|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:B825
(2015) 2 ΑΑΔ 875
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 159/2014)
16 Δεκεμβρίου 2015
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ/στές]
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΑΝΑΓΗ,
Εφεσείων
- ν. -
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης
----------------------------------------
Σ. Αγγελίδης και Φ. Πιττάτζης, για τον Εφεσείοντα.
Δ. Θεοδώρου (κα), για την Εφεσίβλητη.
Εφεσείων παρών.
---------------------------------------
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του
Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Ναθαναήλ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Το Μόνιμο Κακουργιοδικείο Λευκωσίας κλήθηκε να επιβάλει ποινή στον εφεσείοντα μετά από δική του παραδοχή στις κατηγορίες που αντιμετώπιζε, στη βάση των ακολούθων ιδιαζόντων γεγονότων: Ο εφεσείων ήταν κατηγορούμενος 2 ενώπιον του Κακουργιοδικείου και τόσο αυτός, όσο και ο πρώην κατηγορούμενος 1, κατείχαν χωρίς άδεια από τον Αρχηγό Αστυνομίας πυροβόλα όπλα, ο μεν εφεσείων, κατηγορίας Β2, ο δε συγκατηγορούμενος του, κατηγορίας Β3.
Βρίσκονταν και οι δύο δίπλα από το κοιμητήριο του χωριού Περιστερώνα σε ανοικτό χωράφι η ώρα 19:20 στις 28.2.2014. Τρίτο πρόσωπο φαίνεται να έριξε πυροβολισμούς και ο εφεσείων με τον άλλο κατηγορούμενο ανέσυραν ταυτόχρονα τα πυροβόλα τους όπλα και πυροβόλησαν εναντίον αλλήλων. Ο εφεσείων κατείχε 14 φυσίγγια πιστολιού 9 χιλιοστών και ο πρώην κατηγορούμενος 1, 6 φυσίγγια περιστρόφου 38 Special. Από τον πυροβολισμό του εφεσείοντος προς τον πρώην κατηγορούμενο 1, ο τελευταίος έφερε διάφορα τραύματα στη δεξιά ωμοπλάτη, βλήμα στην αριστερή ωμοπλάτη και πολλαπλά τραύματα από σφαιρίδια στα κάτω άκρα, κυρίως δεξιά. Το τρίτο άτομο είχε επίσης πυροβολήσει εναντίον του πρώην κατηγορουμένου 1 και οι τραυματισμοί στα πόδια φαίνεται να προκλήθηκαν από επαναληπτική καραμπίνα, πυροβόλο όπλο κατηγορίας Γ. Ο ίδιος ο εφεσείων έφερε δύο διαμπερή τραύματα, ένα στο μέσο κάθε μοιριαίου οστού και χειρουργήθηκε το ίδιο βράδυ και ακολούθως εισήχθηκε στον ορθοπεδικό θάλαμο φρουρούμενος από την αστυνομία.
Στη βάση των συνοπτικών πιο πάνω δεδομένων, ο εφεσείων κατηγορήθηκε για διάφορα αδικήματα και εν τέλει μετά από προσθαφαιρέσεις στο κατηγορητήριο, παραδέχθηκε τις κατηγορίες της παράνομης κατοχής όπλου, της πρόκλησης βαριάς σωματικής βλάβης στον πρώην κατηγορούμενο 1, της παράνομης μεταφοράς όπλου και της παράνομης κατοχής φυσιγγίων. Να σημειωθεί ότι η κατηγορούσα αρχή μετά την παραδοχή του εφεσείοντος στην πιο πάνω κατηγορίες ανέστειλε αριθμό κατηγοριών, μεταξύ των οποίων και αυτής της απόπειρας φόνου, κατά παράβαση του άρθρου 214(α) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154. Ο εφεσείων παραδέχθηκε επίσης την παράνομη κατοχή αρχαιοτήτων ότι δηλαδή είχε στην οικία του 20 αρχαία αντικείμενα, τα οποία δεν ήταν δηλωμένα στο Τμήμα Αρχαιοτήτων.
Το Κακουργιοδικείο, αφού άκουσε την αγόρευση του συνηγόρου του εφεσείοντος και έλαβε υπόψη όλα τα δεδομένα της υπόθεσης, την προηγούμενη καταδίκη του, αλλά και ό,τι μπορούσε να προσμετρήσει ως μετριαστικός παράγων, επέβαλε για τη βαριά σωματική βλάβη κατά παράβαση του άρθρου 231 του Κεφ. 154, ποινή φυλάκισης δύο ετών, για την παράνομη μεταφορά όπλου κατά παράβαση του άρθρου 51 του περί Πυροβόλων και μη Πυροβόλων Όπλων Νόμου αρ. 114(Ι)/2004, ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών και για την παράνομη κατοχή φυσιγγίων κατά παράβαση του άρθρου 4(4) του περί Εκρηκτικών Υλών Νόμου, Κεφ. 154 ποινή φυλάκισης τριών ετών. Το Κακουργιοδικείο δεν επέβαλε καμία ποινή στην κατηγορία της παράνομης κατοχής όπλου διότι καλυπτόταν από την κατηγορία της παράνομης μεταφοράς όπλου, ως επίσης δεν επέβαλε ποινή ούτε για την κατηγορία της παράνομης κατοχής αρχαιοτήτων.
Ο εφεσείων θεωρώντας την ποινή των 4 ετών υπερβολική, επιχειρηματολόγησε διά των δικηγόρων του ότι το Κακουργιοδικείο δεν έλαβε υπόψη του επαρκώς εκείνους τους παράγοντες τους οποίους το ίδιο συνεκτίμησε στο σκεπτικό του ως μετριαστικούς. Η εξήγηση που έδωσε ο εφεσείων ότι είχε στην κατοχή του το πιστόλι λόγω φόβου για τη ζωή του, φόβος που ήταν δικαιολογημένος, ενώ έγινε δεκτή στην ουσία από το Κακουργιοδικείο, εν τούτοις δεν δημιούργησε εκείνο το πρόσφορο έδαφος ώστε η επιβληθείσα ποινή να αντανακλούσε το γεγονός. Τα περιστατικά της υπόθεσης, κατά τους συνηγόρους, ήταν τέτοια που δικαιολογούσαν τον εφεσείοντα να κατέχει πιστόλι διότι είχαν γίνει προηγουμένως απόπειρες φόνου εναντίον του, η δε αστυνομία δεν ανταποκρινόταν στα συνεχή παράπονα του περί κινδύνου της ζωής του. Και όμως ήταν χάρη στον πυροβολισμό που ενστικτωδώς έριξε εναντίον του προσώπου που ήταν απέναντι του, που σήμερα βρίσκεται στη ζωή. Ο εφεσείων κατά το χρόνο και τόπο των αδικημάτων περιπατούσε ως συνήθως με το σκύλο του σε περιοχή που γειτνιάζει με το σπίτι του. Αιφνίδια άκουσε πυροβολισμό πολύ κοντά του και προς το μέρος του και πανικοβληθείς, έχοντας κατά νου και τις δύο προηγούμενες απόπειρες φόνου εναντίον του, ανέσυρε το όπλο που κρατούσε πυροβολώντας μια και μοναδική φορά, ενώ στην κατοχή του είχε 14 φυσίγγια.
Λόγω των πιο πάνω, κατά την εισήγηση του εφεσείοντος, η παρούσα περίπτωση διαφοροποιείται από τις συνήθεις του είδους και επομένως το Κακουργιοδικείο δικαιολογείτο εν μέσω και των ιδιαίτερων περιστατικών, αλλά και των προσωπικών δεδομένων του εφεσείοντος, να επέβαλλε ποινή όχι μεγαλύτερη της ποινής που επέβαλε στην κατηγορία της πρόκλησης βαριάς σωματικής βλάβης, δηλαδή, αυτής των δύο ετών φυλάκισης. Η βαριά σωματική βλάβη επήλθε λόγω της χρήσης του όπλου εκ μέρους του εφεσείοντος. Και ενώ εκεί το Κακουργιοδικείο θεώρησε ότι ποινή φυλάκισης δύο ετών ήταν επαρκής, εν τούτοις επέβαλε διπλάσια ποινή στην ίδια την κατηγορία της μεταφοράς όπλου.
Η αντίθετη θέση της Δημοκρατίας μέσω της ευπαιδεύτου κατηγόρου ήταν ότι τα αδικήματα στα οποία επεβλήθη η ποινή των τεσσάρων ετών, είναι ιδιαιτέρως σοβαρά αφού υπονομεύουν την έννομη τάξη. Ο εφεσείων όχι μόνο μετέφερε παράνομα όπλο, αλλά προέβη και στη χρήση του. Έπεται ότι το όπλο δεν ήταν απλώς για προστασία του εφεσείοντος, αλλά ήταν έτοιμο για χρήση ανά πάσα στιγμή. Η εκτίμηση του Κακουργιοδικείου επιβάλλοντας την ποινή των 4 χρόνων φυλάκισης, ήταν απολύτως εύλογη υπό τις περιστάσεις και εντός της ευχέρειας του, η οποία ασκήθηκε έχοντας υπόψη το σύνολο των περιστατικών, εξειδικεύοντας ταυτόχρονα το ποινικό μέτρο ώστε να αρμόζει στο δράστη.
Η έφεση είναι χωρίς έρεισμα. Το Κακουργιοδικείο με πολλή επιμέλεια στο πολυσέλιδο σκεπτικό του, αναφέρθηκε στο σύνολο των δεδομένων, κατέγραψε με επάρκεια τη νομική πτυχή του θέματος, έλαβε υπόψη του όλους τους μετριαστικούς υπέρ του εφεσείοντος παράγοντες και επέλεξε την πλέον αρμόζουσα υπό τις περιστάσεις ποινή. Πολύ ορθά το Κακουργιοδικείο κατέγραψε ότι η παράνομη μεταφορά όπλου τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι και 15 έτη, ενώ το αδίκημα της πρόκλησης βαριάς σωματικής βλάβης τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι και 7 έτη. Κατέγραψε τις υποθέσεις Athinis v. Republic (1982) 2 C.L.R. 145, Gasteratos v. The Republic (1986) 2 C.L.R. 170, Θεοδούλου ν. Δημοκρατίας (1992) 2 Α.Α.Δ. 206, Νικολεττή ν. Δημοκρατίας (2000) 2 Α.Α.Δ. 279 και Προκοπίου Μάμας Κίτας ν. Αστυνομίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 433, μεταξύ άλλων, ως ενδεικτικές της σταθερότητας με την οποία η νομολογία θεωρεί την κατοχή και τη μεταφορά πυροβόλων όπλων άνευ αδείας ως εμπίπτουσες στα ιδιαιτέρως σοβαρά αδικήματα. Διαχρονική είναι επίσης η θέση της νομολογίας ότι η παράνομη κατοχή και χρήση πυροβόλων όπλων υπονομεύουν την έννομη τάξη, ανοίγουν το δρόμο για την αναρχία, θέτουν σε κίνδυνο ανυποψίαστους κυρίως πολίτες και εκθέτουν ολόκληρη την κοινωνία στο αίσθημα ανασφάλειας. Το Κακουργιοδικείο σημείωσε επίσης τη δικαστική του γνώση ότι το φαινόμενο της παράνομης οπλοκατοχής και οπλοχρησίας δεν έχει υποχωρήσει με αποτέλεσμα να υπάρχει έξαρση στη διάπραξη παρομοίων αδικημάτων, με αντίστοιχη την υποχρέωση των Δικαστηρίων να επιβάλλουν αυστηρές και ταυτόχρονα αποτρεπτικές ποινές.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο σημείωσε στην απόφαση του, αναφερόμενο στα γεγονότα της ενώπιον του υπόθεσης, ότι ακριβώς λόγω του εν δυνάμει κινδύνου που ενυπάρχει όταν άτομο κυκλοφορεί με έμφορτο περίστροφο ή πιστόλι, η χρήση του παράνομου όπλου που κατείχε ο εφεσείων έγινε κατά τρόπο ενστικτώδη, παραπέμποντας «... σε γεγονότα και νοοτροπίες άλλων εποχών ή άλλων περιοχών, στις οποίες μέλη του υποκόσμου επιλύουν τις τυχόν διαφορές τους με τη δύναμη των όπλων.», ενώ οι βαριές σωματικές βλάβες που επήλθαν τόσο στον εφεσείοντα, όσο και στον πρώην κατηγορούμενο 1, ήταν το αιτιώδες αποτέλεσμα της κατοχής και της χρήσης των όπλων και μόνο από τύχη δεν φόνευσε ο ένας τον άλλο.
Το Κακουργιοδικείο δεν παραγνώρισε ότι υπήρχε τρίτο άτομο το οποίο πυροβόλησε και τραυμάτισε στα πόδια τον πρώην κατηγορούμενο 1, αλλά, όπως προσέθεσε, «η παρουσία και τρίτου άγνωστου ατόμου με επαναληπτική καραμπίνα στο χωράφι απλώς καθιστά ακόμα πιο εφιαλτικές και επικίνδυνες τις σκηνές που εκτυλίχθηκαν εκεί.». Εντόπισε δε και την ουσία του πράγματος λέγοντας, «... πως οι νομοταγείς πολίτες χρήζουν προστασίας από τέτοιου είδους ενέργειες και από κάποιους που πιθανόν να αναπολούν άλλες εποχές και πρακτικές, αψηφώντας το Νόμο.».
Το Κακουργιοδικείο δεν παρέλειψε βέβαια να εντοπίσει και να συνεκτιμήσει τους διάφορους ελαφρυντικούς παράγοντες. Συναφώς έλαβε υπόψη την σε σύντομο χρονικό διάστημα παραδοχή του εφεσείοντος, όπως και του πρώην κατηγορουμένου 1. Η μεταμέλεια που επεδείχθη εμπράκτως διά της παραδοχής, επίσης λήφθηκε υπόψη. Για τον εφεσείοντα υπήρχε επίσης η έκθεση του Γραφείου Ευημερίας ενώπιον του Κακουργιοδικείου που έδειχνε ότι ο εφεσείων 42 ετών, προερχόμενος από πολυμελή οικογένεια χαμηλής οικονομικής κατάστασης, απαλλάγηκε της περαιτέρω στράτευσης βάσει ιατρικής γνωμάτευσης μετά από 18μήνη θητεία, στην Εθνική Φρουρά. Έχει δύο παιδιά, ένα από γάμο που διαλύθηκε και ένα από έτερη σχέση που δημιουργήθηκε μετέπειτα. Δεν επέδειξε οποιαδήποτε επαγγελματική σταθερότητα, ενώ από τις παλαιότερες απόπειρες φόνου εναντίον του υπέστη μόνιμες βλάβες στον αριστερό οφθαλμό, με μείωση όρασης κατά 70%, μείωση ακοής κατά 50% στο κάθε αυτί, ενώ του τοποθετήθηκε τεχνικό μέλος στο αριστερό πόδι που χρειάζεται συχνή αλλαγή και επιδιόρθωση. Περαιτέρω, από σφαίρα που παρέμεινε σφηνωμένη στον αυχένα υπάρχει μόνιμη δυσκαμψία, ενώ λόγω οπής στην υπερώα ταλαιπωρείται κατά τη βρώση και πόση και έχει δυσκολία στην ομιλία. Η κάτω γνάθος έχει καταστραφεί και τοποθετήθηκαν υλικά οστεοσύνθεσης. Αυτά τα μόνιμα κατάλοιπα απαιτούν αυξημένη ιατρική φροντίδα και χειρουργική επέμβαση προς αποφυγή τετραπληγίας και μολύνσεων.
Το Κακουργιοδικείο συνεπώς συνεξέτασε τα υπέρ και τα κατά σε μια προσπάθεια να επιβάλει την ορθότερη υπό τις περιστάσεις ποινή. Το έργο του δεν ήταν καθόλου εύκολο. Με δεδομένη τη σοβαρότητα των αδικημάτων, που αναγνωρίζει και ο εφεσείων, είχε να συνεκτιμήσει από τη μια τα πολύ ιδιάζοντα γεγονότα της υπόθεσης και από την άλλη το πρόσωπο του εφεσείοντα, ο οποίος είναι πολυτραυματίας με σοβαρότατα μόνιμα κατάλοιπα. Τα τραύματα του είναι αποτέλεσμα της εμπλοκής του σε παράνομες δραστηριότητες, για τις οποίες είχε και προηγουμένως αντιμετωπίσει τη δικαιοσύνη, έχοντας σε βάρος του μια προηγούμενη καταδίκη το 2011, σε δύο κατηγορίες που αφορούσαν πράξεις προς αποτροπή νόμιμης σύλληψης κατά παράβαση του άρθρου 228(β) του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 και αδίκημα κακόβουλης ζημιάς σε περιουσία.
Έχοντας υπόψη ότι η μέγιστη ποινή για τη μεταφορά όπλου ανέρχεται στα 15 έτη, η ποινή των τεσσάρων ετών για τη συναφή κατηγορία, είναι απόλυτα εξισορροπημένη. Το γεγονός της επιβολής δύο ετών φυλάκισης στην κατηγορία της πρόκλησης βαριάς σωματικής βλάβης δικαιολογείτο λόγω της ήσσονος, σε σχέση με την κατηγορία της μεταφοράς όπλου, σημασίας, υπό το φως της προβλεπόμενης ποινής των 7 ετών φυλάκισης. Δεν ενέχει ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι ο πυροβολισμός που έριξε ο εφεσείων εναντίον του πρώην κατηγορουμένου 1 ήταν αποτέλεσμα ενστικτώδους ενέργειας λόγω φόβου και ανασφάλειας που ένιωθε γενικώς και ιδιαίτερα νωρίς το βράδυ εκείνο όταν περπατούσε. Η κίνηση του αιφνίδιου πυροβολισμού, έστω και με τον περιορισμό της χρήσης ενός και μόνο φυσιγγίου, κατέστη δυνατή μόνο διότι ο εφεσείων κυκλοφορούσε με παράνομο οπλισμό.
Δεν είναι δόκιμη ούτε η θέση του εφεσείοντος ότι η υπόθεση πρέπει να διαχωριστεί από τις άλλες της νομολογίας που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Ασχέτως της ιδιαιτερότητας της παρούσας, δεν παύει να εμπίπτει στην κατηγορία της παράνομης μεταφοράς παράνομου οπλισμού με όλες τις συνέπειες. Μεταφορά που συνοδευόταν με την κατοχή εκρηκτικών υλών, φυσιγγίων, ένα εκ των οποίων και χρησιμοποιήθηκε, εξ ου και η ταυτόχρονη επιβολή ποινής φυλάκισης για την κατοχή φυσιγγίων, τριών ετών.
Περαιτέρω, η διαφοροποίηση από το Κακουργιοδικείο της υπόθεσης Μαυραντωνίου ν. Δημοκρατίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 333, ήταν αναπόφευκτη. Ο εφεσείων στην υπόθεση εκείνη έπασχε από παραλητικές ιδέες διωκτικού και παρανοϊκού περιεχομένου και ιδέες αυτοαναφοράς και συσχετίσεως. Είχε προμηθευτεί δύο πιστόλια στο πλαίσιο ιδεών ότι κάποιοι περίεργοι τον παρακολουθούσαν. Τα πιστόλια, που είχαν υποστεί μετατροπές, το ένα ήταν μάλιστα αθλητικού τύπου, ήταν στο σπίτι του, δεν είχαν χρησιμοποιηθεί, ενώ ήταν, λόγω των μετατροπών, μάλλον επικίνδυνα για τον ίδιο. Μετά την επιβολή ποινής φυλάκισης, ο εφεσείων είχε τελέσει γάμο, επισημοποιώντας έτσι τον σταθερό δεσμό που είχε προηγουμένως. Η μείωση της ποινής από το Εφετείο στους 18 μήνες από τα 2 ½ έτη που είχαν επιβληθεί από το Κακουργιοδικείο, θεωρήθηκε επιβεβλημένη στο σύνολο των περιστάσεων. Δεν υπάρχει καμιά αντιστοιχία με τα υπό κρίση δεδομένα.
Η έφεση απορρίπτεται.
Δ.
Δ.
Δ.
/ΕΘ