|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:B525
(2014) 2 ΑΑΔ 576
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 139/2014)
15 Ιουλίου 2014
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ/στές]
ΑΝΔΡΕΑΣ ΟΝΟΥΦΡΙΟΥ,
Εφεσείων
- ν. -
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης
---------------------------------
Ο Εφεσείων παρουσιάζεται προσωπικά.
Α. Χατζηκύρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
για την Εφεσίβλητη.
--------------------------------
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του
Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Ναθαναήλ.
ΑΠΟΦΑΣΗ (Ex-tempore)
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Η έφεση αφορά διάταγμα του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λεμεσού ημερ. 4.7.2014 για την περαιτέρω κράτηση του εφεσείοντος μέχρι τις 21.7.2014 σε υπόθεση που αντιμετωπίζει ενώπιον του, η εκδίκαση της οποίας έχει ήδη αρχίσει και συνεχίζεται.
Σύμφωνα με το τηρηθέν πρακτικό που είναι ενώπιον του Εφετείου, στις 4.7.2014 είχε προκύψει ένα διπλό ζήτημα. Ο εφεσείων ζητούσε την επάνοδο στη Δημοκρατία μιας γυναίκας η οποία είχε στο μεταξύ απελαθεί στο Βιετνάμ, τη μαρτυρία της οποίας θα χρησιμοποιούσε για την αντεξέταση του μάρτυρα που βρισκόταν στο εδώλιο εκ μέρους της Κατηγορούσας Αρχής, η κύρια εξέταση του οποίου είχε τελειώσει και, κατά δεύτερο λόγο, ο μάρτυρας είχε αναφέρει στο Κακουργιοδικείο όταν αυτό είχε προσανατολιστεί να ορίσει την υπόθεση για συνέχιση στις 14.7.2014 ότι θα απουσίαζε για εκπαιδευτικούς σκοπούς της αστυνομίας στο εξωτερικό από 9.7.2014-19.7.2014.
Με αυτά τα δεδομένα, η υπόθεση ανεβλήθη για την προσεχή Δευτέρα 21.7.2014, με την ταυτόχρονη συγκατάθεση της Κατηγορούσας Αρχής όπως γίνουν όλες οι αναγκαίες ενέργειες για επάνοδο της γυναίκας που ζητούσε ο εφεσείων στη Δημοκρατία, τα έξοδα της οποίας μάλιστα ανέλαβε να καταβάλει ο ίδιος. Ζητήθηκε τότε στο τέλος της ημέρας εκείνης, στις 4.7.2014, η περαιτέρω κράτηση του εφεσείοντος μέχρι την επόμενη δικάσιμο στις 21.7.2014. Ηγέρθη ένσταση από πλευράς του εφεσείοντος με θεματολογία η οποία στην ουσία απασχόλησε και προηγουμένως και το ίδιο το Κακουργιοδικείο και το Εφετείο, όπως θα εξηγηθεί στη συνέχεια.
Το αίτημα της Δημοκρατίας για κράτηση υποστηρίχθηκε με υιοθέτηση της προηγηθείσας απόφασης του Κακουργιοδικείου ημερ. 6.6.2014 με την οποία είχε διαταχθεί η κράτηση του εφεσείοντος μέχρι την επόμενη δικάσιμο, καθώς επίσης και της σχετικής απόφασης του Εφετείου στην υπόθεση Ονουφρίου ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. Αρ. 120/2014, ημερ. 18.6.2014, ECLI:CY:AD:2014:B405, με μόνο διαφοροποιητικό στοιχείο τον διαρρεύσαντα στο μεταξύ χρόνο. Οι λόγοι που αναπτύχθηκαν από τον εφεσείοντα ενώπιον του Κακουργιοδικείου για την υπό όρους απελευθέρωση του δεν έγιναν δεκτοί με σκεπτικό το οποίο καταγράφεται από το Κακουργιοδικείο στις σελ. 5 και 6 του πρακτικού που τηρήθηκε και είναι ενώπιον του σημερινού Εφετείου.
Συνοπτικά το Κακουργιοδικείο ανεφέρθη στις προηγούμενες αποφάσεις του, στην απόφαση του Εφετείου ημερ. 18.6.2014, και στο γεγονός ότι η υπόθεση ήδη βρισκόταν σε στάδιο που κατέθετε μάρτυρας κατηγορίας με αποπερατωθείσα την κυρίως εξέταση του και με αναμενόμενη την αντεξέταση στη βάση των όσων έχουν ήδη αναφερθεί, ότι, δηλαδή, ο εφεσείων ζήτησε να γίνουν διευθετήσεις ώστε να επιτραπεί η είσοδος στη Δημοκρατία προσώπου το οποίο, ως ανέφερε, θα του ήταν εξαιρετικά χρήσιμο για να μπορέσει να αντεξετάσει τον μάρτυρα. Η απόφαση του Κακουργιοδικείου εν κατακλείδι ήταν ότι δεν διέκρινε οποιοδήποτε διαφοροποιητικό στοιχείο ώστε να αποκλίνει από την προηγούμενη απόφαση του για κράτηση του εφεσείοντος, τονίζοντας και την ιδιαίτερη ευαισθησία του σε θέματα αναβολών, αλλά και την προσπάθεια που κατέβαλλε για εκδίκαση της υπόθεσης το συντομότερο δυνατό και μάλιστα κατά τρόπο ώστε να περιοριστούν και οι θερινές διακοπές του ώστε να τελειώσει η υπόθεση το ταχύτερο.
Αυτή την απόφαση του Κακουργιοδικείου ο εφεσείων σήμερα εφεσιβάλλει, αναπτύσσοντας δε τους λόγους προς ανατροπή της ανεφέρθη στην προηγούμενη απόφαση του Κακουργιοδικείου ημερ. 6.6.2014, αλλά και την απόφαση του Εφετείου στις 18.6.2014 στην οποία, κατά την άποψη του, το όλο ζήτημα της κράτησης δεν εξετάστηκε σε βάθος δεδομένου ότι προηγούμενη διαταγή του Κακουργιοδικείου ημερ. 10.6.2014 επίσης για την κράτηση, δεν είχε εφεσιβληθεί. Ο εφεσείων επίσης μνημόνευσε τη φράση του Κακουργιοδικείου κατά την αναδίπλωση του σκεπτικού του ότι ο ενώπιον του κατηγορούμενος, θα πρέπει να τελεί υπό κράτηση μέχρι τη δίκη του, αλλά και να τελεί υπό κράτηση ενώ συνεχίζεται η εκδίκαση της υπόθεσης εναντίον του. Ο εφεσείων επίσης αναφέρθηκε και στα δεδομένα της υπόθεσης αναφερόμενος σε μαρτυρία επί της ουσίας, στην παράταση της κράτησης του με αναφορά και σε προηγούμενη απόφαση του Εφετείου στις Ποινικές Εφέσεις Αρ. 26/2013 και 28/2013, ημερ. 29.3.2013, αλλά και σε κατ΄ ισχυρισμόν προκατάληψη που αφορά το πρόσωπο του λόγω προηγούμενης κατολογιζόμενης σ΄ αυτόν συμπεριφοράς που ανάγεται στο απώτερο παρελθόν. Τελείωσε την αγόρευση του με αναλυτική αναφορά και στις προσωπικές συνθήκες που αντιμετωπίζει, ο ίδιος και η οικογένεια του.
Από την πλευρά του ο κ. Χατζηκύρου εκ μέρους της Δημοκρατίας εισηγήθηκε ότι η απόφαση ημερ. 18.6.2014 του Εφετείου έχει καλύψει και την ουσία του θέματος και όσα έχει αναπτύξει ο εφεσείων σήμερα είχαν και προηγουμένως αναπτυχθεί και απαντηθεί, διαφοροποιώντας ταυτόχρονα την απόφαση στις Ποινικές Εφέσεις Αρ. 26/2013 και 28/2013, παρατηρώντας ότι η εκδίκαση της υπό κρίση υπόθεσης έχει ήδη αρχίσει με συντομότατες, κατά το δυνατό, δικάσιμες, ενώ έχει γίνει δεκτό και το αίτημα του εφεσείοντος να παρουσιαστεί άτομο που είναι σήμερα στο εξωτερικό στη Δημοκρατία για να βοηθηθεί ο εφεσείων στην περαιτέρω υπεράσπιση του. Επί αυτού του θέματος, ο ευπαίδευτος συνήγορος συμπλήρωσε μετά το διάλειμμα ότι έχει επικοινωνήσει με τη νέα Διευθύντρια του Τμήματος Αλλοδαπών και Μετανάστευσης και έχει πάρει τη διαβεβαίωση ότι έχει εγκριθεί το αίτημα, παραμένει δε να γίνουν οι διευθετήσεις για την κάθοδο της συγκεκριμένης γυναίκας στη Δημοκρατία το συντομότερο δυνατό.
Είναι γνωστοί από τη νομολογία οι παράγοντες που εξετάζονται για κράτηση ατόμου που είναι κατηγορούμενος ενώπιον Δικαστηρίου. Κατά κύριο λόγο οι παράγοντες αυτοί εδράζονται στον κίνδυνο μη προσέλευσης στο Δικαστήριο, την πιθανότητα διάπραξης άλλων αδικημάτων και την πιθανότητα επηρεασμού μαρτύρων, έκαστος δε επενεργεί αυτοτελώς ώστε να δικαιολογεί την κατά περίπτωση κράτηση του ατόμου, (Σιακαλλή ν. Δημοκρατίας (1977) 2 Α.Α.Δ. 130 και Χριστοδούλου ν. Αστυνομίας (2004) 2 Α.Α.Δ. 538). Ο κίνδυνος μη προσέλευσης εξετάζεται αυτοτελώς σε συνάρτηση με τη σοβαρότητα των κατηγοριών που ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος αντιμετωπίζει, την πιθανότητα καταδίκης και την ποινή που ενδεχομένως θα επιβληθεί. Προεξάρχουσα πάντοτε αρχή όταν ένα Δικαστήριο αποφασίζει ζήτημα κράτησης μέχρι τη δίκη, ή, κατά τη διάρκεια της δίκης, είναι το δικαίωμα υπόπτου ή υποδίκου στην ελευθερία του εφόσον όταν τίθενται όροι που συμβάλλουν στην προσέλευση του κατά τη δίκη αυτός συμμορφώνεται, (Χατζηδημητρίου ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 109). Το Δικαστήριο όταν καλείται να αποφασίσει αίτημα κράτησης ασκεί διακριτική ευχέρεια κατά το άρθρο 157(1) της Ποινικής Δικονομίας Κεφ. 155, και εξετάζει κατά πόσο τηρούνται ή όχι κατά περίπτωση οι προϋποθέσεις κράτησης.
Στην προκείμενη περίπτωση τα δεδομένα είναι τα εξής: Ο κατηγορούμενος, όπως αναφέρθηκε και από το Εφετείο στην Ποινική Έφεση Αρ. 120/2014, ημερ. 18.6.2014, ECLI:CY:AD:2014:B405, αντιμετωπίζει μεταξύ άλλων τέσσερεις κατηγορίες απόπειρας φόνου, ενώ το κατηγορητήριο το οποίο είναι ενώπιον του Εφετείου αποτελείται από ένα σύνολο 35 κατηγοριών εκ των οποίων αριθμός κατηγοριών αφορούν την κατοχή και μεταφορά πυροβόλων όπλων και εκρηκτικών υλών. Η κράτηση του εφεσείοντος με την έναρξη της δίκης στο Κακουργιοδικείο αποφασίστηκε ήδη από το Κακουργιοδικείο στη βάση κυρίως του παράγοντος της σοβαρότητας των κατηγοριών, θέση που επιβεβαιώνεται με την απόρριψη της συναφούς έφεσης από το Εφετείο στην Ποινική Έφεση Αρ. 120/2014, το οποίο και εξέτασε και την ουσία της κράτησης με αναφορά στους παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη. Δεν έχει διαφανεί να υπάρχει οποιοδήποτε διαφοροποιητικό στοιχείο στην απόφαση του Κακουργιοδικείου που είναι σήμερα υπό αναθεώρηση ημερ. 4.7.2014, που να επιβάλλει διαφορετική μεταχείριση όσον αφορά την κράτηση του εφεσείοντος. Η φράση η οποία χρησιμοποιήθηκε από το Κακουργιοδικείο ότι ο εφεσείων θα παραμείνει υπό κράτηση εφόσον συνεχίζεται η υπόθεση σίγουρα είναι ατυχής και θα μπορούσε να αποφευχθεί, αλλά ταυτόχρονα παρατηρείται ότι το Κακουργιοδικείο εξέδωσε αιτιολογημένη απόφαση για την περαιτέρω κράτηση του εφεσείοντος μέχρι τις 21.7.2014 και δεν παρέμεινε βεβαίως στη θέση ότι ο εφεσείων θα πρέπει άνευ ετέρου να τελεί υπό κράτηση επειδή αυτό αποφασίστηκε είτε σε προηγούμενη απόφαση του ιδίου του Κακουργιοδικείου, είτε με την απόρριψη της έφεσης επί της κράτησης του στην Ποινική Έφεση Αρ. 120/2014.
Η απόφαση στις Γ. Σπανός και Α. Ονουφρίου ν. Δημοκρατίας, Ποινικές Εφέσεις Αρ. 26/2013 και 28/2013, ημερ. 29.3.2013, σαφώς διαφοροποιείται ως προς τα δεδομένα της, τα οποία κατά κόρον εξηγούνται και καταγράφονται στο σκεπτικό της απόφασης εκείνης. Εκεί δεν είχε ακόμη αρχίσει οποιαδήποτε ακροαματική διαδικασία, υπήρχε μόνο μια μαρτυρία εναντίον του εφεσείοντος και αυτή ισχνή, ενώ εδώ η ακροαματική διαδικασία είναι ήδη υπό εξέλιξη στη βάση σοβαρότατων κατηγοριών που ο εφεσείων αντιμετωπίζει. Σαφώς τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά.
Η μαρτυρία για την οποία έγινε αναφορά από τον εφεσείοντα επί της ουσίας τώρα της υπόθεσης δεν είναι βεβαίως του παρόντος να εξεταστεί από αυτό το Εφετείο, το οποίο θα υπεισέρχετο ανεπίτρεπτα στην εξέλιξη της διαδικασίας ενώπιον του Κακουργιοδικείου και την αξιολόγηση της μαρτυρίας κριτής της οποίας σε πρώτο στάδιο θα είναι το Κακουργιοδικείο όταν τελειώσει η υπόθεση. Η παράταση χρόνου στην οποία αναφέρθηκε ο εφεσείων με αναφορά στην υπόθεση Ψύλλας ν. Δημοκρατίας (2001) 2 Α.Α.Δ. 801, είναι ζήτημα το οποίο απασχολεί πάντοτε τα Δικαστήρια είτε πρωτόδικα, είτε κατ΄ έφεση, αλλά εδώ παρατηρείται ότι η ακροαματική διαδικασία επί αδικημάτων που κατ΄ ισχυρισμόν διεπράχθηκαν στις 24.4.2014 ήδη άρχισε και συνεχίζεται σε σύντομο χρόνο. Η αναβολή των δύο εβδομάδων από τις 4.7.2014, οφειλόταν εν μέρει και στην επιθυμία του εφεσείοντος να επανέλθει στη Δημοκρατία άτομο που σήμερα είναι στην αλλοδαπή για να το συμβουλευθεί για σκοπούς αντεξέτασης του μάρτυρα που βρίσκεται στο εδώλιο από πλευράς της Κατηγορούσας Αρχής και ενδεχομένως να το χρησιμοποιήσει και για τη δική του υπεράσπιση μετέπειτα, εάν και εφόσον χρειασθεί. Όπως τόνισε και το Κακουργιοδικείο, επιδεικνύεται ιδιαίτερη ευαισθησία και από το ίδιο για να τελειώσει η υπόθεση το συντομότερο δυνατό, όπως είναι, βεβαίως, υποχρέωση του να πράξει.
Περαιτέρω, καμιά προκατάληψη εναντίον του εφεσείοντος από πλευράς Δικαστηρίου ή από πλευράς οποιουδήποτε δεν διαφαίνεται και τα όσα ανέφερε ο εφεσείων σε σχέση με προηγούμενες υποθέσεις ή την πιθανότητα διάπραξης άλλων αδικημάτων ήδη απαντήθηκαν από το Εφετείο στην υπ΄ αρ. 120/2014 Ποινική Έφεση και η αναφορά του σε σχετικά συγγράμματα δεν έχει εδώ καμιά εφαρμογή. Το Κακουργιοδικείο αποφάσισε την περαιτέρω κράτηση του εφεσείοντος αυστηρά στη βάση του υλικού που είχε ενώπιον του και τις νομολογιακές παραμέτρους που έχουν τεθεί στο ζήτημα. Όσον αφορά τις προσωπικές συνθήκες του εφεσείοντος, αυτές έχουν ήδη κριθεί μέσα από τις προηγούμενες αποφάσεις και υποχωρούν βεβαίως μπροστά στην ανάγκη να παραμείνει υπό κράτηση τουλάχιστον μέχρι τις 21.7.2014, που είναι ορισμένη για συνέχιση η υπόθεση ενώπιον του Κακουργιοδικείου στη βάση των σοβαρών κατηγοριών που αντιμετωπίζει και στη βάση βεβαίως και της μαρτυρίας που βρίσκεται υπό εξέλιξη.
Υπό τις περιστάσεις δεν διαφαίνεται οτιδήποτε το λανθασμένο στην απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Η έφεση απορρίπτεται.
Δ.
Δ.
Δ.
/ΕΘ