|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2019:D499
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 132/2019)
29 Νοεμβρίου, 2019
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ 3 ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΩΝ
ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 30, 33 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 1, 5, 6 ΚΑΙ 13 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 17, 18 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ
ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΕΚΖΗΤΟΥΜΕΝΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 (133(Ι)/2004) ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 1 ΚΑΙ 11 ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ
ΠΛΑΙΣΙΟ 2002/584/ΔΕΥ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΧΧΧΧΧΧ LIAO ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΥΠΟΥ CERTIORARI ΠΟΥ ΝΑ ΑΚΥΡΩΝΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ
ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΗΜ. 30/05/2019 ΓΙΑ ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ
ΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ
ΠΡΩΤΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΗΜ. 13/05/2019 ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ
ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΗΨΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΗΜ. 30/05/2019 ΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟ
ΤΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΗΨΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ
ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΓΙΑ
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΗΨΗΣ 24/2018
----------------------------------------
Χ. Αλεξάνδρου (κα) για Δημητρίου & Δημητρίου ΔΕΠΕ, για τον Αιτητή.
Αδ. Σελίπας, Δικηγόρος, για Γενικό Εισαγγελέα, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Μετά την παραχώρηση άδειας, ο αιτητής καταχώρισε την παρούσα αίτηση με την οποία επιδιώκει την έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari για ακύρωση της απόφασης ημερ. 30 Μαΐου 2009, που εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας, με την οποία απέρριψε το αίτημα των δικηγόρων του αιτητή για εκπροσώπηση του στη διαδικασία Αίτησης Εκτέλεσης Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης με αρ. 24/2018.
Παραθέτω σε συντομία τα γεγονότα επί των οποίων στηρίχτηκε η παρούσα αίτηση, όπως και η εκδικασθείσα αίτηση για παραχώρηση άδειας καταχώρισης προνομιακού εντάλματος Certiorari.
Ο αιτητής είχε συλληφθεί στο αεροδρόμιο Λάρνακας με σκοπό την έκδοση του στη Γερμανία.
Κατά το στάδιο της διαδικασίας έκδοσης, είχε παραπεμφθεί, από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας, προδικαστικό νομικό ερώτημα στο ΔΕΕ, αναφορικά με τη νομιμότητα του εκδοθέντος Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης. Το δικαστήριο εξέδωσε διάταγμα αναστολής της διαδικασίας μέχρι την έκδοση της απόφασης του ΔΕΕ επί του προδικαστικού ερωτήματος.
Εκκρεμούσης της απάντησης του ΔΕΕ, αποφασίστηκε η απελευθέρωση του αιτητή υπό όρους.
Σε κάποιο στάδιο, πριν την έκδοση της απόφασης του ΔΕΕ, διαπιστώθηκε ότι ο αιτητής, παραβίασε τους επιβληθέντες όρους, και το δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για την προσαγωγή του.
Στις 30 Μαΐου 2019, όταν η υπόθεση ήρθη ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας για σκοπούς ελέγχου της διαδικασίας εκτέλεσης του εντάλματος, οι τότε δικηγόροι του αιτητή, εμφανιζόμενοι, δήλωσαν άγνοια για το πού βρισκόταν ο αιτητής και ζήτησαν άδεια ώστε να παύσουν να εκπροσωπούν τον εκζητούμενο, και παρόλη την ένσταση από πλευράς των καθ'ων η αίτηση, δόθηκε άδεια και αποχώρησαν.
Στο σημείο αυτό, επιχείρησαν οι νυν δικηγόροι του αιτητή να εμφανιστούν και το δικαστήριο, αφού πρώτα ρώτησε πού βρισκόταν ο αιτητής και οι δικηγόροι δήλωσαν άγνοια, δεν τους επιτράπηκε να εμφανιστούν στη διαδικασία.
Ο αιτητής εισηγήθηκε ότι, ως αποτέλεσμα της πιο πάνω απόφασης του δικαστηρίου, παραβιάστηκε το δικαίωμα του σε εκπροσώπηση από δικηγόρο της δικής του επιλογής. Παραβιάστηκαν, προστίθεται, οι αρχές της φυσικής δικαιοσύνης καθότι δεν επιτράπηκε στους δικηγόρους του να εμφανιστούν και να προβάλουν τις θέσεις του. Προβλήθηκε επίσης ότι το δικαστήριο, καθ' υπέρβαση εξουσίας, εξέδωσε το ένταλμα σύλληψης χωρίς να υπάρχει προς τούτο σχετική πρόνοια του νόμου και ενόσω η διαδικασία είχε ανασταλεί.
Η άρνηση του δικαστηρίου, πρόσθεσε ο αιτητής, έγινε προτού καν ακουστούν οι λόγοι της μη παρουσίας του. Το δε Ευρωπαϊκό Ένταλμα, που εκδόθηκε από την Εισαγγελική Αρχή της Γερμανίας, κρίθηκε από το ΔΕΕ, ότι εκδόθηκε από μη αναγνωρισμένη δικαστική αρχή, συνεπώς, άκυρο, όπως και όλη η επακολουθήσασα διαδικασία, κατέληξε ο αιτητής.
Οι καθ' ων η αίτηση εισηγήθηκαν ότι, ορθώς το επαρχιακό δικαστήριο δεν επέτρεψε στους προτιθέμενους δικηγόρους να εμφανιστούν και να εκπροσωπήσουν ένα εκζητούμενο φυγόδικο. Τούτο θα καταστρατηγούσε τους σκοπούς του περί Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης και των Διαδικασιών Παράδοσης Εκζητουμένων Μεταξύ των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νόμου, (Ν. 133(Ι)/2004). Στην ένσταση, περαιτέρω, εισηγούνται ότι επιχείρησαν, μετά την έκδοση της απόφασης του ΔΕΕ, ως κεντρική αρχή, την απόσυρση του Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης, πλην, όμως, το επαρχιακό δικαστήριο δεν το επέτρεψε.
Η διαδικασία για την έκδοση εντάλματος Certiorari δεν έχει ως αντικείμενο την αναθεώρηση της ορθότητας των αποφάσεων κατώτερων δικαστηρίων. Αυτή ελέγχεται στο πλαίσιο της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η σύννομη άσκηση της δικαιοδοσίας του επαρχιακού δικαστηρίου αποτελεί το πλαίσιο εξέτασης σε αιτήσεις αυτής της μορφής. (In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250, Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.ά. (Αρ. 1) (2009) 1 A.A.Δ. 1114). Ταυτοχρόνως, η ενδεχόμενη λανθασμένη άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου δεν εξετάζεται στα πλαίσια της διαδικασίας του προνομιακού εντάλματος Certiorari.
Περαιτέρω, πρέπει να σημειωθεί ότι η διαδικασία έκδοσης προνομιακού εντάλματος, τύπου Certiorari, δεν αποτελεί εποπτικό μέσο και ούτε παρέχεται η δυνατότητα εξέτασης του κατά πόσο το πρωτόδικο δικαστήριο αντιλήφθηκε ορθά ή όχι ένα νομικό ζήτημα. (Βλ. Διαχειριστική Επιτροπή ΚΥΠΑ Κωρτ 4 (2008) 1 Α.Α.Δ. 644).
Αποτελεί θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα κάθε διαδίκου, που αντιμετωπίζει δικαστική διαδικασία, η οποία ενδεχομένως να οδηγήσει σε περιορισμό της προσωπικής του ελευθερίας, να τύχει εκπροσώπησης από δικηγόρο της δικής του επιλογής. Το ζήτημα που χρήζει απόφανσης είναι κατά πόσο αυτό το δικαίωμα, της νομικής εκπροσώπησης, μπορεί ν' ασκηθεί χωρίς την ταυτόχρονη παρουσία του εν λόγω διαδίκου.
Στην Αίτηση αρ. 14032/1988, Poitrimol ν. Γαλλίας, ημερ. 23 Νοεμβρίου 1993, είχε τεθεί θέμα κατά πόσο κατηγορούμενος, εναντίον του οποίου είχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψης, είχε δικαίωμα να δικαστεί στην απουσία του αλλά να εκπροσωπείται από δικηγόρο. Ο αιτητής είχε προβάλει ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ότι είχε παραβιαστεί το δικαίωμα του σε δίκαιη δίκη, αφού δεν επιτράπηκε στο δικηγόρο του να προβάλει την υπεράσπιση του.
Το ΕΔΑΔ αποφάσισε ότι ο κατηγορούμενος δεν απώλεσε το δικαίωμα του σε νομική εκπροσώπηση λόγω της μη παρουσίας του στο Δικαστήριο. Όπως αναφέρεται:
"34. The Court cannot adopt the Government's narrow interpretation of the word "assistance". Although not absolute, the right of everyone charged with a criminal offence to be effectively defended by a lawyer, assigned officially if need be, is one of the fundamental features of a fair trial. A person charged with a criminal offence does not lose the benefit of this right merely on account of not being present at the trial (see the Campbell and Fell v. the United Kingdom judgment of 28 June 1984, Series A no. 80, p. 45, para. 99, and, mutatis mutandis, the Goddi judgment previously cited, Series A no. 76, p. 12, para. 30, and the F.C.B. judgment previously cited, Series A no. 208-B, p. 21, para. 33). In the instant case it must be determined whether the Aix-en-Provence Court of Appeal was entitled under Article 411 of the Code of Criminal Procedure to deprive Mr Poitrimol of this right, given that he had been summoned personally and had provided no excuse acknowledged as valid for not attending the hearing.
35. It is of capital importance that a defendant should appear, both because of his right to a hearing and because of the need to verify the accuracy of his statements and compare them with those of the victim - whose interests need to be protected - and of the witnesses.
The legislature must accordingly be able to discourage unjustified absences. In the instant case, however, it is unnecessary to decide whether it is permissible in principle to punish such absences by ignoring the right to legal assistance, since at all events the suppression of that right was disproportionate in the circumstances. It deprived Mr Poitrimol, who was not entitled to apply to the Court of Appeal to set aside its judgment and rehear the case, of his only chance of having arguments of law and fact presented at second instance in respect of the charge against him."
Στην Πολιτική Αίτηση αρ. 127/2016, Αναφορικά με την αίτηση των ..Βγενόπουλου, ημερ. 23 Νοεμβρίου 2016, είχε τεθεί θέμα μη αυτοπρόσωπης παράστασης κατηγορουμένου και δικαίωμα εκπροσώπησης μέσω δικηγόρου ανεξαρτήτως της φυσικής παρουσίας του κατηγορουμένου.
Το δικαστήριο παραπέμποντας στην πιο πάνω απόφαση του ΕΔΑΔ ανάφερε τα ακόλουθα:
"Η νομολογία όμως, στην οποία ο ευπαίδευτος δικηγόρος του αιτητή παρέπεμψε, με πρώτη την υπόθεση Poitrimol v. Γαλλίας (1983) 18 EHRR 130, όπως στην ίδια την αγόρευσή του αναφέρεται, δεν είναι το δικαίωμα φυσικής απουσίας του κατηγορούμενου από την ποινική διαδικασία που κατοχυρώνει, αλλά την άσκηση του δικαιώματος της υπεράσπισης ανεξαρτήτως της φυσικής απουσίας του. Ό,τι διασφαλίζεται, είναι πως το δικαίωμα του κατηγορουμένου να τύχει αποτελεσματικής υπεράσπισης από δικηγόρο δεν χάνεται από το γεγονός και μόνο ότι αυτός ερημοδικεί. Κατά τ' άλλα, στην υπόθεση Poitrimol τονίστηκε η κεφαλαιώδης σημασία της αυτοπρόσωπης παρουσίας κατηγορουμένου για τους λόγους που εκεί εξηγούνται."
Όπως καταδεικνύεται από την πιο πάνω νομολογία, η προσφερόμενη δυνατότητα εκπροσώπησης από δικηγόρο στην απουσία του, με κανένα τρόπο δεν συνεπάγεται με επάλληλο δικαίωμα μη φυσικής παρουσίας ενώπιον του δικαστηρίου. Η εν λόγω παρουσία, καθίσταται αναγκαία στη βάση των σχετικών οδηγιών του αρμόδιου δικαστηρίου. Στοχεύει δε στην ορθή απονομή δικαιοσύνης. Η μέθοδος εξασφάλισης μη εμφανισθέντος διαδίκου είναι το ένταλμα σύλληψης.
Διαπιστώνεται συναφώς ότι το πρωτόδικο δικαστήριο λανθασμένα δεν επέτρεψε στους συνήγορους του αιτητή να εμφανιστούν στις 30 Μαΐου 2019.
Το αίτημα για έκδοση διατάγματος Certiorari, με βάση το αιτητικό (Γ), δεν έχει έρεισμα. Στην ουσία επιζητείται ο έλεγχος της ορθότητας και όχι της νομιμότητας του εκδοθέντος εντάλματος σύλληψης, αντικείμενο που εκφεύγει της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου, καθότι επιχειρείται η άσκηση εφετειακής δικαιοδοσίας. Δεδομένης της ισχύος του Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης, ανεξαρτήτως της απόφασης του ΔΕΕ, εφόσον τούτο δεν είχε ακόμη αποσυρθεί, ορθά το πρωτόδικο δικαστήριο εξέδωσε το ένταλμα σύλληψης, εφόσον ο εκζητούμενος αιτητής δεν τήρησε τους επιβληθέντες όρους και φυγοδικούσε. Το πρωτόδικο δικαστήριο, ενεργώντας με βάση τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον του και στο πλαίσιο της νομιμότητας και των εξουσιών που είχε, εξέδωσε το επίδικο ένταλμα σύλληψης.
Ως αποτέλεσμα, εκδίδεται ένταλμα Certiorari, με το οποίο ακυρώνεται η απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας, ημερ. 30 Μαΐου 2019, με την οποία δεν επέτρεψε στους δικηγόρους του αιτητή να εμφανιστούν. Το αιτητικό (Γ), που αφορά ακύρωση του εντάλματος σύλληψης, απορρίπτεται.
Κ. ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΔΓ