|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2017:A425
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. 88/2011)
28 Νοεμβρίου, 2017
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
A. Σ. ΠΗΛΑΒΑΚΗΣ ΛΙΜΙΤΕΔ
Εφεσείοντες/Εναγόμενοι 2
ΚΑΙ
1. ΣΤΕΛΙΟΣ Γ. ΓΙΩΡΓΑΛΛΟΥ
Εφεσίβλητος/Ενάγοντας
2. GROWMUSH INDUSTRIES LIMITED
Εφεσίβλητοι/Εναγόμενοι 3
---------
Χρ. Πουργουρίδης, για τους εφεσείοντες.
Α. Ποιητής, για τον εφεσίβλητο 1.
Ν. Παναγιώτου, για τον εφεσίβλητο 2.
----------
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από την Δ. Μιχαηλίδου, Δ.
---------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.: Ο ενάγων-εφεσίβλητος 1 διεκδίκησε πρωτοδίκως εναντίον εφεσειόντων (εναγόμενος 2) και εφεσιβλήτων 2 (εναγόμενος 3) γενικές και ειδικές αποζημιώσεις για ζημιές που υπέστη στις 26.7.2005, συνεπεία τραυματισμού του από πτώση της πόρτας ενός εκ των τριών ψυκτικών θαλάμων, αρ. 14 (ο θάλαμος) που οι εφεσείοντες ενοικίαζαν από τους εφεσίβλητους 2.
Ο εφεσίβλητος 1, 30 χρόνων κατά τον ουσιώδη χρόνο, γεωργοκτηνοτρόφος, επισκέφθηκε στις 26.7.2005 τα υποστατικά για να αγοράσει πατατόσπορο, συνοδευόμενος από τρίτο πρόσωπο, γνώστη του είδους. Ο υπάλληλος των εφεσειόντων, Δημήτρης Δημητρίου (ΜΥ1), οδήγησε τον εφεσίβλητο 1 και τον συνοδό του έξω από τον επίδικο θάλαμο, για να του δείξει τον πατατόσπορο.
Ήταν η θέση του εφεσίβλητου 1, όπως προωθήθηκε πρωτοδίκως, ότι όταν ο ΜΥ1 πήρε τον ειδικό μοχλό που περιγράφεται ως σύρτης και/ή σίδερο (ο μοχλός) που, όπως είναι κοινώς αποδεκτό, χρησιμοποιείτο για να κλειδώνει και να ξεκλειδώνει όλες τις πόρτες των θαλάμων, η πόρτα έπεσε και καταπλάκωσε το αριστερό του πόδι, για άγνωστη στον ίδιο αιτία: εκείνη την ώρα ο ίδιος είχε γυρισμένη την πλάτη και μιλούσε στο κινητό του τηλέφωνο.
Οι εφεσείοντες με την υπεράσπιση τους, για να αποποιηθούν της ευθύνης πρόβαλαν διάφορους ισχυρισμούς: (1) ως ενοικιαστές των αποθηκών ψυγείων, υπ΄ αρ. 14, 15 και 18, δυνάμει ενοικιαστηρίου εγγράφου (τεκμήριο 9 - το ενοικιαστήριο) που συναποτελούσαν μέρος του ευρύτερου χώρου, ιδιοκτησίας των εφεσίβλητων 2, δεν έφεραν οποιαδήποτε ευθύνη έναντι του εφεσίβλητου 1: (1) οι θάλαμοι βρίσκονταν κάτω από τον έλεγχο των εφεσιβλήτων 2 ως ιδιοκτητών, που είχαν και την ευθύνη για τη συντήρηση τους. (2) Ο εφεσίβλητος 1 εισήλθε απρόσκλητος στο υποστατικό και οι ίδιοι ως ενοικιαστές δεν έφεραν οποιαδήποτε ευθύνη ή είχαν οποιαδήποτε υποχρέωση έναντι του. (3) Η πόρτα του θαλάμου αρ. 14, βρισκόταν σε καλή και λειτουργήσιμη κατάσταση, ο δε μηχανισμός ανοίγματος της ήταν καθόλα ασφαλής και καμιά ενέργεια ή παράλειψη του υπαλλήλου τους (ΜΥ1), δεν προκάλεσε ή συνέτεινε στην πτώση της. Διαζευκτικά, ισχυρίζονται ότι σε περίπτωση που ο ενάγων/εφεσίβλητος 1 επετύγχανε στις αξιώσεις του την ευθύνη έφεραν οι εφεσίβλητοι 2, ως ιδιοκτήτες και/ή κάτοχοι των υποστατικών.
Πανομοιότυπους ισχυρισμούς υιοθετούν με την υπεράσπιση τους και οι εφεσίβλητοι 2, αρνούμενοι την αμέλεια που τους αποδίδει ο ενάγων/εφεσίβλητος 1, προβάλλοντας το παράνομο της εισόδου του στα υποστατικά. Το ατύχημα, κοινός τόπος στην υπεράσπιση εφεσειόντων και εφεσιβλήτων 2, προκλήθηκε από την αποκλειστική ευθύνη και/ή συντρέχουσα αμέλεια του εφεσίβλητου 1.
Μεταξύ συνεναγομένων αντηλλάγησαν δικόγραφα κατόπιν ειδοποίησης συνεισφοράς εκ μέρους των εφεσειόντων προς τους εφεσίβλητους 2. Με την έκθεση απαιτήσεως τους οι εφεσείοντες, την ευθύνη την εναποθέτουν στους ώμους των εφεσιβλήτων 2 ως ιδιοκτητών των υποστατικών και ως υπόχρεων να διατηρούν ασφαλή τα υποστατικά και τους θαλάμους, συμπεριλαμβανομένης της πόρτας η οποία καταπλάκωσε τον εφεσίβλητο 1. Οι δε εφεσίβλητοι 2 αντιστρέφουν τα βέλη και επιρρίπτουν την ευθύνη στους εφεσείοντες ως νόμιμους κατόχους των υποστατικών.
Το Δικαστήριο στη βάση της ενώπιον του αποδεκτής μαρτυρίας και με βάση τα ευρήματα του, κατέληξε ότι ο εφεσίβλητος 1 είχε από τον υπάλληλο των εφεσειόντων (ΜΥ1), ως ενδιαφερόμενος πελάτης, σαφή άδεια εισόδου στο χώρο των ψυκτικών θαλάμων και άρα ήταν νόμιμος επισκέπτης στα υποστατικά. Η είσοδος έξω από το συγκεκριμένο ψυκτικό θάλαμο ελεγχόταν από τους εφεσείοντες, ως κάτοχοι και ως τα πρόσωπα τα οποία εναπόθεταν στον εν λόγω θάλαμο τα προϊόντα τους που πωλούσαν λιανικώς ή χονδρικώς σε τρίτα πρόσωπα.
Οι εφεσείοντες ως ενοικιαστές των ψυκτικών θαλάμων και, μεταξύ άλλων, του επιδίκου, ήσαν συνεπώς και κάτοχοι κατά πάντα ουσιώδη χρόνο: ο θάλαμος και η πόρτα του, η οποία έπεσε και καταπλάκωσε τον εφεσίβλητο 1, τελούσε υπό τον έλεγχο τους μέσω του υπαλλήλου τους.
Εξετάζοντας δε τις επιμέρους ενέργειες του ΜΥ1, υπαλλήλου των εφεσειόντων, τον οποίο το Δικαστήριο έκρινε ως αναξιόπιστο, κατέληξε ότι από τη στιγμή που η πόρτα του ψυκτικού θαλάμου, άνοιγε με συγκεκριμένο τρόπο: με την χρήση ειδικού μοχλού, κοινού ως ήταν το εύρημα του, για το άνοιγμα όλων των θυρών των ψυκτικών θαλάμων, και ότι ο ΜΥ1 ήταν το πρόσωπο που κατά τον κρίσιμο χρόνο άνοιξε και έκλεισε την πόρτα του με τον μοχλό, για να ακολουθήσει ευθύς αμέσως η πτώση της και ο τραυματισμός του εφεσίβλητου 1, ο οποίος δεν είχε, ούτε ήταν σε θέση να έχει γνώση των ενεργειών του ΜΥ1, είχε γυρισμένη εκείνη την ώρα την πλάτη του, ή των παραλείψεων του ΜΥ1 που προκάλεσαν την πτώση της, δικαιολογείτο η εφαρμογή της αρχής res ipsa loquitur, άρθρο 55 του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, ΚΕΦ. 148 (Lloyde v. West Midland Gas Board (1971) 2 All E.R. 1240, 1246, Morides v. Ioannou (1973) 1 C.L.R. 117, στις οποίες αναφέρεται το πρωτόδικο Δικαστήριο και όπως υιοθετούνται στην Σεντ Μαρίνα Σπόρτιγκ Προμότιονς Λτδ ν. Φιλίππου (2004) 1 Α.Α.Δ. 1330):
«Οι εναγόμενοι 2 ήσαν ενοικιαστές, μεταξύ άλλων ψυκτικών θαλάμων, και του ψυκτικού θαλάμου υπ΄ αριθμό 14 η πόρτα του οποίου έπεσε και τραυμάτισε τον ενάγοντα. Ως ενοικιαστές ήσαν, συνεπώς, και κάτοχοι του εν λόγω ψυκτικού θαλάμου γενικά όσο και κατά τη στιγμή του συμβάντος εφόσον η πόρτα του ψυκτικού θαλάμου τελούσε υπό τον έλεγχό τους μέσω του υπαλλήλου τους Μ.Υ.1.
Η πόρτα του ψυκτικού θαλάμου άνοιγε με συγκεκριμένο τρόπο και συγκεκριμένα με τη χρήση ειδικού μοχλού/μηχανισμού. Ο Μ.Υ.1 άνοιξε την πόρτα του ψυκτικού θαλάμου, στη συνέχεια την έκλεισε και μετά από λίγο η πόρτα έπεσε και τραυμάτισε τον ενάγοντα.
Στην προκειμένη περίπτωση ο ενάγων δεν γνωρίζει την αιτία του συμβάντος που προκάλεσε την πτώση της πόρτας του ψυκτικού θαλάμου και ως αποτέλεσμα αυτού τον τραυματισμό του. Από την άλλη, ο ψυκτικός θάλαμος, η πόρτα του οποίου έπεσε, ευρισκόταν υπό τον έλεγχο του Εναγομένου 2 οι οποίοι τον ενοικίαζαν από τους Εναγομένους 3 και λίγο πριν το επίδικο συμβάν η πόρτα του ψυκτικού θαλάμου ανοίχθηκε από τον Μ.Υ.1 μέσα στα πλαίσια των καθηκόντων του ως υπαλλήλου των εναγομένων 2 και για σκοπούς της εργασίας των εναγομένων 2.
Υπό αυτές τις συνθήκες δεν αναμένετο από τον ενάγοντα να έχει γνώση της φύσης της παράλειψης που επεσυνέβη, ενώ θα αναμένετο από τους Εναγομένους 2 να αποδείξουν ότι ο Μ.Υ.1, υπάλληλος τους δεν ήταν αμελής και ότι είχε λάβει όλα τα απαιτούμενα και ενδεικνυόμενα μέτρα, κάτω από τις περιστάσεις, όταν έκλεισε την πόρτα του ψυκτικού θαλάμου και/ή ότι η πόρτα δεν έπεσε ως αποτέλεσμα της δικής του αμέλειας. Στην προκειμένη περίπτωση ήταν ο Μ.Υ.1 που άγγιξε πάνω στην πόρτα ελάχιστο χρόνο πριν την πτώση της και κανένας άλλος. Ως αποτέλεσμα ο ενάγων κατάφερε να αποδείξει ότι συνέβη κάτι το ανεξήγητο και ότι το γεγονός της πτώσης της πόρτας του ψυκτικού θαλάμου δεν θα μπορούσε να συμβεί χωρίς να υπάρχει αμέλεια ενός άλλου προσώπου.
Περαιτέρω και/ή διαζευκτικά θα αναμένετο από τους Εναγόμενους 2 ως κατόχους του επίδικου ψυχτικού θαλάμου να αποδείξουν ότι η πόρτα δεν έπεσε ως αποτέλεσμα οποιασδήποτε ελαττωματικότητας είτε του μηχανισμού/μοχλού ανοίγματος και κλεισίματος της πόρτας είτε της ίδιας της πόρτας του ψυχτικού θαλάμου.»
Με δεδομένο ότι τα ευρήματα του Δικαστηρίου ως προς τα γεγονότα που οδήγησαν στον τραυματισμό του εφεσίβλητου 1, και κατ΄ ακολουθίαν τούτων, στην εφαρμογή της αρχής res ipsa loquitur, δεν απετέλεσαν αυτοτελείς λόγους έφεσης και παραμένουν αδιάσειστα, εξετάζουμε τους διαπλεκόμενους 1ο και 4ο λόγους έφεσης που πλήττουν ως λανθασμένα τα ευρήματα και την κατάληξη του Δικαστηρίου, ότι οι εφεσείοντες ήσαν οι μοναδικοί υπεύθυνοι, υπό την ιδιότητα τους ως κάτοχοι του επίδικου ψυκτικού θαλάμου, εύρημα που κατά τους εφεσείοντες στηρίχθηκε στη λανθασμένη ερμηνεία του ενοικιαστηρίου. Κατ΄ ακολουθίαν πλήττουν και ως λανθασμένη την κατάληξη του Δικαστηρίου, να αποδώσει την αποκλειστική ευθύνη στους εφεσείοντες ως κατόχων του ψυκτικού θαλάμου και ως εκ προστήσεως υπεύθυνων για τις ενέργειες του υπαλλήλου τους ΜΥ1, ο οποίος επέτρεψε την είσοδο στον εφεσείοντα (άρθρο 13, ΚΕΦ. 148), απαλλάσσοντας λανθασμένα τους εφεσίβλητους 2, με το ακόλουθο συνοπτικό σκεπτικό:
«Δεν θεωρώ ότι υπάρχει ευθύνη κατόχου από μέρους των ιδιοκτητών του επίδικου ψυχτικού θαλάμου υπ΄ αρ. 14 δεδομένου ότι δεν υπήρξε οποιαδήποτε μαρτυρία ότι οι Εναγόμενοι 3 είχαν υποχρέωση για την συντήρηση του εν λόγω ψυχτικού θαλάμου που είχαν ενοικιάσει μαζί με άλλους ψυχτικούς θαλάμους στους Εναγομένους 2 με βάση το συμφωνητικό έγγραφο ΤΕΚΜΗΡΙΟ 9.
Ας σημειωθεί ότι το εν λόγω έγγραφο ΤΕΚΜΗΡΙΟ 9 δεν περιλαμβάνεται οποιαδήποτε ευθύνη από μέρους του ιδιοκτήτη για τη συντήρηση των ψυχτικών θαλάμων. Η μόνη ευθύνη που ρητά καθορίζεται από μέρους του ιδιοκτήτη είναι ο έλεγχος των θερμοκρασιών των ψυχτικών θαλάμων. Το ότι δε οι Εναγόμενοι 3 είχαν τις κλειδαριές των ψυχτικών θαλάμων, όπως προέκυψε από τη μαρτυρία, συνδέεται και συσχετίζεται με την εκτέλεση της συμβατικής τους υποχρέωσης για τον έλεγχο των θερμοκρασιών των ψυχτικών θαλάμων.»
Το Δικαστήριο, θεωρούν οι εφεσείοντες, αντί να προστρέξει στο σύνολο της μαρτυρίας που τέθηκε ενώπιον του και να ερμηνεύσει τον όρο «ενοικιαστής», αρκέστηκε και περιορίστηκε στον τίτλο ή την περιγραφή του εγγράφου ως «ενοικιαστήριο έγγραφο», ενώ τα σχετικά γεγονότα, η φύση, η έκταση της κατοχής και ο έλεγχος των συγκεκριμένων θαλάμων, δεν ενετάχθησαν στην όλη εικόνα. Το ενοικιαστήριο ναι μεν αναφέρεται σε «ενοικιαστή» και σε «ενοικίαση», ήταν όμως φανερό, εισηγούνται, ότι οι εφεσείοντες είχαν στην πραγματικότητα άδεια χρήσης: οι ψυκτικοί θάλαμοι παρέμειναν στην κατοχή και έλεγχο των ιδιοκτητών εφεσίβλητων 2. Τα δικαιώματα των ιδίων ήταν πολύ περιορισμένα: τοποθέτηση και παραλαβή των προϊόντων από τους θαλάμους και δικαίωμα εισόδου για ψεκασμό των πατατών και ελέγχου της θερμοκρασίας.
Το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, ότι οι εφεσίβλητοι 2 δεν είχαν οποιαδήποτε υποχρέωση για τη συντήρηση του ψυκτικού θαλάμου στη βάση του ενοικιαστηρίου εγγράφου, οδηγήθηκε από παρανόηση του Δικαστηρίου το οποίο αγνόησε τη μαρτυρία του ΜΕ1, όπως και τη σχετική μαρτυρία του ΜΥ1 και ΜΥ2. Το γεγονός δε ότι το ενοικιαστήριο δεν έκαμε αναφορά σε υποχρέωση συντήρησης δεν σημαίνει ότι ο εφεσίβλητος 2 δεν είχε τέτοια υποχρέωση. Ήταν αυτονόητο, θεωρούν, ότι από την ώρα που προσέφεραν τους ψυκτικούς θαλάμους για αποθήκευση όφειλαν να διατηρούν τους θαλάμους σε καλή και αποδοτική κατάσταση.
Θα φανεί ότι επαναλαμβάνουμε εαυτούς, αλλά για ακόμα μια φορά θέλουμε να τονίσουμε μετ΄ επιτάσεως ότι η νομολογία κατ΄ επανάληψη έχει οριοθετήσει: Η δίκη διεξάγεται στη βάση των δικογράφων και στην υπό κρίση περίπτωση σε ό,τι αφορά στους συναφείς λόγους έφεσης, των δικογραφημένων θέσεων και των λεπτομερειών αμελείας, όπως καταγράφονται στην έκθεση απαιτήσεως, στις υπερασπίσεις αλλά και τα δικόγραφα που αντηλλάγησαν μεταξύ συνεναγομένων. Με δεδομένη την κοινή δικογραφημένη θέση, για καλή κατάσταση της πόρτας και του ασφαλούς του επιδίκου θαλάμου, από αμφοτέρους τους τότε συνεναγομένους, εφεσείοντες και εφεσίβλητους 2 αντιστοίχως, την αναξιοπιστία του ΜΥ1, μαρτυρία η οποία ελέγχεται από το Δικαστήριο ως «μη αληθοφανής και μη λογικοφανής και καταρριπτόμενη από τα τεκμήρια που ο ίδιος κατέθεσε ενώπιον του Δικαστηρίου», το επιχείρημα του ευπαιδεύτου δικηγόρου των εφεσειόντων παραμένει χωρίς έρεισμα, τα δε ευρήματα του Δικαστηρίου, ως προς τα γεγονότα και τους χειρισμούς του ΜΥ1 κατά τον ουσιώδη χρόνο, αδιάσειστα.
Προστρέξαμε στην απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Παρατηρούμε ότι η εισήγηση ότι το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εφεσείοντες ήσαν οι κάτοχοι εκ μόνου του γεγονότος ότι ήσαν ενοικιαστές, όπως προέκυπτε από το μεταξύ των εφεσειόντων και εφεσιβλήτων 2 «ενοικιαστήριο έγγραφο», δεν είναι ορθό. Αντιθέτως θεωρούμε ότι το Δικαστήριο αντιμετώπισε το ζήτημα ως πραγματικό γεγονός στη βάση του συνόλου της ενώπιον του προσαχθείσης μαρτυρίας, παραθέτοντας και εφαρμόζοντας, θεωρούμε, ορθά το νομικό πλαίσιο και υπάγοντας ορθά τα πραγματικά γεγονότα στο Νόμο, σε μια απολύτως και από κάθε άποψη αιτιολογημένη απόφαση.
Σαφής ήταν η τοποθέτηση του Δικαστηρίου, ότι ο ΜΥ1 προσπάθησε να οδηγήσει και να προωθήσει μια εκδοχή ώστε να απαλλαγούν οποιασδήποτε ευθύνης οι εργοδότες του, εφεσείοντες, στους οποίους είχε και τη μόνιμη και αποκλειστική εργασία του. Σημειώνει μάλιστα χαρακτηριστικά το Δικαστήριο, ότι στα πλαίσια αυτής του της προσπάθειας ο ΜΥ1 δεν δίστασε να προβάλει ισχυρισμούς που δεν ήσαν ούτε λογικοφανείς, ούτε αληθοφανείς. Εξ ου και απορρίφθηκε η μαρτυρία του, όπως και η μαρτυρία του ΜΥ2 την οποία επικαλούνται οι εφεσείοντες, ως ανάξια αξιολόγησης. Η προσπάθεια των εφεσειόντων να καταδείξουν ότι στους εν λόγω θαλάμους τοποθετούσαν εμπορεύματα και τρίτα ή άλλα πρόσωπα αναλόγως της ζήτησης ή της χωρητικότητας, καταρρίφθηκε από την ίδια τη μαρτυρία των εφεσειόντων στην οποία το Δικαστήριο βασίστηκε. Δεν υπήρξε μαρτυρία, όπως καταγράφει το Δικαστήριο, ότι οι εφεσίβλητοι 2 είχαν υποχρέωση για τη συντήρηση του ψυκτικού θαλάμου.
Από τη μαρτυρία και τους όρους του ενοικιαστηρίου προκύπτει ότι οι εφεσίβλητοι 2 τη μόνη υποχρέωση που ανέλαβαν ήταν να ελέγχουν την θερμοκρασία των ψυκτικών θαλάμων ούτως ώστε, ως αντιλαμβανόμαστε, να διατηρούνται σε καλή κατάσταση τα αποθηκευμένα εμπορεύματα. Τα όσα καταμαρτυρήθηκαν ως προς τον τρόπο εξέτασης της θερμοκρασίας των θαλάμων, δεν διαφοροποιεί το ζήτημα εφόσον το Δικαστήριο έδωσε και επ΄ αυτού τις θέσεις του πριν καταλήξει σε ευρήματα. Όπως και ο ΜΥ1 αποδέχθηκε, οι δείκτες της θερμοκρασίας βρίσκονταν στο εξωτερικό πίσω μέρος των θαλάμων και ήταν δυνατόν η θερμοκρασία να ελέγχεται και εξωτερικά, χωρίς να ήταν απαραίτητο να εισέρχεται κάποιος εντός του θαλάμου για να τον ελέγξει.
Είναι βεβαίως ορθό ότι είναι αδιάφορο πώς χαρακτηρίζεται ένα έγγραφο από τα αντισυμβαλλόμενη μέρη. Το Δικαστήριο οφείλει να εξεύρει την πραγματική φύση της σχέσης μεταξύ διαδίκων και να αποδώσει τον πραγματικό νομικό χαρακτηρισμό, τούτων όμως δοθέντων, μόνο εκεί όπου προκύπτει θέμα ερμηνείας ή όπου αναζητείται η πραγματική φύση της σχέσης (Courtis v. Iasonides (1970) 1 C.L.R. 1802, Τσαγγάρης ν. Γαβριηλίδου (2003) 1 Α.Α.Δ. 472). Τα δικόγραφα, η μαρτυρία και οι παραδοχές των εφεσειόντων, ορθά καταλήγει το Δικαστήριο, καταδείκνυαν αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και κατοχής της επίδικης αποθήκης-ψυγείου αρ. 14, επιτρέποντας στους εφεσίβλητους 2 ελεγχόμενη πρόσβαση.
Η ευθύνη κατόχου ακίνητης ιδιοκτησίας διέπεται από τις πρόνοιες του άρθρου 51 του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, ΚΕΦ. 148, οι διατάξεις του οποίου ερμηνεύονται στη βάση του Αγγλικού δικαίου. Ο ορισμός του κατόχου απαντάται στην Α.Π. Φραγκεσκίδης & Σία ν. Μάμα (1989) 1 Α.Α.Δ. 70: εκείνος που έχει τον έλεγχο και την άμεση επίβλεψη της ιδιοκτησίας με εξουσία να επιτρέπει ή να απαγορεύει την είσοδο σε αυτήν. Η κατοχή και ο έλεγχος είναι τα δύο κύρια στοιχεία τα οποία ορίζουν και την ευθύνη. Παραπέμπουμε στη Σχολική Εφορεία Στροβόλου ν. Μαρίνας Στεργίδου κ.α., Πολ. Έφ. Αρ. 8/11, 4.3.2016, ECLI:CY:AD:2016:D143, όπου με ενάργεια αναλύεται η ευθύνη κατόχου ακίνητης ιδιοκτησίας, όσο και η ευθύνη έναντι προσκεκλημένου ή απλού δικαιούχου.
Δεν είναι απίθανο, αντιθέτως είναι δυνατόν, πρόσωπα ή νομικές οντότητες να είναι από κοινού κάτοχοι ενός ακινήτου εν τη εννοία του Νόμου για σκοπούς ευθύνης. Στην υπό κρίση όμως περίπτωση τα γεγονότα ουδεμία σχέση έχουν με τα της Απολλώνειο Ιδιωτικό Νοσοκομείο Λτδ ν. C & S American Heart Institute Ltd κ.α. (2011) 1 Α.Α.Δ. 379, την οποία επικαλούνται οι εφεσείοντες και όπως ορθά παρατηρεί ο συνήγορος του εφεσίβλητου 1, δεν υποβοηθεί την υπόθεση τους. Στην Απολλώνειο (ανωτέρω) κρίσιμο στοιχείο, που όρισε και διέκρινε την παραχώρηση χρήσης από την ενοικίαση, ήταν η ύπαρξη προσωπικής και όχι εμπορικής σχέσης μεταξύ των εμπλεκομένων. Στην υπό κρίση η ενοικίαση των ψυκτικών θαλάμων ως παραδεκτό γεγονός, οι δικογραφημένες θέσεις και η μαρτυρία που τέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου, επέτρεπαν στο Δικαστήριο να καταλήξει σε εύρημα αποκλειστικής κατοχής του θαλάμου 14 εκ μέρους των εφεσειόντων (Αγγελίδης ν. Λούτσιου (2010) 1 Α.Α.Δ. 200).
Ο ισχυρισμός των εφεσειόντων ότι το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, ότι θα αναμενόταν από τους εφεσείοντες ως κάτοχοι να αποδείξουν ότι η πόρτα δεν έπεσε, ως αποτέλεσμα οποιασδήποτε ελαττωματικότητας είτε του μηχανισμού/μοχλού ανοίγματος και κλεισίματος της πόρτας, είτε της ίδιας της πόρτας του ψυκτικού θαλάμου, είναι λανθασμένο (3ος λόγος), ερείδεται επί της εισήγησης ότι αν οι πόρτες δεν ήσαν αναπόσπαστο μέρος της ακίνητης ιδιοκτησίας και ήταν απλώς κινητό αντικείμενο, δεν καλύπτεται από τις πρόνοιες του άρθρου 51 του ΚΕΦ. 148. Δεν καταμαρτυρήθηκε, εισηγούνται, ότι οι ιδιοκτήτες έπαυαν να ήσαν κάτοχοι του μοχλού με τον οποίον άνοιγε ή έκλεινε η πόρτα μετά την παράδοση του στους αδειούχους χρήστες-εφεσίβλητους 2. Τα περί μοχλού μηχανισμού ανοίγματος κλπ εισάγονται για πρώτη φορά κατ΄ έφεση. Είμαστε υπόχρεοι να εισάξουμε και πάλι στην εικόνα και να υπομνήσουμε τους ισχυρισμούς των εφεσειόντων στην υπεράσπιση: περί καλής κατάστασης μηχανισμού ψυκτικού θαλάμου και πόρτας καθώς και τα ψεύδη τα οποία εκστόμισε ο ΜΥ1 στην προσπάθεια του να πείσει ότι δεν ήταν η πόρτα του επίδικου θαλάμου 14 που έπεσε και τραυμάτισε τον εφεσίβλητο 1, ιδιαιτέρως όμως να τονίσουμε και να υπογραμμίσουμε την απουσία σχετικής μαρτυρίας εκ μέρους των εφεσειόντων, όπως σημείωσε το Δικαστήριο ώστε «.να αποδείξουν ότι η πόρτα δεν έπεσε ως αποτέλεσμα οποιασδήποτε ελαττωματικότητας είτε του μηχανισμού/μοχλού ανοίγματος και κλεισίματος της πόρτας είτε της ίδιας της πόρτας του ψυχτικού θαλάμου.»
Ο 6ος λόγος έφεσης ως προς τα έξοδα δεν εξετάζεται ως εκ της κατάληξης ανωτέρω.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα υπέρ των εφεσιβλήτων και σε βάρος των εφεσειόντων, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
ΣΤ. ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.
Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
/φκ Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.