|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D92
(2015) 1 ΑΑΔ 264
11 Φεβρουαρίου, 2015
[ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ/στής]
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΚΙΤΑ, ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ,
ΚΑΙ
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΩΤΕΡΩ ΓΙΑ
ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ HAΒEAS CORPUS
AT SUBJICIENDUM.
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 187/2014)
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Αίτηση για απελευθέρωση του αιτητή ο οποίος εκτίει δύο διαδοχικές ποινές φυλάκισης δια βίου, προσδιορισθείσες ως φυλάκιση για το υπόλοιπο της ζωής του ― Απόρριψη εισήγησης ότι θα έπρεπε στην περίπτωση του, να εφαρμόζονταν οι σχετικές πρόνοιες των Κανονισμών των περί Φυλακών (Γενικών) Κανονισμών 1981-1987, σύμφωνα με τις οποίες, η ποινή φυλάκισης δια βίου εσήμαινε εικοσαετή φυλάκιση ― Το ένταλμα Habeas Corpus δεν χορηγείται σε πρόσωπα που εκτίουν ποινή φυλάκισης η οποία έχει επιβληθεί νόμιμα και όπου η αναθεώρηση θα μπορούσε να γίνει με έφεση.
Ποινή ― Αναδρομικότητα ποινικού νόμου ― Tο Άρθρο 7(1) της ΕΣΑΔ, το οποίο αντιστοιχεί με το Άρθρο 12.1 του Συντάγματος και το οποίο απαγορεύει την αναδρομικότητα ποινικού νόμου, εφαρμόζεται μόνο αναφορικά με την ποινή που επιβάλλεται και όχι τον τρόπο έκτισής της και κατά συνέπεια, δεν απαγορεύεται οποιαδήποτε μεταβολή στο νόμο ή την πρακτική που αφορά την αποφυλάκιση ― Νομολογία Ε.Δ.Α.Δ. ― Σε τέτοιες περιπτώσεις η δικαστική κρίση αποφαίνεται περί τον Νόμο ή τον Κανονισμό κατ' ανάγκην αναδρομικά.
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Δεν μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο της παρούσας διαδικασίας το κατά πόσον η διαδοχικότητα στις ποινές θα μπορούσε να έχει καταστήσει τη συνολική ποινική μεταχείριση του κρατούμενου υπέρμετρα υπερβολική και δυσανάλογη ― Εν προκειμένω, οι ποινές επιβλήθηκαν από αρμόδια δικαστήρια και κατέστησαν διαδοχικές σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 117(2) του Κεφ. 115.
Ποινή ― Διαδοχικότητα ― Φυλάκιση δια βίου ― Η δυνατότητα που παρέχει ο νόμος σε πρόσωπο που εκτίει ποινές φυλάκισης διά βίου κατά τρόπο διαδοχικό, είναι η υποβολή αίτησης για αποφυλάκιση επ΄αδεία, τηρουμένων των σχετικών προϋποθέσεων, περιλαμβανομένου του χρόνου.
[Πέραν των ως άνω αναφερομένων τίτλων, η απόφαση διαβάζεται στο σύνολο της.]
Η αίτηση απορρίφθηκε χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Χατζησάββας ν. Δημοκρατίας (1992) 1 Α.Α.Δ. 1134,
Καυκαρής (Αρ. 3) (2004) 1 Α.Α.Δ. 1425,
Hogben v. U.K. No. 11653/85, 46 DR 231 [1986],
Ιακωβίδης ν. Δημοκρατίας, Υπ. Αρ. 1063/2011, 5.10.2012.
Αίτηση.
Κ. Πιερούδη (κα), για τον Αιτητή.
Λ. Χριστοδουλίδου-Ζανέττου (κα), Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Αιτητής παρών.
Cur. adv. vult.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Ο αιτητής εκτίει δύο διαδοχικές ποινές φυλάκισης δια βίου που του επεβλήθηκαν για φόνους εκ προμελέτης, από το Κακουργιοδικείο Λάρνακας, στις 30.4.1994, στην υπόθεση αρ. 18768/93 και από το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας, στις 18.8.1994, στην υπόθεση αρ. 30440/1993.
Με την παρούσα αίτηση ζητά την απελευθέρωσή του στα πλαίσια διαδικασίας habeas corpus προβάλλοντας δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος έγκειται στην εισήγηση ότι θα έπρεπε στην περίπτωση του να εφαρμοστούν οι πρόνοιες των Κανονισμών 2 και 93(1) των περί Φυλακών (Γενικών) Κανονισμών 1981-1987 (βλ. ειδικότερα Κ.Δ.Π. 76/1987), σύμφωνα με τις οποίες η ποινή φυλάκισης διά βίου εσήμαινε εικοσαετή φυλάκιση. Αναγνώρισε βεβαίως η ευπαίδευτη δικηγόρος του αιτητή ότι οι Κανονισμοί εκείνοι κρίθηκαν στην υπόθεση Χατζησάββας ν. Δημοκρατίας (1992) 1 Α.Α.Δ. 1134, ως ultra vires του Άρθρου 11 του περί Φυλακών (Πειθαρχία) Νόμου, Κεφ. 286, εισηγήθηκε όμως ότι αυτό έγινε μεταγενέστερα του χρόνου επιβολής της ποινής στον αιτητή. Ως προς αυτό το ζήτημα θα πρέπει εξ αρχής να σημειωθεί ότι η επιβολή ποινών στον αιτητή ήταν, ούτως ή άλλως, μεταγενέστερη της απόφασης Χατζησάββα. Εν πάση περιπτώσει, όπως έχει λεχθεί επί του ιδίου θέματος στην υπόθεση Καυκαρής (Αρ. 3) (2004) 1 Α.Α.Δ. 1425, σε τέτοιες περιπτώσεις η δικαστική κρίση αποφαίνεται περί τον Νόμο ή τον Κανονισμό κατ' ανάγκην αναδρομικά. Περιπλέον, στην ίδια υπόθεση υιοθετήθηκε η προσέγγιση του ΕΔΑΔ στην υπόθεση Hogben v. U.K. No. 11653/85, 46 DR 231 [1986], σύμφωνα με την οποία το Άρθρο 7(1) της ΕΣΑΔ, το οποίο αντιστοιχεί με το Άρθρο 12.1 του Συντάγματος και το οποίο απαγορεύει την αναδρομικότητα ποινικού νόμου, εφαρμόζεται μόνο αναφορικά με την ποινή που επιβάλλεται και όχι τον τρόπο έκτισής της και κατά συνέπεια, δεν απαγορεύεται οποιαδήποτε μεταβολή στο νόμο ή την πρακτική που αφορά την αποφυλάκιση.
O δεύτερος λόγος σχετίζεται με το γεγονός ότι το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας επιβάλλοντας τη δεύτερη ποινή φυλάκισης διά βίου, δεν όρισε ημερομηνία έναρξης της. Συνεπώς, σύμφωνα με το Άρθρο 117(2) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, η δεύτερη ποινή είναι διαδοχική της πρώτης. Η ευπαίδευτη δικηγόρος του αιτητή εισηγήθηκε ότι δεν μπορεί να έχει νόημα μια διαδοχική ποινή φυλάκισης διά βίου, εφόσον δεν μπορεί να εκτιθεί ποινή μέχρι το τέλος της ζωής κάποιου δύο φορές. Περιπλέον, έθεσε θέμα παράβασης της αρχής της συνολικότητας της ποινής, ήτοι ότι πρόκειται για ποινή έκδηλα υπερβολική και δυσανάλογη, θεωρούμενη στο σύνολό της.
Η άλλη πλευρά απάντησε λέγοντας ότι η αίτηση είναι πρόωρη, εφόσον σύμφωνα με το Άρθρο 14Β(1)(α) του περί Φυλακών Νόμου 62(Ι)/1996, όπως τροποποιήθηκε, άδεια για αποφυλάκιση, σε περίπτωση που ο κρατούμενος εκτίει «ποινές ισόβιας φυλάκισής του που τρέχουν διαδοχικά», μπορεί να υποβληθεί στο αρμόδιο Συμβούλιο Αποφυλάκισης Κρατουμένων όταν ο κρατούμενος έχει εκτίσει τουλάχιστον εικοσιπέντε έτη φυλάκισης. Περιπλέον, είναι η θέση της Δημοκρατίας ότι ο αιτητής κρατείται νόμιμα εκτίοντας δύο ποινές φυλάκισης ισοβίων κατά τρόπο διαδοχικό. Οι επιβληθείσες ποινές δεν μπορούν να προσβληθούν στα πλαίσια εντάλματος habeas corpus.
Όντως, όπως επαναλήφθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην προαναφερθείσα υπόθεση Καυκαρής (Αρ. 3), το ένταλμα habeas corpus δεν χορηγείται σε πρόσωπα που εκτίουν ποινή φυλάκισης η οποία έχει επιβληθεί νόμιμα και όπου η αναθεώρηση θα μπορούσε να γίνει με έφεση. Εν προκειμένω, οι ποινές επιβλήθηκαν από αρμόδια δικαστήρια και κατέστησαν διαδοχικές σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 117(2). Δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο της παρούσας διαδικασίας το κατά πόσον η διαδοχικότητα στις ποινές θα μπορούσε να έχει καταστήσει τη συνολική ποινική μεταχείριση του κρατούμενου υπέρμετρα υπερβολική και δυσανάλογη. Εν πάση όμως περιπτώσει, είναι σκόπιμο, ως προς το λογικό ή μη του πράγματος της διαδοχικότητας ποινών φυλακίσεως δια βίου, να υποδειχθεί η πρακτική σημασία όπως, ακριβώς, εντοπίζεται στην περίπτωση του Άρθρου 14Β(1)(α), χωρίς να αποκλείονται άλλες πρακτικές διαστάσεις που μπορεί να έχει τέτοια διαδοχικότητα.
Κατά τα άλλα, όπως υποδείχθηκε σε παρόμοια περίπτωση (βλ. Ιακωβίδης ν. Δημοκρατία, Υπ. Αρ. 1063/2011, 5.10.2012), η δυνατότητα που παρέχει ο νόμος σε πρόσωπο που εκτίει ποινές φυλάκισης δια βίου κατά τρόπο διαδοχικό, είναι η υποβολή αίτησης για αποφυλάκιση επ' αδεία, τηρουμένων των σχετικών προϋποθέσεων, περιλαμβανομένου του χρόνου.
Η αίτηση απορρίπτεται χωρίς διαταγή για έξοδα.
Η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.