|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2019:A389
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 327/2012)
25 Σεπτεμβρίου 2019
[Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., A.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.Δ.]
xxxx ΚΑΛΛΗ
Εφεσείοντα/Ενάγοντα
ν.
xxxx ΑΓΑΘΩΝΟΣ
Εφεσίβλητου/Εναγόμενου
-------------
Μ. Κυριακίδης για Χ. Κυριακίδης ΔΕΠΕ, για τον εφεσείοντα.
Χρ. Ερωτοκρίτου (κα) για Α. Ερωτοκρίτου & Σία ΔΕΠΕ, για τον εφεσίβλητο.
----------
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα
δοθεί από τον Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
----------
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ: Ο εφεσείοντας/ενάγοντας τραυματίστηκε σε τροχαίο ατύχημα στις 28.2.2006 για το οποίο αποδόθηκε πρωτοδίκως πλήρης ευθύνη στον εφεσίβλητο/εναγόμενο. Η ετυμηγορία ως προς την ευθύνη δεν αμφισβητήθηκε από τον εναγόμενο. Με την παρούσα έφεση προσβάλλεται από τον ενάγοντα η επιμέτρηση των γενικών αποζημιώσεων.
Αποτέλεσε κοινό τόπο ότι μαγνητική τομογραφία που έγινε μετά το ατύχημα κατέδειξε ότι ο εφεσείοντας παρουσίαζε δεξιά κήλη του 05-Ι1 μεσοσπονδυλίου δίσκου με μετατόπιση προς τα κάτω και πίεση επί της Ι1 ρίζας και ελαφρά κεντρική προβολή του 04-5 μεσοσπονδυλίου δίσκου με σημεία αφυδάτωσης και των δύο δίσκων και εκφυλιστικές αλλοιώσεις.
Η έφεση έχει δύο βασικά σκέλη:
Αφενός, ότι εσφαλμένα το Δικαστήριο έκρινε πως η διαπιστωθείσα ως άνω κατάσταση δεν συνδέεται αιτιωδώς με το ατύχημα. Αντ΄αυτού το Δικαστήριο δέχτηκε ότι ο εφεσείοντας είχε υποστεί ελαφρά θλάση της οσφυικής μοίρας. Συναφώς, ισχυρίζεται περαιτέρω ο εφεσείοντας ότι κακώς το Δικαστήριο δεν επεδίκασε αποζημιώσεις για μείωση της εισοδηματικής του ικανότητας ως συνέπεια του ατυχήματος και κακώς επίσης δεν επεδίκασε αποζημιώσεις ως έξοδα μελλοντικής χειρουργικής επέμβασης για αντιμετώπιση της εν λόγω ρήξης δίσκου.
Αφετέρου υποβάλλεται ότι, εν πάση περιπτώσει, το ποσό των €4.000 που το Δικαστήριο επεδίκασε υπό μορφή γενικών αποζημιώσεων για πόνο και ταλαιπωρία είναι έκδηλα ανεπαρκές.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο πέραν του ίδιου του εφεσείοντα που αναφέρθηκε στον πόνο, την ταλαιπωρία και τις συνέπειες, γενικά, που υπέστη, είχε την ευκαιρία να ακούσει τη μαρτυρία δύο ιατρών, ένα για κάθε πλευρά.
Ο ιατρός μάρτυρας του εφεσείοντα (Μ.Ε.3) ισχυρίστηκε ότι η ρήξη του δίσκου ήταν το αποτέλεσμα τραυματισμού κατά το δυστύχημα, εφόσον, όπως το έθεσε, η σύγκρουση των δύο οχημάτων ήταν βίαιη και μετωπική με αποτέλεσμα η σπονδυλική στήλη του εφεσείοντα να υποστεί υπέρκαμψη και εφόσον συμπτώματα συμβατά με την πάθηση αυτή (ισχιαλγία, οσφυαλγία και δυσχέρεια στην κάμψη) παρουσιάστηκαν αμέσως μετά.
Ο ιατρός μάρτυρας του εφεσίβλητου (Μ.Υ.1) ισχυρίστηκε ότι η εν λόγω κατάσταση δεν ήταν το αποτέλεσμα τραυματισμού από το ατύχημα, καθότι η τραυματικής αιτιολογίας κήλη δίσκου είναι πάρα πολύ σπάνια και συνοδεύεται συνήθως από κατάγματα ή εξαρθρήματα σπονδύλων. Περιπλέον σε τέτοια περίπτωση θα υπήρχε άμεσος, οξύς και διαρκής πόνος ο οποίος καθηλώνει τον τραυματία, ενώ εν προκειμένω ο εφεσείοντας παρουσίασε συμπτώματα ισχιαλγίας, οσφυαλγίας και δυσκαμψίας ώρες μετά το ατύχημα και επισκέφθηκε τον ιατρό την επόμενη ημέρα.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε αρνητικά τον πρώτο ιατρό (Μ.Ε.3) εφόσον, όπως διαπίστωσε, αυτός είχε υπαναχωρήσει στην αντεξέταση από θέσεις τις οποίες αρχικώς εξέφραζε, δεν υπήρξε σαφής και σταθερός, ο δε λόγος του συχνά ήταν ελάχιστα ευκρινής. Αντίθετα, θετική εντύπωση αποκόμισε για το δεύτερο ιατρό (Μ.Υ.1) τον οποίο χαρακτήρισε ως μάρτυρα εμπειρογνώμονα που διατύπωσε σαφή, κατατοπιστικό, ευκρινή, τεκμηριωμένο και επιστημονικό λόγο, με ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα. Δυνατότητα για παραμερισμό ή ανατροπή ευρημάτων αξιοπιστίας παρέχεται μόνο όταν αυτά κρίνονται εξ αντικειμένου ανυπόστατα (βλ. Καννάουρου κ.α. ν. Σταδιώτη (1990) 1 ΑΑΔ 35). Εν προκειμένω, το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε την εκατέρωθεν μαρτυρία, ως το αρμόδιο επί τούτου δικαστικό όργανο, στα σωστά πλαίσια. Δεν παρέχεται πεδίο επέμβασης ως προς το εύρημα ότι η ως άνω εξ αντικειμένου διαπιστωθείσα κατάσταση δεν προκλήθηκε αιτιωδώς από το επίδικο ατύχημα.
Τούτο όμως δεν θέτει τέλος στον προβληματισμό ως προς τον ορθό και δίκαιο υπολογισμό των αποζημιώσεων, εφόσον το πρωτόδικο Δικαστήριο διατύπωσε ένα άλλο εξίσου σημαντικό εύρημα επί της μαρτυρίας του ίδιου του εφεσείοντα την οποία αποδέχθηκε ως αξιόπιστη. Ότι δηλαδή τα εν λόγω προβλήματα τα αντιμετώπισε αμέσως μετά το δυστύχημα και ότι εξακολουθούσε να τα αντιμετωπίζει κατά την ακρόαση της υπόθεσης 6 χρόνια μετά.
Έτσι, ακόμα και αν θεωρηθεί ότι η κατάσταση προϋπήρχε, όπως τέθηκε με την Υπεράσπιση, είναι φανερό ότι, όπως και στην υπόθεση Κυριάκου ν. Σβανά (2012) 1 ΑΑΔ 1810, 1818, υπήρξε επιδείνωση της προηγουμένως ασυμπτωματικής κατάστασης. Στην υπόθεση εκείνη επαναλήφθηκε η αρχή ότι ο αδικοπραγών ευθύνεται για το θύμα του στην κατάσταση που εκείνο βρίσκεται (Πολυμέταλ Λτδ ν. Κωνσταντίνου (1998) 1 ΑΑΔ 398). Παρά ταύτα, το Δικαστήριο δεν έλαβε υπόψιν τις υποκειμενικές συνέπειες που ταλαιπώρησαν τον εφεσείοντα για χρόνια, όπως ήταν το εύρημά του, πολύ πέραν του ορίου στο οποίο αναφέρθηκε με γενικούς όρους ο Μ.Υ.1 (4-6 εβδομάδες). Το Εφετείο επεμβαίνει στη διακριτική ευχέρεια του πρωτοδίκου Δικαστηρίου να καθορίσει το ύψος των αποζημιώσεων εάν εξ αντικειμένου η αποζημίωση κρίνεται έκδηλα ανεπαρκής (βλ. Κυριάκου ν. Σβανά (ανωτέρω)). Εν προκειμένω, η ορθή συνεκτίμηση καθιστά την αποδοθείσα αποζημίωση έκδηλα χαμηλή και υπό τις ιδιαίτερες περιστάσεις της υπόθεσης, θεωρούμε ως εύλογο και δίκαιο ποσό γενικών αποζημιώσεων, το ποσό των €10.000. Η υπόθεση Νικολάου ν. Στυλιανού (2011) 1 ΑΑΔ 1727, στην οποία μας παρέπεμψε ο ευπαίδευτος δικηγόρος του εφεσείοντα ως ενδεικτική επιμέτρησης υψηλών αποζημιώσεων για κακώσεις στη σπονδυλική στήλη επί προϋπάρχουσας κατάστασης[1] αφορούσε σαφώς σε ουσιωδώς σοβαρότερη περίπτωση.
Σε ότι αφορά την απαίτηση για έξοδα μελλοντικής εγχείρησης και ανικανότητα, θεωρούμε ότι η μαρτυρία που προσέφερε ο εφεσείοντας όντως δεν ήταν τέτοια ώστε, με την απαιτούμενη ασφάλεια, έστω και σε επίπεδο αστικής υπόθεσης, να μπορούσε να διασυνδεθεί τυχόν μελλοντική εγχείρηση με το ατύχημα. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Μ.Ε.3 όταν εξέτασε τον εφεσείοντα, ένα χρόνο μετά το ατύχημα, η νευρολογική εικόνα ήταν φυσιολογική και δεν είχαν διαπιστωθεί σημεία έντασης νωτιαίων ριζών, σαφώς δε διαχώρισε την περίπτωση από την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης. Ούτε στοιχειοθετήθηκε ότι ο πόνος και η ταλαιπωρία που διαπίστωσε το Δικαστήριο ότι υπήρχε, ήταν τέτοιου βαθμού που θα μπορούσε να αποτελέσει παράγοντα μελλοντικής ανικανότητας στην εργασία του εφεσείοντα.
Ως εκ των άνω, η έφεση επιτρέπεται μερικώς με αύξηση των γενικών αποζημιώσεων για πόνο και ταλαιπωρία από το ποσό των €4.000 σε ποσό €10.000 με νόμιμο τόκο από 28.2.2006.
Έξοδα υπέρ του εφεσείοντα €2.500 πλέον ΦΠΑ.
Μ.Μ. Νικολάτος, Π.
Α.Ρ. Λιάτσος, Δ.
Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
/ΚΧ»Π
[1] Ποσό €35.000, το οποίο χαρακτηρίστηκε από το Εφετείο ως «μάλλον ψηλό».