Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας,

ν.

Αιμίλιου Λοΐζου,

---------------------------------

Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας,

ν.

Λοΐζου Κωνσταντίνου,

Για τον Εφεσείοντα: κα Ε. Ζαχαριάδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας

εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα.

Για τους Εφεσιβλήτους: κ. Μιχ. Σταματάρης.

----------------------------------- --

από το Δικαστή Τ. Ηλιάδη.

-------------------------------

Ο 1ος εφεσίβλητος καταδικάστηκε σε πρόστιμο £700 και £900 αντίστοιχα σε δύο κατηγορίες απόσπασης χρημάτων με ψευδείς παραστάσεις (κατά παράβαση των άρθρων 297 και 298 του Κεφ. 154), ενώ για άλλες δύο κατηγορίες κατακράτησης κλοπιμαίας περιουσίας (κατά παράβαση του άρθρου 306 του Κεφ. 154) δεν του επιβλήθηκε οποιαδήποτε ποινή, αφού σύμφωνα με το δικαιολογητικό του Κακουργιοδικείου το αδίκημα κατακράτησης κλοπιμαίας περιουσίας δεν είναι σοβαρότερο από εκείνο της εξασφάλισης αγαθών με ψευδείς παραστάσεις και τα γεγονότα και στα δύο αδικήματα ήταν τα ίδια.

Ο 3ος εφεσίβλητος (3ος κατηγορούμενος) είχε διαθέσει το φορτηγό του αυτοκίνητο στα πρόσωπα που διέπραξαν την κλοπή των συσκευών. Προς τούτο πήρε ως δώρο 3 συσκευές κλιματισμού τις οποίες πώλησε αργότερα σε ένα τρίτο πρόσωπο στην Πάφο. Ο πιο πάνω καταδικάστηκε σε πρόστιμο £1.300 στην κατηγορία της απόσπασης χρημάτων με ψευδείς παραστάσεις ενώ δεν του επιβλήθηκε οποιαδήποτε ποινή στο αδίκημα της κατακράτησης κλοπιμαίας περιουσίας με το πιο πάνω δικαιολογητικό.

Ο 4ος κατηγορούμενος παρέλαβε αρχικά 2 συσκευές κλιματισμού από αυτές που είχαν κλαπεί και τις διέθεσε σε ένα γείτονα του και αργότερα άλλες πέντε τις οποίες πώλησε σε ένα άλλο πρόσωπο. Από τα γεγονότα όπως έχουν παρουσιασθεί φαίνεται ότι οι κλαπείσες συσκευές βρίσκονταν στην κατοχή των άλλων συγκατηγορουμένων, οι οποίοι τις παρέδωσαν στον 4ο κατηγορούμενο που με τη σειρά του τις διοχέτευσε αμέσως σε χαμηλές τιμές σε τρίτα πρόσωπα. Από τα πιο πάνω φαίνεται ότι ο 4ος κατηγορούμενος χρησιμοποιήθηκε για τη διοχέτευση 7 συσκευών από την κλαπείσα περιουσία. Ο 4ος κατηγορούμενος καταδικάστηκε σε πρόστιμο £400 στην κατηγορία κατακράτησης κλοπιμαίας περιουσίας και σε πρόστιμο £600 στην κατηγορία της απόσπασης χρημάτων με ψευδείς παραστάσεις.

Εναντίον του 5ου κατηγορουμένου προσάφθηκαν δύο κατηγορίες για συνέργια μετά τη διάπραξη αδικήματος και εναντίον του 6ου κατηγορουμένου προσάφθηκαν δύο κατηγορίες για συνέργια μετά τη διάπραξη αδικήματος. Η συνέργια βασιζόταν στην παροχή βοήθειας στα πρόσωπα που διέπραξαν το αδίκημα της διάρρηξης να διαφύγουν. Για τους κατηγορουμένους 5 και 6 καταχωρήθηκε αναστολή δίωξης για να κληθούν να καταθέσουν ως μάρτυρες κατηγορίας εναντίον των υπολοίπων. Πράγμα το οποίο και έγινε.

Ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσιβλήτων υπέβαλε μεταξύ άλλων ότι η ποινή που επιβλήθηκε από το Κακουργιοδικείο είναι άνιση αφού υπάρχει μια διαφοροποίηση στη μεταχείριση όλων των προσώπων που είχαν αναμιχθεί στη διάπραξη των αδικημάτων. Ειδικότερα υποβλήθηκε ότι στην περίπτωση του 4ου κατηγορουμένου δεν ασκήθηκε έφεση όπως είχε γίνει στην περίπτωση του 1ου και 3ου εφεσιβλήτου. Η θέση του Γενικού Εισαγγελέα στην πιο πάνω εισήγηση είναι ότι ο μικρότερος χρόνος που είχε στην κατοχή του τα κλοπιμαία αντικείμενα ο 4ος κατηγορούμενος, δικαιολογούσε την επιβολή της πιο ελαφράς ποινής που του επιβλήθηκε σε σχέση με τους άλλους και συνακόλουθα η άσκηση έφεσης δεν θα ήταν δικαιολογημένη.

Το άρθρο 28.1 του Συντάγματος κατοχυρώνει το δικαίωμα κάθε πολίτη να τυγχάνει ίσης προστασίας και μεταχείρισης ενώ το άρθρο 28.2 απαγορεύει κάθε μορφή διάκρισης. Η νομολογία πάνω στο θέμα της ίσης μεταχείρισης παραβατών είναι συγκρουόμενη.

Λίγο αργότερα κρίθηκε ότι η αθώωση ενός συγκατηγορουμένου (που δεν παραδέχεται ενοχή) δεν μπορεί να εξισωθεί με τη μη δίωξη συνεργού, έτσι που να δικαιολογεί διαφορετική μεταχείριση ενός άλλου συγκατηγορουμένου (που βρίσκεται ένοχος κατόπιν δικής του παραδοχής). Στην υπόθεση Παναγή ν. Δημοκρατίας (1991) 2 Α.Α.Δ. 115, ο εφεσείων, με την προτροπή του εργοδότη του που ήταν συγκατηγορούμενος, πλαστογράφησε και κυκλοφόρησε δέκα ιατρικά πιστοποιητικά αναφορικά με την κατάσταση της υγείας καλλιτέχνιδων για την αποφυγή ιατρικού ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές. Ο εφεσείων παραδέχθηκε τις σχετικές κατηγορίες και αφού του επιβλήθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 4½ χρόνων, ακολούθως κλήθηκε σαν μάρτυρας κατηγορίας εναντίον του συγκατηγορουμένου του. Ο τελευταίος αθωώθηκε. Ο εφεσείων ισχυρίστηκε κατ' έφεση ότι οι ποινές φυλάκισης των 4½ χρόνων ήταν έκδηλα υπερβολικές σε σχέση με την αθώωση του συγκατηγορουμένου του. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι στην προκείμενη περίπτωση δεν είχε γίνει καμιά διάκριση από τις Εισαγγελικές Αρχές στη μεταχείριση παραβατών. Στη σχετική απόφαση τονίστηκε ότι η καταχώριση μιας ποινικής υπόθεσης εναντίον του δράστη μιας εγκληματικής ενέργειας και του συνεργού του υποδηλεί ότι και οι δύο τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης. Στο σημείο αυτό τελειώνει και η εξομοίωση της θέσης τους. Η καταδίκη του ενός (κατόπιν παραδοχής του) και η αθώωση του άλλου (κατόπιν ακρόασης) διαφοροποιεί τη θέση τους και δικαιολογεί τη διαφορετική μεταχείριση που έτυχαν από το πρωτόδικο Δικαστήριο. Ομως στην πιο πάνω περίπτωση το Ανώτατο Δικαστήριο αρνήθηκε να διαφοροποιήσει την ποινή, αφού άνκαι μπορούσε να θεωρηθεί ως αυστηρή εντούτοις με κανένα μέτρο δεν μπορούσε να κριθεί ως υπερβολική.

Η απόσυρση κατηγοριών που εκκρεμούν εναντίον ενός συγκατηγορουμένου κρίθηκε ότι μπορεί να ληφθεί υπόψη ως μετριαστικός παράγων για τους άλλους συγκατηγορουμένους, χωρίς να δικαιολογείται όμως η πλήρης απαλλαγή τους. Στην υπόθεση Κάττου και άλλος ν. Αστυνομίας ([1991] 2 A.A.Δ. 498) όπου τονίστηκε ότι επειδή η άσκηση των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα, σύμφωνα με το άρθρο 113.2 του Συντάγματος δεν ελέγχεται δικαστικά, τούτο δεν απαλλάττει τις δικαστικές αρχές από την υποχρέωση της αποτελεσματικής εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως αυτά κατοχυρώνονται στο Μέρος ΙΙ του Συντάγματος. Η μη δίωξη ή η αναστολή της δίωξης ενός εκ των συνεργών επενεργεί ως ελαφρυντικός παράγων στην επιβολή της ποινής, έτσι που με την απάμβλυνση της ανισοσκέλειας στη μεταχείριση των παραβατών, να μετριάζεται το αίσθημα αδικίας που πιθανό να δημιουργείται. Στη πάνω υπόθεση το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ήταν ορθή η προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου να λάβει υπόψη ως ελαφρυντικό παράγοντα, την καταχώριση αναστολής δίωξης εναντίον ενός από τους πρωτεργάτες και σχεδιαστές του εγκλήματος της διάρρηξης και κλοπής, μετά την παραδοχή εκ μέρους των τριών άλλων συγκατηγορουμένων των κατηγοριών που αντιμετώπιζαν.

Στην υπόθεση Κάττου (πιο πάνω) εξετάστηκε και η απόφαση Οδυσσέως. Το Ανώτατο Δικαστήριο παρατήρησε ότι στην υπόθεση Οδυσσέως δεν επισημαίνεται σφάλμα αλλά αντίθετα διαπιστώνεται η ορθή προσέγγιση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στο θέμα της ίσης μεταχείρισης των παραβατών.

Χωρίς να παραγνωρίζω ότι η άνιση μεταχείριση παραβατών παραβιάζει την αρχή της ισότητας, στην παρούσα περίπτωση δεν συμφωνώ ότι ο Γενικός Εισαγγελέας έχει ενεργήσει με τρόπο που καταστρατηγεί την πιο πάνω αρχή. Η εξάσκηση του δικαιώματος εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της αναστολής δίωξης όπως έχει τονιστεί δεν ελέγχεται δικαστικά και τα Δικαστήρια δεν μπορούν να ζητήσουν από το Γενικό Εισαγγελέα να αιτιολογήσει μια τέτοια ενέργεια. Στην παρούσα περίπτωση, κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας της έφεσης, η ευπαίδευτη συνήγορος που εμφανίζεται εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, χωρίς να έχει οποιαδήποτε υποχρέωση, παρουσίασε τους λόγους που οδήγησαν στην αναστολή της δίωξης για τους κατηγορουμένους 5 και 6 (που είναι η χρησιμοποίηση τους ως μαρτύρων κατηγορίας) και για τη μη καταχώριση έφεσης εναντίον του 4ου κατηγορουμένου (που βασίζεται στο μικρότερο χρόνο κατακράτησης της κλοπιμαίας περιουσίας σε σχέση με τους εφεσιβλήτους 1 και 3, ένα στοιχείο που δεν δικαιολογούσε την καταχώριση έφεσης). Τα κριτήρια που έχουν δοθεί για τη μη καταχώριση έφεσης εναντίον της ποινής του 4ου κατηγορουμένου και την αναστολή δίωξης εναντίον του 5ου και 6ου κατηγορουμένου δεν υποδεικνύουν ανισότητα στη μεταχείριση των παραβατών. Αντίθετα οι λόγοι που προβλήθηκαν για τις πιο πάνω ενέργειες του Γενικού Εισαγγελέα προσφέρουν εξηγήσεις που κατά την άποψη μου εξουδετερώνουν τον ισχυρισμό για καταστρατήγηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης που κατοχυρώνει το άρθρο 28 του Συντάγματος. Αξίζει να τονισθεί ότι η καταχώριση αναστολής δίωξης στις υποθέσεις Κάττου και Οδυσσέως έγινε χωρίς την παράθεση οποιασδήποτε αιτιολογίας και οι απαλλαγέντες δεν κλήθηκαν να καταθέσουν ως μάρτυρες κατηγορίας.

Με βάση τα πιο πάνω και έχοντας υπόψη τα προσωπικά περιστατικά ενός εκάστου των εφεσιβλήτων θα προέβαινα σε διαφοροποίηση των ποινών που έχουν επιβληθεί. Ομως μια τέτοια ενέργεια θα ήταν χωρίς σημασία έχοντας υπόψη την απόφαση της πλειοψηφίας.

/ΔΓ