|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
SHACOLAS ν. UNIVERSAL LIFE (1984) 1 CLR 47
Γενικός Εισαγγελέας (Αρ.7) (1993) 1 ΑΑΔ 793
Mατθαίου Παναγιώτα ν. Λουκά Θεμιστοκλέους (1998) 1 ΑΑΔ 1372
Ιvarsson Patrik Ivar ν. Δημοκρατίας (2016) 2 ΑΑΔ 1207, ECLI:CY:AD:2016:B535
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:DOD:2019:6
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Έφεση Αρ. 16/2017)
24 Απριλίου, 2019
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΓΙΑΣΕΜΗ, Δ.Δ.]
xxxxx,
Εφεσείουσα/Αιτήτρια,
και
xxxxx,
Εφεσίβλητος/Καθ'ου η αίτηση.
-------------------------
Μ. Θεοδοσίου, για την Εφεσείουσα.
Χρ. Χριστοφόρου, για τον Εφεσίβλητο.
-------------------------------
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Η απόφαση δεν είναι ομόφωνη. Την απόφαση της πλειοψηφίας, με την οποία συμφωνεί η Δικαστής Σταματίου, θα δώσει ο Δικαστής Παμπαλλής. Την απόφαση της μειοψηφίας θα δώσει ο Δικαστής Γιασεμή.
-------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Το καταχωρηθέν από την εφεσείουσα, αίτημα, ενώπιον του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού, για την έκδοση εντάλματος φυλάκισης του εφεσιβλήτου για την είσπραξη του ποσού των €4.000 που αποτελούσε παράλειψη συμμόρφωσης με διάταγμα διατροφής, απορρίφθηκε.
Το σκεπτικό του δικαστηρίου, όπως διατυπώνεται στην απόφαση, έχει ως ακολούθως:
″Στη βάση των πιο πάνω, καταλήγω ότι το υπό κρίση αίτημα για φυλάκιση του Καθ' ου η Αίτηση ημερ. 15/9/15 είχε απορριφθεί στην ολότητα του από τις 11/3/16 οπόταν και η υπόθεση αποπερατώθηκε. Οι οποιεσδήποτε δικαστικές διαδικασίες έλαβαν χώρα μετά την εν λόγω ημερομηνία και οι οποίες έγιναν στη βάση της εσφαλμένης αντίληψης ότι η διαδικασία ήταν ακόμη «ζωντανή» δεν μπορεί παρά να είναι εξ' υπαρχής άκυρες και ως τέτοιες ακυρώνονται (Γενικός Εισαγγελέας (Αρ. 7) (1993) 1 ΑΑΔ 793).″
Η απόφαση εφεσιβλήθηκε με τέσσερις λόγους έφεσης. Ο πρώτος αποσύρθηκε πριν την ακρόαση. Με το δεύτερο λόγο, προσδιορίζεται ως λανθασμένη η κρίση του δικαστηρίου να θεωρήσει ορθό το πρακτικό απόρριψης της υπόθεσης. Με τον τρίτο λόγο αμφισβητείται η κατάληξη ότι οι διαδικασίες που αφορούν την αίτηση τερματίστηκαν στην ολότητα τους στις 11 Μαρτίου 2016. Λανθασμένα αποφάσισε το δικαστήριο, με τον τέταρτο λόγο έφεσης, εισηγήθηκε η εφεσείουσα, ότι η διόρθωση των πρακτικών αποτελεί δική της ευθύνη.
Τα γεγονότα της υπόθεσης αυτής έχουν μια ιδιορρυθμία, λόγω ύπαρξης δύο πρακτικών, ιδίας ημερομηνίας, πλην, όμως, με εκ διαμέτρου αντίθετο περιεχόμενο. Το αίτημα φυλάκισης (ημερ. 15 Σεπτεμβρίου 2015) ήταν, μετά από αλλεπάλληλες αναβολές, που δεν είναι του παρόντος να εξεταστεί, ορισμένο στις 11 Μαρτίου 2016. Το πρακτικό της ημέρας εκείνης, που θα το χαρακτηρίζαμε «πρακτικό απόρριψης», αναφέρει:
″Ενώπιον: Σ. Κ. Καρατσή, Π.
Αρ. Αίτησης: 148/10
Ημερομηνία: 11/03/2016
Ένορκη δήλωση ημερ. 15.09.15 για
έκδοση εντάλματος φυλάκισης
Εμφανίσεις:
Αιτήτρια απούσα
Καθ' ου η αίτηση απών
Ώρα 11:00
(Στενογραφημένα πρακτικά να κρατηθούν
από την xxxx)
Δικαστήριο:
Η ώρα είναι 11:00 η Αιτήτρια και ο Καθ' ου η αίτηση κλήθηκαν και απουσιάζουν. Η αίτηση απορρίπτεται λόγω μη προωθήσεως της.
(Υπ.) Σ. Κ. Καρατσής, Π.″
Το έτερο πρακτικό ιδίας ημερομηνίας, που το χαρακτηρίζουμε «πρακτικό συνέχισης», αναφέρει:
″Ενώπιον: Σ. Κ. Καρατσή, Π.
Αρ. Αίτησης: 148/10
Ημερομηνία: 11/03/2016
Ένορκη δήλωση ημερ. 15.09.2015
Εμφανίσεις:
Για την Αιτήτρια: κ. Ρ. Τσαγγάρης
Για τον Καθ' ου η αίτηση: κ. Π. Καϊκκης.
(Στενογραφημένα πρακτικά να κρατηθούν
από την xxxx)
κ. Καϊκκης:
Παράκληση μας είναι να οριστεί στις 12.5.16 που είναι ορισμένη και η 220/15 ανάμεσα στους ίδιους διαδίκους.
κ. Τσαγγάρης:
Συμφωνώ.
Δικαστήριο:
Η αίτηση ορίζεται για οδηγίες στις 12.5.2016 στις 9 π.μ.
(Υπ.) Σ. Κ. Καρατσής, Π.″
Στη συνέχεια η υπόθεση τέθηκε ενώπιον άλλου Δικαστή, της κας Ρ. Προκοπίου, μετά, και πάλι, από αλλεπάλληλες αναβολές, αχρείαστες θα προσθέταμε, αλλά δεν αποτελούν επίδικο θέμα, η αίτηση ορίστηκε για ακρόαση, που τελικώς έγινε, και η απόφαση επιφυλάχθηκε στις 10 Μαρτίου 2017.
Μελετώντας το φάκελο της υπόθεσης, για την ετοιμασία της απόφασης, όπως αναφέρεται το πρακτικό ημερ. 28 Απριλίου 2017, περιήλθε στην αντίληψη της δικαστού τα δύο προαναφερόμενα πρακτικά ημερ. 11 Μαρτίου 2016, με εκ διαμέτρου αντίθετο περιεχόμενο (ανωτέρω). Έθεσε το ζήτημα στους δύο δικηγόρους.
Κατά την επόμενη εμφάνιση που έγινε στις 14 Μαΐου 2017, ο συνήγορος της εφεσείουσας ανέφερε, υποστηρίζοντας την ορθότητα της διαδικασίας, τα εξής:
″Στην ημερομηνία 12 Μαΐου είχε εμφανιστεί εκ μέρους μου ο κ. Θεόδωρος Κατσικίδης που μαζί με τον άλλο συνάδελφο τον κ. Παναγιώτη Καΐκκη εκ μέρους του κ. Χριστοφόρου διαπίστωσαν ότι η παρούσα διαδικασία δεν ήταν στο πινάκιο. Τότε ο συνάδελφος κ. Ρωμανός μαζί με τον συνάδελφο Παναγιώτη Καΐκκη είχαν εμφανιστεί, είχαν πάει στον κ. Καρατσή στο γραφείο του για να του αναφέρουν ότι δεν ήταν ορισμένη η παρούσα διαδικασία στις 12 Μαΐου εκ λάθους ή εκ παραδρομής και συμφώνησαν όλοι οι παρόντες όπως διορθωθεί το πρακτικό 11 Μαρτίου και σημειωθεί η εμφάνιση και των δύο δικηγόρων κατά την 11 Μαρτίου. Η παρούσα διαδικασία ορίστηκε την ίδια ημέρα μαζί με τις άλλες δύο αιτήσεις.″
Ο συνήγορος του εφεσιβλήτου αμφισβήτησε τα πιο πάνω λεχθέντα, υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο περί εικασιών και κάλεσε το δικαστήριο να τα αγνοήσει.
Το κύριο επιχείρημα που προβλήθηκε από τον ευπαίδευτο συνήγορο της εφεσείουσας είναι ότι επρόκειτο για δύο συνεχόμενα πρακτικά, συνεπώς, το δεύτερο υπερισχύει του πρώτου και η ύπαρξη του πρώτου πρακτικού, της απόρριψης, δεν τέθηκε από καμιά πλευρά, παρόλες τις επαναλαμβανόμενες, μετά τις 11 Μαρτίου 2016, εμφανίσεις στο δικαστήριο. Πρόκειται, κατέληξε, περί συγκρουόμενων πρακτικών, με αποτέλεσμα την ακύρωση του πρώτου.
Εδώ ακριβώς έγκειτο και ο προβληματισμός του πρωτόδικου δικαστηρίου, ποιο πρακτικό είναι το πρώτο και ποιο το δεύτερο.
Καμία ένδειξη στο πρακτικό του δικαστηρίου περί της κατ' ισχυρισμό ακολουθίας. Η επίκληση του πρωτόδικου δικαστηρίου στη νομολογία για «τον αναντικατάστατο οδηγό για διαδραματισθέντα στη δίκη», που επί του προκειμένου τα πρακτικά επιτελούν, είναι απολύτως ορθή. (Βλ. Ματθαίου ν. Θεμιστοκλέους (1998) 1 Α.Α.Δ. 1372 και Shacolas v. Universal Life (1984) 1 C.L.R. 47).
Ως προς τη σημασία του πρακτικού του δικαστηρίου, η νομολογία είναι σαφής. (Βλ. Ivarsson v. Δημοκρατίας, Ποιν. Εφ. 159/2015, ημερ. 29 Νοεμβρίου 2016, ECLI:CY:AD:2016:B535 και Χρίστου κ.ά. ν. Δήμου Λάρνακας, Ποιν. Εφ. 219/2015 και 220/2015, ημερ. 11 Μαΐου 2017).
Στην υπό εξέταση υπόθεση υπάρχει ένα κενό που δεν καλύπτεται από κανένα ίχνος πρακτικού ή έστω χρονική ένδειξη, όπως κάποιος θ' ανέμενε, σε πρακτικό που, ενδεχομένως, ακολουθεί. Περαιτέρω, η πρωτόδικη προσέγγιση, ότι χωρίς την αναγκαία και επιβεβλημένη, θα προσθέταμε, υπό τέτοιες περιστάσεις, διόρθωση των πρακτικών, δεν υπάρχει έγκυρη και δεσμευτική δικαστική κρίση που να επιβεβαιώνει τα προβληθέντα από το συνήγορο της εφεσείουσας, ότι διαδραματίστηκαν, πριν το πρακτικό συνέχισης.
Συνακόλουθα, η πρωτόδικη κρίση και η κατάληξη ότι η υπόθεση είχε ήδη αποπερατωθεί, με το πρακτικό απόρριψης, είναι απολύτως ορθή.
Η έφεση απορρίπτεται. Λόγω της ιδιάζουσας φύσεως των γεγονότων της υπόθεσης, θεωρούμε ορθό η κάθε πλευρά να επωμισθεί τα έξοδα της.
Κ. ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
/ΔΓ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(΄Εφεση Αρ. 16/2017)
24 Απριλίου, 2019
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ/στές]
xxxxx,
Εφεσείουσα-Αιτήτρια,
ν.
xxxxx,
Εφεσίβλητου-Καθ' ου η Αίτηση.
________________________
Μιχάλης Θεοδοσίου, για την Εφεσείουσα.
Χρίστος Χριστοφόρου, για τον Εφεσίβλητο.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Γ.Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Η έντιμη Δικαστής του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού, η οποία εκδίκασε την αίτηση αρ. 148/2010, που είχε τεθεί ενώπιόν της, πρώτη φορά, στις 12.5.2016, δεν εξέδωσε τελική απόφαση, όσον αφορά την ουσία της· θεώρησε ότι αυτή είχε, ήδη, απορριφθεί στις 11.3.2016, από άλλο Δικαστή του ιδίου Δικαστηρίου. Με την παρούσα έφεση, προσβάλλεται, ως λανθασμένη, η συλλογιστική και η κρίση της Δικαστού που την οδήγησαν στο πιο πάνω συμπέρασμα.
Η προαναφερθείσα αίτηση αφορούσε αίτημα της εφεσείουσας για έκδοση εντάλματος φυλάκισης του καθ' ου η αίτηση, τώρα εφεσίβλητου, δυνάμει του άρθρου 124Α του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155. Προβλήθηκε ένσταση σε αυτή, η οποία οδήγησε στην ακρόασή της και, εν τέλει, στην επιφύλαξη απόφασης. Κατά το στάδιο της μελέτης της υπόθεσης, προς το σκοπό έκδοσης της απόφασης, η Δικαστής διαπίστωσε ότι στο φάκελο του Δικαστηρίου υπήρχαν δύο πρακτικά ίδιας ημερομηνίας, ήτοι 11.3.2016. Είχαν γίνει και τα δύο από τον ίδιο Δικαστή, ο οποίος, κατά την προαναφερθείσα ημερομηνία, κατά την οποία η αίτηση ήταν ορισμένη για καθορισμό επιδίκων θεμάτων, είχε, όπως φαίνεται, επιληφθεί αυτής σε δύο περιπτώσεις, προφανώς, δυνάμει του Κ. 8[1] του περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Διαδικαστικού Κανονισμού του 1990.
Η Δικαστής επικέντρωσε την προσοχή της, ιδιαίτερα, στο πρακτικό με βάση το οποίο η αίτηση είχε απορριφθεί, λόγω μη προώθησής της, όπως καταγράφεται σε αυτό. Το εν λόγω πρακτικό είχε γίνει η ώρα 11.00 π.μ., της πιο πάνω ημερομηνίας και, όπως, επίσης, φαίνεται από αυτό, ουδείς των διαδίκων ή των συνηγόρων τους ήταν παρών κατά την ώρα εκείνη. ΄Ετσι, εξηγείται και ο λόγος μη προώθησης της αίτησης.
Το πιο πάνω γεγονός οδήγησε τη Δικαστή να προβεί σε επανάνοιγμα της υπόθεσης, με οδηγίες όπως κληθούν οι συνήγοροι των διαδίκων να εμφανιστούν ενώπιόν της. Πρόθεσή της, όπως αυτή καταγράφεται στο πρακτικό το οποίο τηρήθηκε κατά την ορισθείσα προς το σκοπό αυτό ημερομηνία, ήταν, λαμβάνοντας υπόψη τη δραστικότητα του πρακτικού απόρριψης της αίτησης, να ζητηθεί η θέση ενός εκάστου επί του συγκεκριμένου θέματος, πράγμα το οποίο έπραξε, αφού έθεσε υπόψη τους την ύπαρξη των δύο πρακτικών. Στη συνέχεια, όρισε την υπόθεση σε άλλη ημερομηνία για αγορεύσεις. Σημειώνεται, εδώ, πως το άλλο πρακτικό, το οποίο είχε, επίσης, ληφθεί κατά την πιο πάνω ημερομηνία, όπως το παράφρασε η Δικαστής στην απόφασή της, «παρουσίαζε αμφότερους τους συνηγόρους των μερών ..., να εμφανίζονται στο Δικαστήριο και να ζητούν όπως η υπόθεση παραμείνει για οδηγίες σε άλλη ημερομηνία, αίτημα το οποίο όπως φαίνεται από το εν λόγω πρακτικό είχε εγκριθεί από τον έντιμο Πρόεδρο του Δικαστηρίου, στον οποίο η υπόθεση τέθηκε εκείνη τη μέρα.»
Δε χρειάζεται να παρατεθούν τα όσα οι συνήγοροι ανέφεραν, κατά την ορισθείσα, ως άνω, ημερομηνία, σε σχέση με το τι είχε συμβεί στις 11.3.2016, αφού, όπως προκύπτει, στη συνέχεια, από το χειρισμό της υπόθεσης, η Δικαστής δεν τα έλαβε υπόψη της και ορθώς έπραξε. Το θέμα το οποίο υπήρχε προς εξέταση, όπως η ίδια επεσήμανε, αφορούσε, ιδιαίτερα, στο γεγονός ότι, στο φάκελο της υπόθεσης, υπήρχε το πρακτικό απόρριψης της αίτησης, λόγω μη προώθησής της. Ατυχώς, η Δικαστής χαρακτήρισε, στην απόφασή της, το πιο πάνω πρακτικό ως το «δεύτερο πρακτικό» και ίσως να θεώρησε ότι αυτό είχε ακολουθήσει το άλλο πρακτικό, ίδιας ημερομηνίας, αλλά χωρίς αναφορά στην ώρα λήψης του, το οποίο χαρακτήρισε ως το «πρώτο πρακτικό».
Με ή χωρίς τον πιο πάνω χαρακτηρισμό των εν λόγω δύο πρακτικών, δεν μπορεί, ασφαλώς, να αγνοηθεί η σειρά, με την οποία αυτά, λογικά, πρέπει να λήφθηκαν, δεδομένου του περιεχομένου τους. Λογικό είναι το πρακτικό απόρριψης της αίτησης να είχε προηγηθεί του πρακτικού με το οποίο αυτή ορίστηκε σε άλλη ημερομηνία, αφού λογικό είναι, επίσης, ότι το Δικαστήριο δε θα απέρριπτε αίτηση, την οποία, με κοινό αίτημα των συνηγόρων, είχε, ήδη, ορίσει σε άλλη ημερομηνία. Τούτη είναι η λογική των πραγμάτων σε σχέση με τα συγκεκριμένα πρακτικά, τα οποία η Δικαστής εντόπισε στο φάκελο του Δικαστηρίου που τηρείτο για την υπό αναφορά αίτηση, αφού είχε επιφυλάξει την απόφασή της σε σχέση με αυτή.
Βέβαια, είναι γεγονός ότι υπάρχει ένα κενό στο χειρισμό που ακολούθησε το πρακτικό απόρριψης της αίτησης και οδήγησε στο πρακτικό ορισμού της σε νέα ημερομηνία και, μάλλον, είναι αυτό που προκάλεσε τη σύγχυση, όσον αφορά τον προσβαλλόμενο με την παρούσα έφεση χειρισμό. Συγκεκριμένα, στο πρακτικό της 11.3.2016 το οποίο έγινε στην παρουσία των συνηγόρων των διαδίκων, δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά για την ακύρωση της προηγηθείσας διαταγής για απόρριψη της αίτησης· προφανώς, εκ παραδρομής. Το Δικαστήριο, παρά το ότι είχε, ήδη, απορρίψει την αίτηση, όταν οι συνήγοροι εμφανίστηκαν ενώπιόν του και υπέβαλαν κοινό αίτημα για αναβολή, προχώρησε ως εάν αυτή να βρισκόταν σε ισχύ. ΄Ετσι, ενέκρινε το αίτημά τους, ορίζοντας, συγχρόνως, την αίτηση στην ημερομηνία που εκείνοι του είχαν εισηγηθεί. Ο πιο πάνω χειρισμός του Δικαστηρίου είχε, ακριβώς, αυτήν την επίδραση, δηλαδή την επαναφορά της αίτησης. Τούτο είναι το αναπόδραστο συμπέρασμα της άσκησης, από το Δικαστήριο, κατά το στάδιο εκείνο, εξουσίας να επιληφθεί, εκ νέου, της αίτησης και να δώσει οδηγίες σε σχέση με την περαιτέρω πορεία της.
Σημειώνεται, συναφώς, πως ένα δικαστήριο, οπωσδήποτε, έχει εξουσία, κατά τη διάρκεια της ίδιας συνεδρίας, να ακυρώνει προηγούμενο διάταγμά του, που δεν έχει οριστικοποιηθεί διά της σύνταξής του ως τέτοιο, αποδεχόμενο κοινή εισήγηση, προς τούτο, των συνηγόρων των διαδίκων, αφού κρίνει και το ίδιο ότι κάτι τέτοιο είναι δίκαιο, υπό τις περιστάσεις. Η πείρα, άλλωστε, δείχνει ότι πρόκειται για πρακτική, η οποία ασκείται ενίοτε και έχει ως έρεισμα τη σύμφυτη εξουσία του δικαστηρίου, προκειμένου να αποδοθεί δικαιοσύνη. Τούτο δε έχει συμβεί στην παρούσα περίπτωση: Η ενέργεια του Δικαστηρίου να επιληφθεί, ενώ αυτό εξακολουθούσε να βρίσκεται σε συνεδρία, του κοινού αιτήματος των συνηγόρων για αναβολή, σιωπηρά, αναβίωσε την, ήδη, απορριφθείσα αίτηση.
Για τους πιο πάνω λόγους, η έφεση θα επετύγχανε.
Γ.Ν. Γιασεμής,
Δ.
/ΜΠ
[1] «8. Σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας το Δικαστήριο μπορεί είτε αυτεπαγγέλτως είτε έπειτα από αίτηση οποιουδήποτε διαδίκου να δώσει τις οδηγίες που απαιτεί το συμφέρον της δικαιοσύνης.»