|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:DOD:2019:9
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Έφεση Αρ. 26/2016)
26 Ιουνίου, 2019
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΓΙΑΣΕΜΗ, Δ.Δ.]
1. xxx xxx ΘΩΜΑ,
2. xxx xxx ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ,
Εφεσείοντες
και
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Εφεσίβλητοι
-------------------------
Α. Νικολάου, για τους Εφεσείοντες.
Λ. Ζαννέτου (κα), Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Εφεσίβλητους.
-------------------------------
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη, θα απαγγελθεί από το Δικαστή Παμπαλλή.
-------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Το ζήτημα που αναφύεται προς απόφανση είναι το δικαίωμα των εφεσειόντων να επιδιώξουν αλλαγή του επώνυμου του ανήλικου τέκνου τους.
Τα γεγονότα όπως περιγράφονται στην πρωτόδικη απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου, ημερ. 14 Απριλίου 2016, έχουν ως ακολούθως.
Οι εφεσείοντες είναι γονείς του ανήλικου Λ., ο οποίος γεννήθηκε στις 22 x 2015. Με επιστολές του ημερ. 25 Ιουνίου 2015 και 17 Αυγούστου 2015 ο εφεσείων 1, αποτάθηκε στον Υπουργό Εσωτερικών ζητώντας όπως δοθεί στον ανήλικο το επώνυμο ″Άγγλου″, που αποτελεί το επώνυμο του πατέρα του εφεσείοντα 1. Με απάντηση ημερ. 14 Σεπτεμβρίου 2015 ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών ενημέρωσε τον εφεσείοντα ότι με βάση την ισχύουσα νομοθεσία δεν μπορούσε να γίνει εγγραφή του ανήλικου με το επώνυμο το οποίο επιθυμούσαν οι εφεσείοντες.
Ως αποτέλεσμα τούτου, οι εφεσείοντες καταχώρισαν την αίτηση αρ. 4/16 ενώπιον του Οικογενειακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα αιτητικά ήταν:
″Α) Διάταγμα του Δικαστηρίου με το οποίο να προσδιορίζεται το επώνυμο του ανήλικου τέκνου των Αιτητών Λ., το οποίο γεννήθηκε στις 22.x.15 στο επώνυμο Άγγλου.
Β) Διάταγμα με το οποίο να διατάσσεται η εγγραφή του πιο πάνω επώνυμου του ανήλικου στα Ληξιαρχικά Βιβλία.″
Το Οικογενειακό Δικαστήριο Αμμοχώστου με απόφαση του ημερ. 14 Απριλίου 2016, όπως σημειώσαμε, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι στερείται δικαιοδοσίας να εξετάσει την αίτηση των εφεσειόντων και την απέρριψε.
Με τον πρώτο λόγο έφεσης οι εφεσείοντες παραπονούνται, αορίστως, ότι το δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη του τις επιθυμίες των διαδίκων. Στο δεύτερο λόγο έφεσης, προβάλλεται αυξημένη ισχύ του Συντάγματος έναντι των προνοιών του Ν. 232/91, που επέβαλλε όπως εφαρμοστεί το Σύνταγμα. Με τον τρίτο λόγο προσβάλλονται η διεξαχθείσα αξιολόγηση της μαρτυρίας, η λανθασμένη αντίκριση του βάρους απόδειξης, που έπρεπε, όπως τονίστηκε, να είναι στους ώμους των εφεσιβλήτων και όχι των εφεσειόντων.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσειόντων υποστήριξε πως έχει πληγεί το δικαίωμα των εφεσειόντων να καθορίσουν το όνομα του τέκνου τους.
Δεν είχαμε την ευκαιρία να έχουμε τη θέση των εφεσιβλήτων, αφού δεν έχουν εμφανιστεί στην πρωτόδικη διαδικασία, ούτε στην έφεση καταχώρισαν περίγραμμα αγόρευσης.
Θα εξετάσουμε πρώτα το δεύτερο λόγο έφεσης που ουσιαστικώς άπτεται του θέματος της δικαιοδοσίας.
Το πρωτόδικο δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα, απορρίπτοντας την αίτηση, ότι η ενεργοποίηση της εξουσίας του δικαστηρίου, για λήψη απόφασης αναφορικά με το όνομα και το επώνυμο ανηλίκου, προϋποθέτει την ύπαρξη διαφωνίας μεταξύ των γονέων, κάτι το οποίο επί του προκειμένου δεν υφίστατο, αφού η αίτηση έγινε με τη σύμφωνη γνώμη και των δύο γονέων. Περαιτέρω το δικαστήριο ανέφερε ότι η αίτηση, με βάση το άρθρο 7 του Νόμου περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων, Ν. 216/90 (ο Νόμος), υποβάλλεται από τον ένα γονέα εναντίον του άλλου, ενώ στην παρούσα υπόθεση η αίτηση στρεφόταν εναντίον τρίτου προσώπου.
Το Οικογενειακό Δικαστήριο με βάση το άρθρο 11 του περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμου, Ν. 23/90, έχει δικαιοδοσία επί των θεμάτων που αφορούν στις οικογενειακές σχέσεις και στη γονική μέριμνα. To Άρθρο 5(1)(β) του Νόμου περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων, Ν. 216/90 προβλέπει ότι η γονική μέριμνα περιλαμβάνει και τον προσδιορισμό του ονόματος του ανηλίκου. Το δε άρθρο 7 προνοεί ότι: "Αν οι γονείς διαφωνούν κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας και το συμφέρον του τέκνου επιβάλλει να ληφθεί απόφαση, αποφασίζει το Δικαστήριο, έπειτα από αίτηση οποιουδήποτε από τους γονείς″.
Ως εκ των ανωτέρω, παρέχεται δικαιοδοσία στο Οικογενειακό Δικαστήριο να αποφασίζει αναφορικά με το επώνυμο του ανηλίκου στις περιπτώσεις όπου οι γονείς διαφωνούν σε σχέση με αυτό. Επί του προκειμένου, όπως σημειώσαμε, δεν υπάρχει τέτοια διαφωνία μεταξύ των γονέων, αντιθέτως, υπάρχει συμφωνία και ″διαφωνία″, αν μπορεί να ονομαστεί έτσι, μεταξύ των γονέων και του Υπουργείου Εσωτερικών. Η αίτηση που καταχωρήθηκε δεν στρέφεται εναντίον ενός από τους δυο γονείς αλλά εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών.
Η επίλυση της πιο πάνω διαφοράς με το Υπουργείο Εσωτερικών, ορθώς αποφασίστηκε πρωτοδίκως ότι δεν εμπίπτει στη σφαίρα της δικαιοδοσίας του Οικογενειακού Δικαστηρίου. Το Οικογενειακό Δικαστήριο, όπως έχουμε αναφέρει πιο πάνω, κέκτηται δικαιοδοσίας να εξετάζει διαφορές μεταξύ γονέων όπου διάδικοι είναι οι γονείς και όχι τρίτο πρόσωπο. Όπως αναφέρεται στην υπόθεση Φωτίου ν. Χουβαρτά (2004) 1 Α.Α.Δ. 366, ″οποιοσδήποτε από τους γονείς δεν μπορεί να ενάγει τρίτο πρόσωπο ως παρεμβαίνοντα σε θέματα γονικής μέριμνας, που σύμφωνα με το νόμο έχουν οι ίδιοι οι γονείς″.
Όλα όσα αναφέρθηκαν από το συνήγορο των εφεσειόντων, περί της αυξημένης ισχύος των συνταγματικών προνοιών και περί της παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανηλίκου, δεν μπορούν παρά ν' αγνοηθούν, αφού το θεμέλιο επί του οποίου στηρίχθηκε η αίτηση είναι εξ' υπαρχής λανθασμένο.
Όπως ήδη σημειώθηκε, το πρωτόδικο δικαστήριο ορθώς κατέληξε ότι στερείται δικαιοδοσίας για εκδίκαση της αίτησης. Δεδομένης της κατάληξης μας περί έλλειψης δικαιοδοσίας, παρέλκει η εξέταση των υπόλοιπων λόγων έφεσης.
Η έφεση απορρίπτεται, χωρίς έξοδα.
Κ. ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗ, Δ.
/ΔΓ