|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:DOD:2018:12
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Έφεση Αρ. 1/2016
1 Νοεμβρίου, 2018
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΓΙΑΣΕΜΗ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΜΕΤΑΞΥ:
Χ.Χ.
Εφεσείοντα/Καθ΄ ου η Αίτηση
ΚΑΙ
Α.Σ.
Εφεσίβλητης/Αιτήτριας
........
Κ. Ευσταθίου και για Θ. Γιούπη, για εφεσείοντα
Χρ. Μαυρονικόλα (κα), για Εφεσίβλητη
.....
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη και θα δοθεί από το Δικαστή Χριστοδούλου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.: Η διετής συμβίωση των διαδίκων της υπό κρίση έφεσης, επισημοποιήθηκε με γάμο ο οποίος τελέστηκε στις 29.4.06. Ωστόσο, τρία χρόνια μετά, η έγγαμος συμβίωση διεκόπη και τελικώς ο γάμος λύθηκε με απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερ. 26.2.09.
Λίγους μήνες μετά τη λύση του γάμου, στις 21.12.09, η εφεσίβλητη αξίωσε με αίτηση που καταχώρισε στο πρωτόδικο Δικαστήριο (α) δηλωτική απόφαση ότι το εγγεγραμμένο επ΄ ονόματι του εφεσείοντα αυτοκίνητο XXXXX24, μάρκας Mercedes, της ανήκει και/ή αποκτήθηκε αποκλειστικά από αυτή κατά τη διάρκεια του γάμου, (β) διάταγμα για εγγραφή του αυτοκινήτου επ΄ ονόματι της και, διαζευκτικά, (γ) απόφαση για €24.200 για αντίστοιχη αξία αύξησης της περιουσίας του εφεσείοντα.
Ο εφεσείων αντέδρασε στην πιο πάνω αίτηση με καταχώριση έκθεσης υπεράσπισης με την οποία απέρριπτε την αξίωση της πρώην συζύγου του, καθώς και με ανταπαίτηση με την οποία αξίωσε να του αναγνωριστεί συνεισφορά στην επαύξηση της αξίας της περιουσίας της κατά τη διάρκεια του γάμου. Επαύξηση, την οποία συγκεκριμενοποίησε στο ½ της αξίας ύψους €350.000, τουλάχιστο, μιας κατοικίας που ανεγέρθηκε σε οικόπεδο της εφεσίβλητης κατά τη διάρκεια του γάμου.
Συναφώς προς τα ανωτέρω, ήταν δικογραφικώς κοινός τόπος ότι τόσο το αυτοκίνητο όσο και η οικία αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια του γάμου. Όμως ό,τι ενδιαφέρει την παρούσα είναι ότι μετά από ακροαματική διαδικασία το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε τις εκατέρωθεν αξιώσεις, παρά το γεγονός ότι διαπίστωσε συμβολή αμφοτέρων των διαδίκων στην απόκτηση των επίδικων περιουσιακών στοιχείων. Και αυτό, όπως έκρινε, «Με βάση τη μαρτυρία που τέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου, ως θα καταδειχθεί στη συνέχεια, είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο να εξευρεθεί με πραγματικό υπολογισμό η συνεισφορά των διαδίκων στη δημιουργία της επίδικης περιουσίας». Αφενός γιατί η μεν εφεσίβλητη παρέλειψε να προσδιορίσει την αξία του αυτοκινήτου κατά το χρόνο της διάστασης και αφετέρου - σ΄ ό,τι αφορά την αξίωση του εφεσείοντα - απουσίαζε οποιαδήποτε αναφορά στα δικόγραφα για το κόστος ανέγερσης της οικίας «που δεν επιτρέπει αναζήτηση της συμβολής των διαδίκων στην κάλυψη του».
Η απόρριψη από το πρωτόδικο Δικαστήριο των εκατέρωθεν αξιώσεων φαίνεται να ικανοποίησε την εφεσίβλητη, η οποία δεν προσέβαλε την πρωτόδικη κρίση. Αντίθετα δεν ικανοποίησε τον εφεσείοντα ο οποίος παραπονείται πως (α) ενώ το πρωτόδικο Δικαστήριο προέβηκε σε εύρημα για συνεισφορά του στην απόκτηση της κατοικίας και ενώ είχε ενώπιον του μαρτυρία τόσο για το κόστος ανέγερσης της όσο και για την αξία της κατά το χρόνο της διάστασης, εσφαλμένα κατέληξε σε εύρημα ότι δεν υπήρχε δυνατότητα καθορισμού της συνεισφοράς του λόγω του ότι ήταν άγνωστο το κόστος ανέγερσης της οικίας (Λόγοι Έφεσης 1 και 2) και (β) εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε σε εύρημα ότι δεν μπορούσε να στηριχθεί στο τεκμήριο του άρθρου 14 του Νόμου 232/91 (Λόγος Έφεσης 3).
Οι πιο πάνω Λόγοι Έφεσης αναπτύχθηκαν από τον ευπαίδευτο συνήγορο του εφεσείοντα σε περίγραμμα αγόρευσης, αλλά και δια ζώσης κατά την επ΄ ακροατηρίω συζήτηση της υπόθεσης. Το ίδιο έπραξε και η ευπαίδευτη συνήγορος της εφεσίβλητης, η οποία υποστήριξε πως ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αξίωση του εφεσείοντα.
Διεξήλθαμε την πρωτόδικη απόφαση υπό το πρίσμα της εκατέρωθεν επιχειρηματολογίας. Καταλήξαμε ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο υπέπεσε σε έκδηλο λάθος και προς τούτο δεν χρειάζεται να λεχθούν αρκετά. Όπως δηλώθηκε από κοινού ενώπιον του Εφετείου, το κόστος ανέγερσης της οικίας, η αξία της κατά το χρόνο της διάστασης και η επαύξηση της περιουσίας της εφεσίβλητης κατά τη διάρκεια του γάμου ήταν κοινός τόπος. Συγκεκριμένα, το κόστος ανέγερσης της οικίας ανήλθε στις €246.000, η αξία της κατά το χρόνο της διάστασης ήταν €305.500 και το υπόλοιπο του δανείου για ανέγερση της €178.500. Συνεπώς, στη βάση αυτών των δεδομένων, κατά τη διάρκεια του γάμου υπήρξε αύξηση της αξίας της περιουσίας της εφεσίβλητης κατά €127.000, πλην όμως για σκοπούς της παρούσας ο εφεσείοντας περιόρισε την αύξηση στις €102.000. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε σε εύρημα συνεισφοράς του εφεσείοντα στην εν λόγω αύξηση, ό,τι παρέμεινε ήταν είτε να προσδιορίσει την πραγματική συνεισφορά του στη βάση της προσαχθείσας μαρτυρίας είτε, στην περίπτωση αδυναμίας προσδιορισμού της συνεισφοράς, να εξετάσει κατά πόσο ετύγχανε εφαρμογής το μαχητό τεκμήριο του 1/3 του άρθρου 14(2) του περί Ρυθμίσεως Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμου του 1991 (Ν.232/91, όπως τροποποιήθηκε). Ούτε το ένα έπραξε, ούτε το άλλο ως αποτέλεσμα της εσφαλμένης θεώρησης ότι απουσίαζε από τα δικόγραφα οποιαδήποτε αναφορά για το κόστος ανέγερσης της οικίας, το οποίο όμως ΄ήταν παραδεκτό ως ανωτέρω σημειώνουμε.
Ενόψει των πιο πάνω η επέμβαση του Εφετείου στην πρωτόδικη κρίση είναι αναπόφευκτη. Είναι θέση του κ. Ευσταθίου ότι ενόψει του ευρήματος του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι «Βάσει όλων των πιο πάνω προκύπτει πως ο καθ΄ ου η αίτηση είχε συνεισφορά στην ανέγερση της επίδικης κατοικίας, μέσω των δόσεων που κατέβαλε στα δάνεια των διαδίκων, των δώρων του αρραβώνα και του γάμου, τις κοινές με την αιτήτρια αποταμιεύσεις που μεταφέρθηκαν από λογαριασμό της τελευταίας στον τρεχούμενο λογαριασμό των διαδίκων και τη δική του προσωπική εργασία» καθώς και από τις λεπτομέρειες που ο εφεσείων παρέθεσε αναφορικά με τη δική του χρηματική και προσωπική του εργασία, δικαιούται να του επιδικαστεί ποσό ύψους €52.000 για τη συνεισφορά του στην αύξηση της περιουσίας της εφεσίβλητης και εν πάση περιπτώσει δέχεται να του επιδικαστεί το 1/3 των €102.000 που αντιπροσωπεύει την από κοινού δηλωθείσα αύξηση.
Όπως γίνεται αντιληπτό από τα ανωτέρω, η αποδοχή από τον κ. Ευσταθίου όπως επιδικαστεί στον εφεσείοντα το 1/3 του ποσού των €102.000 δεν είναι τίποτα άλλο παρά η υιοθέτηση του τεκμηρίου το οποίο προνοείται από το άρθρο 14(2) του Ν. 232/91 που έχει ως ακολούθως:-
(1) Σε περίπτωση που ο γάμος λυθεί ή ακυρωθεί, ή σε περίπτωση διάστασης των συζύγων, και η περιουσία του ενός συζύγου έχει αυξηθεί, ο άλλος σύζυγος, εφόσο συνέβαλε με οποιοδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να εγείρει αγωγή στο Δικαστήριο και να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή.
(2) Η συνεισφορά του ενός συζύγου στην αύξηση της περιουσίας του άλλου τεκμαίρεται ότι ανέρχεται στο ένα τρίτο της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη συνεισφορά.
Κατ΄ ακολουθία των πιο πάνω η έφεση επιτυγχάνει, η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται και εκδίδεται απόφαση προς όφελος του εφεσείοντα και εναντίον της εφεσίβλητης για το ποσό των €34.000 (1/3 των €102.000) πλέον νόμιμο τόκο από την καταχώριση της ανταπαίτησης, δηλαδή από 6.4.11. Περαιτέρω η εφεσίβλητη καταδικάζεται και σε €4.500,00 έξοδα πλέον ΦΠΑ, εάν υπάρχει, για δικηγορικά έξοδα τόσο πρωτοδίκως όσο και κατ΄ έφεση.
K. ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.
Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.
Γ. Ν. ΓΙΑΣΕΜΗ, Δ.
/κβπ