|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας στους οποίους κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2021:D117
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση αρ. 46/2021)
5 Απριλίου, 2021
[Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.]
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟΝ 3 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ 33/1964 ΩΣ ΕΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗ
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ Λ. ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ ΕΚ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ, ΔΙ΄ ΑΔΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΙ΄ ΕΚΔΟΣΙΝ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ CERTIORARI
ΚΑΙ
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΗΜΕΡ. 10.3.2021
Χρ. Μ. Τριανταφυλλίδης με Α. Σολουκίδου (κα.), για την Αιτήτρια.
----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.: Η Αιτήτρια καταχώρισε στις 23.10.2018 στο Οικογενειακό Δικαστήριο Λευκωσίας (Δικαιοδοσία Διατροφής Τέκνων), την Αίτηση με αρ. 359/18 με την οποία αξιώνει εναντίον του εν διαστάσει συζύγου της, Καθ΄ ου η αίτηση, διάταγμα του Δικαστηρίου με το οποίο να διατάσσεται να «καταβάλλει στην Αιτήτρια το ποσό των €1067.- μηνιαίως ή άλλο ποσό που θα κρίνει το Δικαστήριο λογικό και δίκαιο ως τη συνεισφορά του για τη διατροφή των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων Γ. και Θ. Πετούση».
Στις 16.1.2019 ο Καθ΄ ου η αίτηση καταχώρισε την Υπεράσπιση του με την οποία ουσιαστικά αναφέρει ότι η Αιτήτρια «δεν δικαιούται από αυτόν σε οιανδήποτε θεραπεία». Κατ΄ επέκταση ζητά όπως η Αίτηση απορριφθεί ως νομικά και πραγματικά αβάσιμη με έξοδα υπέρ του και εις βάρος της Αιτήτριας. Στις 12.4.2019 καταχωρίστηκε εκ μέρους της Αιτήτριας Απάντηση στην Υπεράσπιση. Με αυτήν απορρίπτονται οι ισχυρισμοί και θέσεις του Καθ΄ ου η αίτηση, ως αυτοί καταγράφονται στην Υπεράσπιση του.
Προς υποστήριξη της Αίτησης Διατροφής, η Αιτήτρια καταχώρισε στις 13.11.2020 ένορκη δήλωση. Ένορκη δήλωση εκ μέρους της είχε καταχωρίσει στις 12.11.2020 και ο πατέρας της κ. Θ. Κλεάνθους. Ο Καθ΄ ου η αίτηση καταχώρισε στις 4.12.2020 τη δική του ένορκη δήλωση. Με αυτή εισηγείται ότι είναι ορθό και δίκαιο όπως το προσωρινό διάταγμα για μηνιαία καταβολή του ποσού των €430.- για διατροφή των ανήλικων τέκνων του, καταστεί απόλυτο και η Αίτηση απορριφθεί ως νομικά αβάσιμη με έξοδα εναντίον της Αιτήτριας. Η Αίτηση ήταν ορισμένη από το Οικογενειακό Δικαστήριο για ακρόαση στις 16.12.2020.
Στις 14.12.2020 η Αιτήτρια καταχώρισε αίτηση δια κλήσεως με την οποία ζητούσε διάταγμα και/ή άδεια του Δικαστηρίου με το οποίο να διατάσσεται ο Καθ΄ ου η αίτηση όπως παρουσιασθεί ενώπιον του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στις 16.12.2020, ημερομηνία που η κυρίως Αίτηση ήταν ορισμένη για ακρόαση και/ή σε άλλη ημερομηνία κατά την οποίαν η εν λόγω Αίτηση ήθελε ορισθεί για ακρόαση, για να αντεξεταστεί. Η αίτηση ημερ. 14.12.2020 υποστηριζόταν από ένορκη δήλωση του δικηγόρου κ. Απόλλωνα Ηροδότου. Σ΄ αυτή παρατίθενται οι λόγοι για τους οποίους ο Καθ΄ ου η αίτηση θα πρέπει να αντεξεταστεί για ισχυρισμούς που προβάλλει στην ένορκη του δήλωση ημερ. 4.12.2020.
Στις 10.3.2021 ενώπιον του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας τέθηκε τόσο η κυρίως αίτηση όσο και η ενδιάμεση αίτηση ημερ. 14.12.2020 για την οποία έγινε αναφορά πιο πάνω. Κατά την πιο πάνω ημερομηνία η ευπαίδευτη συνήγορος της Αιτήτριας ζήτησε άδεια από το Δικαστήριο για να αποσύρει άνευ βλάβης την ενδιάμεση αίτηση ημερ. 14.12.2020 επειδή, ως είχε αναφέρει, εντοπίστηκε λάθος στη νομική βάση της αίτησης και ότι θα καταχωρούσαν νέα αίτηση με την ορθή νομική βάση. Ο ευπαίδευτος συνήγορος του Καθ΄ ου η αίτηση δεν έφερε ένσταση και ούτε ζήτησε έξοδα. Το Δικαστήριο στη βάση των πιο πάνω δηλώσεων, απέρριψε «ως αποσυρθείσα άνευ βλάβης την ενδιάμεση αίτηση και χωρίς έξοδα». Η ευπαίδευτη συνήγορος της Αιτήτριας ζήτησε από το Δικαστήριο όπως ορίσει την κυρίως αίτηση για ακρόαση σε 35 ημέρες γιατί υπήρχε πρόθεση να καταχωριστεί νέα αίτηση για αντεξέταση βάσει της Δ.30 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, αφού ως ανέφερε «απαιτείται να γίνει 30 μέρες πριν την ακρόαση». Ο ευπαίδευτος συνήγορος του Καθ΄ ου η αίτηση δήλωσε τα ακόλουθα: «Αν το Δικαστήριο το κρίνει εύλογο δεν υπάρχει ένσταση. Ο πελάτης μας είναι πρόθυμος να δώσει κάτι περισσότερο στην καθ΄ ης η αίτηση». Το κατώτερο Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα. Παραθέτω αυτολεξεί το σχετικό πρακτικό που τήρησε:
«. Το Δικαστήριο όρισε την εναρκτήρια αίτηση και την ενδιάμεση στις 5.3.2021 για να ακουστούν οι δικηγόροι ως προς την ενδιάμεση αίτηση και εκδοθεί απόφαση αυθημερόν. Η δικηγόρος που εμφανίστηκε για την Αιτήτρια ζήτησε αναβολή και η υπόθεση ορίστηκε σήμερα 10.3.2021 για να ακουστούν οι δικηγόροι ως προς την ενδιάμεση αίτηση. Η δικηγόρος της Αιτήτριας ζήτησε να αποσύρει την ενδιάμεση αίτηση. Συνεπώς η ενδιάμεση αίτηση απορρίφθηκε ως αποσυρθείσα.
Αναφορικά με το αίτημα της δικηγόρου της αιτήτριας να οριστεί η εναρκτήρια αίτηση για ακρόαση σε 35 ημέρες γιατί θα καταχωρίσει νέα αίτηση για αντεξέταση ως ανέφερε, θέτω τα ακόλουθα:
Το Δικαστήριο έχει την ευθύνη για τον προγραμματισμό της ακρόασης ενώπιον του και δίνει τις σχετικές οδηγίες. Η ακρόαση της εναρκτήριας αίτησης ορίστηκε στις 18.3.2020 με οδηγίες που δόθηκαν στις 20.9.2019. Ο χρόνος καταχώρισης της μαρτυρίας παρατάθηκε και η εναρκτήρια αίτηση αναβλήθηκε για ακρόαση στις 21.10.2020 και στη συνέχεια στις 16.12.2020.
Η έγγραφη μαρτυρία έχει κατατεθεί με ένορκη δήλωση ως οι οδηγίες του Δικαστηρίου με βάση τη Δ.30. Παραμένει η διαδικασία των αγορεύσεων. Ορίζεται για γραπτές αγορεύσεις στις 26.3.2021 και ώρα 8.30. Το Δικαστήριο έχει την εξουσία για έκδοση των αναγκαίων οδηγιών προς το συμφέρον της δικαιοσύνης επιταχύνοντας την ενώπιον του διαδικασία (ΔΚ 2/90).»
Η Αιτήτρια στις 30.3.2021 καταχώρισε την υπό εκδίκαση Αίτηση με την οποία ζητά τις ακόλουθες δύο θεραπείες:
«1. Άδεια για καταχώριση Αιτήσεως δι΄ έκδοσιν Διατάγματος Certiorari δια την μετακίνηση και/ή μεταφορά στο Ανώτατον Δικαστήριο με σκοπό την ακύρωση του Διατάγματος και Απόφασης ημερομηνίας 10/3/2021, Παράρτημα Α της παρούσης, ΚΑΙ
2. Διάταγμα αναστέλλον πάσα περαιτέρω ενέργεια και/ή διαδικασία εν σχέσει με την Αίτηση Διατροφής υπ΄ αριθμό 359/2018 του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας μέχρι και του πέρατος της παρούσης διαδικασίας.»
Είναι η θέση της Αιτήτριας ότι υπάρχει έκδηλο νομικό σφάλμα το οποίο συνίσταται στο ότι το κατώτερο Δικαστήριο ενήργησε καθ΄ υπέρβαση εξουσίας αφού με την απόφαση του ημερ. 10.3.2021 ερμηνεύει και/ή εφαρμόζει λανθασμένα τους Θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας και συγκεκριμένα τη Δ.30 θ.7(β). Κατ΄ επέκταση θεωρεί ότι της στέρησε τη δυνατότητα να ασκήσει τα νομικά της δικαιώματα βάσει της εν λόγω Διαταγής. Είναι ακόμη η θέση της ότι το Οικογενειακό Δικαστήριο Λευκωσίας «δεν δικαιούτο να αρνηθεί το αίτημα να ορίσει την υπόθεση δια ακρόαση σε χρόνο πέραν του 1 μηνός ούτως ώστε να δοθεί η ευκαιρία στην Αιτήτρια να καταχωρίσει αίτηση δια αντεξέταση του Καθ΄ ου η αίτηση επί της ενόρκου εγγράφου μαρτυρίας του. Διακριτική εξουσία είχε μόνο μετά την καταχώριση της εν λόγω αίτησης να αποφασίσει εάν θα επέτρεπε την αντεξέταση ή όχι». Τέλος είναι η θέση της ότι, υπό το φως των πιο πάνω, παραβιάστηκε το δικαίωμα της (Άρθρο 30 του Συντάγματος) «να αποπειραθεί να αντεξετάσει τον Καθ΄ ου η αίτηση επί της ενόρκου εγγράφου μαρτυρίας του».
Έχει επανειλημμένα τονιστεί ότι η διαδικασία έκδοσης προνομιακού εντάλματος Certiorari δεν έχει ως αντικείμενο την αναθεώρηση της ορθότητας των αποφάσεων των κατώτερων Δικαστηρίων, η οποία ελέγχεται, εκεί όπου παρέχεται δικαίωμα έφεσης, στο πλαίσιο της Δευτεροβάθμιας Δικαιοδοσίας του Ανώτατου Δικαστηρίου (Μπάντσιου (1994) 1 ΑΑΔ, 634). Προνομιακό ένταλμα Certiorari δεν εκδίδεται εκεί που απλώς υπάρχει λανθασμένος χειρισμός ή ερμηνεία ως προς το Νόμο ή τις διαπιστώσεις του κατώτερου Δικαστηρίου (Τσιαντή κ.α. (2010) 1(Β) ΑΑΔ, 773). Όπου τίθεται θέμα ρύθμισης διαδικασίας από το κατώτερο Δικαστήριο, δεν τίθεται θέμα ενεργοποίησης της δικαιοδοσίας για έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari αφού η επίλυση τέτοιων θεμάτων ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια του κατώτερου Δικαστηρίου (Χαραλάμπους κ.α. (Αρ. 2) (1994) 1 ΑΑΔ, 828 και Ιορδάνου (2004) 1(Β) ΑΑΔ, 914). Τέλος, έχει επίσης κατά κόρον λεχθεί ότι η δυνατότητα έκδοσης προνομιακού εντάλματος Certiorari δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της κατ΄ έφεση δικαιοδοσίας του Ανώτατου Δικαστηρίου, ούτε ως όργανο εποπτείας της διαδικασίας ή της πρακτικής η οποία ακολουθείται από τα κατώτερα Δικαστήρια (Makushin (2012) 1(Α) ΑΑΔ, 849).
Στην Μεστάνας (1997) 1(Α) ΑΑΔ, 241 το κατώτερο Δικαστήριο δεν είχε αντιληφθεί ότι στο δικαστικό φάκελο της αγωγής εκκρεμούσε γραπτή αίτηση εκ μέρους του ενάγοντα για μετάθεση της ακρόασης της αγωγής σε χρόνο μετά την έκδοση απόφασης σε έφεση που ο ενάγων είχε καταχωρίσει κατά προηγούμενης ενδιάμεσης απόφασης του κατώτερου Δικαστηρίου. Ο ενάγων υπέβαλε αίτημα για αναβολή της αγωγής το οποίο απερρίφθη από το κατώτερο Δικαστήριο, το οποίο, ως ελέχθη, δεν είχε αντιληφθεί την ύπαρξη της γραπτής αίτησης στο δικαστικό φάκελο. Φαίνεται πως αν την αντιλαμβανόταν, δεν θα απέρριπτε το αίτημα του ενάγοντα για αναβολή. Το Ανώτατο Δικαστήριο απορρίπτοντας την αίτηση για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων, σημείωσε τα ακόλουθα:
«Κατά την άποψη μου ό,τι συνέβηκε θέτει προς εξέταση μόνο ζήτημα ορθότητας που προέκυψε από λάθος πραγματικό και όχι ζήτημα νομιμότητας. Συνεπώς δεν προσφέρεται δυνατότητα ελέγχου με το επιδιωκόμενο προνομιακό ένταλμα.
Προσθέτω όμως και το εξής: Αν κατέληγα πως εγειρόταν ζήτημα νομιμότητας αντί απλώς ορθότητας, θα απέστεργα το παρόν αίτημα δεδομένου ότι προσφέρεται το ένδικο μέσο της έφεσης και δεν διακρίνω εξαιρετική περίσταση που θα καθιστούσε απαραίτητο τον έλεγχο με Certiorari.»
Εδώ το κατώτερο Δικαστήριο όταν όριζε την κυρίως αίτηση για τις 26.3.2021, δεν είχε ενώπιον του οποιαδήποτε ενδιάμεση αίτηση.
Θέματα που έχουν να κάνουν με την άσκηση διακριτικής εξουσίας των κατώτερων Δικαστηρίων, και ειδικότερα με την αναβολή υπόθεσης που εκκρεμεί ενώπιον τους, εξετάστηκαν και στην υπόθεση Sayakhat Air Company (1999) 1 ΑΑΔ, 454. Εκεί βεβαίως το παράπονο της Αιτήτριας ήταν ότι κακώς το κατώτερο Δικαστήριο όρισε την υπόθεση για συνέχιση της ακρόασης σε συγκεκριμένη ημερομηνία, με αποτέλεσμα η Αιτήτρια να θεωρεί ότι παραβιάστηκε κατάφωρα το δικαίωμα της για ολοκλήρωση της δικαστικής διαδικασίας εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος. Ο Κωνσταντινίδης, Δ. με αναφορά στην απόφαση που εξέδωσε ο αείμνηστος Μ. Τριανταφυλλίδης, Π., στην υπόθεση In re Malikides and Others (1980) 1 CLR, 472 σημείωσε τα ακόλουθα:
«Παρόμοιο θέμα απασχόλησε τον Τριανταφυλλίδη Π. στην υπόθεση In Re Malikides and Others (1980) 1 C.L.R. 472. Υιοθέτησε απόσπασμα από την υπόθεση Rex v. Marshland Smeeth and Fen District Commissioners [1920] 1 K.B. 155 σύμφωνα με το οποίο, όταν το κατώτερο δικαστήριο έχει διακριτική εξουσία αναφορικά με την απόφαση που μπορεί να εκδώσει, εφόσον αυτή ασκείται καλόπιστα και όχι αυθαίρετα ή παράνομα και χωρίς αναφορά σε εξωγενή κριτήρια, το Δικαστήριο δεν θα ελέγξει την άσκησή της. Τονίστηκαν στην πιο πάνω υπόθεση και τα πιο κάτω στη σελίδα 478:
'Ιt should be stressed that a prerogative order cannot be made for the purpose of dictating to a Court in what manner it is to decide on a certain matter within its jurisdiction'.
Σε μετάφραση:
'Πρέπει να τονιστεί ότι δεν μπορεί να εκδοθεί προνομιακό διάταγμα προς το σκοπό υπαγόρευσης σε Δικαστήριο του τρόπου με τον οποίο θα αποφασίσει συγκεκριμένο θέμα που εμπίπτει στη δικαιοδοσία του'.»
Ο κ. Χρ. Τριανταφυλλίδης με τη σύντομη αλλά μεστή αγόρευση του ανέφερε, ανάμεσα σ΄ άλλα, πως το κατώτερο Δικαστήριο με τον τρόπο που ενήργησε ουσιαστικά αρνήθηκε σε διάδικο να εφαρμόσει το «Νόμο», και ειδικότερα τη Δ.30 θ.7 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας. Με αναφορά στην υπόθεση United Bible Societies ν. Χ΄΄ Κακού (1990) 1 ΑΑΔ, 395 υποστήριξε ότι οι Θεσμοί της Πολιτικής Δικονομίας, περιλαμβάνονται στον όρο «Νόμος».
Η θέση του ευπαίδευτου συνηγόρου της Αιτήτριας ότι το κατώτερο Δικαστήριο αρνήθηκε σ΄ αυτή να εφαρμόσει τη Δ.30 θ.7 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, με κάθε σεβασμό, δεν με βρίσκει σύμφωνο. Στην προκείμενη περίπτωση το κατώτερο Δικαστήριο ουδέποτε στέρησε από την Αιτήτρια το δικαίωμα της να καταχωρίσει και να προωθήσει αίτηση για αντεξέταση στα πλαίσια της κυρίως αίτησης. Μάλιστα, ως ελέχθη, η Αιτήτρια είχε καταχωρίσει στις 14.12.2020 τέτοια αίτηση την οποία το κατώτερο Δικαστήριο όρισε για τις 5.3.2021 «για να ακουστούν οι δικηγόροι και να εκδοθεί απόφαση αυθημερόν». Στις 5.3.2021 η ευπαίδευτη συνήγορος που εκπροσώπησε την Αιτήτρια ζήτησε αναβολή. Το κατώτερο Δικαστήριο φαίνεται να ενέκρινε το αίτημα και να όρισε και πάλι την ενδιάμεση αίτηση για ακρόαση για τις 10.3.2021, δίδοντας έτσι για άλλη μια φορά την ευκαιρία στην Αιτήτρια να ακουστεί σε αίτηση για αντεξέταση που καταχώρισε. Η βραχύτητα του χρόνου αποκαλύπτει την ανησυχία του κατώτερου Δικαστηρίου για την εκδίκαση της ενδιάμεσης αίτησης το συντομότερο δυνατό, όταν μάλιστα η κυρίως αίτηση, στα πλαίσια της οποίας υπεβλήθη η ενδιάμεση αίτηση ημερ. 14.12.2020, εκκρεμούσε από το 2018. Στις 10.3.2021 η Αιτήτρια απέσυρε, για δικούς της λόγους, την εν λόγω ενδιάμεση αίτηση. Ως είχε αναφέρει η ευπαίδευτη συνήγορος της, «έχουμε εντοπίσει ότι είναι λάθος η νομική βάση».
Το κατώτερο Δικαστήριο μετά την απόσυρση και απόρριψη της αίτησης για αντεξέταση, ασκώντας τη διακριτική του ευχέρεια εντός της δικαιοδοσίας του, όρισε την κυρίως αίτηση για γραπτές αγορεύσεις για τις 26.3.2021. Για ό,τι αξίζει να αναφέρω πως το κατώτερο Δικαστήριο με την απόφαση του που τώρα προσβάλλεται, δεν στέρησε την Αιτήτρια από το δικαίωμα της να ζητήσει θεραπεία στη βάση της Δ.57 θ.2 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, η οποία επιτρέπει παρέκκλιση από τις χρονικές προθεσμίες, όταν το συμφέρον της δικαιοσύνης δικαιολογεί κάτι τέτοιο.
Δεν εξετάζεται τώρα η ορθότητα ή όχι της εν λόγω απόφασης του κατώτερου Δικαστηρίου, η οποία εξεδόθη μέσα στο πλαίσιο του συνόλου των γεγονότων που είχαν προηγηθεί. Το κατώτερο Δικαστήριο όταν έδιδε νέα ημερομηνία ακρόασης της κυρίως αίτησης, ασκούσε διακριτική εξουσία που το ίδιο έχει. Υιοθέτηση των θέσεων της Αιτήτριας, θα ισοδυναμούσε με παρέμβαση προς ανατροπή του τρόπου με τον οποίο το κατώτερο Δικαστήριο στάθμισε τα δεδομένα κατά την άσκηση εξουσίας που έχει.
Τα πιο πάνω σφραγίζουν την τύχη της αίτησης, η οποία και απορρίπτεται.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
/ΕΑΠ.