|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D5
(2016) 1 ΑΑΔ 8
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 178/2015)
12 Ιανουαρίου, 2016.
[Π. ΠAΝΑΓΗ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ 33/1964 ΟΠΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 30 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
- ΚΑΙ -
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ (1) ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ (2) ΑΡΧΗ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ, ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΓΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ CERTIORARI, PROHIBITION ΚΑΙ MANDAMUS
- ΚΑΙ -
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 29/12/2015 ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 905/2015
---------------------
Νίκος Γεωργιάδης, για τους Αιτητές.
---------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(Ex tempore)
ΠΑΝΑΓΗ, Δ:- Oι αιτητές οι οποίοι είναι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (στο εξής «η Κεντρική Τράπεζα»), καθώς και η Αρχή Εξυγίανσης δυνάμει του περί Εξυγίανσης Πιστωτικών και ’λλων Ιδρυμάτων Νόμου, Ν.17(Ι)/2013, στις 22.12.2015 καταχώρησαν μονομερή αίτηση για την έκδοση διατάγματος με το οποίο να διατάσσεται η ειδική εκκαθάριση της εταιρείας FBME Bank Ltd (στο εξής «η Τράπεζα»), συμφώνως, μεταξύ άλλων, του άρθρου 33Βδις των περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμων του 1997 έως 2015, Ν.66(Ι)/1997 (στο εξής «ο Νόμος»), και άλλων συναφών διαταγμάτων. Η άδεια λειτουργίας της Τράπεζας έχει ανακληθεί στις 21.12.2015 σύμφωνα με το άρθρο 4Α(1) του Νόμου.
Ο ευπαίδευτος Πρόεδρος του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ενώπιον του οποίου τέθηκε η αίτηση, την όρισε για εξέταση την επόμενη μέρα, 23.12.2015. Την ημέρα εκείνη, εκτός από το δικηγόρο της Κεντρικής Τράπεζας, εμφανίστηκαν ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου δικηγόροι εκπροσωπώντας την καθ' ης η αίτηση Τράπεζα και ορισμένους πιστωτές της, οι οποίοι έχοντας λάβει γνώση για την καταχώρηση της αίτησης, ζήτησαν όπως μη προχωρήσει η εξέταση της μονομερώς και τους επιτραπεί να καταχωρήσουν ένσταση αφού πρώτα τους επιδοθεί η αίτηση. Υπήρξε ένσταση από μέρους του δικηγόρου της Κεντρικής Τράπεζας στο αίτημα και αφού το Δικαστήριο άκουσε την επιχειρηματολογία όλων των πλευρών για το ζήτημα, επιφύλαξε την απόφαση του την οποία εξέδωσε στις 29.12.2015. Με την απόφαση του το Δικαστήριο έκρινε ορθό όπως δοθεί η δυνατότητα στην Τράπεζα και στους συγκεκριμένους πιστωτές της να προβάλουν τις θέσεις τους στα πλαίσια ενστάσεων κατά της αίτησης.
Στόχος της αίτησης, αντικείμενο της παρούσας διαδικασίας, είναι η εξασφάλιση άδειας για την καταχώριση αίτησης για έκδοση εντάλματος Certiorari, με σκοπό την ακύρωση της ενδιάμεσης απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερομηνίας 29.12.2015, με την οποία «αρνήθηκε», όπως αναφέρεται στην αίτηση, να εξετάσει την μονομερή αίτηση των Αιτητών ημερομηνίας 22.12.2015 και διέταξε την επίδοση της στην Τράπεζα και στο δικηγόρο των «κατ' ισχυρισμόν πιστωτών» της, καθώς και την ακύρωση της διαδικασίας που ακολουθήθηκε μετά την καταχώρηση της αίτησης. Επιδιώκεται, επίσης, η εξασφάλιση άδειας για έκδοση διατάγματος Prohibition με το οποίο να απαγορεύεται στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας να προχωρήσει με την εκδίκαση της αίτησης ως να είναι αίτηση δια κλήσεως, καθώς και άδεια για έκδοση διατάγματος mandamus με το οποίο να διατάσσεται το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας να αποφασίσει ex parte στη βάση της αίτησης κατά πόσο συντρέχουν οι προϋποθέσεις του Νόμου για την έκδοση των αιτούμενων διαταγμάτων. Τέλος ζητείται η αναστολή κάθε ενέργειας σε σχέση ή/και η οποία απορρέει από την ενδιάμεση απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου, μέχρι την αποπεράτωση της παρούσας διαδικασίας.
Η χορήγηση άδειας για την καταχώρηση αίτησης για προνομιακά εντάλματα της φύσης certiorari και prohibition συνιστά θέμα που ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου, η οποία ασκείται με φειδώ. Ο αιτητής θα πρέπει να ικανοποιήσει το δικαστήριο για την ύπαρξη «εκ πρώτης όψεως υπόθεσης» και/ή την ύπαρξη «συζητήσιμης υπόθεσης» που να δικαιολογεί επαρκώς την παραχώρηση της αιτούμενης άδειας. H διαδικασία για την έκδοση εντάλματος certiorari δεν έχει ως αντικείμενο την αναθεώρηση της ορθότητας της πρωτόδικης απόφασης, η οποία ελέγχεται στο πλαίσιο της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αλλά της νομιμότητας της απόφασης (βλ. Αναφορικά με την αίτηση της Marewave Shipping & Trading Company Ltd (1992) 1 A.A.Δ. 116).
Κεντρική θέση των αιτητών είναι ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο, ενεργώντας έξω από την εξουσία του και καθ' υπέρβαση αυτής, αρνήθηκε να εξετάσει την μονομερή αίτηση για διάταγμα ειδικής εκκαθάρισης, αγνοώντας την επιτακτική πρόνοια του άρθρου 33Βδις του Νόμου, σύμφωνα με την οποία το διάταγμα για ειδική εκκαθάριση «εκδίδεται» μετά από μονομερή αίτηση, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις έκδοσης του. Συνακόλουθα, είναι έκδηλα παράνομη η απόφαση του ότι είχε εξουσία δυνάμει του άρθρου 9 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ.6 και της Δ.48,θ.8(3) των περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών να διατάξει την επίδοση της αίτησης.
Με την αίτηση δεν αμφισβητείται η ορθότητα της απόφασης αλλά η νομιμότητα ανάληψης εξουσίας από το Επαρχιακό Δικαστήριο να αποφασίσει για την παρέμβαση αφενός της Τράπεζας και αφετέρου των συγκεκριμένων πιστωτών της στη διαδικασία που είχε ενώπιον του.
Για να είναι καλύτερα κατανοητά τα όσα θα απασχολήσουν στη συζήτηση που θα ακολουθήσει, παραθέτω το άρθρο 33Βδις του Νόμου, στο βαθμό που ενδιαφέρει για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης:
«33Βδις. (1) Ανεξάρτητα από το άρθρο 33Β, η Κεντρική Τράπεζα καταχωρεί αίτηση στο ∆ικαστήριο για έκδοση διατάγ΅ατος ειδικής εκκαθάρισης και διορισ΅ό ειδικού εκκαθαριστή τράπεζας ή ΣΠΙ αντίστοιχα ως το εδάφιο (2) στις περιπτώσεις όπου -
(α) έχει ανακληθεί άδεια λειτουργίας ΑΠΙ δυνά΅ει του άρθρου 30(1Α) ή δυνά΅ει του άρθρου 4Α ή έχει παραδοθεί άδεια λειτουργίας ΑΠΙ δυνά΅ει του άρθρου 4(6)· και
(β) το εν λόγω ΑΠΙ διατηρεί καταθέσεις που καλύπτονται σε περίπτωση που αυτό είναι τράπεζα από το Τα΅είο Προστασίας Καταθέσεων Τραπεζών και σε περίπτωση που αυτό είναι ΣΠΙ από το Τα΅είο Προστασίας Καταθέσεων ΣΠΙ όπως προβλέπονται από τον περί Σύστασης και Λειτουργίας Σχεδίου Προστασίας Καταθέσεων και Εξυγίανσης Πιστωτικών και ’λλων Ιδρυ΅άτων Νό΅ο, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται· και
(γ) η ειδική εκκαθάριση του εν λόγω ΑΠΙ εξυπηρετεί το δη΅όσιο συ΅φέρον ..
[..]
(2)(α) Το ∆ικαστήριο εκδίδει το προβλεπό΅ενο στο εδάφιο (1) διάταγ΅α, εφόσον πεισθεί ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις που ορίζονται στο εν λόγω εδάφιο και διορίζει ειδικό εκκαθαριστή, και το ∆ικαστήριο διορίζει ειδικό εκκαθαριστή άλλο από τον Επίση΅ο Παραλήπτη κατόπιν σύστασης της Κεντρικής Τράπεζας και αφού ακούσει τις απόψεις της, ανεξάρτητα από τις διατάξεις του άρθρου 229 του περί Εταιρειών Νό΅ου.
(β)(i) Το εν λόγω διάταγ΅α εκδίδεται από το ∆ικαστήριο ΅ετά από ΅ονο΅ερή (ex parte) αίτηση κατ' εφαρ΅ογή, τηρου΅ένων των αναλογιών, του άρθρου 9 του περί Πολιτικής ∆ικονο΅ίας Νό΅ου και των περί Πολιτικής ∆ικονο΅ίας ∆ιαδικαστικών κανονισμών
(ii) Για σκοπούς καταχώρησης ένστασης ή για να καταδειχθεί εκ ΅έρους του ΑΠΙ ο λόγος ώστε να παύσει το εκδοθέν διάταγ΅α να παρα΅ένει σε ισχύ, η σχετική προθεσ΅ία που δύναται να τεθεί από το οικείο ∆ικαστήριο καθορίζεται σε διάστη΅α που δεν υπερβαίνει τις τρεις (3) η΅έρες.»
Αποτελεί βασική αρχή δικαίου, η οποία εκφράζεται με το λατινικό αξίωμα «audi alteram partem», ότι κανείς δεν δικάζεται χωρίς να ακουστεί. Κατά παρέκκλιση όμως, ο νομοθέτης, με το άρθρο 9 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 6, επιτρέπει την έκδοση διατάγματος χωρίς ειδοποίηση στο άλλο μέρος εφόσον καταδειχθεί το επείγον ή άλλες ιδιάζουσες περιστάσεις. Πρόκειται για εξαιρετικό αλλά και σπάνιο μέτρο.
Οι εξουσίες του Δικαστηρίου, με βάση το άρθρο 9(1) του Κεφ.6, ασκούνται σύμφωνα με τον περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικό Κανονισμό (βλ. Cyprus Sulphur κ. ά. ν. Παραλάμα Λτδ (1990) 1 Α.Α.Δ.1051). Διαδικαστικοί Κανονισμοί επιτρέπουν στο Δικαστήριο το οποίο επιλαμβάνεται αίτησης που καταχωρήθηκε ex parte να διατάξει όπως αυτή γίνει δια κλήσεως και κοινοποιηθεί στο άλλο μέρος. Τέτοιος κανονισμός είναι η Δ.48,θ.8(3) των περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών. Έχει δε επικρατήσει η πρακτική, ασκώντας την εξουσία που του παρέχεται από τη Δ.48,θ.8(3), το Δικαστήριο να διατάσσει την επίδοση της μονομερούς αίτησης, κυρίως προς εξοικονόμηση χρόνου. Σε περίπτωση δε που αμφισβητείται η αίτηση, να καταχωρείται ένσταση.
Εν προκειμένω οι αιτητές εισηγούνται, υπογραμμίζοντας τη φράση «τηρουμένων των αναλογιών» στο άρθρο 33Βδις (2)(β)(ι), το επιτακτικό της λέξης «εκδίδει», σε αντιδιαστολή με τη φράση «δύναται να εκδώσει», και το σκοπό του Νόμου, ότι ο νομοθέτης δεν αναφέρεται σε εκείνες τις πρόνοιες του άρθρου 9 του Κεφ. 6 ή των διαδικαστικών κανονισμών που αναιρούν ή ακυρώνουν τις πρόνοιες του δικαιοδοτικού Νόμου αλλά μόνο στο κατάλοιπο των προνοιών τους οι οποίες, εν πάση περιπτώσει, είναι διαδικαστικής φύσεως. Με το άρθρο 33Βδις(2)(β)(ι) ο νομοθέτης αφαίρεσε, υποστηρίζουν, τη διακριτική ευχέρεια που παρέχει στο Δικαστήριο το εδάφιο 1 του άρθρου 9 του Κεφ. 6, και το εδάφιο 3 ως προς το χρόνο καταχώρησης ένστασης, αφήνοντας μόνο τις πρόνοιες του εδαφίου 2.
Η εισήγηση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Προκύπτει με σαφήνεια από το άρθρο 33Βδις(2)(β)(ι) ότι η αίτηση για ειδική εκκαθάριση υποβάλλεται μονομερώς. Δεν είναι υποχρεωτική, όμως, η μονομερής εξέτασή της. Αν ο νομοθέτης επιθυμούσε να καταστήσει υποχρεωτική τη μονομερή εξέταση τέτοιας αίτησης από το Δικαστήριο, στερώντας από αυτό τη διακριτική ευχέρεια που του παρέχει το άρθρο 9 του Κεφ. 6 και η Δ.48,θ.8(3) να διατάξει τη γνωστοποίηση της στο άλλο μέρος, θα το προνοούσε ρητά. Μια τέτοια πρόνοια όμως δεν έχει εισαχθεί στο κείμενο του άρθρου 33Βδις(2)(β)(ι). Η πιο πάνω θεώρηση για το ζήτημα που απασχολεί υποστηρίζεται, κατά την άποψη μου, και από το γεγονός ότι το άρθρο 33Βδις(2)(β)(ιι) προνοεί διαζευκτικά για την καταχώρηση ένστασης ή την κατάδειξη εκ μέρους του ΑΠΙ, του λόγου για τον οποίο το εκδοθέν διάταγμα πρέπει να παύσει να παραμένει σε ισχύ.
Δεν διαφεύγει της προσοχής μου η θέση των αιτητών, με παραπομπή στη γνωμάτευση της πλειοψηφίας της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Ατκεν Ουζουνιαν ν. Αντρε Κωνσταντινίδου (2011) 1 Α.Α.Δ. 177, (Νομικό Ερώτημα αρ.364), ότι η φράση «τηρουμένων των αναλογιών», σημαίνει να τηρηθούν οι αναλογίες και δεν σημαίνει «mutatis mutandis». Εκεί, βέβαια, απασχόλησε η φράση, «τηρουμένων των αναλογιών προς τα ανωτέρω» όπως εμφανίζεται στο ’ρθρο 111.3 του Συντάγματος, με αναφορά στη σύνθεση του Οικογενειακού Δικαστηρίου της Θρησκευτικής Ομάδας των Αρμενίων. Θεωρώ, εν προκειμένω, ότι η φράση «τηρουμένων των αναλογιών» στο άρθρο 33Βδις(2)(β)(ι), δεν αναφέρεται στις ίδιες τις διατάξεις του άρθρου 9 του Κεφ. 6 και των περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών, αλλά στα δεδομένα της εκάστοτε υπόθεσης που τίθεται ενώπιον του Δικαστηρίου τα οποία, ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να δικαιολογούν ή όχι τη μονομερή εξέταση της αίτησης. ¨
Να σημειωθεί περαιτέρω, ότι ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί ότι το στοιχείο του κατεπείγοντος ή της ύπαρξης ιδιάζουσων περιστάσεων σε τέτοιες περιπτώσεις είναι δεδομένο, έχει νομολογιακά καθιερωθεί πως το Δικαστήριο δεν έχει υποχρέωση να προχωρήσει μονομερώς στην εξέταση της ουσίας της αίτησης και να διαγνώσει εάν ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις που τίθενται στο Νόμο για την έκδοση του διατάγματος, αλλά διατηρεί τη διακριτική ευχέρεια που του παρέχεται από τη Δ.48,θ.8(3) να δώσει οδηγίες ώστε η αίτηση να γίνει δια κλήσεως για να λάβει γνώση η άλλη πλευρά (βλ. Cyprus Sulphur κ.ά ν. Παραλάμα Λτδ ανωτέρω).
Για τους πιο πάνω λόγους κρίνω ότι η παρούσα αίτηση, στο βαθμό και έκταση που αφορά στην Τράπεζα, δεν μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη και απορρίπτεται.
Η περίπτωση των πιστωτών της Τράπεζας, στους οποίους επίσης επιτράπηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο να καταχωρήσουν ένσταση, είναι διαφορετική. Λόγω της διατύπωσης του άρθρου 33Βδις(2)(β)(ιι), το οποίο εκ πρώτης όψεως ερμηνευμένο, παρέχει στο ΑΠΙ (αδειοδοτημένο πιστωτικό ίδρυμα) τη δυνατότητα να καταχωρήσει ένσταση ή να καταδείξει λόγο γιατί το εκδοθέν διάταγμα να μη παραμείνει σε ισχύει, ανάλογα με την περίπτωση, κρίνω ότι αποκαλύπτεται εκ πρώτης όψεως υπόθεση για συζήτηση και κατά συνέπεια παραχωρείται η αιτούμενη άδεια για την καταχώρηση αίτησης δια κλήσεως για την έκδοση προνομιακών ενταλμάτων certiorari και prohibition. Η περαιτέρω συνέχιση της διαδικασίας ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, στο βαθμό και έκταση που αφορά τους εν λόγω πιστωτές της Τράπεζας, αναστέλλεται μέχρι την εκδίκαση της δια κλήσεως αίτησης και την έκδοση απόφασης από το Ανώτατο Δικαστήριο. Η αίτηση να καταχωρηθεί εντός 3 ημερών από σήμερα και να οριστεί στις 18.1.2016 η ώρα 8.30 π.μ. για οδηγίες.
Π. ΠΑΝΑΓΗ
/ΣΓεωργίου