|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2016:D389
(2016) 1 ΑΑΔ 1969
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 76/2016)
3 Αυγούστου, 2016.
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΓΛΙΚΟΥΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ Δ.54 Θ. 1 RULE OF THE SUPREME COURT IN ENGLAND
ΚΑΙ
ANAΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤHN AITΗΣΗ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΑΤΙΚΟΥ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΦΥΣΕΩΣ HABEAS CORPUS
KAI
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 30, 33, 34 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 5 ΚΑΙ 6 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 89(1) ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟΥ, ΚΕΦ. 155
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ, ΗΜΕΡ. 22.01.2013, 29.05.2014 και 27.06.2014
Μ. Ιωάννου με Ν. Χαραλάμπους, για τον Αιτητή.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Ο Αιτητής με μονομερή αίτηση ζητά:- (α) Διάταγμα με το οποίο να διατάσσεται η άμεση απελευθέρωσή του από τις Κεντρικές Φυλακές όπου κρατείται από τις 25.7.2016 μετά τη σύλληψή του στο αεροδρόμιο Λάρνακας, και (β) την έκδοση προνομιακού εντάλματος Ηabeas Corpus με στόχο την αποφυλάκισή του.
Όπως αναφέρεται στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την αίτηση, ο Αιτητής ήταν κατηγορούμενος στην Ποινική Υπόθεση 8137/11 στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού. Η υπόθεση αφορούσε δύο κατηγορίες για έκδοση ακάλυπτης επιταγής. Το κατηγορητήριο (Τεκμήριο 1) του επιδόθηκε στη διεύθυνση μόνιμης διαμονής του, η οποία αναγράφεται και στο κατηγορητήριο, δηλαδή οδός Αχιλλέως 14, 4529 Πύργος, Λεμεσός, στην οποία συνεχίζει να διαμένει μέχρι σήμερα.
Μετά την επίδοση του κατηγορητηρίου, διόρισε δικηγόρο. Κατά τη δικαστική διαδικασία δεν παραδέχθηκε ενοχή και η υπόθεση ορίστηκε για ακρόαση. Μετά από επανειλημμένες ακροαματικές διαδικασίες, η υπόθεση ορίστηκε για συνέχιση στις 22.1.2013. Ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι η ημερομηνία που φαίνεται στο πρακτικό (Τεκμήριο 2) είναι εσφαλμένη, αφού η ορθή ημερομηνία θα έπρεπε να ήταν 22.1.2014. Εκείνη την ημέρα αδυνατούσε να εμφανιστεί ενώπιον του δικαστηρίου για λόγους υγείας. Η δικηγόρος του, κα Α. Ιωάννου, ζήτησε αναβολή της ακρόασης παρουσιάζοντας το σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό. Επίσης πληροφόρησε το δικαστήριο για την πρόθεσή της να αποσυρθεί και ότι θα ενημέρωνε τον Αιτητή με επιστολή. Σύμφωνα με το πρακτικό του δικαστηρίου (Τεκμήριο 2), το δικαστήριο θεώρησε την απουσία του μη αιτιολογημένη, εξέδωσε ένταλμα σύλληψης εναντίον του και όρισε την ακροαματική διαδικασία για ακρόαση στις 30.1.2014. Ταυτόχρονα έδωσε οδηγίες όπως το ένταλμα σύλληψης εκτελεστεί άμεσα και αφού συλληφθεί να παραμείνει υπό κράτηση και να παρουσιαστεί ενώπιον του την επόμενη. Ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι ουδέποτε πληροφορήθηκε ότι η υπόθεσή του είχε οριστεί για συνέχιση στις 30.1.2014 και ουδέποτε πληροφορήθηκε ότι εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψης εναντίον του. Δεν αναφέρει όμως αν τον ενημέρωσε ή όχι η τότε δικηγόρος του, όπως δεσμεύτηκε ενώπιον του δικαστηρίου να πράξει.
Στις 25.7.2016 ενώ είχε ετοιμαστεί με την οικογένειά του για να μεταβεί στο εξωτερικό, δεν του επετράπη η έξοδος, με τη δικαιολογία ότι στις 27.6.2014 του επιβλήθηκαν ποινές φυλάκισης έξι μηνών στην κάθε κατηγορία που αντιμετώπιζε στην πιο πάνω ιδιωτική ποινική υπόθεση. Ως αποτέλεσμα, μεταφέρθηκε στις Κεντρικές Φυλακές, όπου σήμερα βρίσκεται για να εκτίσει την πιο πάνω ποινή φυλάκισης.
Μέσω συγγενικού του προσώπου προέβη σε έλεγχο του φακέλου της ποινικής υπόθεσης και εξασφάλισε διάφορα έγγραφα. Στην ένορκη δήλωσή του επισυνάπτει αντίγραφο ενδιάμεσης απόφασης του δικαστηρίου ημερ. 29.5.2014 (Τεκμήριο 3), με την οποία εξετάζεται αίτημα της Κατηγορούσας Αρχής όπως η υπόθεση προχωρήσει και ολοκληρωθεί στην απουσία του Αιτητή. Το αίτημα έγινε δεκτό. Στην απόφαση του δικαστηρίου αναφέρεται το ιστορικό της υπόθεσης, το οποίο και συνοψίζω για σκοπούς πληρότητας. Φαίνεται ότι η ακρόαση της αίτησης είχε αρχίσει στις 5.12.2013 και συνεχίστηκε στις 6.12.2013, 12.12.2013, 18.12.2013 και 10.1.2014, οπότε και ολοκληρώθηκε η υπόθεση της Κατηγορούσας Αρχής και το κατώτερο δικαστήριο απεφάνθη ότι αποδείχθηκε εκ πρώτης όψεως υπόθεση καλώντας την ίδια στιγμή τον Αιτητή σε απολογία. Ακολούθως, η υπόθεση ορίστηκε για συνέχιση στις 22.1.2014, όταν ο Αιτητής δεν εμφανίστηκε. Το ένταλμα που είχε εκδοθεί ορίστηκε για έλεγχο 11 φορές μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου 2014. Στις 4.2.2014 δόθηκε άδεια στη δικηγόρο του Αιτητή να αποσυρθεί. Η άδεια δόθηκε μετά που η δικηγόρος διαβεβαίωσε το δικαστήριο ότι Αιτητής γνώριζε την ημέρα που είχε οριστεί η υπόθεσή του. Μάλιστα η ίδια η δικηγόρος δήλωσε ότι εκτός από τον κατηγορούμενο, ειδοποιήθηκε και ο αδελφός του με τον οποίο ο κατηγορούμενος διατηρούσε επαφή. Το δικαστήριο σημείωσε στην απόφασή του ότι ήταν η δεύτερη συνεχόμενη δικάσιμος που η συνήγορος του Αιτητή δήλωνε ότι ειδοποιήθηκε ο Αιτητής για να είναι παρών και ότι εναντίον του εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψης. Το Δικαστήριο σημειώνει επίσης ότι τελικά το ένταλμα σύλληψης επιστράφηκε ανεκτέλεστο. Σε επιστολή του Πρωτοκολλητή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού προς το συνήγορο της Κατηγορούσας Αρχής, αναφέρεται ότι υπήρξε σχετική πληροφόρηση από την Αστυνομία ότι ο Αιτητής έφυγε στο εξωτερικό. Ήταν μετά από αυτή την ενημέρωση, που η Κατηγορούσα Αρχή υπέβαλε αίτημα για να συνεχίσει η διαδικασία στην απουσία του.
Το κατώτερο δικαστήριο αφού εξέτασε το άρθρο 89 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155 και σχετική κυπριακή και ξένη νομολογία, ασκώντας τη διακριτική του ευχέρεια, με πολυσέλιδη εμπεριστατωμένη απόφαση έκανε δεκτό το αίτημα της Κατηγορούσας Αρχής.
Ο Αιτητής στην ένορκη δήλωσή του ισχυρίζεται περαιτέρω ότι η πληροφόρηση του δικαστηρίου ότι έφυγε στο εξωτερικό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αφού συνέχισε να διαμένει στον Πύργο Λεμεσού, στην ίδια διεύθυνση που διαμένει μέχρι σήμερα. Επίσης ισχυρίζεται ότι στην πιο πάνω ενδιάμεση απόφασή του το δικαστήριο αναφέρει ότι ήταν σε γνώση του Αιτητή ότι η υπόθεση ήταν ορισμένη στις 30.1.2014 και 4.2.2014, αλλά ισχυρίζεται ότι ούτε αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Δεν αναφέρει όμως οτιδήποτε για το αν τον είχε ειδοποιήσει ή όχι η δικηγόρος του.
Ο Αιτητής επισυνάπτει επίσης την τελική απόφαση του δικαστηρίου ημερ. 27.6.2014 (Τεκμήριο 4) με την οποία το δικαστήριο τον βρήκε ένοχο, στην απουσία του. Επίσης επισυνάπτει ως Τεκμήριο 5 αντίγραφο της ποινής ημερ. 27.6.2014, που όπως ανάφερα ήταν συντρέχουσα ποινή φυλάκισης 6 μήνες σε κάθε κατηγορία, χωρίς αναστολή. Το δικαστήριο σημειώνει στην ποινή τα εξής:-
«Νοείται ότι οι ποινές φυλάκισης θα ξεκινούν από την ημερομηνία που η Αστυνομία θα συλλάβει τον καταδικασθέντα για σκοπούς εκτέλεσης της παρούσας ποινής.
Η παρούσα απόφαση να επιδοθεί στον κατηγορούμενο με τη σύλληψη του για σκοπούς εκτέλεσης της ποινής που του έχει επιβληθεί.
Έχοντας υπόψη ότι εκκρεμεί εναντίον του κατηγορούμενου ένταλμα σύλληψης στα πλαίσια της παρούσας υπόθεσης, με βάση αυτό το όνομα του κατηγορούμενου να τεθεί στον κατάλογο προσώπων των οποίων η είσοδος ή έξοδος τους από τη Δημοκρατία απαγορεύεται (stop-list) και να κοινοποιηθεί στον αρχηγό Αστυνομίας για τα περαιτέρω.»
Ο Αιτητής θεωρεί ότι εσφαλμένα και κατά παράβαση του άρθρου 89 του Κεφ. 155 το δικαστήριο στην απουσία του τον βρήκε ένοχο και του επέβαλε ποινή. Περαιτέρω ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει άλλο ένδικο μέσο, εκτός από την παρούσα διαδικασία, αφού η προθεσμία καταχώρησης έφεσης έχει παρέλθει.
Κατάληξη
Σκοπός του προνομιακού εντάλματος Ηabeas Corpus είναι ο έλεγχος της νομιμότητας της κράτησης ενός ατόμου. Πρόκειται για μέσο διασφάλισης της ελευθερίας του. Σε περίπτωση που μετά από την έρευνα του δικαστηρίου διαφανεί ότι η κράτηση ήταν παράνομη, διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του αιτητή. Η έκδοση εντάλματος Habeas Corpus θεωρείται ως μία ασυνήθιστη θεραπεία. Σε αντίθεση με άλλα προνομιακά εντάλματα, το ένταλμα εκδίδεται δικαιωματικά όταν ο αιτητής αποδείξει το παράνομο της κράτησής του. Η έκδοση εντάλματος Habeas Corpus είναι στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και ασκείται με βάση το Άρθρο 155.4 του Συντάγματος. Το Ανώτατο Δικαστήριο ενεργώντας δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος, δεν ενεργεί ως Εφετείο. Γι' αυτό όπου διαπιστώνεται ότι υπάρχει εναλλακτική θεραπεία ή άλλο ένδικο μέσο, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις παραχωρείται η θεραπεία του Habeas Corpus. Κατά κανόνα υποβάλλεται δια κλήσεως αίτηση και η ακροαματική διαδικασία διεξάγεται μετά που η αίτηση επιδοθεί. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις εκδίδεται διάταγμα μετά από μονομερή αίτηση (βλ. Προνομιακά Εντάλματα, Π. Αρτέμη, 1η Έκδοση (2004), σελ. 72-100, Ριαλάς (1990) 1 ΑΑΔ 820, Σαμψών (Αρ. 2) (1991) 1 ΑΑΔ 744).
Στην προκειμένη περίπτωση το πρώτο που θα πρέπει να εξετάσω είναι αν υπάρχουν εξαιρετικές περιστάσεις για να επιληφθώ της μονομερούς αίτησης που καταχώρησε ο Αιτητής. Κατά την κρίση μου δεν υπάρχει οτιδήποτε που θα ισοδυναμούσε με εξαιρετική περίσταση, ώστε να παραχωρηθεί θεραπεία στην απουσία της άλλης πλευράς, κατά παρέκκλιση του γενικού κανόνα.
Πέραν τούτου, το κατώτερο δικαστήριο φαίνεται ότι συνειδητά άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια δυνάμει του άρθρου 89 του Κεφ. 155 και υπό αυτές τις συνθήκες δεν είναι δυνατό να ελεγχθεί ο τρόπος που άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια με προνομιακό ένταλμα και ιδιαίτερα όταν αυτό ζητείται μονομερώς. Ομολογουμένως, δεν είναι πολλές οι περιπτώσεις που τα δικαστήρια επιλέγουν σε σοβαρές ποινικές υποθέσεις να προχωρήσουν στην απουσία του κατηγορούμενου. Όμως στις λίγες περιπτώσεις που τα δικαστήρια επιλέγουν να προχωρήσουν στην απουσία του, ενεργούν νόμιμα δυνάμει του Νόμου, όπως στην προκειμένη περίπτωση. Το αν ο τρόπος που το κατώτερο δικαστήριο άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια είναι ορθός ή όχι, είναι κάτι που δεν σχετίζεται με τη νομιμότητα της απόφασης, αλλά με την ορθότητά της, η οποία μόνο με έφεση μπορεί να ελεγχθεί.
Γι' αυτό και το αν ο Αιτητής πράγματι έφυγε ή όχι στο εξωτερικό, είναι θέμα γεγονότος, το οποίο δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη στην παρούσα διαδικασία, στην οποία δεν έχει ακόμα ακουστεί η άλλη πλευρά. Είναι, κατά την κρίση μου, ζήτημα που αφορά στην ορθότητα της απόφασης και όχι τη νομιμότητά της.
Δεν προτίθεμαι να επεκταθώ σε άλλα θέματα, για να μην επηρεάσω τυχόν μελλοντική εξέταση αιτήματος του Αιτητή στα πλαίσια έφεσης.
Η μονομερής αίτηση απορρίπτεται.
(Υπ.) Γ. Ερωτοκρίτου, Δ.
/ΕΠς