public Ψαρά-Μιλτιάδου, Τάσια Ηλ.Χρίστου, για τον αιτητή Πην.Χαραλάμπους, (κα), για Γενικό Εισαγγελέα, για τους καθ΄ων η αίτηση CY AD Κύπρος Ανώτατο Δικαστήριο 2019-03-12 el Τμήμα Νομικών Εκδόσεων, Ανώτατο Δικαστήριο ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ TOY ABDELAZIZ ν. ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, Πολιτική αίτηση αρ.24/19, 12/3/2019 Δικαστική Απόφαση

ECLI:CY:AD:2019:D78

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

                   Πολιτική αίτηση αρ.24/19

 

12 Μαρτίου, 2019

 

[Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (Ν33/1964)

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡ. 11 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 5 ΤΗΣ Ε.Σ.Δ.Α, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ 6(1)2000 ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2008/115/ΕΚ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟ ΚΕΦ. 105 ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 2018.

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ TOY xxxxx ABDELAZIZ, ΥΠΗΚΟΟΥ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΣΤΗΝ ΜΕΝΟΓΕΙΑ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ HABEAS CORPUS AD SUBJICIENDUM.

KAI

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ME TO ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΑΠΕΛΑΣΗΣ ΕΚΔΟΘΕΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΗΜΕΡ. 14^Η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018.

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΕΚΔΟΘΕΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΗΜΕΡ. 14^Η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2018.

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ

1.    ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ

2.    ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

3.    ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

4.    ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

 

Ηλ.Χρίστου, για τον αιτητή

Πην.Χαραλάμπους, (κα), για Γενικό Εισαγγελέα, για τους καθ΄ων η αίτηση

---------------- -

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.:  Ο αιτητής δυνάμει της παρούσας αίτησης επιδιώκει:

Α.  Την έκδοση προνομιακού εντάλματος HABEAS CORPUS AD SUBJICIENDUM με το οποίο να κηρύσσεται παράνομη ή/και καταχρηστική ή/και άκυρη η κράτηση του Αιτητή στον Χώρο Κράτησης Μεταναστών στη Μενόγεια ή/και να κηρύσσεται άκυρο το Διάταγμα κράτησης εναντίον του Αιτητή ημερ.14/12/2018.

 

Β. Την έκδοση προνομιακού εντάλματος HABEAS CORPUS AD SUBJICIENDUM με το οποία να κηρύσσεται παράνομο ή/και καταχρηστικό η/και άκυρο το Διάταγμα απέλασης εναντίον του Αιτητή ημερ.14/12/2018.

Γ. Την έκδοση προνομιακού εντάλματος HABEAS CORPUS AD SUBJICIENDUM με το οποία να ακυρώνεται ή/και να παύει η διαδικασία απέλασης του Αιτητή.

Δ. Την έκδοση προνομιακού εντάλματος HABEAS CORPUS AD SUBJICIENDUM με το οποία να διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του Αιτητή καθότι η διάρκεια της κράτησης του είναι παράνομη και παραβιάζει το άρθρο 11 του Συντάγματος και τα άρθρα, 14,9 και 6 του Περί Αλλοδαπών και Μεταναστών Νόμου, το Άρθρο 15 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ και το Άρθρο 5(/)(στ) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το άρθρο 29 παρ. 4 και 5 του Περί Προσφύγων Νόμου αφού κανένα μέτρο δεν λαμβάνεται ή/και μπορεί να ληφθεί από τις αρχές για την απέλαση του στην Αίγυπτο αφού εξακολουθεί να είναι Αιτητής ασύλου σύμφωνα με τον Περί Προσφύγων Νόμο και δεν υφίσταται εύλογη προοπτική απομάκρυνσης του αλλά και επειδή σε περίπτωση έκδοσης του υπάρχει κίνδυνος για την ζωή του.

Ε. Την έκδοση προνομιακού εντάλματος HABEAS CORPUS AD SUBJICIENDUM με το οποία να διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του Αιτητή καθότι η κράτηση του είναι παράνομη και παραβιάζει το άρθρο 11 του Συντάγματος και τα άρθρα, 14,9 και 6 του Περί Αλλοδαπών και Μεταναστών Νόμου, το Άρθρο 15 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ και το Άρθρο 5(Ι)(στ) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου το άρθρο 29 παρ. 4 και 5 του Περί Προσφύγων Νόμου καθότι ο Υπουργός Εσωτερικών απέτυχε να επανεξετάσει ή/και αρνείται να επανεξετάσει το διάταγμα κράτησης του Αιτητή σε μη εύλογο χρονικό πλαίσιο.

 

Ζ.  Διάταγμα το οποίο να απευθύνεται ή/και να διατάσσονται οι καθ΄ων η αίτηση 1-4 όπως απελευθερώσουν ή/και παύσουν οποιαδήποτε ενέργεια κράτησης του αιτητή.

 

Θεώρησα χρήσιμο να παραθέσω αυτούσιο το παρακλητικό της παρούσας αίτησης ενόψει της ένστασης της πλευράς των καθ΄ων η αίτηση ως προς το αβάσιμο των αιτουμένων θεραπειών στη διαδικασία προνομιακού εντάλματος. 

 

Πριν να εξεταστεί η αίτηση, θα πρέπει να αναφερθούν τα γεγονότα όπως ο αιτητής τα παρουσιάζει μέσω της ένορκης δήλωσης του Κ. Καρατζιά δικηγόρου στο δικηγορικό γραφείο που τον εκπροσωπεί.

Ο αιτητής είναι υπήκοος Αιγύπτου και έχει αιτηθεί πολιτικό άσυλο μετά την άφιξη του στη Δημοκρατία.  Στις 14.10.16 η αίτηση του για άσυλο απορρίφθηκε από την αρμόδια υπηρεσία και του εστάλη σχετική επιστολή 31.10.18.  Κατά το χρόνο αυτό ο αιτητής κρατείτο στις κεντρικές φυλακές.  Στην εν λόγω επιστολή αναφέρεται ότι η απουσία του στη συνέντευξη στην οποία κλήθηκε στις 27.9.2018, μετά από ειδοποίηση που εστάλη στις 21.8.2018, υποδήλωνε ουσιαστικά σιωπηρή απόσυρση της αίτησης.   Επίσης θεωρήθηκε μεμπτό ότι δεν είχε ειδοποιήσει τις Αρχές για τη νέα του διεύθυνση.  Στην εν λόγω επιστολή εξηγείται σ΄αυτόν ότι έχει στη διάθεση του ένδικα μέσα. Συγκεκριμένα γίνεται και αναφορά στο δικαίωμα προσφυγής σύμφωνα με τον περί Προσφύγων Νόμο.  Ο αιτητής βρισκόμενος στη φυλακή δεν προέβη σε σχετική προσβολή της απόφασης και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να παρέλθει η σχετική προθεσμία και να έχει ως μόνη υπαλλακτική θεραπεία την άσκηση της παρούσας διαδικασίας.  Σημειώνεται ότι εν πάση περιπτώσει έχει υποβάλει εκ νέου αίτηση για επανάνοιγμα του φακέλου για χορήγηση πολιτικού ασύλου.

 

Στις 14.12.2018 εξεδόθησαν εναντίον του αιτητή διατάγματα κράτησης και απέλασης με αποτέλεσμα, μετά την έκτιση της ποινής του να μεταφερθεί στο κέντρο κράτησης μεταναστών στη Μενόγεια, όπου κρατείται μέχρι σήμερα. 

Στο εν λόγω διάταγμα κράτησης αναφέρεται ότι παρά το γεγονός ότι ο αιτητής αιτείται διεθνή προστασία με βάση το άρθρο 9ΣΤ του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, (Ν.6(Ι)/2000), θα πρέπει να κρατηθεί για σκοπούς προστασίας της δημόσιας τάξης, κατόπιν ατομικής αξιολόγησης με βάση το άρθρο 9ΣΤ,(2)(ε)[1].  Στο δε διάταγμα απέλασης αναφέρεται ότι ο αιτητής κρίθηκε ως ανεπιθύμητος μετανάστης και συνεπώς απαγορευμένος δυνάμει της παραγράφου (δ) του εδαφίου (1) του άρθρου 6 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, Κεφ.105[2].  Αναφορικά με την ποινή που του είχε επιβληθεί θα πρέπει να λεχθεί ότι είχε καταδικαστεί στις 18.4.2018 στην ποινική υπόθεση 14852/17 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας σε διάφορα αδικήματα  μεταξύ των οποίων ληστεία, μεταφορά μαχαιριού, κατοχή διαρρηκτικού οργάνου και διάρρηξη κτιρίου και κλοπή.  Του επιβλήθηκαν συντρέχουσες ποινές με τη μεγαλύτερη να είναι αυτή των 18 μηνών, η οποία ποινή μειώθηκε κατά το χρόνο που ο αιτητής τελούσε υπό κράτηση δηλαδή από τις 24/11/2017. 

 

Οι καθ΄ων η αίτηση στην ένσταση που έχουν καταχωρήσει την 1^η.3.2019 εγείρουν προδικαστικές ενστάσεις που αφορούν τη μη δυνατότητα προσβολής του διατάγματος κράτησης και απέλασης για την παρούσα διαδικασία, εφόσον υπάρχει δικαίωμα του αιτητή για καταχώρηση προσφυγής κατά του επίδικου διατάγματος κράτησης ημερ. 14.12.2018, ως οι πρόνοιες του άρθρου 9ΣΤ (6) του περί Προσφύγων Νόμου.  Περαιτέρω εγείρεται προδικαστική ένσταση ότι  η αίτηση είναι πρόωρη και καταδικασμένη σε απόρριψη διότι η χρονική διάρκεια από την έκδοση του διατάγματος κράτησης δεν είναι τέτοια που να ενεργοποιεί τις πρόνοιες του άρθρου 9ΣΤ(7)(α) του περί Προσφύγων Νόμου του 2000.

 

Επί της ουσίας είναι η βασική θέση της πλευράς των καθ΄ων η αίτηση ότι η κράτηση του αιτητή είναι καθόλα νόμιμη και σύμφωνη τόσο με το άρθρο 5(στ)  της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου το άρθρου 18ΟΕ(2)(β) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου όσο και το άρθρο 9ΣΤ του περί Προσφύγων Νόμου.  Ειδικότερα τα εν λόγω διατάγματα εκδόθηκαν καθότι ο αιτών κρίθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης δυνάμει της παραγράφου (δ) του εδαφίου (1) του άρθρου 6 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, και/ή υπόκειτο σε απόφαση επιστροφής συνεπεία ποινικής κύρωσης και/ή ποινής φυλάκισης δυνάμει του άρθρου 18 ΟΕ(2)(β) του ρηθέντος Νόμου.

 

Ακόμη η περίοδος κράτησης από τις 14.12.2018 μέχρι την ημερομηνία καταχώρησης της αίτησης, δηλαδή 19.2.2019 είναι νόμιμη καθότι η αρμόδια αρχή δύναται με βάση τον περί Προσφύγων Νόμο να θέσει υπό κράτηση υπήκοο τρίτης χώρας, υποκείμενο σε διαδικασίες επιστροφής, όταν διαπιστώνει ότι υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρείται ότι η κράτηση του ήταν αναγκαία για την προστασία της δημόσιας τάξης. 

 

Είναι επίσης χρήσιμο να τεθούν πλήρως τα γεγονότα και το ιστορικό της παρούσας υπόθεσης όπως παρατίθενται στην ένορκη δήλωση του xxxxxx Λειτουργού στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, Κλάδος Ασύλου.

«3.  Ο αιτών, xxxxx Abdelaziz  είναι Αιγύπτιος υπήκοος με ημερομηνία γέννησης την xxxx. Αφίχθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία στις 06/02/2015 για να εργαστεί ως εργάτης γεωργίας. Στις 08/06/2015 ο εν λόγω Αιτητής αναχώρησε από τη Δημοκρατία. Σχετικά έγγραφα επισυνάπτονται ως Τεκμήριο 1.

4.         Στις 31/12/2015 εισήλθε εκ νέου στη Δημοκρατία για να εργαστεί ως εργάτης και του δόθηκε άδεια εισόδου μέχρι την 14/03/2016. Σχετικό έγγραφο επισυνάπτεται ως Τεκμήριο 2.

5.         Με επιστολή της η Αστυνομία ημερ.29/01/2016, αναφέρει ότι στις 14/01/2016 ο εργοδότης του Αιτούντος με γραπτή επιστολή κατάγγειλε ότι στις 13/01/2016, ο Αϊτών εγκατέλειψε τον χώρο διαμονής και εργασίας του και αναχώρησε προς άγνωστη διεύθυνση παίρνοντας μαζί του το διαβατήριο καθώς και τα προσωπικά του αντικείμενα. Ο Αϊτών, ως προκύπτει από το περιεχόμενο της επιστολής της Αστυνομίας, δεν παρουσιάστηκε στο Κλιμάκιο, ούτε στο Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων για να υποβάλει οποιοδήποτε παράπονο εναντίον του εργοδότη του. Η ρηθείσα επιστολή επισυνάπτεται ως Τεκμήριο 3.

6.         Τα στοιχεία του Αιτούντα καταχωρήθηκαν σε κατάλογο αναζητουμένων προσώπων στις 03/02/2016, ως προκύπτει από έγγραφο της Αστυνομίας το οποίο επισυνάπτεται ως Τεκμήριο 4.

7.         Στις 14/10/2016 ο αιτών υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας η οποία αποκαλύπτεται και επισυνάπτεται ως Τεκμήριο 5.

8.         Στις 29/10/2018 ο αιτών δεν παρουσιάστηκε στην προγραμματισμένη συνέντευξη στην Υπηρεσία Ασύλου και ενόψει τούτου η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε να κλείσει τον φάκελο του και να μην συνεχίσει την αίτησή του. Στις 12/12/2018 δόθηκε στον Αιτούντα η εν λόγω επιστολή την οποία παρέλαβε και την υπόγραψε. Σχετικό έγγραφο επισυνάπτεται ως Τεκμήριο 6.

9.         Σύμφωνα με επιστολή της Αστυνομίας ημερ. 08/11/2018, ο Αϊτών δεν παρουσιάστηκε στο ραντεβού του στην Υπηρεσία Ασύλου καθότι από τις 24/11/2017 βρισκόταν στις Κεντρικές Φυλακές. Εναντίον του Αιτούντα διερευνήθηκε ποινική υπόθεση σχετικά με τα αδικήματα 1)Ληστείας, 2)Διάρρηξης κτιρίου και κλοπής, 3)Κατοχή διαρρηκτικού οργάνου κατά τη διάρκεια της νύχτας και 4) Κλοπής και στις 18/04/2018 καταδικάστηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας σε 18 μήνες φυλάκιση. Σχετικό έγγραφο επισυνάπτεται ως Τεκμήριο 7. Στις 19.12.2018 απονεμήθηκε στον Αιτητή προεδρική χάρη.

10.       Στις 14/12/2018 εκδόθηκε εναντίον του Αιτούντα διάταγμα κράτησης δυνάμει του άρθρου 9ΣΤ(2) του Περί Προσφύγων Νόμου καθότι κρίθηκε ότι η κράτηση του ήταν αναγκαία για την προστασία της δημόσιας τάξης και διάταγμα απέλασης δυνάμει του άρθρου 6(1)(δ) του Κεφ. 105 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, τα οποία επιδόθηκαν στον Αιτητή την 21/12/2018. Τα ρηθέντα διατάγματα επισυνάπτονται ως Τεκμήριο 8α και Τεκμήριο 8β αντίστοιχα.

11.       Η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης που είχε εκδοθεί εναντίον του Αιτούντα είχε ανασταλεί, λόγω αιτήματος ασύλου, ως προκύπτει από το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 8β.

12.       Στις 29/10/2018 ως προελέχθη ο φάκελος του Αιτητή είχε κλείσει και η διαδικασία εξέτασης της αίτησης ασύλου διακόπηκε ένεκα της μη παρουσίας του στην προγραμματισμένη συνέντευξη. Σχετικά έγγραφα επισυνάπτονται ως Τεκμήριο 9.

 13.      Στις 12/12/2018 ως γνωρίζω και πληροφορούμαι από τη δικηγόρο η οποία χειρίζεται την υπόθεση, ο αιτών απέστειλε επιστολή στην Υπηρεσία Ασύλου με την οποία ζητούσε το επανάνοιγμα του φακέλου του εφόσον ήταν εκ των πραγμάτων αδύνατο να λάβει γνώση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ένεκα της κράτησής του στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας. Ο φάκελος του αιτητή επανάνοιξε στις 05/02/2019. Σχετικά έγγραφα επισυνάπτονται ως Τεκμήριο 10.

14.       Στις 12/02/2019 διεξήχθη συνέντευξη στον Αιτούντα στην Υπηρεσία Ασύλου από αρμόδιο Λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου προς εξέταση του αιτήματος διεθνούς προστασίας, στον οποίο παραχωρήθηκε δωρεάν βοήθεια διερμηνέα (από την Αραβική γλώσσα -μητρική γλώσσα αιτητή- στην Αγγλική). Τα πρακτικά της συνέντευξης του Αιτούντα επισυνάπτονται ως Τεκμήριο 11.

15.       Μετά την συνέντευξη ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε έκθεση-εισήγηση ημερομηνίας 14/02/2019 προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας και ο τελευταίος στις 22/02/2019, αποφάσισε όπως μην δοθεί στον Αιτούντα το οποιοδήποτε καθεστώς προστασίας. Η εν λόγω εισήγηση επισυνάπτεται ως Τεκμήριο 12.

16.       Την ίδια ημέρα δηλαδή την 22/02/2019 η εν λόγω απόφαση απεστάλη στον Αιτούντα στα Κρατητήρια Μενόγειας, όπου κρατείται, την οποία διάβασε και υπέγραψε. Σχετική επιστολή επισυνάπτεται ως Τεκμήριο 13.

17.       Στις 17/01/2019 ο Αϊτών καταχώρισε στο Δικαστήριο νομική αρωγή με αρ.9/2019 με σκοπό να προωθήσει την παρούσα διαδικασία, σχετικό αντίγραφο της οποίας αποκαλύπτω και επισυνάπτω ως Τεκμήριο 14.

18.       Στις 21/02/2019 καταχωρήθηκε η παρούσα Αίτηση για έκδοση Εντάλματος φύσεως Habeas Corpus». (19.2.2019 είναι η ορθή ημερομηνία).

 

 

Έχω εξετάσει τα δεδομένα της υπόθεσης στο νομικό πλαίσιο που είναι σχετικό.  Με βάση το άρθρο 9ΣΤ(6) του περί Προσφύγων Νόμου το διάταγμα κράτησης που εκδίδεται με βάση το Νόμο αυτό υπόκειται σε προσφυγή βάσει του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος, δηλαδή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, το οποίο υποχρεούται να εκδικάσει την προσφυγή και να εκδώσει απόφαση, εντός 4 εβδομάδων από την καταχώρηση της προσφυγής.

 

Εν αντιθέσει, με βάση το άρθρο 9ΣΤ(7), η διάρκεια κράτησης, υπόκειται σε αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus δυνάμει του ΄Αρθρου 154.4 του Συντάγματος, με υποχρέωση για ολοκλήρωση της διαδικασίας με την έκδοση και της απόφασης εντός 3 εβδομάδων από την καταχώρηση της αίτησης.  Μάλιστα με τη σχετική υποπαράγραφο καθίσταται σαφές ότι ο αιτητής δικαιούται να καταχωρήσει πέραν της μιας τέτοιας αίτησης «ιδίως όταν η κράτηση είναι παρατεταμένης διάρκειας ή όταν προκύπτουν σχετικές περιστάσεις ή όταν νέα στοιχεία καθίστανται διαθέσιμα τα οποία ενδέχεται να επηρεάζουν τη νομιμότητα της διάρκειας της κράτησης».

 

Προκύπτει από τα πιο πάνω πως η νομιμότητα της ίδιας της έκδοσης του διατάγματος κράτησης πρέπει να προσβληθεί δια προσφυγής στο Διοικητικό Δικαστήριο με βάση το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος.  Ενώ, η νομιμότητα της διάρκειας της κράτησης πρέπει να προσβληθεί με την αίτηση Habeas Corpus.  Ο αιτητής λοιπόν δεν μπορεί να προσβάλει δια της παρούσης το νόμιμο της έκδοσης του διατάγματος κράτησης, το οποίο τεκμαίρεται νόμιμο.  (Βλ. Κhoshorauli ν. Διευθυντή Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάσευσης, Πολ.Aίτηση 1/2019, 24.1.2019).

 

Ωστόσο μια νόμιμη αρχικώς κράτηση μπορεί να μετατραπεί σε παράνομη όταν διαπιστωθεί πως ο χρόνος που απαιτείται για το σκοπό της κράτησης έχει εκφύγει των λογικών ορίων. 

 

Στη Fasel ν. Δημοκρατίας, Πολ.εφ.236/15, ημερ. 31.3.2016 αναφέρονται τα εξής σχετικά:

Σύμφωνα με τον περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμο το διάταγμα κράτησης υπόκειται σε προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ενώ η διάρκεια της κράτησης, βάσει του Άρθρου 18ΠΣΤ του εν λόγω νόμου υπόκειται σε αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος. . . . . ...»

 

Ήδη έχουμε κρίνει ότι το 18ΠΣΤ του Περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου ΚΕΦ. 105 δεν εφαρμόζεται, για λόγους που αναφέρονται, στην περίπτωση του Εφεσείοντα.

 

Όλα τα πιο πάνω, που αναμφισβήτητα ισχύουν και στην παρούσα υπόθεση του Εφεσείοντα, πιστεύουμε ότι θέτουν τέρμα και στο όλο θέμα της νομιμότητας της κράτησης του Αιτητή.

 

Με δεδομένη την νομιμότητα της κράτησης του Εφεσείοντα το μόνο θέμα που παρέμενε για εξέταση ήταν αυτό της διάρκειας κράτησης του κάτω από το Άρθρο 5 της ΕΣΔΑ. 

 

........

Σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση βεβαίως, η κρίση επί του κατά πόσο η κράτηση έχει υπερβεί τον εύλογο χρόνο είναι κρίση πραγματική που πρέπει να λαμβάνει υπ΄όψη όλα τα ενώπιον του Δικαστηρίου δεδομένα. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως και πάντοτε, αυτή ταύτη η διάρκεια της κράτησης είναι σχετική. Τέσσερις μήνες δεν είναι μικρό διάστημα. Όμως δεν μπορεί να θεωρηθεί in abstracto. Πρέπει να συσχετισθεί προς τους λόγους της καθυστέρησης απέλασης και τις υφιστάμενες δυνατότητες διεκπεραίωσης της . . . . ..»

 

Στο σύγγραμμα των Jacobs, White & Ovey, The European convention on Human Rights, 5η Έκδοση, σελ. 235 αναφέρεται ότι το βάρος απόδειξης παράβαση του Άρθρου 5(1)(στ) του ΕΣΔΑ είναι επί των ώμων του Αιτητή. Παραθέτουμε το σχετικό κείμενο:

 

«It follows that, in the absence of any procedural irregularity or official arbitrariness such as to render the detention unlawful, the only way for an applicant to establish a breach of this provision is to show that, throughout or for some part of his detention, he was not truly the object of deportation or extradition action. One way of establishing this is to show that the authorities did not pursue the expulsion proceedings with 'due diligence' and that they thereby allowed the detention to be unnecessarily prolonged."

 

......

Παραμένει συνεπώς για εξέταση η διάρκεια της κράτησης του Εφεσείοντα που το Δικαστήριο έχει εξουσία να εξετάσει βάσει του Άρθρου 11(2)(στ) του Συντάγματος, αντίστοιχου με το Άρθρο 5(1)(στ) του ΕΣΔΑ. Στην Essa Murad Khlaief (άνω) το Δικαστήριο συνήρτησε το χαρακτηρισμό του χρόνου σε εύλογο ή μη, όχι μόνο από το μέγεθος του αλλά και από τα δεδομένα που είχε ενώπιον του το Δικαστήριο. Στην παρούσα υπόθεση το Πρωτόδικο Δικαστήριο αντιμετώπισε το θέμα ως ακολούθως:

 

«Η θέση της κας. Χαραλαμπίδου είναι ότι με αποφάσεις του ΕΔΑΔ, φαίνεται να παραβιάζεται το ΄Αρθρο 5 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εφόσον θα έπρεπε να ελεγχθούν οι ενέργειες που έχουν γίνει προς απέλαση του αιτητή. Η απάντηση είναι ότι η Δημοκρατία κρατεί ένα άτομο το οποίο δεν έχει διαβατήριο, του οποίου η κράτηση νομίμως υφίσταται με βάση τα εκδοθέντα διατάγματα, ενώ δεν έχει ακόμη περάσει το εξάμηνο. Ακόμη και αν ήθελε τύχει εφαρμογής η Οδηγία, η πάροδος του διαρρεύσαντος χρονικού διαστήματος δεν είναι περίοδος που να θεωρείται ότι έχει υπερβεί οποιονδήποτε λογικό χρονικό διάστημα για την απομάκρυνση του αιτητή πίσω στη χώρα του, εκκρεμούσης μάλιστα της προσφυγής την οποία έχει καταχωρήσει εναντίον της απόρριψης της αίτησης ασύλου. Με άλλα λόγια, το ΄Αρθρο 5 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης πρέπει να εναρμονίζεται και να διαβάζεται και με τα ευρωπαϊκά δεδομένα που τυγχάνουν εφαρμογής με βάση την Οδηγία, αλλά και το κυριαρχικό δικαίωμα ενός κράτους να ελέγχει την παραμονή αλλοδαπών στο έδαφος του, ιδιαίτερα όταν αυτά έχουν καταδικαστεί για ποινικό αδίκημα πλαστοπροσωπίας. Να σημειωθεί περαιτέρω ότι το εν λόγω ΄Αρθρο 5 αφορά στον έλεγχο της αυθαίρετης κράτησης χωρίς, δηλαδή, νόμιμη διαταγή και αναθεώρηση από αρμόδιο Δικαστήριο. Ακόμη το ΄Αρθρο 5(1)(f) προνοεί για εξαιρέσεις όταν η περίπτωση εμπίπτει στο δικαίωμα του κράτους να κρατεί υπό περιορισμό άτομο εναντίον του οποίου έχουν εκδοθεί διατάγματα με σκοπό την απέλαση ή την έκδοση του. (δέστε σχετικά Jacobs, White & Ovey: The European Convention on Human Rights 5η έκδ. σελ. 209 κ.ε. και ιδιαίτερα τις σελ. 233-235).

 

Άλλες αποφάσεις που έχει αναφέρει η κα.Χαραλαμπίδου όπως τις Αίτηση του Wilky Fonjy Fonjungo, υπ΄αρ. 44/13, ημερ. 4.4.2013, Teimuraz Bochorishvili (πιο πάνω) και Zoran Todorovic υπ΄αρ. 2/14 ημερ. 7.2.2014, ήταν υποθέσεις που είχαν περάσει την εξάμηνη κράτηση, και κρίθηκαν πάνω σε εντελώς διαφορετικά δεδομένα.»

 

 

Συμφωνούμε με την προσέγγιση του Πρωτόδικου Δικαστού λαμβάνοντας υπόψιν τα περιστατικά της παρούσης υπόθεσης και ιδιαίτερα ότι ο χρόνος κράτησης του Εφεσείοντα ήταν μόλις πέντε μήνες και επτά ημέρες μέχρι την καταχώρηση της αίτησης του ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Οι υποθέσεις στις οποίες στηρίχθηκε η ευπαίδευτος συνήγορος προκειμένου να στηρίξει την εισήγηση της, αφορούσαν κρατήσεις πέραν των 11 μηνών (Μ.Α ν. Cyprus (άνω)) και πέραν των 5 ετών (Chahal (άνω)). Στην τελευταία υπόθεση αν και το Δικαστήριο βρήκε ότι η απόφαση δι΄ απέλαση του αιτητή στις Ινδίες ήταν αντίθετη με το Άρθρο 3 της Σύμβασης λόγω του ότι θα διέτρεχε πραγματικό κίνδυνο βασανισμού ή παράνομης θανάτωσης εντούτοις η κράτηση του για 6 έτη πριν την απόφαση του Δικαστηρίου κρίθηκε ότι ήταν επιτρεπτή κάτω από το Άρθρο 5(Ι)(f) της ΕΣΔΑ.

 

Στην Kolompar v. Belgium, 24 September 1992, Series A No.235-C, (1993) 16 EHRR 197 §§37-43 καθυστέρηση πέραν των δύο ετών και οκτώ μηνών εν αναμονή απέλασης δεν κρίθηκε ότι παραβίαζε το Άρθρο 5 ενόψει του ότι οι καθυστερήσεις, δεν οφείλονταν σε ενέργειες των Αρχών.

 

Η Αρχή που προβάλλεται από τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ αναφορικά με το εξεταζόμενο θέμα παρατίθεται στην πρόσφατη απόφαση του ΕΔΑΔ στην υπόθεση MEFAALANI v. CYPRUS, Appl. Nos 3473/11 και 75381/11 ημερ 3.2.2016.

 

"Article 5 § 1(f) does not demand that detention be reasonably considered necessary, for example, to prevent the individual from committing an offence or fleeing. It is therefore immaterial whether the underlying decision to expel can be justified under national or Convention law. Any deprivation of liberty under the second limb or Article 5 § 1(f) will be justified, however, only for as long as steps towards deportation or extradition are in progress. If such steps are not prosecuted with due diligence, the detention will cease to be permissible under that provision. In other words, the length of the detention should not exceed that which is reasonably required for the purpose pursued.

 

Unlike Article 15 of Directive 2008/115/EC, Article 5 § 1(f) of the |Convention does not lay down maximum time-limits; the question whether the length of deportation proceedings could affect the lawfulness of detention under this provision thus depends solely on the particular circumstances of each case.

 

The deprivation of liberty must also be "lawful". Where the "lawfulness" of detention is in issue, including the question whether "a procedure prescribed by law" has been followed, the Convention refers essentially to national law and lays down, as a minimum, the obligation to conform to the substantive and procedural rules of that law. It follows that the Court can and should exercise a certain power to review whether this law has been complied with. However, the logic of the system of safeguards established by the Convention sets limits on the scope of this review. It is in the first place for the national authorities, notably the courts, to interpret and apply domestic law, even in those fields where the Convention "incorporates" the rules of that law: the national authorities are, in the nature of things, particularly qualified to settle the issues arising in this connection."

 

Στα όσα παρέθεσε το πρωτόδικο Δικαστήριο προκειμένου να δικαιολογήσει την νομιμότητα αναφορικά με τη διάρκεια της κράτησης του, θα προσθέταμε ότι απ΄ όσα ο ίδιος ο Εφεσείοντας προβάλλει στην Ένορκη Δήλωση για υποστήριξη της αίτησης του δεν αποκαλύπτεται ότι οι Αρχές δεν προώθησαν την απέλαση του με την «δέουσα επιμέλεια» ("due diligence").

 

Ο Εφεσείων, δεν απέσεισε το βάρος ν' αποδείξει ότι υπό τις περιστάσεις, η διάρκεια του χρόνου κράτησης του δεν είναι η αναγκαία και/ή η εύλογος. Απεναντίας τα όσα αναφέρει οδηγούν στην αντίθετη κατεύθυνση».

 

΄Oπως επίσης τέθηκε και στην υπόθεση Ιn Re Oktru (2004)1 A.A.Δ. 608, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση η κρίση επί του κατά πόσον η κράτηση έχει υπερβεί τον εύλογο χρόνο είναι κρίση πραγματική που πρέπει να λαμβάνει υπόψη σφαιρικά όλα τα ενώπιον του Δικαστηρίου δεδομένα. 

 

Στην κρινόμενη περίπτωση το διάταγμα κράτησης έχει εκδοθεί στις 14.12.2018, όπως ήδη αναφέρθηκε, μετά την αποφυλάκιση του αιτητή από τις κεντρικές φυλακές, ενωρίτερον μάλιστα της εκπνοής της ποινής που του επιβλήθηκε, λόγω, όπως εξηγήθηκε, προεδρικής χάρης.  Παράλληλα εκδόθηκε και το διάταγμα απέλασης.  Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή, τελικά δεχόμενος εν μέρει τη θέση της Δημοκρατίας, πως η νομιμότητα του διατάγματος αυτή καθ΄εαυτή   δεν μπορεί να προσβληθεί, επιχείρησε να  προβάλει τη θέση ότι η Δημοκρατία δια της αναστολής της διαδικασίας απέλασης καταχράστηκε στην ουσία το χρόνο κράτησης διότι δεν έπραξε ό,τι έπρεπε να πράξει για να τον απελάσει.  Μάλιστα δεν του γνωστοποιήθηκε η αναστολή.  Και εφόσον είχε ανασταλεί η απέλαση έπρεπε να αφεθεί ελεύθερος, κατέληξε.  Προς τούτο επικαλέστηκε την απόφαση Hussaf Mustafa, (2012)1B A.A.Δ. 1623.

 

Με όλο το σεβασμό στις θέσεις του ευπαιδεύτου συνηγόρου, τα επιχειρήματα και οι θέσεις που δόθηκαν, εν τοις πράγμασι, οδηγούν στη θεώρηση της νομιμότητας της έκδοσης αυτής καθ΄εαυτής του διατάγματος κράτησης.  ΄Εχει εξηγηθεί γιατί αυτό δεν είναι επιτρεπτό να γίνει δια της παρούσης. 

 

Εξετάζοντας συνεπώς το μόνο που παραμένει ως προς τη διάρκεια της κράτησης διαπιστώνονται τα ακόλουθα:

 

Κατά το διάστημα που μεσολάβησε, οι αρμόδιες αρχές όντως προέβησαν σε επανάνοιγμα του φακέλου και καθηκόντως εξέτασαν την αίτηση του, στη βάση των ειδικών περιστάσεων που εξηγήθηκαν πιο πάνω.    Η δε αναστολή της απέλασης εγγενώς συνδέεται με την ανάγκη επανανοίγματος του φακέλου.  Η εξέταση της αίτησης δεν απέδωσε το επιδιωκόμενο για τον αιτητή αποτέλεσμα και η όλη κατάσταση φαίνεται να ξεκαθάρισε μόλις στις 22.2.2019, δια της έκδοσης της απόφασης της διοίκησης να μη δοθεί στον αιτητή καθεστώς προστασίας.  (βλ. τεκμ.12 και 13).  Στο δε τεκμ.13 εξηγούνται εκ νέου στον αιτητή τα ένδικα μέσα που διαθέτει εναντίον της ως άνω απόφασης. 

 

Διαφαίνεται ότι οι διοικητικές ενέργειες για επανεξέταση του φακέλου διενεργήθηκαν εντός ευλόγου χρόνου.  Ομιλούμε για διάστημα δύο μηνών και κάποιων ημερών από το διάταγμα κράτησης μέχρι την υποβολή της παρούσης αίτησης.  Επαναλαμβάνεται δε ότι η επανεξέταση ήταν δικό του αίτημα και έγινε επ΄ωφελεία του.

 

Ο αιτητής δεν έχει αποσείσει το βάρος να καταδείξει ότι η κράτηση του έχει καταστεί ως εκ της διάρκειας της παράνομη.  Η δε απόφαση Μustafa ως άνω δεν υποβοηθεί τις θέσεις που εξέφρασε ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή. 

 

Για τους λόγους που έχω εξηγήσει θεωρώ ότι η αίτηση πρέπει να απορριφθεί και απορρίπτεται.  Ουδεμία διαταγή για έξοδα.

 

                                                          Τ. Ψαρά-Μιλτιάδου, Δ.