|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
ARISTIDOU ν. ARISTIDOU (1985) 1 CLR 649
Ναυτικός Όμιλος Πάφου ν. Αρχής Λιμένων (1991) 1 ΑΑΔ 1147
Λουκαΐδου-Θεοφάνους Λίζα ν. Λεωνίδα Γεωργίου και Άλλου (2016) 1 ΑΑΔ 473, ECLI:CY:AD:2016:A103
Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας στους οποίους κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας Δ.35
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2020:A444
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
21 Δεκεμβρίου, 2020
[ΓΙΑΣΕΜΗΣ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ, Δ/στές]
(Πολιτική Έφεση Αρ. E50/2019)
(σχ. με Ε51/2019 και Ε52/2019)
1. Μ. ΜΑΡΚΟΥ
2. Κ. ΜΑΡΚΟΥ
Εφεσείοντες/Καθ'ων η αίτηση
ΚΑΙ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ
Εφεσίβλητοι/Αιτητές
(Πολιτική Έφεση Αρ. E51/2019)
(σχ. με Ε50/2019 και Ε52/2019)
1. Μ. Ξ. ΧΑΤΖΗΞΕΝΗ
2. Ι. ΞΕΝΗ ΧΑΤΖΗΞΕΝΗ
3. Γ. ΞΕΝΗ ΧΑΤΖΗΞΕΝΗ
Εφεσείοντες/Καθ'ων η αίτηση 1,2,3
ΚΑΙ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ
Εφεσίβλητοι/Αιτητές
(Πολιτική Έφεση Αρ. E52/2019)
(σχ. με Ε50/2019 και Ε51/2019)
1. A. ΚΩΣΤΗ ΦΩΤΗ
2. Α. ΜΟΥΤΣΟΥΡΗ
3. Π. ΜΟΥΤΣΟΥΡΗ
Εφεσείοντες/Καθ'ων η αίτηση 4,5,6
ΚΑΙ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ
Εφεσίβλητοι/Αιτητές
(Α) Αίτηση των Εφεσειόντων/Αιτητών ημερ. 28/6/2019 για αναστολή εκτέλεσης απόφασης ημερ. 9/1/2019, ΕΔ Αμμοχώστου στην Πολ. Εφ. Ε52/2019
(Β) Αίτηση των Εφεσειόντων/Αιτητών ημερ. 28/6/2019 για αναστολή εκτέλεσης απόφασης ημερ. 9/1/2019, ΕΔ Αμμοχώστου στην Πολ. Εφ. Ε50/2019
Π.Πιερίδης για Κ.Μουτσουρή & Σ/τες, για τους Εφεσείοντες/Αιτητές.
Γ.Νεοφυτίδης για Ανδρέου, Χατζηχριστοφή ΔΕΠΕ, για τους Εφεσίβλητους/Καθ΄ων η αίτηση.
ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη, θα απαγγελθεί από τη Δικαστή Ψαρά - Μιλτιάδου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Στις 12/12/2017 η Τράπεζα Κύπρου, εξ αποφάσεως πιστωτής στην αγωγή Ε.Δ. Αμμοχώστου 726/2010, καταχώρησε τρεις αιτήσεις δυνάμει του περί Δολίων Μεταβιβάσεων (Ακύρωσης) Νόμος, Κεφ.62 επιδιώκοντας την ακύρωση ως δόλιων των δια δωρεάς μεταβιβάσεων των εναγόμενων 2, 3 και 4 (Ε2 Μ. Ξ. Χατζηξενή, Ε3 Μ. Μάρκου και Ε4 Α. Κωστή Φώτη) στα παιδιά τους, οι οποίοι προστέθηκαν στον τίτλο της αγωγής ως επίσης καθ'ων η αίτηση.
Το Πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι όλες οι αιτήσεις οι οποίες συνεκδικάστηκαν έπρεπε να επιτύχουν και ως αποτέλεσμα εκδόθησαν διατάγματα σύμφωνα με τα αιτητικά των αιτήσεων, δηλαδή για ακύρωση των μεταβιβάσεων και εγγραφής των κτημάτων «επ' ονόματι των παιδιών των καθ'ων η αίτηση εναγόμενων 2, 3 και 4, επανεγγραφή αυτών επ' ονόματι των εναγόμενων 2, 3 και 4 και ταυτόχρονα καταχώρησης επ' αυτών των εκδοθεισών αποφάσεων (memo) από τους αιτητές προς εξασφάλιση της καταβολής του εξ αποφάσεως χρέους των καθ'ων η αίτηση - εναγόμενων 2, 3 και 4. Τα έξοδα είναι σε βάρος των καθ'ων η αίτηση σε κάθε μία από τις τρεις αιτήσεις, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο».
Κατεχωρήθηκαν επί της απόφασης οι τρεις ως άνω εφέσεις.
Ενώ η εκδίκαση των ως άνω εφέσεων εκκρεμούσε, οι εφεσείοντες στις εφέσεις αρ. 50/19 και 52/19 προσέφυγαν ως αιτητές (στο εξής οι αιτητές) στο Ανώτατο Δικαστήριο με καταχώρηση δύο αιτήσεων για αναστολή της εκτέλεσης της πρωτόδικης απόφασης. Οι αιτήσεις συνάντησαν την ένσταση της πλευράς των εφεσιβλήτων/καθ΄ων η αίτηση.
Η νομική βάση των αιτήσεων είναι η Δ.35 θ.18 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας η οποία έχει ως εξής:
"18. An appeal shall not operate as a stay of execution or of proceedings under the decision appealed from except so far as the Court appealed from or the Court of Appeal, or a Judge of either Court, may order; and no intermediate act or proceeding shall be invalidated, except so far as the Court appealed from may direct. Before any order staying execution is entered, the person obtaining the order shall furnish such security (if any) as may have been directed. If the security is to be given by means of a bond, the bond shall be made to the party in whose favour the decision under appeal was given".
Προσθέτως σύμφωνα με τη Δ.35 θ.19 κάθε τέτοια αίτηση πρέπει να γίνει αρχικά στο πρωτόδικο Δικαστήριο. «whenever under these rules an application may be made either to the court below or to the court of appeal, or to a judge of either court, it shall be made in the first instance to the court or judge below». (Βλ. Νεοφύτου ν. Δημητρίου (1989)1Ε Α.Α.Δ. 592)
Στην υπό κρίση περίπτωση παρά το ότι δεν γίνεται αναφορά στην αίτηση και ένορκη δήλωση έχουμε διαπιστώσει μετά από έρευνα στο φάκελο του Επαρχιακού Δικαστηρίου ότι προηγήθηκε τέτοια αίτηση η οποία και απορρίφθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο. Επ΄ευκαιρία θα πρέπει να τονίσουμε ότι ορθό είναι να καταγράφεται ενόρκως στη στηρικτική ένορκη δήλωση ότι προηγήθηκε τέτοια αίτηση, ακριβώς για να καταδειχθεί η συμμόρφωση με τη Δ.35 θ.19.
Ερχόμαστε στη συνέχεια να εξετάσουμε την ουσία της αίτησης. Παρά την αντίθετη εισήγηση των εφεσιβλήτων, η διαπίστωση μας είναι ότι τυγχάνει εφαρμογής η Δ.35 θ.18 αφού προκύπτει από τη δικαστική απόφαση διάταγμα προς εκτέλεση. Είναι αδιάφορο ποιος έχει την υποχρέωση εκτέλεσης. Σημασία έχει ότι οι εφεσίβλητοι έχουν τη δυνατότητα εκτέλεσης.
Συνεπώς, γεννάται θέμα πώς θα ασκήσουμε τη διακριτική εξουσία που παρέχεται, αφού πρόκειται για πρωτογενή εξουσία του Εφετείου.
Είναι από παλαιά εδραιωμένο πως η άσκηση έφεσης δεν αναιρεί ούτε αναστέλλει την πρωτόδικη απόφαση, η οποία παραμένει ισχυρή διατηρώντας τον τελεσίδικο της χαρακτήρα μέχρι την τυχόν ανατροπή ή τροποποίηση της από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου αναφορικά με την αναστολή πρωτόδικης απόφασης είναι απόλυτα συναφής με τη διεργασία της εξισορρόπησης δύο εξίσου σημαντικών παραγόντων για την απονομή της δικαιοσύνης. Αφενός της διασφάλισης της τελεσιδικίας της πρωτόδικης απόφασης με την άμεση απόδοση στον επιτυχόντα διάδικο της δυνατότητας να δρέψει τους καρπούς της επιτυχίας του και αφετέρου της εξασφάλισης της αποτελεσματικότητας του δικαιώματος της έφεσης.
Σύμφωνα δε με την Ναυτικός ΄Ομιλος Πάφου ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου (1991) 1 Α.Α.Δ. 1147:
«Η εξισορρόπηση των συγκρουόμενων δικαιωμάτων επιβάλλει η στάθμιση κάθε γεγονότος που σχετίζεται τόσο με τις επιπτώσεις της αναστολής, όσο και τη ζωτικότητα του δικαιώματος για την άσκηση έφεσης. Οι προοπτικές επιτυχίας της έφεσης είναι μεν παράγοντας σχετικός, αλλά οριακής σημασίας στις πλείστες περιπτώσεις. Το πλαίσιο για τη διάγνωση των δικαιωμάτων του εφεσείοντα σε συνάρτηση με την αποτίμηση των λόγω της έφεσης είναι η ακρόαση της έφεσης. Μόνο όπου μπορεί να γίνει πρόγνωση με βεβαιότητα ως προς την επιτυχία ή αποτυχία της έφεσης, χωρίς περαιτέρω συζήτηση του θέματος, ο παράγοντας αυτός αποκτά σπουδαιότητα στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου."
Στην κρινόμενη περίπτωση, όπως και στη Ναυτικός ΄Ομιλος Πάφου (ανωτέρω), δεν υφίστανται τέτοιες προϋποθέσεις ώστε να προεξοφλήσουμε το αποτέλεσμα της έφεσης, οπότε επιβεβαιώνεται πως, εν προκειμένω, ο παράγοντας για την προοπτική επιτυχίας της έφεσης δεν είναι καθοριστικός αλλά οριακής σημασίας. Για να εγκριθεί αίτημα αναστολής θα πρέπει να καταδειχθούν εξαιρετικές περιστάσεις οι οποίες να το δικαιολογούν. Επιπρόσθετα, ο αιτητής θα πρέπει να καταδείξει ότι τυχόν απόρριψη της αίτησης θα του επιφέρει ανεπανόρθωτη βλάβη "irreparable mischief may be done by refusing it" (βλ. Chester v. Powell, 1 T.L.R. 390, Aristidou v. Aristidou (1985) 1 C.L.R. 649 και Θεοφάνους κ.ά. Γεωργίου κ.ά. Π.Ε. 251/14 ημερ. 19.2.2016), ECLI:CY:AD:2016:A103.
Eίναι σημαντικό να λεχθεί ότι το αρχικό εξ αποφάσεως χρέος παραμένει ανικανοποίητο. Το πρωτόδικο Δικαστήριο στην απόφαση του ημερ. 9.1.2019 κατέληξε στο ότι οι εφεσείοντες/αιτητές προσπάθησαν με δόλιο τρόπο να παρεμποδίσουν τους εφεσίβλητους-καθ΄ων η αίτηση από το να εισπράξουν το λαβείν τους με δόλιες μεταβιβάσεις - αντικείμενο των αιτήσεων, η απόφαση επί των οποίων εφεσιβάλλεται. Δυνάμει της εκκαλούμενης απόφαση ημερ. 9.1.2019 τα επίδικα ακίνητα επανεγγράφονται επ΄ονόματι των αρχικών ιδιοκτητών. Η δικαστική απόφαση θα εγγραφεί επί των ακινήτων. Αυτό σημαίνει πως οι εφεσίβλητοι - καθ΄ων η αίτηση θα έχουν δικαίωμα να προωθήσουν διαδικασία έκδοσης εντάλματος ακινήτου. Η διαδικασία όμως αυτή λαμβάνει χώρα με καταχώρηση σχετικής αίτησης.[1] (Βλ. άρθρα 53-62 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ.6).
Προκύπτει πως σε περίπτωση επιτυχίας της έφεσης, οπότε και θα παραμερίζονται τα διατάγματα που περιέχονται στην εκκαλούμενη απόφαση 9.1.2019, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα η ακίνητη ιδιοκτησία να επανεγγραφεί από το όνομα των παιδιών στους γονείς οι οποίοι ήσαν οι αρχικοί ιδιοκτήτες πριν τη δόλια, σύμφωνα με το πρωτόδικο εύρημα, μεταβίβαση.
Στην προσπάθεια εξισορρόπησης των αντίθετων παραγόντων που έχουν εκτεθεί πιο πάνω δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη θέση των καθ΄ων η αίτηση πως, αν εδίδετο αναστολή, εν τινι τρόπω θα επιτυγχάνετο μια «νομιμοποίηση» των δόλιων, ως έχουν κριθεί, μεταβιβάσεων εκκρεμούσης της έφεσης.
Από την άλλη η εγγραφή memo επί της ακίνητης περιουσίας δεν σημαίνει άνευ ετέρου αλλαγή τέτοια με βάση την οποία οι αιτητές θα υποστούν ανεπανόρθωτη βλάβη, ενόψει ειδικά της σχέσης γονέων και τέκνων που συνδέει τους εφεσείοντες μεταξύ τους και δεν αφορά τρίτα πρόσωπα.
Εξάλλου δεν πρέπει να παραβλέπεται πως το αρχικό εξ αποφάσεως χρέος παραμένει ανικανοποίητο. Και αν εξοφλείτο, δεν θα υπήρχε η ανάγκη εγγραφής memo της επίδικης ακίνητης περιουσίας.
Οι αιτητές αφού είχαν το βάρος να καταδείξουν εξαιρετικές περιστάσεις ώστε να ανακοπεί η φυσιολογική εξέλιξη εκτέλεσης μιας απόφασης απέτυχαν να το πράξουν. Ούτε έπεισαν για ανεπανόρθωτη βλάβη. Με όλο το σεβασμό ισχύει αυτό που ελέχθει στην απόφαση Κωνσταντινίδη ν. Κωμοδρόμου, πολ.εφ.283/15, 23.3.2016, ECLI:CY:AD:2016:A162: «Η τελεσιδικία εν προκειμένω έχει μιαν ιδιαίτερη βαρύτητα η οποία συναρτάται άμεσα με την ορθή απονομή της δικαιοσύνης αλλά και το κράτος δικαίου ευρύτερα».
Οι αιτήσεις απορρίπτονται με συνολικό ποσό εξόδων (και στις δύο αιτήσεις) €2,000 πλέον ΦΠΑ αν υπάρχει, υπέρ των καθ΄ων η αίτηση/εφεσιβλήτων.
ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ, Δ.
[1] ΄Εχει σημειωθεί η δέσμευση των εφεσιβλήτων που καταγράφεται, για σκοπούς αυτής της αίτησης στην ένορκη δήλωση του xxx Στυλιανού ημερ.18.10.2019.