charalambous v. The Police (1982) 2 CLR 285) δεν υπάρχει ανάγκη ούτε να υπολογιστεί το ποσό, μήτε να συμφωνηθεί.
Εν προκειμένω, το ίδιο το δικαστήριο, όχι μόνο διαπίστωσε ότι επρόκειτο για συγκεκριμένα τέλη, καθορισμένα δυνάμει νόμου, αλλά, ως άνω, διέγνωσε περαιτέρω ότι και αν ακόμα αμφισβητούνταν δεν θα είχε δικαιοδοσία να εξετάσει τέτοιους ισχυρισμούς.
Η περίπτωση ήταν τέτοια, όπως και στην υπόθεση Charalambous, που δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία ούτε ως προς την υποχρέωση του κατηγορούμενου για την καταβολή των τελών, ούτε ως προς το ύψος του ποσού των τελών. Εφόσον το ποσό ενέπιπτε στο πλαίσιο του άρθρου 24, εφόσον ζητήθηκε από την Κατηγορούσα Αρχή η έκδοση τέτοιου διατάγματος και εφόσον ο εφεσίβλητος δεν ήγειρε ζήτημα ότι δεν ήταν σε θέση να καταβάλει την αποζημίωση υπό μορφή ποινής, κάτι που ενέχει δραστικές συνέπειες, ήταν κατ΄ εξοχήν κατάλληλη η περίπτωση για να εκδοθεί το υπό συζήτηση διάταγμα. Ο εφεσίβλητος δεν είχε προσβάλει την επιβολή ποινών με προσφυγή, όπως το πρωτόδικο δικαστήριο διαπίστωσε. Σε μια αστική διαδικασία δεν θα είχε καμιά υπεράσπιση.
Σκοπός του άρθρου 24 είναι η αποφυγή πολλαπλών διαδικασιών και η εξοικονόμηση δικαστικού χρόνου και εξόδων. Κάθε ευχέρεια που παρέχει το οπλοστάσιο του Νόμου προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να αξιοποιείται από τα δικαστήρια με ετοιμότητα, τηρουμένης πάντοτε της υποχρέωσης για διασφάλιση των αναγνωρισμένων δικαιωμάτων ενός κατηγορούμενου.
Ενόψει των παραπάνω θεωρούμε, με τον δέοντα σεβασμό, ότι το πρωτόδικο δικαστήριο έσφαλε στην άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας. Θεωρούμε, περαιτέρω, ότι η έκδοση διατάγματος για καταβολή των οφειλόμενων τελών δεν θα καθιστούσε τη συνολική ποινή υπερβολική. Στο προαναφερθέν σύγγραμμα Sentencing in Cyprus, διευκρινίζεται ότι το ποσό σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να περιορίζεται στα όρια της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου. Όριο συνεπώς δεν είναι η προβλεπόμενη ποινή (€850). Ο περιορισμός που τίθεται είναι το ύψος των €6.000 με βάση το άρθρο 24(1).
Εκδίδεται διάταγμα για καταβολή των τελών εντός 3 μηνών από σήμερα.
Η έφεση επιτρέπεται. Εκδίδεται διάταγμα ως άνω. Έξοδα €1.500 πλέον ΦΠΑ υπέρ του εφεσείοντα.
Α.Ρ. Λιάτσος, Δ.
Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
Α. Πούγιουρου, Δ.
/φκ