|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:A159
(2015) 1 ΑΑΔ 464
6 Μαρτίου, 2015
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/στές]
(Πολιτική Έφεση Αρ. 342/2009)
ΔΩΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ,
Εφεσείων - Ενάγων,
ν.
SIGMA RADIO TELEVISION LTD, ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΘΕΝΤΩΝ
ΣΕ SIGMA RADIO T.V. PUBLIC LTD,
Εφεσιβλήτων - Εναγομένων Αρ. 1.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 349/2009)
1. SIGMA RADIO TELEVISION LTD,
2. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΜΑΣ,
Εφεσείοντες - Εναγόμενοι,
ν.
ΔΩΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ,
Εφεσιβλήτου - Ενάγοντα.
(Πολιτικές Εφέσεις Αρ. 342/2009 και 349/2009)
Πτώχευση ― Έκδοση διατάγματος παραλαβής περιουσίας, διαδίκου σε εκκρεμούσες εφέσεις, χωρίς να κηρυχθεί στη συνέχεια σε πτώχευση ― Κατά πόσον οι εφέσεις μπορούσαν να προχωρούσαν επί της ουσίας τους, χωρίς οποιαδήποτε εμπλοκή του Επίσημου Παραλήπτη ως προσωρινού διαχειριστή και χωρίς ανάλογη τροποποίηση στον τίτλο των εφέσεων ― Απόφανση Εφετείου ότι δεν ετύγχαναν εφαρμογής οι πρόνοιες του Άρθρου 9 του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5, ως έχει τροποποιηθεί ― Δόθηκε άδεια προς καταχώρηση αίτησης τροποποίησης.
Πτώχευση ― Σκοπός της είναι πρωτίστως η προστασία της περιουσίας του χρεώστη προς όφελος όλων των πιστωτών του ― Η προστασία αυτή δεν είναι δυνατή χωρίς την εποπτεία ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου του κράτους και είναι γι' αυτό το λόγο που το Κεφ. 5 προνοεί σχετικά με το Άρθρο 9(1) ― Ακόμη και πριν από την έκδοση του διατάγματος παραλαβής, άμα τη καταχωρήσει αίτησης πτωχεύσεως, το Δικαστήριο δύναται να διορίσει, τον επίσημο παραλήπτη ως προσωρινό παραλήπτη της περιουσίας του χρεώστη, αν είναι αναγκαίο για την προστασία της περιουσίας του χρεώστη.
[Πέραν των πιο πάνω αναφερομένων τίτλων, η απόφαση διαβάζεται στο σύνολο της.]
Εκδόθηκε προδικαστική απόφαση και επιτράπηκε η υποβολή αίτησης τροποποίησης του τίτλου των εφέσεων, χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Ιωάννου ν. Δημοκρατίας (2010) 3 Α.Α.Δ. 281,
Wynne v. Mavronicola (2009) 1 Α.Α.Δ. 1138,
Interfund Investments v. Μαλέκκου (2012) 1 Α.Α.Δ. 1677.
Λοΐζου κ.ά. ν. ΣΠΕ Δερύνειας (2009) 1 Α.Α.Δ. 279.
Εφέσεις.
Εφέσεις από τον Ενάγοντα στην Π.Ε. 342/2009 και Εναγόμενους στην Π.Ε. 349/2009 εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Ψαρά-Μιλτιάδου, Π.Ε.Δ.), (Αγωγή Αρ. 919/2003), ημερομηνίας 13/10/2009 .
Ε. Πουργουρίδης, για τον Εφεσείοντα στην Πολιτική Έφεση Αρ. 342/2009 και τον Εφεσίβλητο στην Πολιτική Έφεση Αρ. 349/2009.
Α.Σ. Αγγελίδης, για τους Εφεσείοντες στην Πολιτική Έφεση Αρ. 349/2009 και για τους Εφεσίβλητους στην Πολιτική Έφεση Αρ. 342/2009.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Ναθαναήλ.
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Ένα είναι το σημείο που πρέπει να αποφασιστεί στο παρόν στάδιο. Ηγέρθηκε κατά την ημέρα που οι εφέσεις ήταν ορισμένες για ακρόαση, όταν στο πλαίσιο συζήτησης με σκοπό την αναβολή εκδίκασης τους ανεφέρθη παρεμπιπτόντως από τον κ. Αγγελίδη ότι ο εφεσείων στην Πολ. Έφ. αρ. 342/2009 και εφεσίβλητος στην Πολ. Έφ. αρ. 349/2009, βρισκόταν υπό πτώχευση. Ο κ. Πουργουρίδης πληροφόρησε το Εφετείο ότι πράγματι είχε εκδοθεί διάταγμα παραλαβής της περιουσίας του εφεσείοντος από πιστωτή, αλλά η διαδικασία παρέμεινε εκεί. Δεν είχε μετέπειτα κηρυχθεί σε πτώχευση.
Οι εφέσεις παρέμειναν σε άλλη ημερομηνία προς διευκρίνιση των ανωτέρω. Κατετέθη πράγματι το Διάταγμα Παραλαβής ημερ. 22.10.2012, στο οποίο θα γίνει αναφορά στη συνέχεια, με τον κ. Πουργουρίδη να επιμένει ότι παρά το Διάταγμα, ο περί Πτωχεύσεως Νόμος επιτρέπει πλέον τη συνέχιση της διαδικασίας χωρίς τροποποίηση και επομένως θα μπορούσαν οι εφέσεις να προχωρούσαν επί της ουσίας τους χωρίς οποιαδήποτε εμπλοκή του Επίσημου Παραλήπτη ως προσωρινού διαχειριστή και χωρίς βεβαίως ανάλογη τροποποίηση στον τίτλο των εφέσεων. Η διαφωνία των συνηγόρων ως προς την επίπτωση του Διατάγματος Παραλαβής οδήγησε το θέμα σε ακρόαση κατά την οποία συνοπτικά οι συνήγοροι επέμεναν στις αντίστοιχες θέσεις τους.
Η βασική θέση του εφεσείοντα είναι ότι το Άρθρο 9 του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5, ως τροποποιήθηκε, είναι σαφές. Ανεξάρτητα από την έκδοση του Διατάγματος, οποιαδήποτε αγωγή ή άλλη νόμιμη διαδικασία συνεχίζει χωρίς τροποποίηση του τίτλου, και χωρίς οποιαδήποτε περαιτέρω άδεια του Δικαστηρίου, ο δε χρεώστης πριν την κήρυξη του σε πτώχευση ενάγει και υπερασπίζεται οποιαδήποτε αγωγή ή άλλη νόμιμη διαδικασία που αφορά την περιουσία του.
Το Άρθρο 9(2) έχει τώρα ως εξής:
«(2) Αγωγή ή άλλη νόμιμη διαδικασία η οποία άρχισε εναντίον χρεώστη πριν την έκδοση διατάγματος παραλαβής συνεχίζεται και μετά την έκδοση του διατάγματος παραλαβής χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε άδεια του Δικαστηρίου ή τροποποίηση του τίτλου της αγωγής ή άλλης νόμιμης διαδικασίας.»
Δεν είναι, κρίνεται, ορθή η θέση που προβάλλει ο εφεσείων. Πρωτίστως διότι εδώ δεν υπάρχει «διαδικασία ... εναντίον χρεώστη». Η αγωγή πρωτοδίκως ηγέρθηκε αντίθετα από τον Δώρο Γεωργιάδη εναντίον του εφεσίβλητου Sigma Radio Television Ltd και ενός άλλου προσώπου ως εναγομένων, επιδιώκοντας γενικές, ειδικές και τιμωρητικές αποζημιώσεις για κατ' ισχυρισμόν δυσφημιστικά δημοσιεύματα κατά τη διάρκεια των κεντρικών ειδήσεων του σταθμού την 1.8.2001 και 15.8.2001. Το πρωτόδικο δικαστήριό δικαίωσε τον εφεσείοντα κρίνοντας ότι ο ραδιοτηλεοπτικός σταθμός τον δυσφήμισε επιδικάζοντας υπέρ του ποσό αποζημίωσης ύψους €130.000. Ο εφεσείων καταχώρησε έφεση με την οποία παραπονείται για το έκδηλα ανεπαρκές του ποσού της αποζημίωσης, την μη επιδίκαση υπέρ του τιμωρητικών ή επαυξημένων αποζημιώσεων και τη μη επιδίκαση αποζημιώσεων για παραβίαση της ιδιωτικής του ζωής. Καταχωρήθηκε και έφεση από τον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό με στόχο την εξ ολοκλήρου ακύρωση της πρωτόδικης απόφασης.
Επομένως ο εφεσείων Δώρος Γεωργιάδης ουδέποτε υπήρξε εν τη εννοία του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5, «χρεώστης», και ούτε υπήρχε εναντίον του αγωγή ή άλλη νόμιμη διαδικασία ώστε να ενεργοποιούνται οι διατάξεις του Άρθρου 9(2).
Κατά δεύτερο λόγο, ενώ πράγματι το Άρθρο 9, όπως τροποποιήθηκε με το Νόμο υπ' αρ. 206(Ι)/2012, επιτρέπει με το εδάφιο (2) αυτού, τη συνέχιση της διαδικασίας χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου ή την τροποποίηση του τίτλου της αγωγής, εναντίον ατόμου το οποίο υπόκειται σε διάταγμα παραλαβής, η πρόνοια αυτή δεν τυγχάνει εφαρμογής στα υπό κρίση περιστατικά.
Η πιο πάνω τροποποίηση δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 28.12.2012 και, επομένως, εφόσον δεν αφορά σε διαδικαστικό ζήτημα, δεν τυγχάνει εφαρμογής στα εδώ δεδομένα. Κατά το Άρθρο 7 του περί Ερμηνείας Νόμου, Κεφ. 1, κάθε Νόμος, εκτός εάν άλλως προβλέπεται, τίθεται σε ισχύ από την ημερομηνία δημοσίευσης του και θα είναι δικαστικά γνωστός («judicially noticed»). Κατά το Άρθρο 10(2)(β), κάθε τροποποίηση δεν επηρεάζει την προηγούμενη ισχύ νομοθετήματος που ακυρώθηκε ή οτιδήποτε τελέσθηκε ή επιτράπηκε από το νομοθέτημα. Και κατά το εδάφιο (2)(ε) του Άρθρου 10, δεν επηρεάζεται, μεταξύ άλλων, νομική διαδικασία ή θεραπεία σχετικά με δικαίωμα, προνόμιο, υποχρέωση, ευθύνη, κλπ.
Το τροποποιηθέν Άρθρο 9 αφορά ζητήματα ουσίας. Επομένως, δεν έχει αναδρομική ισχύ εφόσον δεν αφορά σε διαδικαστικής φύσεως θέμα, (Ιωάννου ν. Δημοκρατίας (2010) 3 Α.Α.Δ. 281, Wynne v. Mavronicola (2009) 1 Α.Α.Δ. 1138 και Interfund Investments v. Μαλέκκου (2012) 1 Α.Α.Δ. 1677). Το ότι αφορά ζήτημα ουσίας είναι πρόδηλο από τις διατάξεις του. Η πτώχευση και βεβαίως η όλη διαδικασία που προηγείται αυτής, με ουσιώδη σταθμό την έκδοση διατάγματος παραλαβής, έχει πλειστάκις χαρακτηρισθεί ως μια sui generis διαδικασία, (Williams and Hunter on Bankruptcy 19η έκδ. σελ. 1 και Λοΐζου κ.ά. ν. ΣΠΕ Δερύνειας (2009) 1 Α.Α.Δ. 279). Σκοπός της είναι πρωτίστως η προστασία της περιουσίας του χρεώστη προς όφελος όλων των πιστωτών του. Η προστασία αυτή δεν είναι δυνατή χωρίς την εποπτεία ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου του κράτους και είναι γι' αυτό το λόγο που το Κεφ. 5 προνοεί με το Άρθρο 9(1), ότι «Με την έκδοση διατάγματος παραλαβής, επίσημος παραλήπτης θα καθίσταται παραλήπτης της περιουσίας του χρεώστη ..». Κατά το Αγγλικό κείμενο και επί το ορθότερο, «an official receiver». Ακόμη και πριν την έκδοση του διατάγματος παραλαβής, άμα τη καταχωρήσει αίτησης πτωχεύσεως, το Δικαστήριο δύναται να διορίσει, κατά το Άρθρο 10, «τον επίσημο παραλήπτη ως προσωρινό παραλήπτη της περιουσίας του χρεώστη ...», αν είναι αναγκαίο «για την προστασία της περιουσίας του χρεώστη.».
Στην υπό κρίση υπόθεση, το Διάταγμα Παραλαβής ημερ. 22.10.2012 καθορίζει, και ορθά, τον Επίσημο Παραλήπτη ως παραλήπτη της περιουσίας του Δώρου Γεωργιάδη. Σύμφωνα με το συνταχθέν Διάταγμα, αυτό έγινε με τη σύμφωνη γνώμη του ίδιου του χρεώστη εκπροσωπούμενου από δικηγόρο. Το Δικαστήριο διέταξε να διαβιβασθεί αντίγραφο του Διατάγματος στον Επίσημο Παραλήπτη. Αυτό είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την ενεργοποίηση της ιδιότητας του Επίσημου Παραλήπτη ως θεσμικού οργάνου προς προστασία της περιουσίας του χρεώστη, προς όφελος όλων των πιστωτών. Δεν εγείρεται εδώ ζήτημα του κατά πόσο ήταν καθόλα δυνατή (υπό το φως των προνοιών του Κεφ. 5 και των πτωχευτικών κανονισμών, αλλά και της απόφασης στη Λοΐζου ν. ΣΠΕ Δερύνειας - πιο πάνω -), η αναστολή του διατάγματος παραλαβής για περίοδο έξι μηνών με απώτερο στόχο την εξόφληση του συγκεκριμένου πιστωτή ώστε να ακυρωθεί στη συνέχεια το διάταγμα παραλαβής. Άλλωστε δεν έχει σημασία εφόσον υφίσταται πλέον ως δεδομένο ότι η περίοδος των έξι μηνών παρήλθε άπρακτη.
Έπεται ότι με εκδοθέν διάταγμα παραλαβής πριν τη δημοσίευση της τροποποίησης του Άρθρου 9, η συγκεκριμένη πτωχευτική διαδικασία εναντίον του εφεσείοντος άρχισε στη βάση της προϋπάρχουσας νομικής κατάστασης και έτσι πρέπει να συνεχίσει. Η αγωγή είχε εγερθεί στις 5.2.2003 από τον εφεσείοντα εναντίον των εφεσίβλητων και ενός ακόμη προσώπου, η δε απόφαση εκδόθηκε στις 13.10.2009. Η έφεση καταχωρήθηκε στις 6.11.2009. Το τροποποιημένο Άρθρο 9 σαφώς δεν εφαρμόζεται εδώ εφόσον καλύπτει μόνο νέες αγωγές ή άλλες νόμιμες διαδικασίες που καταχωρήθηκαν μετά τις 28.12.2012. Και αυτές, όπως ήδη λέχθηκε ανωτέρω, μόνο στο βαθμό που εγείρονται εναντίον χρεώστη και όχι από εκείνον εναντίον τρίτων, όπως εδώ όπου η αγωγή του Δώρου Γεωργιάδη αφορούσε κατ' ισχυρισμόν δυσφήμιση του από τον εφεσίβλητο.
Ισχύει επομένως το νομοθετικό πλαίσιο πριν την τροποποίηση του Άρθρου 9. Το Διάταγμα Παραλαβής ως εκ τούτου επί της περιουσίας του εφεσείοντος είχε και εξακολουθεί να έχει ως άμεσες συνέπειες τα ακόλουθα: (i) Ο Επίσημος Παραλήπτης καθίσταται παραλήπτης της περιουσίας του χρεώστη. Παρόλο που δεν μεταβιβάζεται αυτή η περιουσία στον Επίσημη Παραλήπτη, ο τελευταίος δικαιούται να λάβει κατοχή της περιουσίας αποστερώντας από τον χρεώστη τη δυνατότητα να αποξενώσει περιουσία, προστατεύοντας έτσι τα συμφέροντα των πιστωτών• (ii) όλες οι θεραπείες ή αξιώσεις που έχουν οι πιστωτές σταματούν και οι πιστωτές αφήνονται στο δικαίωμα τους να αποδείξουν την αξίωση τους στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας• (iii) όλες οι αγωγές και διαδικασίες εναντίον της περιουσίας του χρεώστη αναστέλλονται εκτός και εάν η συνέχιση τους εγκριθεί από το Δικαστήριο, (δέστε O. Griffiths: "The Law Relating to Bankruptcy", 8η έκδ., σελ. 25-26).
Αναφέρθηκε από τον κ. Πουργουρίδη ότι η διαδικασία πτωχεύσεως δεν προχώρησε διότι ο πιστωτής δεν κατέβαλε τα €300 που προνοούνται από τον Κανονισμό 47(2) που εισήχθη με τον περί Πτωχεύσεως (Τροποποιητικό (Αρ. 3)) Διαδικαστικό Κανονισμό του 2008 ημερ. 7.11.2008. Αυτό είναι επιεικώς απαράδεκτο και η ενέργεια του πιστωτή στην αίτηση πτωχεύσεως υπ' αρ. 51/2012, αποτελεί σαφώς κατάχρηση της όλης διαδικασίας. Η καταβολή των €300 τέθηκε στους Πτωχευτικούς Κανονισμούς ως επιτακτική ρύθμιση για κάλυψη των εξόδων του Επίσημου Παραλήπτη της αναγκαίας εκτέλεσης του Διατάγματος Παραλαβής. Δεν εναπόκειται στον πιστωτή αφού εξασφαλίσει το Διάταγμα Παραλαβής κατά το δοκούν να προχωρεί ή να μην προχωρεί τη διαδικασία που ο ίδιος άρχισε. Αυτό επιβεβαιώνεται γενικότερα και από το Άρθρο 7 του Κεφ. 5 το οποίο προνοεί ότι αίτηση από πιστωτή μετά την υποβολή της δεν αποσύρεται χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου.
Αναζητήθηκε το νομοσχέδιο που οδήγησε στην τροποποίηση του Άρθρου 9, ώστε να γίνει αντιληπτός ο σκοπός του νομοθέτη. Το νομοσχέδιο που είχε κατατεθεί με αριθμό 39 στις 3.5.2006, (Επίσημη Εφημερίδα αρ. 4072, Παράρτημα Έκτο), έχει ως σύντομη αιτιολογική έκθεση την κατάργηση χρονοβόρων διαδικασιών, τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας και την κατάργηση αχρείαστων και πεπαλαιωμένων διατάξεων. Είναι φανερό ότι η προτεινόμενη τότε τροποποίηση του Άρθρου 9, δεν έχει καμιά σχέση με την επεξεργασία που προφανώς έγινε από την Βουλή των Αντιπροσώπων και τις πρόνοιες του Άρθρου 9 ως σήμερα έχουν. Διατηρείται σοβαρή επιφύλαξη αν η μη ανάμειξη του Επίσημου Παραλήπτη μετά την έκδοση Διατάγματος Παραλαβής λειτουργεί προς όφελος των πιστωτών, αλλά και του ιδίου του χρεώστη. Η εποπτεία του Επίσημου Παραλήπτη έχει εξαφανιστεί με αποτέλεσμα να μην υπάρχει έλεγχος των αγωγών που σχετίζονται με ένα υπό πτώχευση άτομο.
Υπό το φως των ανωτέρω, οι εφέσεις πρέπει να αντανακλούν στον τίτλο τους το γεγονός της παραλαβής της περιουσίας του χρεώστη από τον Επίσημο Παραλήπτη σύμφωνα με το Διάταγμα Παραλαβής ημερ. 22.10.2012.
Προς τούτο οποιαδήποτε πλευρά δύναται να υποβάλει σχετική αίτηση τροποποίησης εντός 30 ημερών από σήμερα, η οποία να επιδοθεί και στον Επίσημο Παραλήπτη, μαζί με το Διάταγμα Παραλαβής.
Κάθε περαιτέρω διαδικασία επί των εφέσεων αναστέλλεται μέχρι την τελεσφόρηση των ανωτέρω.
Δεν εκδίδεται διάταγμα για έξοδα.
Εκδίδεται προδικαστική απόφαση και επιτρέπεται η υποβολή αίτησης τροποποίησης του τίτλου των εφέσεων, χωρίς έξοδα.