|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2019:D162
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. Ε4/2016
23 Απριλίου, 2019
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΠΑΜΠΑΛΛΗ, ΛΙΑΤΣΟΥ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, ΔΔ.
EUROKLIMA LTD,
Ενάγοντες,
και
G.N. KOKKONIS & SON LIMITED,
Εφεσείοντες/Εναγόμενοι/Aιτητές
και
xxx ΠΙΡΙΛΛΙΔΗΣ,
Τριτοδιάδικος
-------------------
Για τους εφεσείοντες: κ. A. Νικολάου για Γ. Χαραλαμπίδης & Σία ΔΕΠΕ.
― ― ― ― ―
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από την Ψαρά-Μιλτιάδου, Δ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: H εταιρεία ΕUROΚLIMA LTD ήγειρε αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού εναντίον της εταιρείας G.N. KOKKONIS & SON LTD για οφειλόμενο υπόλοιπο €17,541.14 για εκτελεσθείσες εργασίες.
Οι εναγόμενοι (ΚΟΚΚΟΝIS) ως εργολάβοι είχαν αναθέσει στους ενάγοντες (EUROKLIMA) ως υπεργολάβους μηχανολογικές εγκαταστάσεις στο υπό ανέγερση κτίριο του Ιδιοκτήτη (Πιριλλίδη). Δια της αγωγής επιδιώκεται η εξασφάλιση του υπολοίπου εκ του συμφωνηθέντος τιμήματος για τις εν λόγω εγκαταστάσεις. Οι KOKKONIS στην υπεράσπιση τους αναφέρουν ότι δεν έχουν υποχρέωση πληρωμής του ως άνω υπολοίπου λόγω - μεταξύ άλλων - παράβασης της μεταξύ τους συμφωνίας και πλημμελούς εκτέλεσης του ανατεθέντος σε αυτούς έργου. Πλην όμως δεν διατυπώνεται ανταπαίτηση εναντίον των EUROKLIMA. Στους ισχυρισμούς τους δε περιλαμβάνουν και τη διαζευκτική θέση πως ο Aρχιτέκτονας/Mηχανικός του έργου, κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των KOKKONIS ως εργολάβων και του Ιδιοκτήτη, εξέδωσε προς πλήρη και τελική διευθέτηση των οφειλών που αμφότεροι είχαν έναντι τρίτων, Τελικών Λογαριασμών του έργου με το οποίο ο Ιδιοκτήτης, αναφορικά με τις εργασίες για τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις, έπρεπε να καταβάλει στη EUROKLIMA το ποσό των €20,000 και οι KOKKONIS έπρεπε να καταβάλουν στη EUROKLIMA το ποσό των €17,000. H Συμφωνία έτυχε της αποδοχής της EUROKLIMA και έγιναν πληρωμές που οι εναγόμενοι καταγράφουν στην υπεράσπιση τους. Περαιτέρω και άνευ βλάβης αναφέρουν ότι αν ήθελε αποδειχθεί οποιαδήποτε υποχρέωση, αυτή οφείλεται στην εκ μέρους του Ιδιοκτήτη παράβαση της συμφωνίας και επεφύλαξαν σχετικά το δικαίωμα τους να τον καλέσουν ως τριτοδιάδικο.
Αυτό εν τέλει έπραξαν και ο Ιδιοκτήτης κατέστη τριτοδιάδικος και οι KOKKONIS ζητούν δια της έκθεσης απαίτησης τους, εναντίον του, μεταξύ άλλων, «δήλωση και διάταγμα ότι δικαιούνται να αποζημιωθούν έναντι της αξίωσης των εναγόντων». Ο τριτοδιάδικος, εκτός της υπεράσπισης εναντίον των KOKKONIS, καταχώρησε και ανταξίωση δυνάμει της μεταξύ τους συμφωνίας επί τω ότι οι εναγόμενοι είχαν ευθύνη και για τις μηχανολογικές εργασίες οι οποίες εκτελέστηκαν πλημμελώς. Ζητεί δε ποσό €22,160 ως ειδική ζημιά για παράβαση της μεταξύ τους συμφωνίας εργολαβίας και δήλωση ότι οι KOKKONIS είχαν παραβιάσει την εν λόγω συμφωνία εργολαβίας.
Η Υπεράσπιση και Ανταξίωση τριτοδιαδίκου καταχωρήθηκε στις 8.4.2015.
Στη συνέχεια οι KOKKONIS καταχωρούν υπεράσπιση στην ανταξίωση του τριτοδιαδίκου στις 6.10.2015. Η δικογραφική συνέχεια δίδεται με την καταχώρηση της εξ πάρτε αίτησης που οδήγησε στην εκκαλούμενη δια της εφέσεως απόφαση, δηλαδή στις 26.10.2015 οι KOKKONIS, με νομική βάση τη Δ.10 θθ1 και 2 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, επεδίωξαν την παροχή σ΄αυτούς νέας άδειας προσεπίκλησης τριτοδιαδίκου, αυτή τη φορά των ίδιων των εναγόντων, της EUROKLIMA.
Mετά τη στηρικτική της αίτησης ένορκη δήλωση προβάλλονται οι εξής θέσεις:
«.... εάν και εφόσον ο Τριτοδιάδικος επιτύχει να αποδείξει οιανδήποτε παράβαση της, μεταξύ αυτού και των Αιτητών, ως άνω σύμβασης εργολαβίας και, συνεπεία αυτής, πρόκληση ζημίας ύψους €22,160 και/ή άλλου ύψούς, την οποίαν οι Αιτητές οφείλουν να αποκαταστήσουν, η ως άνω ζημία ύψους €22,160 και/ή άλλου ύψους οφείλεται στην εκ μέρους των Εναγόντων παράβαση της, μεταξύ αυτών και των Αιτητών, Συμφωνίας Υπεργολαβίας συνομολογηθείσας κατά η περί τον Ιούλιο του 2008. Δυνάμει αυτής, οι Ενάγοντες υπέχουν υποχρέωση να αποκαταστήσουν την όποια προκληθείσα ζημιά στους Αιτητές συνεπεία παράβασης της από τούς Ενάγοντες ................... εάν ο Τριτοδιάδικος αποδείξει οιανδήποτε οφειλή και/ή υποχρέωση καταβολής του αξιούμενου ποσού και/ή οιουδήποτε άλλου ποσού ως αποτέλεσμα της παράβασης από τους Αιτητές της μεταξύ αυτών και του Τριτοδιάδικου ως άνω συμφωνίας εργολαβίας, οι Ενάγοντες έχουν αποκλειστική και/ή εν μέρει υποχρέωση να καταβάλουν την εν λόγω οφειλή και/ή οιονδήποτε άλλο ποσά και σε περίπτωση που ο Τριτοδιάδικος επιτύχει απόφαση εναντίον των Αιτητών, αυτοί Θα δικαιούνται σε αποζημιώσεις και/ή συνεισφορά παρά των Εναγόντων, οι οποίοι δέον όπως συμπεριληφθούν στη διαδικασία αυτή, ως Τριτοδιάδικοι».
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού άκουσε τις αγορεύσεις του ευπαιδεύτου συνηγόρου των εφεσειόντων απέρριψε το αίτημα ως νόμω αστήρικτο όσο και ουσία αβάσιμο. Είναι αυτή την απόφαση που οι ΚΟΚΚΟΝΙS ως εφεσείοντες πλέον προσβάλλουν με 6 λόγους έφεσης οι οποίοι καλύπτουν όλες τις πτυχές της πρωτόδικης κρίσης σε δύο βασικές ομάδες, ως εξής:
Α. Την επιμέρους κρίση πως η Δ.10 θθ1 και 2 δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής γιατί οι εναγόμενοι δεν μπορούσαν να προσεπικαλέσουν ως τριτοδιάδικους τους EUROKLIMA ενάγοντες αφού οι τελευταίοι ήσαν ήδη διάδικοι στην αγωγή. Αυτό το συμπέρασμα προσβάλλεται με τον πρώτο λόγο έφεσης όπως επίσης και η εν γένει ερμηνεία της εν λόγω Διαταγής όπως εδόθη από το πρωτόδικο Δικαστήριο (6ος λόγος έφεσης). Συναφής με την κρίση αυτή είναι η διαφοροποίηση του πρωτόδικου Δικαστηρίου από τις αποφάσεις Χρυσοχού κ.ά. ν. Kosmo-Plast Ltd (1995) 1 Α.Α.Δ. 546 και The Continental Insurance Company of Hampshire v. Sac Eugene O Regan (1998) 1Β A.A.Δ. 1087 ως μη σχετικές (5ος λόγος έφεσης). Επίσης έμμεση συνέπεια της πιο πάνω προσέγγισης ήταν η κρίση του Δικαστηρίου για το πότε αρχίζει η προθεσμία του ενός μηνός για έκδοση και επίδοση ειδοποίησης τριτοδιαδίκου. Πρόκειται για το 2ο και 3ο λόγο έφεσης.
Β. O 4oς λόγος έφεσης αφορά την κρίση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η αίτηση δεν μπορούσε να εγκριθεί επί της ουσίας.
Πρωτίστως θα πρέπει να εξεταστούν οι λόγοι έφεσης της Α΄ ομάδας αφού αφορούν άμεσα ή έμμεσα την ερμηνεία της νομικής βάσης της αίτησης για προσεπίκληση τριτοδιαδίκου, δηλαδή τη Δ.10 θθ1 και 2 των Θεσμών η οποία έχει ως εξής:
"1. (1) Where in any action a defendant claims as against any person not already a party to the action (in this Order called the "third party")-
(a) that he is entitled to contribution or indemnity, or
(b) that he is entitled to any relief or remedy relating to or connected with the original subject matter of the action and substantially the same as some relief or remedy claimed by the plaintiff, or
(c) that any question or issue relating to or connected with the said subject matter is substantially the same as some question or issue arising between the plaintiff and the defendant and should properly be determined not only as between the plaintiff and the defendant but as between the plaintiff and defendant and the third party or between any or either of them, the Court or a Judge may give leave to the defendant to issue and serve a "third-party notice" .
(2) The Court or Judge may give leave to issue and serve a "third-party notice" on an ex parte application supported by affidavit, or, where the Court or Judge directs a summons to the plaintiff to be issued, upon the hearing of the summons. Αίτηση για έκδοση ειδοποίησης τριτοδιαδίκου υποβάλλεται οποτεδήποτε από την ημερομηνία καταχώρισης σημειώματος εμφάνισης, αλλά το αργότερο πριν την πάροδο ενός μηνός από την ημερομηνία καταχώρισης της έκθεσης υπεράσπισης".
Χρήσιμη για την ερμηνεία και την κατανόηση της ως άνω Διαταγής δίδει η αντίστοιχη αγγλική Δ.16 Α ως εκτίθεται στο Annual Practice του 1955 σελ.290 κ.ε. υπό τον τίτλο "Third Party Procedure and contribution between defendant".
Αποτελεί γνωστή αρχή ότι η διαδικασία τριτοδιαδίκου είναι μια ξεχωριστή διαδικασία όπου ο εναγόμενος στη διαδικασία θεωρείται ενάγοντας και ο τριτοδιάδικος εναγόμενος. (Βλ. Continental Insurance ανωτέρω).
Εν προκειμένω λοιπόν ο τριτοδιάδικος ως εναγόμενος καταχώρησε ανταπαίτηση εναντίον των αρχικώς εναγομένων που σε αυτή τη ξεχωριστή διαδικασία έχουν την ιδιότητα εναγόντων. Και οι εναγόμενοι ως ενάγοντες στη διαδικασία τριτοδιαδίκου αντιμέτωποι με την ανταπαίτηση ζητούν άδεια να προσεπικαλέσουν τριτοδιάδικο. Τα πράγματα ως εδώ θα ήταν απλά αφού σύμφωνα με το ως άνω Annual Practice "a plaintiff who is defendant to a counterclaim may apply" για ειδοποίηση τριτοδιαδίκου. Εν προκειμένω όμως τα δεδομένα είναι πιο σύνθετα αφού επιδιώκεται να δοθεί άδεια για ειδοποίηση τριτοδιαδίκου στους ίδιους τους αρχικούς ενάγοντες, δηλαδή την EUROCLIMA.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο βασιζόμενο αυστηρά στο περιεχόμενο της Δ.10 θ.1 θεώρησε πως για να δοθεί τέτοια άδεια πρέπει ο εναγόμενος να απαιτεί εναντίον οποιουδήποτε προσώπου που δεν είναι ήδη διάδικος στην αγωγή. Κατέληξε δε πως, αφού οι ενάγοντες είναι ήδη διάδικοι, η Διαταγή δεν εφαρμόζεται. Αυτή η ερμηνεία δεν είναι ορθή και αντιμάχεται την υπάρχουσα νομολογία αλλά και την όλη φιλοσοφία της Διαταγής ως σαφώς προκύπτει από το κείμενο του Annual Practice ανωτέρω.
Στην αγγλική υπόθεση Levi v. Anglocontinental Gold Reefs (1902) K.B.487, αναφέρονται τα ακόλουθα:
"I can see no reason in the nature of things why the plaintiff should not have this right. A counter-claim is a means of disposing, in the action in which it is raised, of a dispute between the parties which would otherwise have to be the subject of a separate action, and it is treated throughout the rules as if it were a cross-action.
. . . . .
If so, I can see no difficulty in allowing the plaintiff in the principal action, as defendant in the cross-action to bring in a third party for contribution or indemnity. It was said that this has never been done; but no authority was cited in which there has been a decision to the contrary effect. In my opinion, there is jurisdiction to allow a plaintiff against whom a counter-claim has been brought to bring in a third party under the rules relating to third-party procedure."
Χρήσιμη είναι και η αναφορά στη Marfin Popular Bank Public Co. Ltd v. 1. Telec Logistic Company Ltd, 2. Seaway National Bank (2012)1B A.A.Δ. 1002).
Στη βάση λοιπόν των πιο πάνω είναι φανερό ότι το Δικαστήριο παρερμήνευσε τη Δ.10 θθ1 και 2 καθώς και τη συναφή νομολογία αφού η εμβέλεια της εφαρμογής της δεν αποκλείει τη δυνατότητα να προσεπικληθούν ως τριτοδιάδικοι οι ενάγοντες στην αρχική αγωγή, εφόσον σε σχέση με τη διαδικασία τριτοδιαδίκου-εναγομένου, οι αρχικοί ενάγοντες δεν είναι στην ουσία διάδικοι. Συνεπώς οι λόγοι έφεσης 1, 5 και 6 επιτυγχάνουν.
Ως αποτέλεσμα δε της ως άνω λανθασμένης αντίληψης, το πρωτόδικο Δικαστήριο παρερμήνευσε και το θέμα της προθεσμίας. Εφόσον οι KΟΚΚΟΝΙS έναντι του τριτοδιαδίκου ήσαν ενάγοντες δια της ανταπαιτήσεως εναντίον τους κατέστησαν εναγόμενοι εκ νέου. Λογικό λοιπόν ήταν η προθεσμία της Δ.10 θ2 να έχει αφετηρία την υπεράσπιση στην ανταπαίτηση που καταχώρησαν. Δηλαδή εντός 30 ημερών μετά την καταχώρηση αυτή, όφειλαν να καταχωρήσουν την αίτηση τους, όπως και έπραξαν. Καταφανώς λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο θεώρησε ότι η προθεσμία άρχετο από την πρώτη υπεράσπιση.
Συνεπακόλουθα οι λόγοι έφεσης 2 και 3 ωσαύτως επιτυγχάνουν.
Ερχόμενοι τώρα στη Β΄ ομάδα της έφεσης που περιλαμβάνει μόνο τον 4ο λόγο δηλαδή την κρίση του Δικαστηρίου επί της ουσίας, καταγράφουμε ότι το Δικαστήριο ανέφερε τα εξής:
«Τρίτον, και επί της ουσίας του το αίτημα κρίνω ότι θα πρέπει να απορριφθεί. Η διαφορά μεταξύ του ενάγοντα και του εναγόμενου θα επιλυθεί στα πλαίσια της αγωγής που έχει καταχωρήσει ο πρώτος εναντίον του δεύτερου και έχω την άποψη ότι είναι στα πλαίσια αυτά που θα πρέπει να αναζητήσει θεραπεία ο εναγόμενος εναντίον του ενάγοντα ως προτίθεται δηλαδή να πράξει με τη συγκεκριμένη διαδικασία που αφορά η αίτηση. Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ότι το όχημα που πρέπει να αναζητήσει είναι άλλο, όπως για παράδειγμα η καταχώρηση ανταπαίτησης εναντίον των εναγόντων, και όχι η επιχειρούμενη διαδικασία».
Η ανταπαίτηση του τριτοδιαδίκου δεν μπορούσε να προβλεφθεί και δεν θα ήταν σοφό να αποκλειστούν οι εφεσείοντες από τη δυνατότητα να φέρουν στις μεταξύ τους διαφορές και τους ενάγοντες οι οποίοι ήσαν οι υπεργολάβοι. Η αλυσίδα των συμβατικών υποχρεώσεων εκ πρώτης όψεως εμπλέκει τα ως άνω πρόσωπα σε επάλληλες νομικά σχέσεις και δεν μπορούν να στερηθούν οι εφεσείοντες από τη δυνατότητα της θεραπείας αυτής, έστω και αν τα δεδομένα θα καταστήσουν τη διαδικασία πιο σύνθετη. Εναπόκειται στο πρωτόδικο Δικαστήριο να δώσει τις κατάλληλες οδηγίες στο στάδιο που πρέπει, αφού ακούσει τα μέρη για τον τρόπο διεξαγωγής της ακρόασης. Σημασία έχει ότι στην κρινόμενη περίπτωση η πολλαπλότητα των αγωγών θα αποφευχθεί. Στη Νικήτα ν. Μedcon Construction Ltd κ.ά. (1997)1B AAΔ.643 αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:
«Σκοπός της Διαδικασίας Τριτοδιάδικου είναι η αποφυγή πολλαπλότητας αγωγών, η αποφυγή εξόδων, η δέσμευση του τριτοδιάδικου με το αποτέλεσμα αγωγής μεταξύ ενάγοντος και εναγομένου και η δυνατότητα απόφασης επί του θέματος που σχετίζεται με τη διαδικασία τριτοδιάδικου αμέσως μετά την απόφαση στην αγωγή, για να μην είναι αναγκασμένος ο εναγόμενος να περιμένει να αποδείξει την αξίωσή του εναντίον του τριτοδιάδικου με άλλη αγωγή ενώ ο ενάγων θα έχει την ευκαιρία να εκτελέσει την απόφαση εναντίον του. Η αρχή αυτή διατυπώθηκε στη σημαντική για την εποχή απόφαση στην υπόθεση Barclays Bank v. Tom [1923] 1 KB 221 στη σελ. 226. Αυτή η αρχή ακολουθήθηκε αργότερα από την The Normar [1968] 1 All E.R. 753 και την Chatsworth Investments v. Amoco Ltd [1968] 3 All E.R. 357».
Οι εφεσείοντες ως αιτητές δεν οφείλουν να πείσουν το Δικαστήριο στην ουσία για την απαίτηση τους (on the merits) εναντίον των τριτοδιαδίκων, απλώς να καταδείξουν ότι εκ πρώτης όψεως πληρούνται οι προϋποθέσεις της Διαταγής (Βλ. Annual Practice 1955, p.291 "Under the former practice, leave was granted to issue the notice where the applicant made out that he was prima facie entitled to contribution or indemnity (Furness v. Pickering, [1908] 2 Ch.D. 224). It is presumed that if a prima facie case is made out which would bring the matter within any para. of r. 1 this practice will apply, and the Court will not, in granting leave, consider the merits of the claim (Edison & Co. v. Holland, 33 Ch.D.497; Carshore v. N.E. Ry., 29 Ch. D. p.347), but will leave these matters and objections by the plaintiff to be dealt with upon the application for directions under r.7; see Baxter v. France, [1895] 1 Q.B. 455; Furness v. Pickering, supra"). Eξάλλου, θέματα που ενδεχομένως δεν έχουν προβληθεί από άλλους διαδίκους ή ζητήματα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν έρεισμα ένστασης δύνανται να τεθούν στο στάδιο της αίτησης για οδηγίες. (Βλ. Annual Practice ανωτέρω και στη σελ.292 "..but the more convenient cοurse in all cases is to apply in the hearing for the application for directions).
Στη βάση όλων των πιο πάνω και ο λόγος έφεσης 4 επιτυγχάνει. Συνεπώς είναι η κατάληξη μας ότι η απορριπτική κρίση του Δικαστηρίου ήταν λανθασμένη. Ακυρώνεται και αντικαθίσταται με έγκριση της αίτησης ημερ. 26.10.2015 ως το παρακλητικό 1. Οι λοιπές οδηγίες που ζητούνται με το παρακλητικό 2 να δοθούν από το πρωτόδικο Δικαστήριο.
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.
ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.