|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Τζεννάρο Περρέλλα (Αρ. 2) (1995) 1 ΑΑΔ 692
Κωνσταντινίδης Αλέκος (2003) 1 ΑΑΔ 1298
"Μαρκίδης Σοφοκλής και Άλλες (2004) 1 ΑΑΔ 552
Base Metal Trading Ltd ν. Fastact Developments Ltd και Άλλη (2004) 1 ΑΑΔ 1535
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2020:D138
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 44/2020)
5 Μαΐου, 2020
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ CERTIORARI ΚΑΙ/Ή PROHIBITION
KAI
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΗΜΕΡ. 18/02/2020 ΣΤΗ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΠ΄ ΑΡ. 445/2002
_ _ _ _ _ _
Μ. Τσαγγάρη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, με
Κ. Παπαδοπούλου (κα), Δικηγόρο της Δημοκρατίας, για τον Αιτητή.
_ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας με την παρούσα αίτηση ζητά άδεια για την καταχώρηση αίτησης διά κλήσεως για την έκδοση Προνομιακών Ενταλμάτων της φύσεως Certiorari και/ή Prohibition ως ακολούθως:
«Α)Διάταγμα Certiorari για μεταφορά και/ή μετάθεση (to remove) στο Ανώτατο Δικαστήριο για σκοπούς ακύρωσης του Διατάγματος που εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας - Δικαιοδοσία Διαχείρισης περιουσιών αποβιωσάντων προσώπων - στην αίτηση Διαχείρισης υπ΄ αρ. 445/2002, ημερ. 18.02.2020, με το οποίο διατάχθηκε και/ή επιτράπηκε η μεταβίβαση των ακινήτων που περιγράφονται στο Διάταγμα επ΄ ονόματι της Εταιρείας P & P ICE CREAM PROPERTIES LTD (Αρ. Εγγραφής ΗΕ190774), χωρίς την καταβολή οιασδήποτε μορφής φόρων και/ή τελών και/ή φόρου κεφαλαιουχικών κερδών και/ή μεταβιβαστικών τελών, προς τις αρμόδιες Αρχές και/ή τα αρμόδια Τμήματα.
Β) Διάταγμα Prohibition με το οποίο να απαγορεύεται και/ή εμποδίζεται το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, από το να συνεχίσει την αναρμόδια και/ή καθ΄ υπέρβαση εξουσίας και/ή αρμοδιότητας και/ή δικαιοδοσίας, εκδίκαση της Αίτησης Διαχείρισης υπ΄ αρ. 445/2002, ήτοι να απαγορεύεται και/ή εμποδίζεται το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας να αποφασίσει επί της συμμόρφωσης ή μη της αρμόδιας Αρχής με το Διάταγμα του και/ή να επιληφθεί τυχόν αίτησης παρακοής του εκδοθέντος Διατάγματος ημερ. 18.02.2020 και/ή να διατάζει αναστολή της ισχύος του επίδικου Διατάγματος.
Γ) Οποιαδήποτε άλλη συναφή προς το ένταλμα Certiorari και/ή προς το Ένταλμα Prohibition, θεραπεία την οποία το Δικαστήριο ήθελε κρίνει ορθή και δίκαιη υπό τις περιστάσεις.»
Στις 18.2.2020 εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας σε αίτηση, στα πλαίσια της Αίτησης Διαχείρισης υπ΄αρ. 445/2002, διάταγμα που επέτρεπε τη μεταβίβαση τεσσάρων ακινήτων επ΄ονόματι της Εταιρείας P&P ICE CREAM PROPERTIES LTD «σε πλήρη ικανοποίηση της Πρωτόδικης απόφασης στην Αγωγή Αρ. 9644/05 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, που επικυρώθηκε με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Πολιτική Έφεση Αρ. 219/2010, εναντίον των Διαχειριστών Γ. Μάρκου, Μ. Μάρκου και Θ. Μάρκου, της περιουσίας της αποβιωσάσης Χρυσάνθης Μάρκου, χωρίς την καταβολή οιασδήποτε μορφής φόρων και/ή τελών και/ή φόρου κεφαλαιουχικών κερδών και/ή μεταβιβαστικών τελών, προς τις αρμόδιες Αρχές και/ή τα αρμόδια Τμήματα.»
Το εν λόγω διάταγμα παραλήφθηκε από το Τμήμα Φορολογίας στις 10.3.2020, χωρίς να έχει από προηγουμένως οποιαδήποτε γνώση περί της υπόθεσης ή της έκδοσης του επίδικου διατάγματος. Αποτελεί θέση του Αιτητή ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο, στα πλαίσια αίτησης διαχείρισης, δεν έχει δικαιοδοσία να απαλλάσσει οποιοδήποτε διοικούμενο από την υποχρέωση καταβολής τελών που επιβάλλονται βάσει Νόμου ή Κανονισμού, ούτε να αποφαίνεται εάν η περίπτωση εμπίπτει σε εξαιρέσεις δυνάμει του Νόμου. Τέτοια θέματα αποτελούν αρμοδιότητα του Εφόρου Φορολογίας του Υπουργείου Οικονομικών και του Διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας του Υπουργείου Εσωτερικών. Το Δικαστήριο ενήργησε αναρμοδίως, με έλλειψη δικαιοδοσίας, καθ΄ υπέρβαση εξουσίας, εκτός των πλαισίων του Νόμου, κατά παράβαση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών.
Τα γεγονότα που σχετίζονται με το ιστορικό της υπόθεσης παρατίθενται στην ένορκη δήλωση του Ν. Σιαλή, λειτουργού εσωτερικών προσόδων στο Τμήμα Φορολογίας του Υπουργείου Οικονομικών.
Συνοψίζοντας, αναφέρεται ότι τα ακίνητα στα οποία αφορά το επίδικο διάταγμα ανήκαν στην αποβιώσασα Χρυσάνθη Χρυσοστόμου Μάρκου και έχουν εγγραφεί στο όνομα των Μ. Μάρκου και Θ. Μάρκου. Στα πλαίσια την Πολιτικής Έφεσης υπ΄ αριθμό 219/2010 το Εφετείο, επικυρώνοντας την πρωτόδικη απόφαση, αποφάσισε ότι το Ταμείο Προνοίας του τακτικού προσωπικού των Εταιρειών Πατισερί Παναγιώτης και Παπαφιλίππου Λτδ και Παγωτά Παπαφιλίππου και Πατισερί Παναγιώτης Λτδ ορθά αξιώνει την εξόφληση από τους διαχειριστές της περιουσίας της αποβιωσάσης του χρέους της προς το Ταμείο.
Ακολούθως, το Ταμείο Προνοίας Υπαλλήλων P&P ICE-CREAM GROUP (πρώην Ταμείο Προνοίας του τακτικού προσωπικού των Εταιρειών Πατισερί Παναγιώτης και Παπαφιλίππου Λτδ και Παγωτά Παπαφιλίππου και Πατισερί Παναγιώτης Λτδ) με γραπτή συμφωνία εκχώρησε τα δικαιώματα που προέκυψαν από την πιο πάνω απόφαση στην εταιρεία P&P ICE-CREAM PROPERTIES LTD. Στις 28.6.2018 οι Θ. Μάρκου και Μ. Μάρκου, οι οποίοι ήταν ήδη ιδιοκτήτες των ακινήτων που αναφέρονται στο διάταγμα, συνήψαν συμφωνία με την πιο πάνω εταιρεία, με την οποία συμφώνησαν να τους μεταβιβάσουν τα εν λόγω ακίνητα προς πλήρη εξόφληση της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στις 18.6.2019 οι Θ. Μάρκου και Μ. Μάρκου υπέβαλαν στο Τμήμα Φορολογίας, ο καθένας ξεχωριστά, υπογραμμένες δηλώσεις διάθεσης ακίνητης ιδιοκτησίας μαζί με όλα τα σχετικά έγγραφα, προκειμένου να υλοποιήσουν τη συμφωνία ημερομηνίας 28.6.2018. Από τη δήλωση διάθεσης προκύπτει φόρος ύψους €13.735,80 και €3.967 αντίστοιχα για τα δύο πιο πάνω πρόσωπα. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τη σχετική Νομοθεσία, με τη δήλωση διάθεσης αναγνωρίστηκε η διάθεση ιδιοκτησίας και κατ΄ επέκταση από αυτή τη διάθεση προκύπτει κεφαλαιουχικό κέρδος επί του οποίου επιβάλλεται φορολογία κεφαλαιουχικών κερδών. Σύμφωνα με το άρθρο 17(2) του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου του 1980 (Ν.52/1980) ο φόρος περί κεφαλαιουχικών κερδών καταβάλλεται ανεξαρτήτως οποιασδήποτε ενστάσεως ή προσφυγής πριν τη μεταβίβαση ιδιοκτησίας, εκτός εάν ο Διευθυντής διατάξει αναστολή της πληρωμής του φόρου ή μέρους αυτού. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, παρά την πιο πάνω νομοθετική πρόνοια, ο Έφορος Φορολογίας διατάσσεται να επιτρέψει τη μεταβίβαση ακίνητης διατεθείσας περιουσίας πριν την καταβολή του εν λόγω φόρου και παρά το γεγονός ότι δεν διατάχθηκε από τον Έφορο Φορολογίας η αναστολή είσπραξης του φόρου αυτού.
Ο Αιτητής προβάλλει ότι το ζήτημα απαλλαγής από την υποχρέωση καταβολής οποιασδήποτε μορφής φόρου εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εφόρου Φορολογίας, ενώ η απαλλαγή από μεταβιβαστικά δικαιώματα στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας και οι αποφάσεις τους ελέγχονται από το Διοικητικό Δικαστήριο.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, σύμφωνα με τον Αιτητή, όπως ανέπτυξε και η ευπαίδευτη συνήγορος στην προφορική της αγόρευση προς υποστήριξη του αιτήματος, ενήργησε καθ΄ υπέρβαση εξουσίας, εφόσον είναι το διοικητικό Δικαστήριο που έχει εξουσία να αποφασίζει επί φορολογικών θεμάτων και, μάλιστα, πλέον μπορεί να εξετάζει και την ουσία τέτοιων υποθέσεων. Περαιτέρω, η απόφαση προσκρούει στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών, εφόσον άσκησε εξουσία που εναποτίθεται στην εκτελεστική εξουσία και, συγκεκριμένα, στο Τμήμα Κτηματολογίου και στο Τμήμα Φορολογίας. Υπήρξε, επιπρόσθετα, παραβίαση των αρχών φυσικής δικαιοσύνης, με δεδομένο ότι η υπόθεση κρίθηκε χωρίς να ενημερωθεί το Τμήμα Φορολογίας. Αυτό το τελευταίο, πέραν του ότι καταδεικνύει την ύπαρξη εκ πρώτης όψεως υπόθεσης, υποδηλοί και την απουσία εναλλακτικής θεραπείας, εφόσον το Τμήμα Φορολογίας δεν έχει καταστεί διάδικος. Λόγω δε της έλλειψης δικαιοδοσίας, υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις έτσι ώστε να δοθούν οι αιτούμενες θεραπείες.
Άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari παρέχεται εκεί όπου αποκαλύπτεται εκ πρώτης όψεως συζητήσιμη υπόθεση και διαφαίνεται υπέρβαση ή έλλειψη δικαιοδοσίας, νομικό σφάλμα εμφανές στο πρακτικό, προκατάληψη ή συμφέρον από τα πρόσωπα που λαμβάνουν την απόφαση, δόλος ή ψευδορκία στη λήψη της απόφασης ή παραβίαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης (Αίτηση του Αλέκου Κωνσταντινίδη (2003) 1 ΑΑΔ 1298, Τζεννάρο Περρέλλα (Αρ. 2) (1995) 1 ΑΑΔ 692).
Περαιτέρω, ακόμα και σε περιπτώσεις όπου υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμη υπόθεση, η άδεια δεν δίδεται όπου προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία, εκτός και αν καταδειχθούν επαρκώς εξαιρετικές περιστάσεις για παρέκκλιση από τον κανόνα (Hellenger Trading Ltd (2001) 1 ΑΑΔ 1965, Σ. Μαρκίδης (2004) 1 ΑΑΔ 552, Base Metal Trading Ltd v. Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1 ΑΑΔ 1535).
Εξέτασα την αίτηση υπό το φως των αρχών που διέπουν την έκδοση προνομιακών ενταλμάτων.
Με βάση τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον μου, όπως τα έχω συνοψίσει πιο πάνω, είναι εμφανές ότι με το επίδικο διάταγμα διατάχθηκε και επετράπη η μεταβίβαση ακινήτων, χωρίς την καταβολή οποιασδήποτε μορφής φόρων ή τελών προς τις αρμόδιες Αρχές. Και αυτό, παρά το ότι συμπληρώθηκαν οι δέουσες αιτήσεις προς το Τμήμα Φορολογίας στη βάση των οποίων ο φόρος υπολογίστηκε στα ποσά των €13.735,80 και €3.967 αντίστοιχα. Η επιβολή φόρων και τελών σε περιπτώσεις μεταβιβάσεων ακινήτων εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Εφόρου Φορολογίας και του Τμήματος Κτηματολογίου οι αποφάσεις των οποίων αναθεωρούνται από το Διοικητικό Δικαστήριο. Υπό τις περιστάσεις, έχει, κατά την κρίση μου καταδειχθεί εκ πρώτης όψεως υπόθεση υπέρβαση δικαιοδοσίας και παραβίαση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών, καθώς επίσης και των κανόνων φυσικής δικαιοσύνης, εφόσον τα αρμόδια τμήματα δεν έλαβαν γνώση της διαδικασίας.
Έχω επίσης ικανοποιηθεί, στο παρόν στάδιο, ότι δεν υπάρχει, άλλη, εναλλακτική θεραπεία για τον Αιτητή. Βέβαια, όπως ορθά υπεδείχθη από την κα Τσαγγάρη, στη διαπίστωση ότι έχει καταδειχθεί εκ πρώτης όψεως έλλειψη δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου, υφίστανται εξαιρετικές περιστάσεις που θα δικαιολογούσαν την απόδοση των αιτουμένων θεραπειών (βλ. Σύγγραμμα Π. Αρτέμη, Προνομιακά Εντάλματα σελ. 166-167, Ανθίμου (1991) 1 ΑΑΔ 41).
Για τους πιο πάνω λόγους, θεωρώ ότι ο Αιτητής έχει καταδείξει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμη υπόθεση και, κατά συνέπεια, παρέχεται άδεια να καταχωρήσει αίτηση δια κλήσεως, ως η παράγραφοι (Α) και (Β) της αίτησης, εντός επτά ημερών από σήμερα.
Η αίτηση ορίζεται για επίδοση και πρώτη εμφάνιση στις 18.5.2020 και ώρα 8.45π.μ. ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου.
Κ. Σταματίου,
Δ.
/ΧΤΘ