|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:DOD:2021:23
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 22/2018
28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2021
[Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
Μ.Φ. Χ.
Εφεσείοντας
ΚΑΙ
Μ.Χ.
Εφεσίβλητη
--------------------
Βρ. Χατζηχάννας,, για τον Εφεσείοντα
Ρ. Σχίζας για την Εφεσίβλητη
------------------------------------------
A Π Ο Φ Α Σ Η
Η απόφαση είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Λ. Παρπαρίνο, Δ.
-------------------------
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ: Οι διάδικοι τέλεσαν γάμο στις 22.5.2005 και από τον γάμο αυτό απέκτησαν τρία ανήλικα τέκνα. Ο Εφεσείων είναι μέλος της Μαρωνίτικης Εκκλησίας της Κύπρου και η Εφεσίβλητη της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου.
Στις 12.9.2017 η Εφεσίβλητη καταχώρησε στο Δικαστήριο Θρησκευτικών Ομάδων - Δικαιοδοσία Διαζυγίων, Αίτηση και ζήτησε την λύση του γάμου της με τον Εφεσείοντα. Ως λόγο επικαλέστηκε τον "κλονισμό των σχέσεων μεταξύ των συζύγων σε τέτοιο βαθμό, από λόγο που αφορά το πρόσωπο του Εναγομένου ή και των δύο συζύγων, ώστε η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης να είναι ουσιαστικά αφόρητη για την Ενάγουσα" σύμφωνα με το Άρθρο 11(α) Παράρτημα Α του Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων (Θρησκευτικές Ομάδες) Νόμου του 1994, Ν.87(Ι)/1994 όπως τροποποιήθηκε.
Το Οικογενειακό Δικαστήριο Θρησκευτικών Ομάδων με αιτιολογημένη απόφαση του ημερ. 21.5.2018 δικαίωσε την Εφεσίβλητη/Αιτήτρια και έλυσε το γάμο κρίνοντας ως μόνο υπαίτιο για τον ισχυρό κλονισμό του γάμου, τον Εφεσείοντα.
Ο Εφεσείοντας, προσβάλλει την πρωτόδικη απόφαση ως εσφαλμένη προβάλλοντας προς τούτο έξι λόγους. Παραπονείται ο Εφεσείων ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο έσφαλε όταν αποφάσισε να βασιστεί σε μη δικογραφημένα γεγονότα αφήνοντας να αιωρείται αμφιβολία αναφορικά με την συνδρομή των συστατικών στοιχείων του Άρθρου 11, Παράρτημα Α.(Ι) του Ν.87(Ι)/94 και το Δικαστήριο εναπόθεσε το βάρος απόδειξης επί του Εφεσείοντα με αποτέλεσμα να εξάξει εσφαλμένο πόρισμα και ευρήματα τα οποία διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην έκδοση της απόφασης εις βάρος του Εφεσείοντα. Επίσης, ότι βάσισε την απόφαση στην βάση αντιφατικών ευρημάτων και/ή δεν αξιολόγησε την ενώπιον του μαρτυρία, δεν σχολίασε και δεν βασίστηκε στην νομολογία που παρουσίασε ο Εφεσείων και δεν έκρινε ορθά την αξιοπιστία της Εφεσίβλητης. Περαιτέρω, ότι δεν αξιολόγησε ορθά την μαρτυρία του Εφεσείοντα και εσφαλμένα απέρριψε την θέση και μαρτυρία του και εσφαλμένα απέρριψε την Ανταπαίτηση του, η οποία να σημειωθεί συνίστατο στην λύση του γάμου για τον λόγο του κλονισμού της έγγαμης σχέσης για λόγους που αφορούν αποκλειστικά το πρόσωπο της Εφεσίλητης/Αιτήτριας.
Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι προώθησαν ενώπιον μας, ως ήτο φυσικό, τις θέσεις του διαδίκου τον οποίο εκπροσωπούν.
Εξετάσαμε τα όσα αναφέρονται στους λόγους Έφεσης και σχετικά που έχουν αναφερθεί από τους ευπαίδευτους συνηγόρους και όπου ήταν αναγκαίο προστρέξαμε και στα πρακτικά της υπόθεσης.
Όταν Αιτητής επικαλείται ως λόγο διαζυγίου την ύπαρξη ισχυρού κλονισμού του Άρθρου 11(α), Παράρτημα Α,(Ι) του Ν.87(Ι)/94 όπως τροποποιήθηκε, θα πρέπει να αποδείξει ότι:
(α) ο γάμος υπέστη ισχυρό κλονισμό
(β) ο κλονισμός πρέπει να οφείλεται σε λόγο που αφορά το πρόσωπο του Καθ΄ ου η Αίτηση ή και των δύο συζύγων
(γ) οι κλονιστικοί λόγοι πρέπει να καθιστούν εξ αντικειμένου αφόρητη για τον Ενάγοντα τη συνέχιση του γάμου.
(βλ. Ζ. ν. Ζ. (1993) 1 Α.Α.Δ. 159, Ο. ν. Ο. (2009) 1 Α.Α.Δ. 840)
Όσον αφορά την αξιολόγηση μαρτυρίας και ευρημάτων τα οποία αποτελούν και τα θεμέλια για εξέταση οποιουδήποτε άλλου θέματος, αναφέρεται:
«Σταθερή είναι η νομολογία ότι το Εφετείο δεν επεμβαίνει με ευκολία στην πρωτόδικη αξιολόγηση. Αυτή συναποτελεί το αποτέλεσμα της κρίσης του Δικαστηρίου επί της μαρτυρίας που δίδεται ενώπιον του δια ζώσης (viva voce). Στην xxx Pal κ.α. ν. Δημοκρατίας (2010) 2 Α.Α.Δ. 551, 555 λέχθηκαν τ' ακόλουθα από το Εφετείο:
«Η εντύπωση που αποκομίζει από τους μάρτυρες το πρωτόδικο Δικαστήριο φέρει μαζί της το ευεργέτημα της επισταμένης παρακολούθησης των όσων οι μάρτυρες καταθέτουν, τον τρόπο με τον οποίο καταθέτουν, τη λογική που η μαρτυρία τους εκπέμπει και όλα αυτά σε συνδυασμό με την ανάλογη αντιπαραβολή με τη δικογραφία στις πολιτικές υποθέσεις ή τις καταθέσεις στις ποινικές υποθέσεις και τα εν γένει τεκμήρια. Η ανθρώπινη εμπειρία εν πολλοίς είναι οδηγός ως προς τη λογική των πραγμάτων (δέστε Baloise Insurance Co Ltd ν. Kατωμονιάτη κ.α. (2008) 1 Α.Α.Δ. 1275).»
Παρ' όλα ταύτα επέμβαση είναι δυνατή όταν τα ευρήματα που κατέληξε το πρωτόδικο Δικαστήριο αντιστρατεύονται τη λογική των πραγμάτων ή συγκρούονται με άλλη αποδεκτή μαρτυρία ή διαπιστώνεται ότι η αξιολόγηση των δεδομένων ήταν πλημμελής (βλ. Bullows v. Νεοφύτου (1994) 1 Α.Α.Δ. 41, Αδαμίδης & Συνεργάτες ν. Δ. Κυθρεώτη & Συνεργάτες (2011) 1 Α.Α.Δ. 2106, Στ. Αττεσλή κ.α. ν. Τράπεζας Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ., Π.Ε. 231/2009, ημερ. 25/10/13)»
(βλ. Cyprus Popular Bank Public Co. Ltd "Υπό Εξυγίανση Δυνάμει των προνοιών του Περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και άλλων Ιδρυμάτων Νόμου Του 2013, Ν. 17(1)/2013 (Ενεργώντας μέσω της Ειδικής Διαχειρίστριας της Άντρης Αντωνιάδου ν. Otis Elevators (Cyprus) Ltd κ.α., Π.Ε. 371/2009 ημερ. 16.2.2015, C. Roushias Trading and Development Ltd v. Μωσαϊκού, Π.Ε. 98/2010 ημερ. 8.12.2014.)
Εξετάσαμε προσεκτικά όλους τους λόγους έφεσης και έχουμε πεισθεί ότι δεν χωρεί επέμβαση μας. Η συμπεριφορά του Εφεσείοντα μειωτική και απαξιωτική για την Εφεσίβλητη, όπως αυτή διαπιστώθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο, που είχε ως αποτέλεσμα και την εκδίωξη της από το συζυγικό κρεβάτι ώστε να κοιμάται στον καναπέ του σαλονιού της οικίας, κατέστησε αφόρητη, εξ αντικειμένου, για την Εφεσίβλητη την συνέχεια του γάμου. Η ζωή της κατέστη, σύμφωνα με το πρωτόδικο Δικαστήριο, μίζερη και βαρετή σε ένα νεκρό γάμο, όλα υπαιτιότητι του Εφεσείοντα. Σημειώνουμε ότι η μαρτυρία που αποδέκτηκε το πρωτόδικο Δικαστήριο και κατέληξε σε ευρήματα ήτο δικογραφημένη και προωθήθηκε από την Εφεσίβλητη κατά την ακρόαση. Όλα όσα αντίθετα ισχυρίζεται ο Εφεσείων δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Επίσης, παρατηρούμε ότι με τη μαρτυρία που προώθησε η Εφεσίβλητη απέσεισε το βάρος απόδειξης που την βάρυνε. Τέλος, όσον αφορά την αξιολόγηση της μαρτυρίας που είχε ως αποτέλεσμα να γίνει αποδεκτή από το πρωτόδικο Δικαστήριο η εκδοχή της Εφεσίβλητης, για τους λόγους που αναφέρονται στην απόφαση του είναι η κρίση μας ότι είναι καθ' όλα εύλογη και τεκμηριωμένη. Το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε την ευχέρεια να παρακολουθήσει την συμπεριφορά των διαδίκων κατά το χρόνο που αυτοί κατάθεταν στην ζωντανή ατμόσφαιρα της ακρόασης και κατέληξε στα συμπεράσματα τα οποία κρίνονται εύλογα, πλήρως αιτιολογημένα και δεν χωρεί επέμβαση μας.
Η αποδοχή των θέσεων της Εφεσίβλητης και η συνακόλουθη απόφαση υπέρ της είχε ως φυσικό αποτέλεσμα και την απόρριψη της Ανταπαίτησης του Εφεσίοντα η οποία αφορούσε την λύση του γάμου για λόγους που αφορούσαν αποκλειστικά το πρόσωπο της Εφεσίβλητης. Επίσης, δεν κρίνεται βάσιμο το παράπονο του Εφεσείοντα ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν σχολίασε και δεν βασίστηκε στην νομολογία που παρουσίασε. Το Δικαστήριο δεν έχει υποχρέωση σχολιασμού κάθε απόφασης που παρουσιάζεται από διάδικο εκτός και αν αυτή είναι καθοριστική για τα επίδικα ζητήματα. Ακόμη, δεν έχει υποχρέωση να απαντά σε κάθε επιχείρημα που προβάλλεται, το οποίο κρίνεται ότι δεν είναι ουσιώδες ή νομικά αποδεκτό. (Βλ. Ανδρονίκου κ.α. ν. Δημοκρατίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 486.)
Αυτό ακολούθησε και στην προκείμενη υπόθεση το πρωτόδικο Δικαστήριο. Η απόφαση θα πρέπει να αντικρίζεται σφαιρικά και όχι μικροσκοπικά.
Η Έφεση απορρίπτεται με €2.500 έξοδα εις βάρος του Εφεσείοντα.
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.
Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ.
/γκ