|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2018:D554
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 113/2018)
20 Δεκεμβρίου 2018
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ SITTIKA ABBAS, ΑΛΛΩΣ SIDIKA ABBAS, ΑΛΛΩΣ SITTIKA ABBAS HELVADJI, ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ABBAS HELVADJI ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΑΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ HELVA TRADING LIMITED ΚΑΙ ΤΗΣ SITTIKA ABBAS, ΑΛΛΩΣ SIDIKA ABBAS, ΑΛΛΩΣ SITTIKA ABBAS HELVADJI, ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ABBAS HELVADJI ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 431/2016 ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ Δ.48 Θ. 1, 8 ΚΑΙ 9, ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΑΡΘΡΑ 15, 17, 30, 35, ΣΤΑ ΑΡΘΡΑ 2, 3, 5 ΚΑΙ 6 TOY
Ν. 139/1991 ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΕΞΟΥΣΙΕΣ
ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ
ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑ ΚΛΗΣΕΩΣ ΤΗΣ SITTIKA ABBAS ΑΛΛΩΣ SIDIKA ABBAS ΑΛΛΩΣ SITTIKA ABBAS HELVADJI ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ABBAS HELVADJI ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΟΥ Ε.Δ. ΛΑΡΝΑΚΑΣ.
--------------------------------------------
Α. Ποιητής, για την Αιτήτρια.
Ε. Φλωρέντζου (κα), για τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
Χρ. Ματθαίου, για την εταιρεία Helva Trading Limited.
---------------------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Μετά από άδεια, καταχωρήθηκε η υπό κρίση αίτηση για την έκδοση διατάγματος ώστε να απαντήσει το Επαρχιακό Κτηματολόγιο Λάρνακας στο αίτημα της αιτήτριας για διαγραφή οποιασδήποτε εγγραφής, κατάθεσης, σημείωσης, βάρους ή περιορισμού που έγινε σε οποιαδήποτε σχετικά βιβλία του Κτηματολογίου αναφορικά με την επιβάρυνση των κτημάτων της περιουσίας που εκπροσωπεί η αιτήτρια δυνάμει πωλητηρίων εγγράφων και περαιτέρω, ή, διαζευκτικά, διάταγμα που να διατάσσει τη διαγραφή των ανωτέρω σε οποιαδήποτε βιβλία του Επαρχιακού Κτηματολογίου Λάρνακας. Η αίτηση επιδόθηκε στον Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό Λάρνακας, στον Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Λευκωσία, στον Υπουργό Εσωτερικών ως Κηδεμόνα Τουρκοκυπριακών Περιουσιών και στη Helva Trading Limited, (εφεξής «η Helva»).
Τα γεγονότα που οδήγησαν στην υπό κρίση αίτηση, συνοπτικά, έχουν ως ακολούθως: Η αιτήτρια είναι διαχειρίστρια της περιουσίας αποβιώσαντος στην οποία ανήκαν, μεταξύ άλλων, πέντε ακίνητα στη Λάρνακα. Στις 20.12.2006 υπέγραψε συμφωνία με τη Helva για πώληση αυτών των κτημάτων, η οποία στην πορεία ήγειρε την υπ΄ αρ. 1327/2014 αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας αξιώνοντας ειδική εκτέλεση και αποζημιώσεις. Η αγωγή εκδικάστηκε με αποτέλεσμα την 1.11.2016 με σχετική απόφαση να εκδοθεί διάταγμα ειδικής εκτέλεσης μόνο για ένα τεμάχιο το υπ΄ αρ. 471, ενώ απερρίφθη η ανταπαίτηση εκ μέρους της αιτήτριας. Η αξίωση για αποζημιώσεις είχε στο τέλος εγκαταλειφθεί. Καταχωρήθηκαν εκατέρωθεν εφέσεις, οι υπ΄ αρ. 408/2016 και 431/2016. Πριν εκδικαστούν οι εφέσεις, η διαχειρίστρια και η Helva κατήρτισαν έγγραφη συμφωνία ημερ. 15.6.2017 προς διευθέτηση των μεταξύ τους διαφορών, μεταξύ δε των όρων ήταν και η συναντίληψη ότι οι προθεσμίες που τίθεντο μεταξύ τους για την αγοραπωλησία θα διευθετούνταν ούτως ώστε η μεταβίβαση και η πληρωμή να επιτυγχάνονταν μέχρι 30.9.2017, «... νοουμένου ότι, απόφαση και διάταγμα θα εκδοθούν στην πιο πάνω υπόθεση μέχρι 30/6/2017.». Σε αντίθετη περίπτωση, η ημερομηνία θα παρατεινόταν αυτόματα για όσο διάστημα καθυστερούσε να εκδοθεί η απόφαση και μετά τις 30.9.2017.
Η συμφωνία περιείχε επίσης όρο ότι σε περίπτωση που δεν υπάρχει συμμόρφωση από τη Helva ως ενάγουσα, τότε τα μέρη δεν θα είχαν πλέον οποιαδήποτε υποχρέωση το ένα έναντι του άλλου για οποιοδήποτε λόγο και όλες οι μεταξύ τους συμφωνίες θα ακυρώνονταν. Συμφωνήθηκε επίσης και η απόσυρση των εφέσεων πλην, όμως, ενώ η αιτήτρια απέσυρε η δική της έφεση, η Helva δεν το έπραξε, με αποτέλεσμα η αιτήτρια να καταχωρήσει αίτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο για απόρριψη της έφεσης της Helva, γεγονός που επετεύχθη με σχετική απόφαση του Εφετείου στις 8.2.2018, (πρόκειται για την απόφαση Helva Trading Limited ν. Sittika Abbas ως διαχειρίστριας της περιουσίας του αποβιώσαντος Abba Helvadji, Πολ. Έφ. αρ. 431/2016, ημερ. 8.2.2018), ECLI:CY:AD:2018:A70. Είναι η θέση της αιτήτριας ότι σε κάθε περίπτωση ακόμη και θεωρώντας ότι η καταληκτική ημερομηνία για οποιαδήποτε δικαιώματα της Helva ήταν η ημερομηνία κατά την οποία εκδόθηκε η απόφαση του Εφετείου, ουδέν δικαίωμα μπορούσε πλέον να υπάρχει επί της περιουσίας της διαχειρίστριας μετά τη λήξη των τριών μηνών που συμφωνήθηκαν, δηλαδή, στις 8.5.2018.
Η αιτήτρια παραπονείται ότι παρά την αποστολή σχετικών επιστολών τόσο στο Κτηματολόγιο, όσο και στον Υπουργό Εσωτερικών ως Κηδεμόνα της Τουρκοκυπριακής περιουσίας την οποία διαχειρίζεται, αυτοί αρνούνται να διαγράψουν τους όποιους περιορισμούς στα βιβλία του Κτηματολογίου επί των πωληθέντων στη Helva κτημάτων και γι΄ αυτό επιδιώκεται η διαγραφή τους διά του προνομιακού εντάλματος Mandamus ώστε να δυνηθεί η διαχειρίστρια να προχωρήσει με την αξιοποίηση των κτημάτων όπως η ίδια κρίνει καλύτερο.
Καταχωρήθηκαν ενστάσεις τόσο εκ μέρους της Δημοκρατίας, όσο και εκ μέρους της Helva. Τόσο διά των ενστάσεων τους, όσο και διά των προφορικών αγορεύσεων, οι συνήγοροι των ενισταμένων θεωρούν ότι η απόφαση του Εφετείου δεν έκρινε οριστικά τις μεταξύ των διαδίκων διαφορές διότι η πρωτόδικη απόφαση παρέμεινε αλώβητη τουλάχιστον ως προς το ένα ακίνητο για το οποίο διατάχθηκε η ειδική εκτέλεση της συμφωνίας πώλησης μεταξύ της αιτήτριας και της Helva. Οι συνήγοροι των ενισταμένων επεκτάθησαν σε πλείστα όσα άλλα θέματα αναφορικά με τις διαφορές μεταξύ των διαδίκων ανατρέχοντας και σε συμφωνίες πώλησης των κτημάτων σε προηγούμενη αγοράστρια εταιρεία για να εισηγηθούν ότι ούτε το ένταλμα τύπου Mandamus έχει θέση στην υπό κρίση υπόθεση, ούτε και ο Κηδεμόνας μπορεί να επέμβει από τη στιγμή που υπάρχουν ζητήματα σε εκκρεμότητα τα οποία και αποτελούν ιδιωτική διαφορά.
Κατά το στάδιο των αγορεύσεων ηγέρθηκε και ζήτημα από τον ευπαίδευτο συνήγορο της αιτήτριας ότι η πλευρά της Helva δεν δικαιούται να ακούγεται διότι βρίσκεται σε πολλαπλή καταφρόνηση των διαδικασιών του Δικαστηρίου αυτού εκ του γεγονότος ότι ουδέποτε αποκάλυψε την ύπαρξη της Πολιτικής Αίτησης αρ. 131/2018 την οποία η ίδια εισήγαγε για την έκδοση εντάλματος Mandamus εναντίον του Διευθυντή Κτηματολογίου και του Υπουργού Εσωτερικών, επιδιώκοντας την αποδοχή δήλωσης- πώλησης και μεταβίβασης ημερ. 11.8.2017, μεταξύ του xxxxx Sururi και της Helva, αναφορικά με ακίνητο που βρίσκεται στην ενορία Σκάλα του Δήμου Λάρνακας και συγκεκριμένα το ακίνητο υπ΄ αρ. εγγραφής x/xxx, Φ/Σχ. xx/xxx, Τεμάχιο 465 στη Λάρνακα. Η αίτηση αυτή της Helva περιήλθε στη γνώση της αιτήτριας με την έκδοση απόφασης από το Ανώτατο Δικαστήριο στις 12.11.2018 και ενώ εκκρεμοδικούσε η υπό κρίση αίτηση.
Το προνομιακό ένταλμα τύπου Mandamus είναι ένα από τα προνομιακά εντάλματα που δικαιούται να εκδώσει το Ανώτατο Δικαστήριο και έχει μεγάλη εμβέλεια εφόσον, σε αντίθεση με τα εντάλματα Certiorari και Prohibition, δύναται να εκδοθεί και να απευθυνθεί προς πάσα αρχή, όχι κατ΄ ανάγκη δικαστική. Σκοπός του είναι να εξαναγκάσει δικαστικό ή άλλο όργανο να ενεργήσει σύμφωνα με τα καθήκοντα του και συναρτάται με δημόσιο κατά τα άλλα καθήκον όχι όμως με ό,τι θεωρείται ευρύτερα ως δημόσιο δίκαιο από την άποψη δηλαδή του διοικητικού δικαίου. Εάν το καθήκον εμπίπτει στο διοικητικό δίκαιο τότε η θεραπεία αναζητείται στη βάση του Άρθρου 146 του Συντάγματος. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο που αναζητά τη θεραπεία του Mandamus πρέπει να έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε ζήτημα ιδιωτικού δικαίου, το οποίο όμως να επηρεάζει την άσκηση δημοσίου καθήκοντος, (Τσαγγαρίδου (Αρ. 2) (2008) 1 Α.Α.Δ. 1004, In re Moschatos (1985) 1 C.L.R. 381, BNK East Med Limited (1997) 1 Α.Α.Δ. 1302 και Παπαχριστοδούλου (2006) 1 Α.Α.Δ. 1180). Στο σύγγραμμα του Πέτρου Αρτέμη: Προνομιακά Εντάλματα σελ. 248-254, αναλύεται το ζήτημα στη βάση το ότι μια διοικητική αρχή στην οποία επιβάλλεται καθήκον εκ του Νόμου που αρνείται να το εκτελέσει δύναται να διαταχθεί να το πράξει με Mandamus. Όπως και στα άλλα προνομιακά εντάλματα όπου υπάρχει ευχερέστερη ή άλλη θεραπεία, το προνομιακό ένταλμα Mandamus δεν εκδίδεται δεδομένου ότι δεν μπορεί να υπαγορευθεί σε όργανο ή Δικαστήριο συγκεκριμένη απόφαση ή συγκεκριμένος τρόπος άσκησης διακριτικής ευχέρειας παρά μόνο να διαταχθεί να εκτελέσει καθήκον το οποίο, κατά τα άλλα, αρνείται.
Εξετάζοντας πρώτα τη θέση της αιτήτριας, μέσω του συνηγόρου της, ότι η Helva περιέπεσε σε πολλαπλή καταφρόνηση του Δικαστηρίου λόγω της μη αποκάλυψης της Πολιτικής Αίτησης υπ΄ αρ. 131/2018 στο παρόν Δικαστήριο, αλλά ούτε και ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου που εκδίκασε την εν λόγω αίτηση, της ύπαρξης της παρούσας εκκρεμοδικίας και της απόφασης του Εφετείου στην υπ΄ αρ. 431/2016 ημερ. 8.2.2018, από την ανάγνωση της απόφασης στην Αίτηση αρ. 131/2018, προκύπτει ότι το αίτημα που υπεβλήθηκε εκεί αφορούσε αγοραπωλησία μεταξύ του xxxxxx Sururi και της Helva για το ακίνητο που περιγράφεται ως Τεμάχιο 110, με αριθμό εγγραφής x/xxx Φ/Σχ. xx/xxx της ενορίας Σκάλα του Δήμου Λάρνακας. Διαπιστώνεται ότι, τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως, το εν λόγω ακίνητο δεν περιλαμβάνεται σε εκείνα τα ακίνητα που αποτέλεσαν τη δικαστική διελκυστίνδα μεταξύ της αιτήτριας και της Helva στην αγωγή υπ΄ αρ. 1327/2014 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας και επομένως δεν ταυτοποιείται με οποιοδήποτε από αυτά. Όπως θα λεχθεί και αργότερα, οι επίδικες Τουρκοκυπριακές περιουσίες, και προφανώς και άλλες, απασχολούν με το ένα ή το άλλο ένδικο μέσο, πλείστα όσα Δικαστήρια. Όσο επιθυμητό και να ήταν να αναφερθούν οι άλλες διαδικασίες ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Πολιτική Αίτηση αρ. 131/2018, καθώς και εκείνη στην παρούσα, δεν τίθεται προς βάσιμη συζήτηση θέμα περιφρόνησης.
Κατά δεύτερο λόγο, ορισμένα προδικαστικά ζητήματα που ηγέρθησαν από τους ενιστάμενους μπορούν να απαντηθούν εν συντομία. Κατ΄ αρχάς, ξενίζει η θέση της Δημοκρατίας ότι τυχόν έκδοση του επιδιωκόμενου εντάλματος Mandamus θα αποτελεί επέμβαση της δικαστικής εξουσίας στις εξουσίες της διοίκησης ή της εκτελεστικής εξουσίας, κατά παράβαση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών. Τα Δικαστήρια ελέγχουν πάσα άλλη εξουσία και αποδίδουν θεραπεία οποιουδήποτε τύπου και σε οποιαδήποτε σφαίρα δικαίου όταν αυτό κρίνεται κατά το νόμο και το δίκαιο αναγκαίο. Όπως ξενίζει και η έτερη ένσταση της Δημοκρατίας ότι η αίτηση είναι άνευ αντικειμένου διότι η αιτήτρια γνωρίζει πολύ καλά τη θέση της. Και όμως η Δημοκρατία δεν απάντησε στις επιστολές της αιτήτριας και αυτό είναι και το ένα εκ των παραπόνων της. Η απάντηση της διοίκησης αποτελεί δημόσιο καθήκον που έδει να εκτελεστεί.
Η Helva, από την άλλη, ήγειρε διάφορα θέματα, κανένα όμως δεν είναι βάσιμο. Η υπό κρίση αίτηση διά κλήσεως είναι καθόλα νομότυπη υποστηριζόμενη από ένορκη δήλωση υπαλλήλου στο δικηγορικό γραφείο του συνηγόρου της αιτήτριας, δεόντως εξουσιοδοτημένη, προφανώς εκ μέρους της, και δεν αποτελεί η όμνυση αυτή μεταβίβαση της ιδιότητας του διαχειριστή προς την ομνύσασα. Άλλο είναι το αντικείμενο της παρούσας διαδικασίας. Η αίτηση παραπέμπει στη δοθείσα στις 10.9.2018 άδεια για καταχώρηση της, η δε σχετική απόφαση επισυνάπτεται ως τεκμήριο στην παρούσα, έστω και αν κατά τον Κανονισμό 8(3) του περί Ανωτάτου Δικαστηρίου (Δικαιοδοσία Έκδοσης Ενταλμάτων Προνομιακής Φύσεως) Διαδικαστικό Κανονισμό του 2018, θα έπρεπε να επισυναπτόταν και η ίδια η αίτηση για άδεια και ό,τι αναφερόταν σ΄ αυτή. Δεν αποτελεί η μη επισύναψή ολόκληρης της αίτησης για άδεια τέτοιο πρόβλημα ώστε να θεωρηθεί παράτυπη η παρούσα σε βαθμό ακυρότητας. Ενώπιον του Δικαστηρίου είναι άλλωστε και η ίδια η μονομερής αίτηση για παροχή άδειας με όλα τα επισυνημμένα που είναι βασικά τα ίδια με όσα εδώ επισυνάφθησαν. Όσον αφορά την προθεσμία για την οποία διατείνεται η Helva ότι έχει παρέλθει λόγω της καταχώρησης της διά κλήσεως αιτήσεως πέραν των 45 ημερών από την αποστολή των επιστολών ημερ. 31.5.2018 και 18.7.2018 προς το Κτηματολόγιο και τον Κηδεμόνα, κατά παράβαση του Κανονισμού 5, παρατηρείται ότι δοθείσας της άδειας στις 10.9.2018, τέθηκε προθεσμία μιας εβδομάδας για την καταχώρηση της παρούσας και αυτή είναι η προθεσμία που έχει σημασία κατά τον Κανονισμό 8(1). Η επίδικη αίτηση καταχωρήθηκε μόλις δύο μέρες μετά.
Ως προς την ουσία του θέματος, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, καταλυτικής σημασίας για την επίλυση του προβλήματος που δημιουργήθηκε, έχει η απόφαση του Εφετείου ημερ. 8.2.2108, σε συνδυασμό με την πρωτόδικη κρίση εναντίον της οποίας ασκήθηκαν ο εφέσεις. Και έχει σημασία ως αφετηρία για το βάσιμο ή μη της θεραπείας που τώρα επιδιώκει η αιτήτρια. Το Εφετείο με το σκεπτικό του δικαίωσε τη θέση της αιτήτριας ότι δεν παρεχόταν έδαφος εξέτασης της έφεσης υπ΄ αρ. 431/2016, η οποία παρέμεινε προς εκδίκαση. Το σκεπτικό του Εφετείου ήταν σύντομο, αλλά περιεκτικό. Η έγγραφη συμφωνία ημερ. 15.6.2017, την οποία συνήψαν τα διάδικα μέρη και η οποία κατετέθη στο Εφετείο τιτλοφορούμενη «Πρακτικό για Δήλωση Απόφασης», διευθετούσε τις επίδικες διαφορές και περιελάμβανε και όρο ως προς τις εφέσεις που οι διάδικοι είχαν προηγουμένως ασκήσει. Με αυτόν τον όρο, οι διάδικοι αναλάμβαναν να αποσύρουν τις εφέσεις που είχαν καταχωρηθεί εναντίον της πρωτόδικης απόφασης, ημερ. 1.11.2016, θεωρώντας αυτήν «... ως ικανοποιηθείσα και δεν έχουν οποιαδήποτε απαίτηση επί τη βάσει αυτής.». Το Εφετείο, απορρίπτοντας τη θέση της Helva ότι η συμφωνία τελούσε υπό προϋποθέσεις, έκρινε ότι σημασία είχε το γεγονός ότι τα διάδικα μέρη είχαν διευθετήσει τις μεταξύ τους διαφορές, αναλαμβάνοντας μάλιστα την ανεπιφύλακτη υποχρέωση να αποσύρουν τις εκατέρωθεν εφέσεις τους. Αν είχαν προκύψει άλλες διαφορές μεταξύ τους, αναγόμενες στην ερμηνεία των όρων της συμφωνίας ή στον τρόπο υλοποίησης της, αυτές δεν θα μπορούσαν να εξεταστούν στο πλαίσιο των εφέσεων, οι οποίες αντικείμενο είχαν την αναθεώρηση της πρωτόδικης απόφασης στην αγωγή υπ΄ αρ. 1327/2004. Επομένως, οι εφέσεις είχαν διευθετηθεί δυνάμει της συμφωνίας και η έφεση της Helva, εφόσον κατά παράβαση των συμφωνηθέντων δεν είχε αποσυρθεί, ενώ η έφεση της αιτήτριας είχε, απερρίφθη.
Η ως άνω απόφαση του Εφετείου αποτελεί την τελεσίδικη κρίση επί των εφέσεων και ταυτόχρονα δεδικασμένο ούτως ώστε ούτε η Δημοκρατία, αλλά ούτε και η Helva, να δύνανται να συζητήσουν προηγηθέντα θέματα ή διαφορές. Και αυτό διότι παρά την εισήγηση της Δημοκρατίας ότι ακόμη και μετά την απόφαση του Εφετείου παρέμεινε αλώβητη η πρωτόδικη κρίση τουλάχιστον ως προς τη διαταχθείσα ειδική εκτέλεση για το τεμάχιο υπ΄ αρ. 471, το τηρηθέν στις 21.6.2017 πρακτικό ενώπιον του Εφετείου δεν πιστοποιεί τη θέση αυτή. Εκείνη την ημέρα οι διάδικοι δήλωσαν ότι είχαν διευθετήσει τις διαφορές τους και ήταν έτοιμοι να δηλώσουν συμβιβασμό στη βάση της μεταξύ τους συμφωνίας ημερ. 15.6.2017. Η αιτήτρια απέσυρε την Έφεση υπ΄ αρ. 408/2016, η δε Helva συμφώνησε, στη βάση του ότι είχε επιτευχθεί συμβιβασμός στην Έφεση υπ΄ αρ. 431/2016. Το Εφετείο κατέγραψε τα εξής:
«Δικαστήριο
Η Έφεση 408/16 απορρίπτεται χωρίς διαταγή για έξοδα και στην έφεση 431/16, εκ συμφώνου παραμερίζεται η πρωτόδικη απόφαση και ο συμβιβασμός στον οποίον κατέληξαν τα μέρη, όπως διατυπώνεται στο πρακτικό ημερομηνίας 15/6/2017, το οποίο κατατίθεται και σημειώνεται με το γράμμα ΄Α΄, καθίσταται συμφωνία ενώπιον του Δικαστηρίου.»
Στη συνέχεια, επειδή επιδιωκόταν και ή έκδοση απόφασης και διαταγμάτων, το Εφετείο θεώρησε ορθό να καλέσει τον Κηδεμόνα να εκφράσει τις απόψεις του, παρά το γεγονός ότι και οι δύο διάδικοι είχαν την ίδια θέση ότι, δηλαδή, ο Κηδεμόνας δεν είχε εμπλοκή στην υπόθεση, όπως και το ίδιο το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε. Το Εφετείο συνέχισε λέγοντας ότι, «Η συμφωνία των μερών έχει ήδη κατατεθεί ως συμφωνία ενώπιον του Δικαστηρίου.». Επειδή όμως το καθεστώς που διείπε τα ακίνητα ήταν αδιευκρίνιστο εάν ενέπιπτε ή όχι στην αρμοδιότητα του Κηδεμόνα, το δε Εφετείο δεν μπορούσε να υπεισέλθει στην ουσία της υπόθεσης, ζητήθηκε η παρουσία του Κηδεμόνα.
Αυτό έγινε στο επόμενο στάδιο και σύμφωνα με το τηρηθέν πρακτικό ημερ. 20.9.2017, ενεφανίσθη η δικηγόρος της Δημοκρατίας εκ μέρους του Κηδεμόνα και δήλωσε ότι ο Κηδεμόνας δεν θα έφερνε ένσταση στην πώληση μέρους μόνο της επίδικης υπό συζήτηση περιουσίας. Δημιουργήθηκαν επιπλοκές ως προς τη νομιμοποίηση του Κηδεμόνα και την όλη στάση του και υπό το φως των διαμειφθέντων, η μεν αιτήτρια απέσυρε την Έφεση της, η δε Helva όχι, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί η Έφεση υπ΄ αρ. 431/2016 σε ακρόαση με αποτέλεσμα την απόρριψη της, όπως ήδη καταγράφηκε προηγουμένως, στη βάση πάντοτε της επιτευχθείσας και δηλωθείσας ενώπιον του Εφετείου, συμφωνίας. Επιβεβαιώθηκε στην ουσία, η συμφωνία των μερών και ότι δεν παρέμενε ο,τιδήποτε προς αναθεώρηση της πρωτόδικης κρίσης η οποία και παραμερίστηκε.
Η ουσία όλων των πιο πάνω είναι ότι το Εφετείο ενήργησε στη βάση της ήδη κατατεθείσας και σημειωθείσας ενώπιον του συμφωνίας και αυτή η δικαστική ενέργεια ουδέποτε αλλοιώθηκε. Επομένως δεν είναι δυνατόν η συζήτηση της παρούσας αίτησης να τίθεται υπό το φως άλλων παραμέτρων.
Η Δημοκρατία δεν είναι ορθό να λαμβάνει θέση, ή να εμφανίζεται ως λαμβάνουσα θέση, σε μια κατά τα άλλα, όπως άλλωστε και η ίδια το αναγνωρίζει, ιδιωτική διαφορά αγοραπωλησίας. Η εμπλοκή της σχετίζεται μόνο λόγω της ανάμειξης του Κηδεμόνα ως Διαχειριστή της Τουρκοκυπριακής αυτής περιουσίας. Η ανάμειξη, όμως, αυτή τελεί υπό την διευκρίνιση ως προς τη θέση του Κηδεμόνα όπως αυτή αναλύεται στην απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου και την οποία επικαλείται η Δημοκρατία λέγοντας ότι παρέμεινε αλώβητη και σε ισχύ δεδομένου ότι το Εφετείο δεν την ανέτρεψε, αφού απλώς απέρριψε την έφεση της Helva στη βάση της συμφωνίας που συνομολόγησε με την αιτήτρια. Το πρωτόδικο Δικαστήριο στο πλαίσιο της εξέτασης της ενώπιον του αγωγής κατέγραψε ότι ο αποβιώσας, την περιουσία του οποίου διαχειρίζεται η αιτήτρια, ήταν Άγγλος υπήκοος, κάτοχος Αγγλικού διαβατηρίου και μόνιμος κάτοικος Ηνωμένου Βασιλείου από το 1964 μέχρι το θάνατο του το 1991. Το Δικαστήριο στη βάση των αποφάσεων A & B Enterprises Ltd v. Υπουργού Εσωτερικών ως Κηδεμόνα Τουρκοκυπριακών Περιουσιών (2009) 4 Α.Α.Δ. 97 και Djamali Raif Tahir v. Δημοκρατίας (2009) 4 Α.Α.Δ. 348, έκρινε ότι ο αποβιώσας δεν ήταν Τουρκοκύπριος, τα δε επίδικα ακίνητα δεν ενέπιπταν στις Τουρκοκυπριακές περιουσίες στην έννοια του σχετικού Νόμου. Όμως ο Κηδεμόνας ενεπλάκη de facto στην υπόθεση και ανέλαβε πραγματικό έλεγχο των περιουσιών, οι δε διάδικοι τον ενέπλεξαν, με την Helva, όπως αναφέρεται στην απόφαση, να επικαλείται την έγκριση του.
Όσα λοιπόν εισηγείται η Δημοκρατία ως προς το ότι για το τεμάχιο αρ. 471 για το οποίο διατάχθηκε ειδική εκτέλεση, το Κτηματολόγιο είχε υποχρέωση να ακολουθήσει την απόφαση του Δικαστηρίου για το οποίο είχε δοθεί και έγκριση από τον Κηδεμόνα, παραγνωρίζουν το τηρηθέν στις 21.6.2017 πρακτικό ενώπιον του Εφετείου, με το οποίο ήδη η πρωτόδικη απόφαση, και εννοείται βεβαίως στην ολότητα της, παραμερίστηκε. Δικαστική πράξη που εν πάση περιπτώσει, επιβεβαιώθηκε και με την απόρριψη της Έφεσης υπ΄ αρ. 4312016. Έπεται ότι ούτε για το τεμάχιο αρ. 471 υπήρχε οτιδήποτε προς εκτέλεση ή διατήρηση από το Κτηματολόγιο. Ως προς τα άλλα τεμάχια, δεν υπήρχαν δεδομένα που απέρρεαν από την πρωτόδικη απόφαση που να δικαιολογούσαν το Κτηματολόγιο να έχει ή να διατηρεί οποιαδήποτε επιβάρυνση, σημείωση ή άλλως, επί αυτών. Όπως γίνεται κατανοητό από την πρωτόδικη απόφαση, οι αξιώσεις της Helva εστιάζονταν, μετά και την εκ μέρους της απόσυρση της θεραπείας των αποζημιώσεων, στην έκδοση διαταγμάτων προς ειδική εκτέλεση των γραπτών συμφωνιών οι οποίες αφορούσαν τα πέντε τεμάχια και διάταγμα που να διέτασσε την αιτήτρια ως εναγόμενη και τον Διευθυντή του Επαρχιακού Κτηματολογίου Λάρνακας να προβούν στην άμεση μεταβίβαση και εγγραφή των ακινήτων επ΄ ονόματι της. Από αυτές τις αξιώσεις το Δικαστήριο δέχθηκε μόνο την έκδοση διατάγματος ειδικής εκτέλεσης της συμφωνίας ημερ. 8.3.2008 αναφορικά με το τεμάχιο υπ΄ αρ. 471, με ταυτόχρονη καταβολή του τιμήματος πώλησης κατά τη μεταβίβαση. Η ειδική εκτέλεση αποφασίστηκε στο πλαίσιο της άσκησης της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου δυνάμει του περί Πωλήσεως Ακινήτων (Ειδική Εκτέλεση) Νόμου του 2011, παρά το ότι οι συμφωνίες γενικώς δεν είχαν κατατεθεί στο Κτηματολόγιο για σκοπούς ειδικής εκτέλεσης. Η αξίωση για την ειδική εκτέλεση των υπόλοιπων τεμαχίων στην ουσία απορρίφθηκε.
Επομένως, δεν παρέμεινε οτιδήποτε από πλευράς Κτηματολογίου που θα έπρεπε να διατηρείται ως σημείωση, επιβάρυνση ή άλλως πως επί των τεμαχίων για τα οποία πρωτοδίκως απεφασίσθη ότι η εναγόμενη-αιτήτρια εδώ, δεν διέρρηξε οποιαδήποτε συμφωνία.
Είναι πρόδηλο και από την ένσταση και την αγόρευση της Helva, ότι μεταξύ των διαδίκων δημιουργήθηκαν και διαιωνίζονται μεγάλες διαφορές. Η Helva παραπονείται, μεταξύ άλλων, ότι η αιτήτρια πώλησε τεμάχιο σε τρίτο παρά τη συμφωνία μαζί της, ότι υπάρχουν ήδη επιβαρύνσεις και άλλες δεσμεύσεις στο Κτηματολόγιο από προηγούμενες πωλήσεις τις οποίες η αιτήτρια συνομολόγησε, ότι η αιτήτρια κατά το δοκούν εμπλέκει ή μη τον Κηδεμόνα, ότι η μεταξύ τους συμφωνία ημερ. 15.6.2017 ουδέποτε τερματίστηκε ή ανακλήθηκε, ότι ουδέποτε με οποιαδήποτε δικαστική απόφαση ακυρώθηκε η διαταχθείσα μεταβίβαση, κλπ. Οι διάδικοι έχουν, δυστυχώς, καταφέρει με τους χειρισμούς τους να περιπλέξουν τα πράγματα και να εμπλακούν σε ουκ ολίγες διαδικασίες με αποτέλεσμα να μην είναι πάντοτε ευκόλως διακριτές οι διαφορές τους. Μέσα από τους χειρισμούς τους, δυσκόλεψαν το δικό τους έργο, αλλά και του Δικαστηρίου.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα προνομιακά εντάλματα δεν έχουν και ουδέποτε είχαν σκοπό τη μεταφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο ολόκληρης της θεματολογίας και του εύρους της διαφοράς των διαδίκων. Συχνά χρησιμοποιούνται, λανθασμένα βεβαίως, ως μοχλός πίεσης ή έπαλξης για αναχαίτιση των ορθόδοξων και νομοτύπως ληφθέντων διαδικασιών στα κατώτερα Δικαστήρια. Παρομοίως και στην επίδικη αίτηση, οι διάδικοι επεκτάθηκαν σε ολόκληρο το μεταξύ τους φάσμα αντιδικίας. Εκείνο που έχει όμως σημασία είναι μόνο η επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος που προέκυψε μεταξύ της αιτήτριας, του Κτηματολογίου και του Κηδεμόνα. Οι όποιες προηγούμενες επιβαρύνσεις επί των τεμαχίων ή ορισμένων εξ αυτών, προερχόμενες από προηγούμενες της Helva δοσοληψίες, οι οποίες κατά τα έγγραφα που επισύναψε η Δημοκρατία στην ένσταση της φαίνεται εν πάση περιπτώσει να μην ευσταθούν, δεν μπορούν να τύχουν εξέτασης στην παρούσα προνομιακή διαδικασία.
Η Δημοκρατία λέγει ότι η συμφωνία των διαδίκων ημερ. 15.6.2017, δεν φαίνεται να ακυρώθηκε κοινή συναινέσει, και μετά την απόσυρση της μιας Έφεσης και της απόρριψης της άλλης, αναμενόταν από τα μέρη να εφαρμόσουν τη συμφωνία. Το αυτό εισηγείται και η Helva. Η αιτήτρια την θεωρεί άκυρη ως κατ΄ ουσίαν εκπνεύσασα λόγω της παρόδου του χρόνου. Δεν αφορούν όμως τα πιο πάνω το παρόν Δικαστήριο. Το έγκυρο ή άκυρο της συμφωνίας πρέπει να επιλυθεί, εάν και εφόσον οι διάδικοι δεν καταφέρουν έστω και τώρα να τροχοδρομήσουν λύση εκ συμφώνου, από τα αρμόδια Δικαστήρια. Δεν είναι το στάδιο αυτό το κατάλληλο forum για να εξεταστούν και να επιλυθούν οι όποιες διαφορές των διαδίκων ως προς την ερμηνεία και ισχύ των όρων της συμφωνίας, ή, και ολόκληρης της συμφωνίας. Το ποια νομική σημασία έχει η εν λόγω συμφωνία αποτελεί ζήτημα που είτε πρέπει να συναποφασισθεί από τους ίδιους τους διαδίκους με καλή θέληση, είτε μέσω των Δικαστηρίων.
Το τι είναι το ζητούμενο στην υπό κρίση αίτηση δεν είναι η ερμηνεία της συμφωνίας, αλλά κατά πόσο η αιτήτρια δικαιούται στις θεραπείες που επιδιώκει. Η αίτηση της στρέφεται κατά του Κτηματολογίου και του Κηδεμόνα ως δημοσίων αρχών. Η Helva έχει θέσει τις απόψεις της και επιχειρηματολόγησε σχετικά, αλλά είναι πρόδηλο ότι η θεραπεία του Mandamus δεν έχει αποδέκτη την ίδια, αλλά το Κτηματολόγιο. Δεν έχει όμως δείξει ότι πέραν των διαφορών που παραμένουν μεταξύ της και της αιτήτριας, υφίσταται λόγος για να μην εκδοθεί το Mandamus. Με τους χειρισμούς της αποδέχθηκε στην ουσία ότι η πρωτόδικη Δικαστική κρίση και οι Εφέσεις που ακολούθησαν απορροφήθηκαν νομικά στο περιεχόμενο της συμφωνίας ημερ. 15.6.2017. Οι όποιες διαφορές παραμένουν, απορρέουν από το περιεχόμενο και την ερμηνεία των όρων της συμφωνίας, έπονται δε των δικαστικών αναμετρήσεων οι οποίες έληξαν με την εφετειακή απόφαση.
Από την άλλη, η έγκριση του Κηδεμόνα, ο βαθμός και η έκταση της, δεν αποτελεί επιβάρυνση ή σημείωση που βαρύνει τα επίδικα ακίνητα. Πιθανόν να αποτελεί προϋπόθεση για τη μεταβίβαση, αλλά όχι βάρος.
Το Κτηματολόγιο δεν έχει δικαίωμα να διατηρεί οποιεσδήποτε επιβαρύνσεις οι οποίες σχετίζονται με τις δοσοληψίες της αιτήτριας με τη Helva. Αυτά περιγράφονται στην παράγραφο 16 της ένορκης δήλωσης που υποστηρίζει την ένσταση της Δημοκρατίας. Τα έξοδα που έχουν επιδικασθεί στην αγωγή υπ΄ αρ. 1327/2014 έχουν ενσωματωθεί στη συμφωνία των μερών με την οποία, υπενθυμίζεται, η πρωτόδικη απόφαση παραμερίστηκε από το Εφετείο. Η παράγραφος 10 της συμφωνίας ρητά προνοεί ότι τα μέρη αναλάμβαναν να αποσύρουν τις εφέσεις που καταχωρήθηκαν εναντίον της πρωτόδικης απόφασης και τα μέρη θεώρησαν ότι η απόφαση ικανοποιήθηκε «.. και δεν έχουν οποιαδήποτε απαίτηση επί τη βάσει αυτής.». Οι υπόλοιπες επιβαρύνσεις αφορούν Σημειώσεις. Η ειδική εκτέλεση επί του τεμαχίου αρ. 471 ενσωματώθηκε και ικανοποιήθηκε με τη συμφωνία. Πλην των αφορώντων σε φόρους κληρονομίας ο,τιδήποτε άλλο απορρέει από τη σχέση της αιτήτριας με τη Helva, έπαυσε να υφίσταται.
Το Κτηματολόγιο είναι δημόσια αρχή και ως τέτοια έχει την υποχρέωση να ακολουθεί και να συμμορφώνεται με τις αποφάσεις των Δικαστηρίων. Με την ορθή καθοδήγηση της Νομικής Υπηρεσίας έπρεπε να εξαλείψει τις όποιες επιβαρύνσεις δυνάμει της τελεσίδικης απόφασης του Εφετείου. Η Δημοκρατία στην ένσταση της εισηγείται ότι το Κτηματολόγιο για να προχωρήσει στη διαγραφή έπρεπε να είχε προς τούτο διάταγμα ή απόφαση του Δικαστηρίου. Απόφαση όμως υπήρχε. Αυτή του Εφετείου και απεστάλη στους καθ΄ ων, αλλά ουδέν απάντησαν και ουδέν έπραξαν. Επομένως δεν χρειάζεται πλέον απάντηση ως ζητείται με την πρώτη θεραπεία, αφού η Δημοκρατία υπέβαλε ένσταση επί της ουσίας.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους η αίτηση επιτυγχάνει ως προς το δεύτερο αίτημα. Εκδίδεται Διάταγμα τύπου Mandamus απευθυνόμενο στους καθ΄ ων 1 και 2, Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό Λάρνακας και Διευθυντή Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Λευκωσίας, με το οποίο διατάσσεται η διαγραφή οποιασδήποτε εγγραφής, ή κατάθεσης, σημείωσης ή βάρους ή περιορισμού σε οποιαδήποτε βιβλία του Επαρχιακού Κτηματολογίου Λάρνακας σε σχέση με τα ακίνητα της περιουσίας της αιτήτριας και τα οποία απορρέουν ή συσχετίζονται με τις δοσοληψίες της με τη Helva Trading Ltd και συναρτώνται προς την απόφαση του Εφετείου στην Έφεση υπ΄ αρ. 431/2016, ημερομηνίας 8.2.2018.
Οποιεσδήποτε άλλες επιβαρύνσεις που υπάρχουν εξ αιτίας άλλων δοσοληψιών της αιτήτριας ως προς τα ίδια ακίνητα με άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, καθώς και οποιεσδήποτε οφειλές, τέλη ή φόροι που αφορούν τα ακίνητα, δεν επηρεάζονται από την παρούσα απόφαση.
Τα έξοδα της αίτησης, καθώς και εκείνα της προηγηθείσας Αίτησης υπ΄ αρ. 104/2018, επιδικάζονται υπέρ της αιτήτριας και εναντίον των καθ΄ ων, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.
/ΕΘ