|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 2 ΑΑΔ 285
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 6495
ΕΝΩΠΙΟΝ:
ΝΙΚΗΤΑ, ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΔΔ.
Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας
Εφεσείων
- εναντίον -
Κυριάκου Παναγιώτου
Εφεσιβλήτου
------------------
Ημερομηνία:
1 Ιουνίου, 1999Για τον εφεσείοντα: Α. Μαππουρίδης, Δικηγόρος της
Δημοκρατίας
Για τον εφεσίβλητο: Ν. Παπαευσταθίου
--------------------
- Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο
δικαστής Σ. Νικήτας -
--------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΟΛΩΝ ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ: Ο εφεσίβλητος έχει αθωωθεί και απαλλαγεί κατηγορίας ότι χρησιμοποίησε τουριστικό λεωφορείο κατά παράβαση των όρων της άδειας οδικής χρήσης με την οποία ήταν εφοδιασμένο και που ήταν σε ισχύ κατά τον ουσιώδη χρόνο. Ας σημειωθεί ότι το λεωφορείο ανήκε σε εταιρεία που κατηγορήθηκε στην ίδια υπόθεση μαζί με αξιωματούχο της ότι επέτρεψαν στον εφεσίβλητο την παράνομη χρήση του. Η κατηγορία όμως εναντίον της ιδιοκτήτριας κατέρρευσε ύστερα από εισήγηση ότι δεν αποδείχθηκε εκ πρώτης όψεως υπόθεση εναντίον της. Ενώ η δίωξη εναντίον του συγκατηγορουμένου της διακόπηκε με αποτέλεσμα να απαλλαγεί της κατηγορίας.
Το θέμα όμως των συγκατηγορουμένων του εφεσιβλήτου δε θα μας απασχολήσει άλλο. Εφεσιβάλλεται μόνο η αθωωτική απόφαση που αφορά μόνο τον ίδιο, ο οποίος είχε κληθεί να προβάλει την υπεράσπιση του. Ο εφεσίβλητος δεν απολογήθηκε. Αυτό όμως, όπως επισήμανε η πρωτόδικος δικαστής, ήταν δικαίωμα που του αναγνωρίζει ο νόμος εφόσον η κρινόμενη υπόθεση δεν είναι από τις περιπτώσεις που αναμένεται επιτακτικά εξήγηση του κατηγορουμένου για τα όσα του προσάπτονται, όπως διευκρινίζεται στις υποθέσεις Vrakas v. Republic (1973) 2 C.L.R. 139 και Themistokleous v. The police (1981) 2 C.L.R. 200.
Κατά τον κρίσιμο χρόνο (26/2/97 το πρωί), ο εφεσίβλητος ήταν ο οδηγός του λεωφορείου. Το είχε σταθμεύσει σε χώρο στάθμευσης μέσα στο νέο λιμάνι Λεμεσού. Σ' αυτό επιβιβάστηκαν 28 αλλοδαποί επιβάτες που στη συνέχεια ο εφεσίβλητος τους οδήγησε και άφησε σε διάφορα ξενοδοχεία της Λεμεσού. Με τελευταίο σταθμό ξενοδοχείο που ονομάζεται Hawaii. Τα γεγονότα αυτά είναι αναντίλεκτα. Όπως εξίσου αναμφισβήτητη ήταν και η έκταση οδικής χρήσης που επέτρεπε η άδεια. Το λεωφορείο, που είχε καθορισμένη έδρα το χωριό Καμπιά, ήταν εξουσιοδοτημένο να κυκλοφορεί "σ' ολόκληρη την Κύπρο για την περιοδεία τουριστικών ομάδων καθώς και τη μεταφορά ομάδων επιβατών σε εκδρομές καθορισμένου προορισμού". Αντί τούτου, σύμφωνα με τις λεπτομέρειες της κατηγορίας, ο εφεσίβλητος χρησιμοποίησε το λεωφορείο "μεταφέροντας επιβάτες από τη Λεμεσό σε ξενοδοχεία της Λεμεσού".
Η πρωτόδικος δικαστής βρήκε ανεπαρκή τη μαρτυρία για να στηρίξει καταδίκη. Συμπέρανε πως δεν υπήρχε υλικό (α) για να αποδειχθούν οι ενέργειες του εφεσιβλήτου μετά την αποβίβαση των επιβατών στα ξενοδοχεία. και (β) δεν αποκάλυψε η υφιστάμενη μαρτυρία από πού προήλθαν οι ξένοι ούτε τι απέγιναν όταν τους άφησε στα ξενοδοχεία τους. Δέχθηκε πως δόθηκε μαρτυρία για την αφετηρία της διαδρομής, αλλά δεν αποδείχθηκε ποία ήταν η κατάληξη της.
Μπορούμε τώρα να στρέψουμε την προσοχή μας στις παρατηρήσεις που αποκαλύπτουν τη συλλογιστική αυτή του δικαστηρίου:
"Ακόμη πρέπει εδώ να προσθέσω ότι το Δικαστήριο δεν μπορεί να υποθέσει ότι μετά την αποβίβαση των 28 τουριστών στα διάφορα ξενοδοχεία της Λεμεσού το λεωφορείο WW 586 (δεν) συνέχισε την καθορισμένη στην άδεια του διαδρομή και ότι δεν υπήρξε οποιαδήποτε συνέχεια σχετικά με μεταφορά των τουριστών αυτών σε εκδρομή καθορισμένου προορισμού ή περιοδεία. Ειδικότερα δεν υπήρξε μαρτυρία ή τουλάχιστον μαρτυρία στο βαθμό που απαιτείται σε μια ποινική υπόθεση που να αποδεικνύει ότι η αποβίβαση των 28 τουριστών στα διάφορα ξενοδοχεία αποτελούσε και την κατάληξη της διαδρομής που το λεωφορείο που οδηγούσε ο Κατηγορούμενος είχε ακολουθήσει."
Το παράπονο του εφεσείοντα - και η κριτική του - εστιάστηκε στην αξιολόγηση της μαρτυρίας με την έννοια πως η προσαχθείσα από την κατηγορούσα αρχή μαρτυρία, που έγινε ουσιαστικά στην ολότητα της δεκτή, έπρεπε να οδηγήσει σε αντίθετα συμπεράσματα. Για παράδειγμα, ότι οι 28 επιβάτες του λεωφορείου είχαν αφιχθεί στο λιμάνι Λεμεσού προτού επιβιβαστούν σ' αυτό. Δεν είναι επομένως ορθό, όπως διαπίστωσε το δικάσαν δικαστήριο, πως δεν ήταν γνωστή η προέλευση τους.
Περαιτέρω ο Μ.Κ.1, Ελεγκτής του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, που ακολούθησε με το αυτοκίνητο του το λεωφορείο στην πορεία του και τελικά κατάγγειλε την υπόθεση, είπε ότι όλοι οι ξένοι αποβιβάστηκαν σε ξενοδοχεία. Λανθασμένα, κατά τον κ. Μαππουρίδη, η πρωτόδικος δικαστής θεώρησε απαραίτητη την προσαγωγή μαρτυρίας αναφορικά με το τι έκαμε μετά ο εφεσίβλητος.
Επίσης επέκρινε τη διαφοροποίηση, στην οποία προέβη, των περιστατικών της κρινόμενης υπόθεσης από την υπόθεση Φιλλανδός και άλλοι ν. Αστυνομίας (1995) 2 Α.Α.Δ. 92. Στην υπόθεση εκείνη το λεωφορείο των κατηγορουμένων, που είχε άδεια για τη διαδρομή Φλάσου-Κατύδατα-Λευκωσία, παρέλαβε ξένους τουρίστες από το λιμάνι Λεμεσού και τους μετέφερε στη Λευκωσία. Μετά, όπως αναφέρεται στη σύνοψη της υπόθεσης, στη σελ. 93, "έφυγε για να κάνει την καθορισμένη στην άδεια του διαδρομή". Η υπεράσπιση τους ότι η διαδρομή Λεμεσού-Λευκωσίας συνιστούσε "περιοδεία τουριστικής ομάδας" δεν έγινε δεκτή από το εκδικάσαν δικαστήριο. Η καταδίκη επικυρώθηκε. Το Εφετείο, αποδίδοντας στη
φράση "περιοδεία τουριστικών ομάδων" τη συνηθισμένη της έννοια, κατέληξε πως σημαίνει "επίσκεψη τουριστών σε περισσότερα από ένα σημεία για κάποιο σκοπό αλλά και τη μεταφορά τους στον τόπο που καταλύουν".Ας σημειωθεί ότι, με βάση την επιφύλαξη της παραγράφου 7 του άρθρ. 5 του περί Ρυθμίσεως της Τροχαίας Μεταφοράς Νόμου του 1982 (ν. 9/82), είναι επιπρόσθετα δυνατή η εκτέλεση των δρομολογίων της παραγράφου (στ) του εδ. 6 του ίδιου άρθρου "διά την περιοδείαν τουριστικών ομάδων και μεταφοράν ομάδων επιβατών
εις εκδρομάς καθωρισμένου προορισμού". Είναι αξιοσημείωτο ότι στην παραπάνω υπόθεση διευκρινίστηκε ότι είναι επιτρεπτή η οδική χρήση, κάτω από τη διάταξη αυτή, για δυο ξεχωριστούς σκοπούς: (α) την περιοδεία τουριστικών ομάδων και (β) τη μεταφορά επιβατών σε εκδρομές καθορισμένου προορισμού.Η πρωτόδικη απόφαση αναφέρθηκε και στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Εταιρείας Μεταφορών Λινούς-Φλάσου-Πέτρας Λτδ. (1992) 2 Α.Α.Δ. 365, η οποία σχολιάστηκε και από τις δύο πλευρές και κατά την έφεση. Το Εφετείο διέταξε επανεκδίκαση γιατί το δικάσαν δικαστήριο δεν είχε προσεγγίσει σωστά τη μαρτυρία της κατηγορούσης αρχής, με αποτέλεσμα να απαλλαγεί η κατηγορούμενη εταιρεία χωρίς να κληθεί σε απολογία. Αυτό όμως που ενδιαφέρει - και είναι σχετικό με την κρινόμενη - είναι το σχόλιο της απόφασης για την προσαχθείσα μαρτυρία, το οποίο είναι ενδεικτικό του νοήματος και του σκοπού της παραπάνω διάταξης (σελ. 368-369):
".... προφανώς διέλαθε της προσοχής του πρωτόδικου δικαστή ότι ο μάρτυρας της κατηγορούσας αρχής, αστυνομικός Α. Σταύρου, ανέφερε πως ο κατηγορούμενος οδηγός του λεωφορείου, στην παρουσία υπαστυνόμου, του είπε πως οι επιβάτες, που ήσαν Ρωσσοεβραίοι τουρίστες, θα μεταφέρονταν από τη Λεμεσό στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, από όπου θα αναχωρούσαν. Δεν θα τους πήγαινε δηλαδή σε περιοδεία, ή σε εκδρομή καθορισμένου προορισμού."
Ο δικηγόρος του εφεσιβλήτου υποστήριξε, επικαλούμενος την υπόθεση
Municipality of Paphos v. Karayiorghis (1981) 2 C.L.R. 242, ότι δεν είχε προσαχθεί μαρτυρία που θα έδειχνε ότι η διαδρομή που ακολούθησε το λεωφορείο ήταν μέσα στα εδαφικά όρια της "αστικής τροχαίας περιοχής" Λεμεσού. Υπέμνησε στο σημείο αυτό ότι η φράση "αστική τροχαία περιοχή" σημαίνει, κατά το νομοθετικό ορισμό του άρθρ. 2(1), περιοχή που καθορίζει ο Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων με διάταγμα, το οποίο δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.Περαιτέρω, με έρεισμα το άρθρ. 12, υπέβαλε ότι το τουριστικό αυτό λεωφορείο μπορούσε, εν πάση περιπτώσει, να εκτελεί δρομολόγια μέσα στην αστική περιοχή Λεμεσού γιατί η άδεια του δεν περιέχει κανένα περιορισμό. Φτάνει το δρομολόγιο να είναι ενταγμένο στο πλαίσιο περιοδείας ή εκδρομής, όπως ορίζει το άρθρ. 5(6)(στ). Η διαφοροποίηση με την υπόθεση Φιλλανδός, ανωτέρω, έγκειται στο ότι υπήρχε σ' εκείνη την υπόθεση μαρτυρία ότι το λεωφορείο, αφού άφησε τους τουρίστες στο Δημαρχείο Λευκωσίας "έφυγε για να κάνει την καθορισμένη στην άδεια του διαδρομή". Στην παρούσα περίπτωση είναι άγνωστο τι έγινε μετά το χρονικό εκείνο σημείο. Εξάλλου, συμπλήρωσε ο κ. Παπαευσταθίου, δεν αποδείχθηκε πως ένα ξενοδοχείο δεν είναι τουριστικός προορισμός. Έτσι ακριβώς το έθεσε.
Θα υπενθυμίσω εδώ ότι, σύμφωνα με τις λεπτομέρειες της κατηγορίας, ο εφεσίβλητος μετέφερε, με το τουριστικό του λεωφορείο, επιβάτες σε ξενοδοχεία της Λεμεσού αντί να το κυκλοφορεί σ' ολόκληρη την Κύπρο για τους σκοπούς της άδειας του, όπως ορίζει το άρθρ. 5(6)(στ). Η τέλεση αδικήματος μέσα στα τοπικά όρια στην αστική περιοχή Λεμεσού αποτελεί ασφαλώς προϋπόθεση καταδίκης. Η πρωτόδικος δικαστής δεν ασχολήθηκε με τέτοιο ζήτημα. Προφανώς η πτυχή αυτή της κατηγορίας δεν είχε συζητηθεί ενώπιον της κατά το τελικό στάδιο της δίκης.
Ανεξάρτητα όμως από αυτό, υπήρχε μαρτυρία, όπως προαναφέρθηκε, από τον Μ.Κ.1, που δεν αμφισβητήθηκε, ότι παρακολούθησε το λεωφορείο με το δικό του όχημα για να διαπιστώσει όπως είπε "αν πράγματι θα κάμει μεταφορά επιβατών στην αστική περιοχή Λεμεσού". Και ο ίδιος βεβαιώθηκε πως αποβίβασε όλους τους επιβάτες του σε τέσσερα διαφορετικά ξενοδοχεία της πόλης. Από εξέταση της μαρτυρίας όχι μόνο δεν προκύπτει αμφισβήτηση αναφορικά με την περιοχή στην οποία κινήθηκε το λεωφορείο, αλλά συνάγεται αποδοχή του γεγονότος πως εκτέλεσε διαδρομή μέσα στην παραπάνω περιοχή. Παράδειγμα αποτελεί το παρακάτω απόσπασμα από την αντεξέταση στην οποία υποβλήθηκε ο μάρτυρας:
"
Ε. Αυτό το λεωφορείο έκαμε μεταφορά επιβατών στην αστική περιοχή επιβιβάζοντας ή αποβιβάζοντας επιβάτες σε στάσεις αστικού λεωφορείου κατά τη διαδρομή του;
Α. Από εκεί που επήρε τους επιβάτες έχει στάση αστικού λεωφορείου τους αποβίβασε από εκεί.
Ε. Όπως είπατε προηγουμένως εκεί δεν είναι μόνο στάση για αστικά λεωφορεία.
Α. Εκεί που ήταν υπάρχει στάση για αστικά λεωφορεία."
Το επιχείρημα ότι δεν αποδείχθηκε το εν λόγω κρίσιμο στοιχείο του αδικήματος είναι αβάσιμο. Και απορρίπτεται.
Το άρθρ. 5(6) του νόμου ορίζει περιοριστικά τις οδικές χρήσεις για τις οποίες μπορεί να παραχωρηθεί άδεια. Έχουμε ήδη αναφερθεί στην παράγραφο (στ) που προσδιορίζει τη χρήση για την οποία ήταν αδειούχο το λεωφορείο που οδηγούσε ο εφεσίβλητος. Η ίδια φρασεολογία επαναλαμβάνεται στο άρθρ. 12(1). Με βάση τις διατάξεις του, η περιοδεία τουριστικών ομάδων ή η μεταφορά ομάδων επιβατών σε εκδρομές καθορισμένου προορισμού διενεργείται από αδειούχα τουριστικά λεωφορεία. Και με βάση το εδ. 2 του ίδιου άρθρου είναι δυνατή η θέση όρων και περιορισμών. Όπως είδαμε, το νόημα της επίμαχης αυτής φράσης της παραγράφου (στ) έχει αποσαφηνιστεί. Δε διαφωνούμε με τον κ. Παπαευσταθίου ότι μπορεί το τουριστικό λεωφορείο να εκτελεί δρομολόγιο εντός και εκτός αστικής τροχαίας περιοχής. Υπό την προϋπόθεση όμως ότι η διαδρομή του εμπίπτει στις διατάξεις αυτές της παραγράφου (στ).
Δεν εντοπίσαμε έγκυρο στοιχείο που διακρίνει την παρούσα από την υπόθεση Φιλλανδός. Οι επιβάτες είχαν αποβιβασθεί από πλοίο που κατέπλευσε στη Λεμεσό. Έχει λεχθεί ότι έπρεπε να υπήρχε μαρτυρία ως προς την προέλευση τους αν, για παράδειγμα, οι επιβάτες αυτοί προέρχονταν από εκδρομή σε γειτονική χώρα. Αυτό όμως δε θα άλλαζε τη νομική κατάσταση. Το τι έκαμαν εκτός επικράτειας είναι άσχετο. Ό,τι ακολούθησε δεν μπορεί να θεωρηθεί είτε σαν περιοδεία είτε σαν εκδρομή καθορισμένου προορισμού.
Η περιοδεία τουριστικών ομάδων συνεπάγεται τη διαδοχική επίσκεψη τόπων για ορισμένο σκοπό. Δεν εμπίπτει στην έννοια "περιοδεία" (βλ. σχετικό λήμμα στο "Ελληνικό Λεξικό" Τεγόπουλου-Φυτράκη) η διαδρομή η οποία έγινε στην κρινόμενη περίπτωση, που οι επιβάτες παρελήφθησαν στο λιμάνι και αποβιβάστηκαν στα ξενοδοχεία τους. Η μετάβαση από το λιμένα άφιξης στον τόπο διαμονής οπωσδήποτε δεν αποτελεί εκδρομή, όπως καταλαβαίνουμε την έννοια αυτή στην καθημερινή μας ζωή. Θα αποτελούσε υπέρβαση του γλωσσικού νοήματος της σχετικής διάταξης αν ταυτίζαμε, όπως έγινε εισήγηση, το κατάλυμα με τον τουριστικό προορισμό, υπό την έννοια της εκδρομής ή της τουριστικής περιοδείας όπως καθορίζεται από τα άρθρ. 5 (6) (στ) και
12(1) του νόμου. Δεν είναι απαραίτητη μαρτυρία αναφορικά με το τι έκαμε το λεωφορείο αφού άφησε τους τελευταίους επιβάτες του. Ούτε αυτό ήταν η αιτία (ratio) της απόφασης Φιλλανδός. Σημασία έχει ότι το λεωφορείο εκτέλεσε απαγορευμένη διαδρομή που, όπως αποδείχθηκε, δεν εντασσόταν στην οδική χρήση που επέτρεπε η άδεια του και ο νόμος.
Για τους λόγους που εκθέσαμε η έφεση επιτρέπεται. Η επίδικη απόφαση αντικαθίσταται με καταδίκη του εφεσιβλήτου σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Θα εξετάσουμε στη συνέχεια το θέμα της ποινής.
Δ.
Δ.
Δ.
/Κασ
ΣΟΛΩΝ ΝΙΚΗΤΑΣ
3 θΕΟΔΟΣΗ ΠΙΕΡΙΔΗ,
ΛΕΥΚΩΣΙΑ 1087
ΑΡ. ΤΑΥΤ. 262262
------------------
ΕΛΕΝΗ ΝΙΚΗΤΑ
3 ΘΕΟΔΟΣΗ ΠΙΕΡΙΔΗ
ΛΕΥΚΩΣΙΑ 1087
ΑΡ. ΤΑΥΤ. 418149