|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Continental Insurance Company of Hampshire ν. Sac Eugene O' Regan (1998) 1 ΑΑΔ 1087
Vincent David Conway ν. Νεόφυτου Ηλία (2002) 1 ΑΑΔ 1653
Karaoglanian Ayda και Άλλοι ν. Hagop Boyadjian (2016) 1 ΑΑΔ 1526, ECLI:CY:AD:2016:A295
ΝΕΟΦΥΤΟΥ ν. MALAK κ.α., Πολιτική Έφεση Αρ. 118/2012, 21/6/2018, ECLI:CY:AD:2018:A297
Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας στους οποίους κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2023:A308
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. Ε177/2020
26 Οκτωβρίου, 2023
[Γ.N. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Ν.Γ. ΣΑΝΤΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΓΙΩΡΓΟΥΛΛΑΣ ΓΙΟΥΠΡΟΥ
Εφεσείουσας
v.
C.A.C. PAPANTONIOU TRADING LTD
Εφεσίβλητης
------------------------------
Αίτηση ημερομηνίας 18.2.2021 για ασφάλεια εξόδων
Χρ. Δημητριάδης, για Αιτήτρια-Εφεσίβλητη
Ν. Τσιαπαλής, για Καθ' ης η Αίτηση-Εφεσείουσα
----------------------------
Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον
Δικαστή Γ.Ν. Γιασεμή.
----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ. Στις 21.10.2020, το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου απέρριψε την αγωγή αρ. 2792/2012 της εφεσείουσας. Έκρινε ότι η αυτή είχε παραγραφεί, για το λόγο ότι καταχωρίστηκε μετά την πάροδο των τριών ετών που προβλέπεται, σε σχέση με αγωγές για αστικά αδικήματα, στο άρθρο 68(α)[1] του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148. Η εφεσείουσα, αμφισβήτησε την κρίση του Δικαστηρίου και καταχώρησε την υπό τον ως άνω αριθμό και τίτλο έφεση. Σε σύντομο χρόνο μετά, η εφεσίβλητη καταχώρησε την παρούσα αίτηση, (η αίτηση), με την οποία ζητά όπως η εφεσείουσα διαταχθεί να παραχωρήσει ασφάλεια, για τα έξοδα της, στο επίπεδο αυτό. Η εφεσείουσα, καθ' ης η αίτηση, πρόβαλε ένσταση.
Τα σχετικά γεγονότα έχουν ως εξής: Στις 29.8.2012, η εφεσείουσα καταχώρησε την πιο πάνω αγωγή, με απαίτηση για καταβολή γενικών και ειδικών αποζημιώσεων, σε σχέση με σωματικές βλάβες που, κατ' ισχυρισμό, είχε υποστεί στις 5.1.2010 συνεπεία ατυχήματος, καθ΄ ον χρόνο βρισκόταν εντός της υπεραγοράς Παπαντωνίου, στην Κάτω Πάφο. Αρχικά, καταχώρησε την αγωγή εναντίον της εταιρείας C.A.C. Papantoniou Ltd. Στις 25.9.2015, όμως, το Δικαστήριο, στη βάση σχετικού διατάγματος, πρόσθεσε ως δεύτερη εναγόμενη και την εφεσίβλητη εταιρεία C.A.C. Papantoniou Trading Ltd. Η πιο πάνω προσθήκη κατέστησε διάδικο, την φερόμενη ως διαχειρίστρια της προαναφερθείσας υπεραγοράς. Η εφεσείουσα αποδίδει σε αυτή, πλέον, την ευθύνη για τις σωματικές βλάβες που ισχυρίζεται ότι υπέστη.
Το Δικαστήριο, εκδίδοντας το εν λόγω διάταγμα, έθεσε όρο ότι η ημερομηνία προσθήκης της εφεσίβλητης, ως εναγομένης 2 στην αγωγή, θα ήταν αυτή της έκδοσης του, ήτοι η 25.9.2015. Θεώρησε την προσθήκη του συγκεκριμένου όρου δίκαιη, ώστε η εφεσίβλητη να δύνατο να προβάλει στην υπεράσπιση της, θέμα παραγραφής της αγωγής. Ο πιο πάνω όρος, αποτέλεσε την αιτία για συμπερίληψη στο προαναφερθέν δικόγραφο της τελευταίας, ανάλογης, προδικαστικής ένστασης, με την οποία ζητείτο η απόρριψη της αγωγής.
Στις 5.10.2020, ημερομηνία κατά την οποία η αγωγή ήταν ορισμένη για ακρόαση, η εφεσείουσα απέσυρε την αγωγή εναντίον της αρχικής εναγομένης. Το Δικαστήριο, προχώρησε, ακολούθως, και εξέτασε την εγερθείσα, ως ανωτέρω, προδικαστικά υπεράσπιση της παραγραφής. Κατέληξε στην αποδοχή της και συνακόλουθα, απόρριψε την αγωγή, ως παραγραφείσα, με έξοδα σε βάρος της εφεσείουσας, ενάγουσας. Ως εκ τούτου, αυτή καταχώρισε την υπό τον ως άνω αριθμό και τίτλο έφεση.
Η εφεσίβλητη, προς υποστήριξη της αίτησης, προβάλλει τη θέση ότι η έφεση «δεν έχει πιθανότητα επιτυχίας». Δίνει εξηγήσεις, ως προς τούτο, βασικά, με αναφορά στην ορθότητα, όπως θεωρεί, της πρωτόδικης απόφασης. Επίσης, προβάλλει ότι η εφεσείουσα στερείται οικονομικών μέσων, να πληρώσει τυχόν έξοδα της έφεσης, αφού παρέλειψε να πληρώσει και τα επιδικασθέντα, σε βάρος της, δικαστικά έξοδα στην αγωγή. Αναφέρει, ενδεικτικά, ότι ένταλμα κινητών το οποίο εκδόθηκε, ως μέτρο εκτέλεσης, επιστράφηκε χωρίς αποτέλεσμα. Η ίδια, η εφεσείουσα, δεν φαίνεται να διαφωνεί με την πιο πάνω θέση της εφεσίβλητης. Στο πλαίσιο της ένστασης της, δηλώνει ότι είναι 76 χρονών και το μοναδικό εισόδημά της είναι η σύνταξη που λαμβάνει, στο ποσό των €830.- Από αυτό δε, πληρώνει €500.- για την εργοδότηση οικιακής βοηθού που τη βοηθά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας που έχει, συνεπεία του προαναφερθέντος ατυχήματος. Όσον αφορά τα μηνιαία έξοδα της, ισχυρίζεται ότι την βοηθούν, μερικώς, τα δύο παιδιά της. Καταλήγει δε πως, η ίδια, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να παράσχει την αιτούμενη ασφάλεια εξόδων.
Η αίτηση στηρίζεται σε διάφορες δικονομικές πρόνοιες. Άμεσα σχετική, όμως, είναι αυτή στη Δ.35 κ.2, των ισχυόντων κατά τον, ως άνω, ουσιώδη χρόνο, Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας. Προέβλεπε ότι, «Such deposit or other security for the costs to be occasioned by any appeal shall be made or given as may be directed under special circumstances by the Court of Appeal." Δευτερευόντως, στηρίζεται και στη Δ.60 κ.1[2] των εν λόγω δικονομικών κανονισμών. Με βάση τη σχετική νομολογία, εφαρμόζεται και στις δύο περιπτώσεις τα ίδια γενικά κριτήρια που αναγνώρισε, διαχρονικά, η σχετική νομολογία (βλ. Karaoglanian v. Boyadjian (2016) 1 Α.Α.Δ. 1526, ECLI:CY:AD:2016:A295).
Η εφεσείουσα, η οποία, προφανώς, έχει την μόνιμη κατοικία της στην Πάφο, εστιάζει την ένσταση της, κατά της υπό εξέταση αίτησης σε δύο, βασικά, λόγους. Με τον πρώτο, εισηγείται ότι η έφεση της έχει καλή πιθανότητα επιτυχίας. Είναι ένας παράγοντας ο οποίος λαμβάνεται υπόψη, προς το σκοπό να διασφαλιστεί η απονομή δικαιοσύνης, όταν σε αντίθεση με πιθανολογούμενη καλή υπόθεση του εφεσείοντος, ο εφεσίβλητος προβάλλει προσκόμματα στην πορεία της διαδικασίας (βλ. Genemp Trading Ltd v. Λαϊκή Κυπρ. Τρ. Δημοσ. Εταιρ. Λτδ (2011) 1 Α.Α.Δ. 1314).
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως έχει προλεχθεί, το Δικαστήριο, εφαρμόζοντας τον προαναφερθέντα όρο, οδηγήθηκε, με την απόφαση του, στην απόρριψη της αγωγής. Με δεδομένες τις περιστάσεις της υπόθεσης, στην πραγματικότητα, ο συγκεκριμένος όρος προκαθόρισε ότι η αγωγή είχε παραγραφεί. Ωστόσο, ο Δικαστής, θεώρησε ότι δεσμευόταν από την προηγούμενη, σχετικά απόφαση ομόβαθμού του Δικαστηρίου. Μάλιστα, αποφασίζοντας, ως ανωτέρω παρέκαμψε την, άμεσα, σχετική επί του θέματος, όπως διαπίστωσε και ο ίδιος, απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Νεοφύτου ν. Malak κ.α. Πολιτική Έφεση 118/2012, ημερομηνίας 21.6.2018, ECLI:CY:AD:2018:A297. Σε αυτήν είχε αποφασιστεί στη βάση της πρόνοιας της Δ.9 κ.11 των εφαρμοζόμενων Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας, «. ότι η προσθήκη ή αντικατάσταση εναγομένου ανατρέχει πίσω στην καταχωρηθείσα αγωγή. Η διαδικασία συνεχίζεται με τον προστεθέντα εναγόμενο «... as if the new defendant had originally been made a defendant». Αυτή δεν είναι μια απλή και μόνο δικονομική διάταξη. Έχει έρεισμα στην όλη φιλοσοφία του συστήματος αντιπαράθεσης. . η προσθήκη ανατρέχει ως ζήτημα ουσίας πλέον, στην ίδια τη βάση της αγωγής, ως έννοιας που παραπέμπει στο σύνολο των γεγονότων που θεμελιώνουν αγώγιμο δικαίωμα.». Για το συγκεκριμένο θέμα υπάρχει λόγος έφεσης ο οποίος, δεν είναι επιτρεπτό να συζητηθεί στο παρόν στάδιο. Ωστόσο, μπορεί να λεχθεί ότι στη βάση της υπόθεσης Νεοφύτου v. Malak, ανωτέρω, η έφεση δυνατόν να έχει πιθανότητα επιτυχίας.
Η εφεσείουσα, με το δεύτερο λόγο ένστασης, απαντά στη θέση της εφεσίβλητης, ότι η αυτή δεν θα είναι σε θέση να καταβάλει τα έξοδα που τυχόν να προκύψουν σε περίπτωση αποτυχίας της έφεσης της. Ειδικά, μετά και τη δήλωση της τελευταίας, ότι αυτή στερείται οικονομικών μέσων προς τούτο. Η υποβολή αιτήματος για παροχή ασφάλειας, όσον αφορά τα έξοδα έφεσης δεν είναι βήμα που λαμβάνεται, συνήθως, από διάδικο. Όπως προκύπτει από τον σχετικό κανονισμό που παρατίθεται, πιο πάνω, το Δικαστήριο εκδίδει σχετικό διάταγμα προς τούτο, όταν διαπιστώνει ότι συντρέχουν ειδικές περιστάσεις (special circumstances). Αυτές δεν είναι δυνατό να προκαθοριστούν, αφού μπορεί να διαφέρουν σε κάθε υπόθεση. Πάντως, είναι ενδιαφέρον ότι η Δ.60 κ.1, ουσιαστικά, έθετε, ως κανόνα, ότι δεν εκδίδετο διάταγμα για έξοδα όταν ο ενάγων ήταν κάτοικος Κύπρου ή χώρας Μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τούτο, ανεξάρτητα της οικονομικής κατάστασης του. Προείχε η αρχή ότι κάθε τέτοιο πρόσωπο δικαιούτο να προσφύγει στη δικαιοσύνη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρόκειται για διαχρονική αρχή. Έχει δε νομολογηθεί ότι η ίδια αρχή εφαρμόζετο και στην περίπτωση προσφυγής στο Εφετείο. (Βλ. Μοναχή Μαρκέλλα κ.α. ν. Αρχιμανδρίτη Σεβαστιανού Σταύρου κ.α. Πολιτική Έφεση Αρ. 9/2016, 29.1.2021, ECLI:CY:AD:2021:A28) Η πιο πάνω διαπίστωση καθιστά άμεσα σχετικά τα αποφασισθέντα στην υπόθεση Conway ν. Ηλία, (2002) 1 Α.Α.Δ. 1653. Συγκεκριμένα, είχαν λεχθεί εκεί, στις σελίδες 1656 έως 1657, τα εξής:
«Αντιμετωπίζει, όμως, ο αιτητής - εφεσίβλητος άλλο ανυπέρβλητο κώλυμα στην προώθηση του αιτήματός του, το οποίο προκύπτει από την οικονομική αδυναμία του καθ' ου η αίτηση - εφεσείοντος να ανταποκριθεί στο αίτημα αυτό.
Η απόφαση στην Continental Ins. Co of Hampshire v. O'Regan (1998) 1 Α.Α.Δ. 1087, διαγράφει το πλαίσιο άσκησης της διακριτικής εξουσίας του δικαστηρίου κάτω από τη Δ.60, θ.1, υπό το πρίσμα των συνταγματικών διατάξεων που κατοχυρώνουν το δικαίωμα πρόσβασης του ατόμου στη Δικαιοσύνη. Ως υπέδειξε το Δικαστήριο στην Continental Ins. Co of Hampshire v. O'Regan, η ασφάλεια για τα έξοδα παρέχεται υπό το πρίσμα των διατάξεων του Άρθρου 30.2 του Συντάγματος και των αντίστοιχων διατάξεων του Άρθρου 6(1) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, οι οποίες κατοχυρώνουν την πρόσβαση του ατόμου στο δικαστήριο ως θεμελιώδες δικαίωμά του. Συναρτάται, τοιουτοτρόπως, η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου με τη δυνατότητα του ενάγοντος ή του εφεσείοντος, ως η περίπτωση, ανάλογα με την οικονομική του ευχέρεια, να παράσχει την εξαιτούμενη ασφάλεια. Εφόσον δε διαθέτει τα μέσα, το αίτημα απορρίπτεται. Ο λόγος της απόφασης αυτής συμπυκνώνεται στην πρόταση ότι δε χωρεί διαταγή για την παροχή ασφάλειας για τα έξοδα, όπου η έκδοσή της απολήγει σε στέρηση του δικαιώματος πρόσβασης στο δικαστήριο του ενάγοντος ή του εφεσείοντος.»
Πασιφανώς, τέτοια είναι και η περίπτωση σε σχέση με την εφεσείουσα, όπως έχει προηγουμένως διαπιστωθεί, ώστε να μη δικαιολογείται η παραχώρηση εξόδων σε σχέση με την έφεση.
Για τους πιο πάνω, λοιπόν, λόγους η αίτηση δεν μπορεί να επιτύχει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται έξοδα υπέρ της εφεσείουσας, καθ' ης η αίτηση και εναντίον της εφεσίβλητης αιτήτριας, τα οποία καθορίζονται στο ποσό των €2.000 πλέον Φ.Π.Α.
Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.
Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.
Ν.Γ. ΣΑΝΤΗΣ, Δ.
/γκ
[1] 68. Καμιά αγωγή δεv εγείρεται για αστικό αδίκημα, εκτός αv αυτή εγερθεί-
(α) εvτός τριών ετώv αμέσως μετά τηv πράξη ή παράλειψη για τηv oπoία εγέρθηκε η αγωγή, ..»
[2] Δ.60 κ.1 A plaintiff (and, in respect of a counter-claim which is not merely in the nature of a set-off, a defendant) ordinarily resident out of Cyprus ή Κράτους-Μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης may, at any stage of the action, be ordered to give security for costs, though he may be temporarily resident in Cyprus ή σε Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.