|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2018:B221
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση αρ. 152/2018)
8 Μαΐου 2018
[Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Τ. ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, ΔΔ]
ALEKSEJS HALAVINS
Εφεσείοντα
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Εφεσίβλητης
---------------
Ε. Πουργουρίδης, για τον εφεσείοντα.
Λ. Μάρκου, Δημόσιος Κατήγορος, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για την εφεσίβλητη.
--------------
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
---------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Ο εφεσείοντας έχει παραπεμφθεί από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού σε δίκη ενώπιον του Κακουργιοδικείου. Με την παραπομπή διατάχθηκε η κράτηση του μέχρι τις 10.5.2018, ημέρα που θα εμφανισθεί ενώπιον του Κακουργιοδικείου. Η διαταγή αυτή για κράτηση αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας έφεσης.
Κύρια κατηγορία στο κατηγορητήριο που τέθηκε ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου για σκοπούς παραπομπής είναι εκείνη του φόνου εκ προμελέτης, με τις «Λεπτομέρειες Αδικήματος» που αποδόθηκε στον εφεσείοντα να αναφέρουν ότι: «εκ προμελέτης δια παρανόμου πράξεως επέφερε το θάνατο του Ernest Leonidi».
Κατ΄αρχάς, είναι γεγονός ότι το μαρτυρικό υλικό που τέθηκε ενώπιον του παραπέμποντος Δικαστηρίου, ουδόλως υποστηρίζει άμεση αυτουργία του εφεσείοντα στον κατ΄ισχυρισμό φόνο. Ούτε αυτή, άλλωστε, ήταν ποτέ η θέση της κατηγορούσας αρχής, όπως δέχθηκε ενώπιον μας ο ευπαίδευτος εκπρόσωπος της Δημοκρατίας. Ανέφερε ότι η υπόθεση εναντίον του εφεσείοντα στηρίζεται στην παροχή συνδρομής σε κάποιο Piruz Kavlelashvili από τη Γεωργία ή Muresan Piruzi και δύο άγνωστα πρόσωπα στη διάπραξη του φόνου (και άλλων συναφών αδικημάτων) εν τη εννοία του άρθρου 20 του Ποινικού Κώδικα, το οποίο αναφέρεται στο κατηγορητήριο.
Αν και η αναγραφή του άρθρου 20 θα μπορούσε να είναι αρκετή, είναι επιθυμητό όπως η συμμετοχή κατηγορούμενου ως συναυτουργού αντικατοπτρίζεται στον τρόπο διατύπωσης του κατηγορητηρίου (Ajini κ.α. ν. Αστυνομίας (1996) 2 ΑΑΔ 319, Maxwell [1978] 3 All ER 1140). Σημειώνουμε ότι δεν τέθηκε θέμα επηρεασμού της υπεράσπισης. Όπως προκύπτει, αποτελούσε κοινή αντίληψη η φύση της κατηγορίας που αντιμετωπίζει ο εφεσείοντας και είναι υπό αυτή την έννοια του κατηγορητηρίου, για παροχή συνδρομής σε φόνο που θα εξετάσουμε την έφεση. Οι λεπτομέρειες υπάρχουν στη μαρτυρία που διατέθηκε στον εφεσείοντα. Επαναλαμβάνουμε, όμως, το επιθυμητό της σαφούς διατύπωσης του κατηγορητηρίου με συμπερίληψη, στις λεπτομέρειες του αδικήματος, των γεγονότων που στοιχειοθετούν τη συνέργεια και συνδρομή.
Σύμφωνα με το μαρτυρικό υλικό, η εκδοχή της κατηγορούσας αρχής είναι ότι κατ΄ισχυρισμόν ο φόνος έγινε στις 8.2.2018 σε εστιατόριο της Λεμεσού με θύμα τον Ernest Leonidi και σ΄αυτόν εμπλέκονται, ο Piruz Kavlelashvili και άλλα πρόσωπα. Ειδικότερα, από κλειστά κυκλώματα παρακολούθησης διαπιστώθηκε ότι 15-20 λεπτά πριν από το φόνο, ο Piruz Kavlelashvili και άλλα πρόσωπα (τώρα καταζητούμενοι) επέβαιναν σε όχημα μάρκας Range Rover που είναι εγγεγραμμένο στο όνομα του εφεσείοντα, με καταχωρημένη όμως διεύθυνση στο ηλεκτρονικό σύστημα του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, τη διεύθυνση του καταζητούμενου με τα αρχικά Ρ.Μ. Περί την 14.10 της ημέρας εκείνης το θύμα βρισκόταν μαζί με δύο άλλους άνδρες στο εστιατόριο «Κοκοράκι» στη Γερμασόγεια όπου προκλήθηκε έντονη λογομαχία στα ρωσικά με άλλα πρόσωπα. Κάποιος κρατούσε πιστόλι και ακούστηκαν πυροβολισμοί. Αμέσως μετά τους πυροβολισμούς, κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης άλλου υποστατικού κατέγραψε τον Piruz Kavlelashvili και άλλους δύο τώρα καταζητούμενους να απομακρύνονται τρέχοντας. Ο Piruz Kavlelashvili κρατούσε πιστόλι, ενώ έτερο πρόσωπο, νυν καταζητούμενο έκρυβε κάτι στο παντελόνι του, πιθανόν πιστόλι. Μετά τη διαφυγή του Piruz Kavlelashvili και των άλλων, οι εξετάσεις της αστυνομίας κατέδειξαν ότι το θύμα δέχθηκε 4 πυροβολισμούς, σχεδόν εξ επαφής, με αποτέλεσμα το θάνατό του.
Οι πληροφορίες της Αστυνομίας αναφέρονταν σε τρία πρόσωπα ως τους εκτελεστές, μεταξύ των οποίων τον Piruz που ταυτοποιήθηκε ως Piruz Kavlelashvili.
Ο προαναφερθείς καταζητούμενος Ρ.M. βρισκόταν πριν τους πυροβολισμούς στο ίδιο εστιατόριο και καθ΄όλη τη διάρκεια του επεισοδίου περιφερόταν μεταξύ του εν λόγω εστιατορίου και του εστιατορίου «Τηφλίς», μιλούσε στο κινητό και αναχώρησε λίγο πριν τις 14.00. Την ώρα που διέφευγαν οι άλλοι τρέχοντας, αυτός βάδιζε προς την άλλη κατεύθυνση. Υπάρχει μαρτυρία ότι είναι το πρόσωπο που μετέφερε τον Piruz Kavlelashvili και τους δύο άλλους καταζητούμενους στη σκηνή του φόνου με το όχημα που είναι, ως άνω, εγγεγραμμένο στο όνομα του εφεσείοντα, πλην όμως με καταχωρημένη τη διεύθυνση του Ρ.Μ.
Ο Piruz Kavlelashvili αναφέρεται στο κατηγορητήριο ως το πρόσωπο που συνομώτησε με τον εφεσείοντα και άλλα δύο άγνωστα πρόσωπα να φονεύσουν τον Leonidi. Αποδίδεται επίσης στον εφεσείοντα, με το κατηγορητήριο, η εμπλοκή του σε σχέση με πλαστό διαβατήριο και υποβοήθηση του Piruz Kavlelashvili να εισέλθει παράνομα στη Δημοκρατία με το πλαστό διαβατήριο την 31.1.2018.
Η μαρτυρία ως προς το ρόλο του εφεσείοντα υποστηρίζει, χωρίς βέβαια να γίνεται σ΄αυτό το στάδιο αναφορά σε γεγονότα, αλλά μόνο σε ισχυρισμούς που παρουσιάζει η κατηγορούσα αρχή, ότι:
(α) Ο εφεσείοντας, που κατάγεται από τη Λετονία, είναι γενικός διευθυντής της ναυτιλιακής εταιρείας V-SHIPS με έδρα τη Λεμεσό, μόνιμος κάτοικος Κύπρου, μαζί με την οικογένειά του.
(β) Το παιδί του τελεί σε πνευματική συγγένεια με τον Piruz Kavlelashvili, εφόσον ο Piruz Kavlelashvili το βάφτισε.
(γ) Στις 15.6.2017 μέσω της εταιρείας V-SHIPS αγοράστηκαν δύο αεροπορικά εισιτήρια, ένα για τον εφεσείοντα και ένα για κάποιο Muresan Piruz (που όπως φάνηκε μετά είναι ο Piruz Kavlelashvili) για την πτήση Μιλάνο-Λάρνακα, μέσω Ρώμης, την 17.6.2017.
(δ) Το ταξίδι αυτό πραγματοποιήθηκε. Όταν όμως ο Muresan Piruzi αφίχθηκε μαζί με τον εφεσείοντα, δηλώνοντας ότι είναι φίλος του και θα διέμενε μαζί του, ο αρμόδιος αστυνομικός του Κέντρου Ελέγχου Διαβατηρίων Αερολιμένα Λάρνακας, διαπίστωσε ότι για τον Muresan Piruzi:
- Υπήρχαν προειδοποιήσεις ως «armed, dangerous and addicted to drugs»
- εμπλέκεται σε εγκληματική οργάνωση στην Ελλάδα όπου διαμένει
- παραδέχθηκε ότι είχε εκτίσει πολυετή φυλάκιση στη Γεωργία.
Οπότε, παρά το ότι ο εφεσείοντας εξέφρασε πρόθεση να τον φιλοξενήσει και να αναλάβει πλήρως τα έξοδά του, ο Muresan Piruzi δεν θεωρήθηκε καλή τη πίστει επισκέπτης και δεν του επιτράπηκε η είσοδος στη Δημοκρατία. Επέστρεψε πίσω με την ίδια πτήση.
(ε) Μετά την παραπάνω εξέλιξη, από τα γραφεία της V-SHIPS ακυρώθηκε το εισιτήριο επιστροφής του Muresan Piruzi, που είχαν παραγγείλει, για τις 3.7.2017.
(στ) Παρά ταύτα, ο Muresan Piruzi έμελλε να επανέλθει στην Κύπρο στις 31.1.2018, αυτή τη φορά με ουκρανικό διαβατήριο ως HEORHI KRAVCHUK και πάλιν με τη συνδρομή του εφεσείοντα.
(ζ) Είναι ο εφεσείοντας κι αυτή τη φορά που του αγόρασε αεροπορικό εισιτήριο, όπως ο ίδιος ο εφεσείοντας παραδέχθηκε σε κατάθεσή του προς την αστυνομία ημερ. 3.3.2018, «με τα στοιχεία του ουκρανικού διαβατηρίου που του έστειλε», όπως είπε στην εν λόγω κατάθεσή του.
(η) Ο έλεγχος του εν λόγω διαβατηρίου κατέδειξε την ύπαρξη προβλήματος και την πιθανότητα να είναι πλαστό.
(θ) Ο εφεσείοντας είναι που μερίμνησε να στείλει ταξί στο αεροδρόμιο για την παραλαβή και μεταφορά του Muresan Piruzi την 31.1.2018, στη Λεμεσό.
(ια) Ο εφεσείοντας μερίμνησε ώστε μέσω της εταιρείας του, να κρατήσει διαμέρισμα στο συγκρότημα κατοικιών Santa Barbara, από τις 18.1.2018, με σκοπό τη διαμονή του φιλοξενούμενου του.
(ιβ) Ο εφεσείοντας την 31.1.2018, ώρα 10.20 παρέδωσε το προαναφερθέν όχημα Range Rover στον Piruz Kavlelashvili στον υπόγειο χώρο στάθμευσης της εταιρείας V-SHIPS, λέγοντας στον οδηγό ταξί που τον είχε μεταφέρει εκεί, ότι ήταν ο νονός του μικρού του γιου.
Στις 11.2.2018, προτού η Αστυνομία ταυτοποιήσει τον Piruz Kavlelashvili, ο εφεσείοντας συνελήφθη και ανακρίθηκε σε σχέση με το προαναφερθέν όχημα του μάρκας Range Rover. Είχε αναφέρει ότι το οδηγεί ο ίδιος, πλην μιας περίπτωσης που το δάνεισε μεταξύ 25.1.2018 και 9.2.2018 σε κάποιο Sergo από τη Γεωργία (νυν καταζητούμενο), γιατί ο Sergo τον είχε βοηθήσει στο παρελθόν. Προχώρησε και σε υπόδειξη της σκηνής όπου, κατά τον ισχυρισμό του, είχε δανείσει το όχημα στον Sergo. Σ΄εκείνο το στάδιο ο εφεσείοντας απολύθηκε γιατί θεωρήθηκε ότι δεν προέκυψε μαρτυρία εναντίον του.
Στις 18.2.2018 ο εφεσείοντας ανακρίθηκε εκ νέου. Την ίδια ημέρα επανασυνελήφθη και την επομένη 19.2.2018, στα πλαίσια ανακριτικής κατάθεσης, ανέφερε ότι αναγνώρισε τον Piruz Kavlelashvili από φωτογραφία κλειστού κυκλώματος ως ένα πρόσωπο που γνωρίζει ως Piruzi που γνώρισε πριν 3-4 χρόνια στη Λεμεσό, χωρίς να έχουν στενές φιλικές σχέσεις. Ανέφερε ότι στα μέσα Ιανουαρίου 2018 έκανε κράτηση ενός διαμερίσματος στο συγκρότημα Santa Barbara για τον Piruzi, κάτι σύνηθες για την εταιρεία του. Επίσης αγόρασε εισιτήριο για τον Piruzi με βάση το όνομα HEORGI KRAVCHUK που του έδωσε. Τότε αντελήφθη ότι αυτό ήταν το πραγματικό του όνομα, διότι, όπως γνώριζε, το όνομα Piruzi δεν υπάρχει και το Piruzi ήταν το παρατσούκλι του.
Σε ότι αφορά το Range Rover, ανέφερε στην προαναφερθείσα κατάθεσή του ημερ. 19.2.2018 ότι του το ζήτησε ο Sergo και τον πήρε στο διαμέρισμα για το οποίο έκανε την κράτηση, όπου συνάντησε τον Piruzi και τον Sergo. Ισχυρίστηκε δε ότι η εμπλοκή του με τον Piruzi ήταν απλώς και μόνο για να τον βοηθήσει στα πλαίσια της εξυπηρέτησης που παρέχει σε πρόσωπα που έρχονται στην Κύπρο από το εξωτερικό και δεν έχουν μόνιμη στέγη.
Στα πλαίσια της διερεύνησης της υπόθεση, η Αστυνομία διαπίστωσε ότι ο Piruz Kavlelashvili είχε βαφτίσει στις 18.4.2017 το γιο του εφεσείοντα και ο Piruz Kavlelashvili είναι καταχωρημένος στο σχετικό μητρώο της Μητρόπολης Λεμεσού ως Piruzi Muresan. Ο εφεσείοντας σε περαιτέρω ανακριτική του κατάθεση ημερ. 3.3.2018 αναφέρει ότι ο Piruzi που πηγαινοερχόταν στο εξωτερικό, όταν έφθασε η στιγμή που θα έπρεπε να βαφτίσει το δεύτερο του γιο βρισκόταν στην Κύπρο. Επειδή ο Piruzi ήταν θρησκευόμενος και ο εφεσείοντας δεν είχε άλλους φίλους στην Κύπρο, του ζήτησε να βαφτίσει το γιο του.
Στην ίδια κατάθεση ημερ. 3.3.2018, ανέφερε ότι το όχημα το δάνεισε στον Piruzi έξω από το γραφείο της εταιρείας του ισχυριζόμενος ότι δεν το είπε αρχικά γιατί δεν ήθελε να έχει πρόβλημα στο χώρο εργασίας του.
Έχουμε επεκταθεί στη μαρτυρία γιατί με την έφεση προβάλλεται κατά πρώτο λόγο η θέση ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο, αποτιμώντας την πιθανότητα καταδίκης του εφεσείοντα για φόνο και γενικότερα, βασίστηκε σε απλές εικασίες και δεν υπάρχει καθόλου μαρτυρικό υλικό που να πιθανολογεί, εννοείται έστω και για τις ανάγκες της παρούσας διαδικασίας, τη διάπραξη φόνου εκ προμελέτης, ότι το φόνο το διέπραξε ο Piruzi Muresan ή ότι ο εφεσείοντας παρείχε συνδρομή στη διάπραξη του φόνου.
Συνεπώς το ερώτημα που τίθεται είναι το κατά πόσο όντως το πρωτόδικο Δικαστήριο βασίστηκε απλώς σε εικασίες ή κατά πόσο προκύπτει η απαιτούμενη, κατά τη νομολογία, πιθανολόγηση καταδίκης, στο βαθμό που μπορεί να προβλεφθεί από τις καταθέσεις των μαρτύρων. Για το σκοπό αυτό η μαρτυρία εξετάζεται στην όψη της, με ζητούμενο το κατά πόσο θα μπορούσε να κατατείνει προς ενοχή (Χατζηδημητρίου ν. Δημοκρατίας (1997) 2 ΑΑΔ 45). Όπως υποδείχθηκε στην Τσεκκούρα ν. Δημοκρατίας (2010) 2 ΑΑΔ 32, είναι στοιχειώδες πως στο στάδιο αυτό δεν τίθεται ζήτημα τελικής διαπίστωσης γεγονότων ή εξαγωγής συμπερασμάτων.
Θα αποφύγουμε να επεκταθούμε ώστε να μην επηρεάσουμε καθ΄οιονδήποτε τρόπο τη δίκη που θα ακολουθήσει. Επειδή η έφεση επικεντρώθηκε στο ζήτημα της πιθανολόγησης καταδίκης με βάση το μαρτυρικό υλικό, έχουμε παραθέσει την ουσία του μαρτυρικού υλικού που τέθηκε ενώπιον του πρωτοδίκου Δικαστηρίου, περιλαμβανομένων των καταθέσεων του εφεσείοντα. Έχοντας υπόψιν το υλικό αυτό, υπό το φως των νομολογιακών αρχών που διέπουν το ζήτημα, δεν θεωρούμε ότι έχει καταδειχθεί σφάλμα στην αποτίμηση της πιθανολόγησης καταδίκης, ως σχετικού παράγοντα, για το έγκλημα του φόνου εν τη εννοία του άρθρου 20, ώστε να δικαιολογείται επέμβαση στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του πρωτοδίκου Δικαστηρίου. Επειδή δε αναφέρθηκε και το γεγονός ότι οι αναφερόμενοι ως αυτουργοί δεν έχουν συλληφθεί, σημειώνουμε ότι είναι δυνατή η απόδοση ευθύνης σε συνεργό, έστω και αν ο κύριος αυτουργός (principal offender) δεν έχει εντοπισθεί ή, έστω και αν ακόμα έχει αθωωθεί σε προηγούμενη δίκη (Hui Chi-ming [1992] 1 AC 34). Συνεπώς, ο σχετικός πρώτος Λόγος Έφεσης απορρίπτεται.
Ο δεύτερος Λόγος Έφεσης αναφέρεται σε κατ΄ισχυρισμό κακή στάθμιση των ιδιαίτερων προσωπικών περιστάσεων του εφεσείοντα. Τονίζεται εν προκειμένω το γεγονός ότι ενώ, ως άνω, είχε συλληφθεί και αφέθηκε ελεύθερος, παρουσιάστηκε αυτόβουλα σε αστυνομικό σταθμό όταν του ζητήθηκε. Επίσης, δίδεται έμφαση στην ετοιμότητα του να παράσχει επαρκείς εγγυήσεις και διασφαλίσεις για την παρουσία του στη δίκη.
Ο εφεσείοντας αντιμετωπίζει, έστω ως συνεργός, τη σοβαρότερη κατηγορία που προβλέπει ο Ποινικός Κώδικας. Όσο κι αν έχει σχέσεις με την Κύπρο, όπως εξηγήθηκε από τον ευπαίδευτο συνήγορό του, δεν έχει τέτοιους δεσμούς ώστε στα πλαίσια μιας τόσο σοβαρής, ούτως ή άλλως, υπόθεσης που αντιμετωπίζει, να υπάρχει η απαιτούμενη βεβαιότητα για προσέλευση του στη δίκη, έστω και με τους αυστηρούς όρους που προτάθηκαν εκ μέρους του. Η οικογένειά του, όπως αναφέρθηκε, έχει αναχωρήσει στο εξωτερικό. Στο παρελθόν ταξίδεψε από το παράνομο αεροδρόμιο στην Τύμπου, ώστε να φαίνεται εξοικειωμένος με τέτοια πρακτική που θα μπορούσε να δώσει διαφυγή έξω από τα πλαίσια νόμιμης διακίνησης. Οι κίνδυνοι διαφυγής υπό τέτοιες περιστάσεις σε μια τέτοια υπόθεση ορθά αξιολογήθηκαν από το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Η έφεση απορρίπτεται.
Μ.Μ. Νικολάτος, Π.
Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
Τ. Ψαρά-Μιλτιάδου, Δ.
/ΚΧ»Π