ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Μεταξύ:

Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας,

Εφεσείοντα

και

NATALIA KOZINA,

Για τον εφεσείοντα: Γ. Παπαϊωάννου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας

εκ μέρους του Γεν. Εισ.

Για την εφεσίβλητη: Α. Πετουφάς.

__________________

___________________

ΚΑΛΛΗΣ, Δ.: Η εφεσίβλητη έχει δικαστεί από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας πάνω στις ακόλουθες τρεις κατηγορίες:

(1) Επίθεσης κατά οργάνου τηρήσεως της τάξεως κατά παράβαση του

Καπαρέ "CRYSTAL" στη Λάρνακα επιτέθηκε κατά του Λοχία 1775

Γ. Σούπερμαν "εν τη δεούση εκτελέσει" του καθήκοντος του.

κατά τον αυτό τόπο και χρόνο που αναφέρεται στην 1η κατηγορία

ευρισκόμενη σε δημόσιο μέρος, δηλαδή στο Καπαρέ CRYSTAL στη

Λάρνακα εξύβρισε τον Λοχία 1775 με τις φράσεις "Fuck you, fuck all

πρόσωπο σε επίθεση.

(3) Ανησυχίας κατά παράβαση του άρθρου 95 του Ποινικού Κώδικα

πρώτη κατηγορία "άνευ ευλόγου αιτίας προκάλεσε θόρυβο ή

ταραχή εις δημόσιο μέρος, ήτοι εις το Καμπαρέ CRYSTAL στη

Λάρνακα κατά τρόπο ενδεχόμενο να προκαλέσει διασάλευση της

ειρήνης."

Η μαρτυρία πάνω στην οποία έχει βασιστεί η Κατηγορούσα Αρχή έχει συνοψιστεί ως εξής από το πρωτόδικο δικαστήριο:

Το πρωτόδικο δικαστήριο αποφάνθηκε ότι "δεν τίθεται θέμα ιδιωτικής ζωής ή ιδιωτικού ασύλου" γιατί "κατά τον ουσιώδη χρόνο η κατηγορούμενη ενεργούσε επαγγελματικά προσφέροντας κατ΄ ιδίαν χορό έναντι χρηματικού ανταλλάγματος" (βλ. Psaras and Another v. Republic (1987) 2 C.L.R. 132). Στη συνέχεια το πρωτόδικο δικαστήριο αναφέρθηκε στο ζήτημα της σύλληψης με αναφορά στο άρθρο 11.2 και 11.3 του Συντάγματος. ΄Εκρινε ότι οι ενέργειες του Μ.Κ.4 μπορούν να χαρακτηριστούν ως σύλληψη. Παραθέτουμε το σκεπτικό της απόφασης:

Το πρωτόδικο δικαστήριο σημείωσε ότι είναι "το δικαστήριο που πρέπει να αποφασίσει ως πραγματικό γεγονός και με βάση τη συνήθη έννοια των λέξεων το κατά πόσο μια φράση είναι υβριστική υπό την έννοια ότι ενδέχεται να προκαλέσει παριστάμενο σε επίθεση, ανεξάρτητα από το τί αντελήφθησαν παριστάμενα πρόσωπα". Εφόσο - κατέληξε το πρωτόδικο δικαστήριο - το σχετικό υλικό είχε τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου σε γλώσσα άγνωστη για το δικαστήριο δεν ήταν δυνατό να αξιολογηθεί η συγκεκριμένη φράση ως υβριστική.

Το πρωτόδικο δικαστήριο παρατήρησε, επίσης, ότι δεν υπάρχει το στοιχείο του ενδεχομένου πρόκλησης σε επίθεση που είναι συστατικό στοιχείο του αδικήματος γιατί παριστάμενοι κατά την ώρα του επεισοδίου ήταν μόνο αστυνομικοί και δεν "αναμένεται γενικά από αστυνομικό την ώρα που ενεργεί ως τέτοιος, να αντιδράσει με τον τρόπο που ενδέχεται να αντιδράσει ο μέσος προσβεβλημένος άνθρωπος".

Για τους λόγους που έχουμε προαναφέρει το πρωτόδικο δικαστήριο δέχθηκε την εισήγηση της υπεράσπισης ότι δεν έχει αποδειχθεί εκ πρώτης όψεως υπόθεση και αθώωσε και απάλλαξε την εφεσίβλητη.

Εναντίον της αθωωτικής απόφασης έχει ασκηθεί η παρούσα έφεση από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.

΄Εχει υποστηριχθεί ότι ο Νόμος εφαρμόστηκε πλημμελώς επί των πραγματικών γεγονότων της υπόθεσης "και/ή απόδειξη πλημμελώς αποκλείστηκε". Ειδικότερα έχει υποστηριχθεί: "Και αν ακόμα θεωρηθεί ως ορθή η θέση του πρωτόδικου Δικαστηρίου για αντισυνταγματική σύλληψη της κατηγορουμένης, πράγμα που ο Εφεσείων αρνείται, εσφαλμένα το Δικαστήριο έκρινε ότι ετύγχανε εφαρμογής στην παρούσα υπόθεση η αρχή περί αποκλεισμού μαρτυρίας που είναι το προϊόν παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών του ανθρώπου, αφού ουδεμία προσπάθεια έγινε προσαγωγής τέτοιας μαρτυρίας".

Θα εξετάσουμε τον πιο πάνω λόγο της έφεσης με το να υποθέσουμε, χωρίς να το αποφασίσουμε, γιατί δεν χρείαζεται, ότι έχουν παραβιασθεί τα συνταγματικά δικαιώματα της εφεσίβλητης με τον τρόπο που έχει αποφανθεί το πρωτόδικο δικαστήριο.

Κατά την κρίση μας η μαρτυρία καθίσταται απαράδεκτη γιατί ο τρόπος ή η μέθοδος ή ο μηχανισμός ή τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν από τις διωκτικές αρχές για την εξασφάλιση της συνιστούν παραβίαση συνταγματικών δικαιωμάτων του κατηγορουμένου ή γιατί η μαρτυρία αποσπάσθηκε ή εξασφαλίστηκε με πρωτοβουλία των διωκτικών αρχών κάτω από συνθήκες παραβίασης των συνταγματικών δικαιωμάτων του κατηγορουμένου π.χ.:

(α) Μαρτυρία που εξασφαλίστηκε με μαγνητοφώνηση της συνομιλίας του

κατηγορουμένου με άλλο πρόσωπο ήταν απαράδεκτη γιατί είχαν

παραβιαστεί τα δικαιώματα του κατηγορουμένου που διασφαλίζονται

(β) Μαρτυρία που εξασφαλίστηκε σαν αποτέλεσμα παρακολούθησης

τηλεφωνικής συνδιαλέξεως χωρίς την συγκατάθεση των συνομιλού-

ντων κρίθηκε απαράδεκτη λόγω παραβίασης των πιο πάνω άρθρων

15 και 17 του Συντάγματος (Βλ. Αστυνομία ν. Γιάλλουρου (1992)

(γ) Μαρτυρία - Κατάθεση που δόθηκε από τον ίδιο τον κατηγορούμενο -

ενώ βρισκόταν υπό κράτηση, κατά παράβαση του άρθρου 11 του

Συντάγματος, κρίθηκε απαράδεκτη (Βλ. Merthodja v. Police (1987)

2 C. L.R. 227).

Ποιά είναι τώρα η μαρτυρία η οποία επιδιώκεται να παρουσιασθεί από την Κατηγορούσα Αρχή; Είναι μαρτυρία από μάρτυρες οι οποίοι ήταν παρόντες κατά την διάρκεια του επεισοδίου μεταξύ της εφεσίβλητης και του Μ.Κ.4 και παρακολούθησαν αυτοπροσώπως τα διαδραματιζόμενα. Πρόσεξαν - όπως ισχυρίσθηκαν - την εφεσίβλητη να φωνάζει, να κτυπά και να υβρίζει τον Μ.Κ.4.

Εγείρεται το ερώτημα: ΄Εχουν οι διωκτικές αρχές χρησιμοποιήσει οποιοδήποτε τρόπο ή μέθοδο ή μηχανισμό ή μέσα για την εξασφάλιση της επίδικης μαρτυρίας τα οποία συνιστούν παραβίαση οποιουδήποτε συνταγματικού δικαιώματος της εφεσίβλητης; ΄Εχουν οι διωκτικές αρχές αναλάβει οποιαδήποτε πρωτοβουλία για την εξασφάλιση της επίδικης μαρτυρίας ή άλλης μαρτυρίας ενώ η εφεσίβλητη βρισκόταν κάτω από αντισυνταγματική κράτηση;

Η απάντηση και στα δύο ερωτήματα είναι αρνητική. Ακολουθεί πως η σχετική κατάληξη του πρωτόδικου δικαστηρίου ήταν εσφαλμένη. Η επίδικη μαρτυρία ήταν αποδεκτή.

Πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η απόφανση του πρωτόδικου δικαστηρίου τείνει να εισάξει την πιο κάτω πρόταση:

Πρόσωπο το οποίο βρίσκεται υπό σύλληψη σαν αποτέλεσμα παραβίασης του δικαιώματος ατομικής ελευθερίας, το οποίο διασφαλίζεται από το άρθρο 11 του Συντάγματος, απολαμβάνει ασυλίας σε περίπτωση που στη διάρκεια της αντισυνταγματικής κράτησης του διαπράξει οποιοδήποτε αδίκημα ακόμη και φόνο. Οι παριστάμενοι μπορούν να παρακολουθήσουν τα διαδραματιζόμενα αλλά αποκλείονται από του να τα καταθέσουν.

Είναι προφανές ότι η αρχή η οποία αποκλείει μαρτυρία που εξασφαλίζεται σαν αποτέλεσμα παραβίασης συνταγματικών δικαιωμάτων δεν μπορεί να έχει τέτοια εμβέλεια.

Εν όψει του πιο πάνω συμπεράσματος μας θεωρούμε αχρείαστη την εξέταση του λόγου της έφεσης με τον οποίο αμφισβητείται η ορθότητα του συμπεράσματος του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι η προσπάθεια των αστυνομικών να ελέγξουν τα στοιχεία της εφεσίβλητης συνιστούσε σύλληψη και μάλιστα αντισυνταγματική, και του λόγου της έφεσης σύμφωνα με τον οποίο το πρωτόδικο δικαστήριο εσφαλμένα αγνόησε ότι διενεργήθη νόμιμη σύλληψη της κατηγορούμενης για τα αυτόφωρα αδικήματα της επίθεσης και της δημόσιας εξύβρισης.

Με την έφεση έχει επίσης αμφισβητηθεί η πρωτόδικη κατάληξη η οποία σχετίζεται με το αδίκημα της δημόσιας εξύβρισης. Υποστηρίχθηκε ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι έπρεπε η Κατηγορούσα Αρχή να παρουσιάσει μαρτυρία για τη μετάφραση της φράσης "Fuck you, fuck all the policemen" στην ελληνική γλώσσα, ιδαίτερα ενόψει της επισήμανσής του ότι υπήρχε μαρτυρία από παριστάμενα πρόσωπα ότι "εξέλαβαν τα όσα φώναζε η κατηγορούμενη ως εξυβριστικά".

Υποστηρίχθηκε, επίσης, ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υφίσταται το συστατικό στοιχείο του ενδεχόμενου πρόκλησης σε επίθεση από παριστάμενα πρόσωπα. Η εσφαλμένη καθοδήγηση του Δικαστηρίου - συνεχίζει η εισήγηση - ισχύει τόσο σε σχέση με το Διευθυντή του καπαρέ, όσο και για τους αστυνομικούς ιδιαίτερα, σε σχέση με τους οποίους λέχθηκε ότι "δεν αναμένεται, γενικά, από αστυνομικό, την ώρα που ενεργεί ως τέτοιος, να αντιδράσει με τον τρόπο που αναμένεται να αντιδράσει ο μέσος προσβεβλημένος άνθρωπος.".

Θεωρούμε ότι το συμπέρασμα στο οποίο έχει αχθεί το πρωτόδικο δικαστήριο σε σχέση με την απουσία μετάφρασης δεν βρίσκει έρεισμα στη Νομολογία. Παραπέμπουμε στην Bolster v. Αστυνομικού Διευθυντή Λεμεσού, Ποινική ΄Εφεση 6136/10.4.97 στην οποία έχει εγερθεί το ίδιο θέμα. Το Εφετείο επικύρωσε την πρωτόδικη απόφαση με την οποία είχε κριθεί ότι δεν χρειαζόταν μαρτυρία "ειδικού από πλευράς Κατηγορούσας Αρχής για να πεί τί σημαίνουν οι λέξεις που αναφέρονται στο κατηγορητήριο επειδή λέχθηκαν στα Αγγλικά, δεδομένου ότι οι μάρτυρες αστυνομικοί είπαν ότι κατάλαβαν τί είπε στο λοχία η εφεσείουσα και θεώρησαν τη φράση υβριστική".

Αναφορικά με το δεύτερο συμπέρασμα του πρωτόδικου δικαστηρίου, το οποίο αναφέρεται στην ενδεχόμενη αντίδραση των αστυνομικών, έχουμε την άποψη πως ο Νόμος δεν προβαίνει σε ταξινόμηση των προσώπων που είναι παρόντα ανάλογα με το επάγγελμα τους. Ο Νόμος ομιλεί για εξύβριση άλλου "με τέτοιο τρόπο που ενδέχεται να προκαλέσει σε παρευρισκόμενο πρόσωπο επίθεση" και δεν περιέχει οποιαδήποτε ταξινόμηση. Το κριτήριο είναι κατά πόσο ο μέσος λογικός άνθρωπος θα προκληθεί. Το κριτήριο αυτό δεν διαφοροποιείται ανάλογα με το επάγγελμα των προσώπων που είναι παρόντα.

Τα αστυνομικά όργανα αναμένεται να έχουν τις αυτές ευαισθησίες και αντιδράσεις όπως όλα τα ανθρώπινα όντα. Η ένταξη τους σε διαφορετική κατηγορία δεν προβλέπεται με οποιοδήποτε τρόπο - ρητό ή εξυπακουόμενο - από το Νόμο. Ακολουθεί πως η σχετική κατάληξη του πρωτόδικου δικαστηρίου ήταν εσφαλμένη.

Δ.

Δ.

Δ.

/ΕΑΠ.