|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2018:D406
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
(Ποινική Αίτηση Αρ. 12/2018)
19 Σεπτεμβρίου, 2018.
[Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟΣ
(ΚΕΦ. 155) ΑΡΘΡΟ 43(2)
ΜΟΝΟΜΕΡΗΣ ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ XXXXX ΚΑΚΑΡΑΝΤΖΑ
Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ. Ο Αιτητής, XXXXX Κακαράντζας, ιδιώτης, παρουσίασε, σύμφωνα με το άρθρο 43(1) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου Κεφ. 155 κατηγορητήριο, περιλαμβάνον οκτώ (8) κατηγορίες, σε αρμόδια δικαστή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας για καταχώρηση του, με σκοπό την έναρξη ιδιωτικής ποινικής δίωξης. Η δικαστής μετά από μελέτη του κατηγορητηρίου δεν επέτρεψε την καταχώρηση του για τους λόγους που αναφέρει στην απόφαση της. Παραθέτω αυτούσιο το πρακτικό της δικαστού, για σκοπούς καλύτερης κατανόησης:
«Δικαστήριο: Δεν θα επιτρέψω την καταχώρηση του παρόντος κατηγορητηρίου, για τους ακόλουθους λόγους:
1. Σύμφωνα με το άρθρο 24(1) του περί Δικαστηρίων Νόμου, Ν.14/60, τα Επαρχιακά Δικαστήρια κατά την άσκηση της ποινικής τους δικαιοδοσίας «..θα έχωσιν αρμοδιότητα να εκδικάζωσι συνοπτικώς πάτα τα αδικήματα τα τιμωρούμενα με φυλάκισιν διά περίοδον μη υπερβαίνουσαν τα πέντε έτη ή με πρόστιμον μη υπερβαίνον τας πενήντα χιλιάδες λίρες ή με αμφοτέρας τας ποινάς....". Τα αδικήματα με αύξοντες αρ. 3, 4, 5, 6 και 7 στην Έκθεση Αδικήματος τιμωρούνται με φυλάκιση πέραν των πέντε ετών. Με αυτό το δεδομένο και εφόσον δεν υπάρχει συγκατάθεση του Γενικού Εισαγγελέα συμφώνως των προνοιών του άρθρου 24(2) του Ν.14/60, δεν παρέχεται σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ν.14/60, η δυνατότητα εκδίκασης του κατηγορητηρίου συνοπτικά.
2. Το κατηγορητήριο παραβιάζει καταφανώς τους κανόνες που διέπουν τη διατύπωση των κατηγοριών και τη συνένωση τους.»
Η αναγκαιότητα παρουσίασης του κατηγορητηρίου ενώπιον του αρμοδίου Δικαστή, προτού καταχωρηθεί, προκύπτει από το άρθρο 43(1)(2) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, ΚΕΦ. 155 που προβλέπει τα εξής:
«43.(1) Κάθε κατηγορητήριο παρουσιάζεται σε Δικαστή του Δικαστηρίου στο οποίο το κατηγορητήριο απαγγέλλεται.
(2) Κατόπιν μελέτης του κατηγορητηρίου ο Δικαστής δύναται να διατάξει όπως αυτό καταχωριστεί ή, αν αρνείται να δώσει τέτοια διαταγή, αυτός πρέπει, αν παρακληθεί με αυτό τον τρόπο από το πρόσωπο που απαγγέλλει την κατηγορία εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία της άρνησης, να δώσει σε αυτό βεβαίωση της άρνησης, και το πρόσωπο αυτό δύναται, εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία της εξασφάλισης της βεβαίωσης να ζητήσει από το Ανώτατο Δικαστήριο ή Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου την έκδοση διατάγματος που να διατάσσει την καταχώριση του κατηγορητηρίου και, αν το διάταγμα εκδοθεί, το κατηγορητήριο καταχωρίζεται ανάλογα.»
Στο σύγγραμμα Α.Ν. Λοΐζου και Γ. Μ. Πική Criminal Procedure in Cyprus, σελ. 61 και 62 αναφέρονται τα εξής για το θέμα:
«Before a charge is filed, it must be approved by a Judge of the Court before which the charge is preferred.
The Judge may, after perusal of the charge, either approve it by directing that the same shall be filed or may withhold approval. In the event of refusal the Judge must, if he is so requested, give within ten days from the date of refusal, a certificate of such refusal whereupon it will be open to an aggrieved party to apply within ten days to the Supreme Court to review the decision. If the Supreme Court decides that the filing of the charge was wrongly refused, they may make an order directing that the charge be filed. A certificate of refusal must be in the form prescribed by the Criminal Procedure Rules.»
Η αναγκαιότητα παρουσίασης του κατηγορητηρίου ενώπιον του αρμοδίου Δικαστή και λήψης της συγκατάθεσης του προτού αυτό καταχωρηθεί έχει τονιστεί σε αριθμό αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όπως στις υποθέσεις Police v. Athienitis (1983) 2 CLR 194, 231, Ευθυμίου (2007) 1 ΑΑΔ 424, Δήμος Παραλιμνίου κ.ά, (2012) 2 ΑΑΔ 312, Γεώργιος Κακαράντζα, Ποινική Αίτηση 2/2015, ημερ. 29/1/2015 και η υπόθεση Αντρέα Τρύφωνος, Ποιν. Αίτηση 15/2015, ημερ. 18/4/2016, ECLI:CY:AD:2016:D208.
Ο κύριος λόγος για τον οποίο η Επαρχιακή Δικαστής δεν επέτρεψε την καταχώρηση του κατηγορητηρίου ήταν ότι ενόψει του ύψους της ποινής φυλάκισης που προνοείται από τον Ποινικό Κώδικα για τα πλείστα αδικήματα του κατηγορητηρίου δηλαδή εκείνα των κατηγοριών 3, 4, 5, 6 και 7 όπου υπερβαίνει τα πέντε χρόνια, δεν μπορούσε να τα εκδικάσει συνοπτικώς εφόσον δεν είχε εξασφαλιστεί έγκριση του Γενικού Εισαγγελέα.
Η ανάγκη εξασφάλισης της συγκατάθεσης του Γενικού Εισαγγελέα προκύπτει από το άρθρο 24(2) του περί Δικαστηρίων Νόμου (Ν14/60) που προβλέπει τα εξής:
Πoιvική δικαιoδoσία Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ
24.-(1) Έκαστoς Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, έκαστoς Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής και έκαστoς Επαρχιακός Δικαστής θα έχωσιv αρμoδιότητα vα εκδικάζωσι συvoπτικώς πάvτα τα αδικήματα τα τιμωρoύμεvα με φυλάκισιv διά περίoδov μη υπερβαίvoυσαv τα πέντε έτη ή με πρόστιμov μη υπερβαίvov τας πεvήvτα χιλιάδες λίρες ή με αμφoτέρας τας πoιvάς και δύvαvται επιπρoσθέτως ή εv υπoκαταστάσει oιασδήπoτε τoιαύτης τιμωρίας, vα διατάξωσιv oιovδήπoτε πρόσωπov καταδικασθέv υπ' αυτώv όπως πληρώση πρoς oιovδήπoτε πρόσωπov βλαβέv υπό τoυ αδικήματoς αυτoύ, απoζημίωσιv μη υπερβαίvoυσαv τις έξι χιλιάδες ευρώ (€6.000,00).
(2) Παρά πάσαv διάταξιv τoυ παρόvτoς άρθρoυ, Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής ή Επαρχιακός Δικαστής, τη συγκαταθέσει τoυ Γεvικoύ Εισαγγελέως της Δημoκρατίας, θα έχη αρμoδιότητα vα εκδικάζη συvoπτικώς oιovδήπoτε αδίκημα, εάv είvαι ικαvoπoιημέvoς ότι τo τoιoύτov είvαι σκόπιμov, λαμβαvoμέvωv υπ' όψιv όλωv τωv περιστατικώv της υπoθέσεως περιλαμβαvoμέvης και της επαρκείας της τιμωρίας ή της απoζημιώσεως τηv oπoίαv o Πρόεδρoς τoυ Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής ή o Επαρχιακός Δικαστής έχει εξoυσίαv δυvάμει τoυ παρόvτoς άρθρoυ vα επιβάλη ή επιδικάση:
Νoείται ότι oιαδήπoτε επιβληθείσα τιμωρία ή oιαδήπoτε επιδικασθείσα απoζημίωσις δεv θα υπερβαίvη τηv τιμωρίαv ή τηv απoζημίωσιv τηv oπoίαv Πρόεδρoς Επαρχιακoύ Δικαστηρίoυ, Αvώτερoς Επαρχιακός Δικαστής ή Επαρχιακός Δικαστής, ως είvαι η περίπτωσις, έχει εξoυσίαv vα επιβάλη ή επιδικάση δυvάμει τoυ εδαφίoυ (1).
Σε ερώτηση του Δικαστηρίου προς τον Αιτητή κατά πόσον έχει εξασφαλίσει μέχρι σήμερα τη συγκατάθεση του Γενικού Εισαγγελέα για να προχωρήσει με την ποινική δίωξη του κατηγορούμενου για τα αδικήματα που περιλαμβάνονται στο κατηγορητήριο, ο Αιτητής απάντησε αρνητικά. Μάλιστα δε συμπλήρωσε ότι για την άρνηση αυτή του Γενικού Εισαγγελέα έχει καταχωρήσει και προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο. Με το πιο πάνω δεδομένο είναι φανερό ότι ήταν ορθή η προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι δεν είχε αρμοδιότητα εκδίκασης του κατηγορητηρίου συνοπτικά λόγω παραβίασης του πιο πάνω άρθρου του Νόμου, εξού και δεν επέτρεψε την καταχώρηση του.
Η δικαστής αρνήθηκε την καταχώρηση του κατηγορητηρίου για ακόμη ένα λόγο ότι δηλ. αυτό παραβιάζει τους κανόνες που διέπουν την διατύπωση των κατηγοριών και τη συνένωση τους. Και αυτή η προσέγγιση με βρίσκει σύμφωνη.
Ο τύπος και ο τρόπος σύνταξης κατηγορητηρίου διέπονται από τις πρόνοιες των άρθρων 38 και 39 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου.
Στο σύγγραμμα Ποινική Δικονομία στην Κύπρο, Γεώργιου Μ. Πική, Δεύτερη Αναθεωρημένη Έκδοση του Criminal Procedure in Cyprus (1975) στις σελίδες 99 και 100 αναφέρονται τα εξής ως προς τον τρόπο σύνταξης κατηγορητηρίου:
«Η κατηγορία πρέπει να καθορίζει το αδίκημα ή τα αδικήματα για τα οποία ο υπόδικος κατηγορείται, περιέχουσα τις λεπτομέρειες που προβλέπονται από το Άρθρο 38 του Κεφ. 155. Εφόσον η κατηγορία είναι διατυπωμένη σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες του νόμου, δεν μπορεί να προσβληθεί ο τύπος της. Πρέπει να περιέχει περιγραφή του αδικήματος και, όπου προσάπτεται κατηγορία για περισσότερα του ενός αδικήματα, κάθε αδίκημα πρέπει να διατυπώνεται σε ξεχωριστή παράγραφο φέρουσα το όνομα «κατηγορία» (count). Όπου το κατηγορητήριο περιέχει περισσότερες της μίας κατηγορίες, οι κατηγορίες πρέπει να αριθμούνται διαδοχικά. Η κατηγορία πρέπει να προσδιορίζει το αδίκημα για το οποίο κατηγορείται ο υπόδικος, σε συντομία, με απλή γλώσσα.
...............................
Είναι νομολογημένο ότι η υποχρέωση για παροχή λεπτομερειών της κατηγορίας δεν εκπληρώνεται με τον ορισμό του αδικήματος.
...............................
Η κατηγορία πρέπει να περιέχει επαρκείς λεπτομέρειες σε βαθμό που να επιτρέπει στον κατηγορούμενο να γνωρίζει με λογική βεβαιότητα την υπόθεση την οποία θα αντιμετωπίσει στη δίκη. Το κριτήριο για την επάρκεια των λεπτομερειών είναι κατά πόσο ο κατηγορούμενος στερείται λογικής πληροφόρησης σχετικά με τον προσδιορισμό της κατηγορίας και συν αυτώ της δυνατότητας επαρκούς προετοιμασίας της υπεράσπισης του.
Υποχρέωση για τη δέουσα πληροφόρηση του κατηγορουμένου για το αδίκημα ή αδικήματα κατοχυρώνεται ως θεμελιώδες δικαίωμα του ατόμου από το Άρθρο 12.2 του Συντάγματος. Η πρόνοια αυτή επιβάλλει τον προσδιορισμό στην κατηγορία όλων των ουσιωδών λεπτομερειών του αδικήματος. Το κατηγορητήριο προσδιορίζει το πλαίσιο της δίκης. Οι λεπτομέρειες σκοπούν στην παροχή στον κατηγορούμενο επαρκούς προειδοποίησης για την υπόθεση της Κατηγορούσας Αρχής σε κάθε κατηγορία χωρίς την πρόκληση σύγχυσης ή δυσχέρειας στην Υπεράσπιση.»
Στην υπό κρίση περίπτωση η διατύπωση των κατηγοριών δεν είναι σύμφωνη με τον προβλεπόμενο από τη νομοθεσία και νομολογία τύπο, γεγονός που καθιστά αδύνατη τη διαπίστωση των λεπτομερειών του κάθε ενός εκ των αδικημάτων που τα υποστηρίζουν. Σημειώνεται ότι στο κατηγορητήριο υπάρχει στην αρχή η διατύπωση όλων των κατηγοριών αριθμημένες ως 1 εώς 8, και στη συνέχεια μια μεγάλη ενότητα με τον τίτλο «ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΑΔΙΚΗΜΑΤΟΣ» που καταλαμβάνει σχεδόν 7 σελίδες του κατηγορητηρίου χωρίς να γίνεται διαχωρισμός των λεπτομερειών που αφορά στην κάθε κατηγορία ώστε να γνωρίζει ο κατηγορούμενος με σαφήνεια τι θα αντιμετωπίσει κατά τη δίκη. Ως προς την ανάγκη διατύπωσης του κατηγορητηρίου κατά τρόπο ώστε να αποφεύγεται η παραπλάνηση ή πρόκληση αδικίας στον κατηγορούμενο λόγω ασαφειών στην περιγραφή του κάθε αδικήματος ξεχωριστά σχετικές είναι οι υποθέσεις Σ.Π. v. Αστυνομίας, Ποιν. Εφ. 84/16, ημ. 3/4/18, ECLI:CY:AD:2018:B147. Υπό τις πιο πάνω συνθήκες η αιτούμενη άδεια για καταχώρηση του κατηγορητηρίου δεν δικαιολογείται.
Η αίτηση απορρίπτεται.
Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ.
/Α.Λ.Ο.